Titulli: Thenie mbi shqiptaret
Me kujtohet mire nje takim shume interesant qe pata rastesisht me Mustafa Qemalin ne vitin 1910 atekohe ishte ende nje toger i thjeshte.
Per ne ishte ( edhe kete mendim kemi edhe sot) me prejardhje shqiptare. I ati i tij me 1878 u shperngul nga Leskovaci (Serbia Jugore) vend i banuar prej shqiptaresh, dhe u vendos ne Prishtine.(deshmite zyrtare kane qene deri ne 1944, ne arkivin e Prishtines) e ema ishte shqiptare nga Parga e Greqise. Sot Mustafa Qemali mban nofken e merituar “ Ataturk” - “babai i turqve”, eshte nje mendim shterpe te besh pyetjen se c'eshte ai, sllav. turk apo shqiptar. Po atehere, te gjithe ne, nacionalistet shqiptar, ne euforine e ndergjgjes sone te fryre kombetare, kishim interes t'i benim per vete dhe t'i afronim ne mjediset tona te gjithe Turqit e Rinj, qe shquheshin mbi te tjeret ose premtonin dicka ne te ardhmen. Me kete synim u perpoqem te afronim edhe Mustafa Qemalin, si me nje personalitet te vetesigurte. Shtathedhur, flokeverdhe, elegant, autoritar, krenar, hijerende, me nje spikame teresisht evropiane, Mustafa Qemalin mund ta quaje cfare te doje, vetem turk jo. Se bashku me mikun tim, atdhetarin Dervish Hima, i beme nje vizite ne hotel. Qe ai nuk tregoj asnje mirekuptim per ideologjine tone nacionaliste, nuk me habiti aspak: nga nje njeri i rritur dhe edukuar ne rrethet ngushta te oficereve ne Selanik dhe Stamboll, nuk mund te pritej ndonje simpati per idete nacionaliste te shqiptareve. Por ajo qe me habit edhe sot e kesaj dite, ishte qendrimi i tij i prere per perdorimin e shkronjave arabe ne shkrimin e shqipes. Ai, qe vetem disa vjet me vone kishte shpallur ne menyre solemne dhe e kishte vene ne jete ne menyre drastike mendimin e papershtatshmerise se ketyre shkronjave madje edhe per gjuhen turke, e cila, fundja, kishte nje tradite qindravjecare ne kete drjetim, pra, pikerisht ai donte te degjonte per perdorimin e shkronjave latine ne shkrimin e gjuhes shqipe, vetem e vetem se e shihte kete si nje mjet te shprishjes se parimit unitar turko-myslimano-osman.
Lufta midis ketyre dy drejtimeve – shkronja latine apo arabe u ndez e ashper; gjer edhe gazetat turke nuk mbeten jasht debatit. Ne kete diskutim letrar u dalluan vecanersiht im ate, zgjedhur deputet i Vlores, ne vend te kusheririt te tij te arratisur nga koha e revoltes ushtarake, si edhe atdhetari dhe gazetari shqiptar nga Struga, Dervish Hima.
(Eqrem Bej vlora. "kujtime 1885-1925" f 247)
Mustafa Kemal