Violetta
>> KS- AL. etnike <<
Tri tregime për vrasjen e shpresës…. (Apo: Ja ku na sollët!)
Blerim Gashani
Tregimi 1:
Ai: Edhe pse maj, ishte ftohtë. Shiu më kishte bërë qull, uji kishte gjetur rrugën nëpër kurriz dhe ma kishte shtangur këmbën. Vajzën bashkë me familjen e saj, vëllain e vetëm, kushërinj, miq, kolegë e plot njerëz të dashur m’i kishin vrarë. Nuk e dija as ku e kam familjen. Isha strukur me një qese plastike në kokë, tek rrënjët e një ahu në bjeshkët e Berishës, kur filluan të binin edhe andej granatat. Ishim dhjetëra mijëra njerëz të uritur, të frikësuar, të lodhur, nën rrethim.
Unë: A kishe shpresë?
Ai: Po, shpresa nuk më pat lënë. Po, kisha shpresën e plotë që krejt kjo do të kalojë dhe do të bëhet mirë. Po, po, kisha plot shpresë.
Unë: Ndërsa tash, në vitin 2018?
Ai: Oh, jo, jo, tash, shpresa më ka lënë. Jo, nuk kam më shpresë. Jo, jo, shpresa tash m’u ka këputur.
Tregimi 2:
Ai: Dikur po na sosej edhe ushqimi. Për cigare as flitej. Kryeqyteti po kthehej në një qytet-fantazmë. Njerëzit arratiseshin të tmerruar e të dëshpëruar. Serbët po i dëbonin të gjithë drejt Shkupit me shpejtësi të skëterrshme. Vendosëm të mos dalim pa na shtyrë me force, me dhunë. Lagjja jonë, në vend që të dëbohej, u mbush me forca militare dhe paramilitare. U izoluam. Filluan të thyejnë lokalet (edhe ashtu të boshatisura), të bastisin, të marrin të rinjtë dhe kënd të donin. Unë, me krejt familjen, aty. Të tmerruar, të frikësuar, duke u dehumanizuar, duke menduar e pyetur veten me mijëra here se a ia vlejti e gjithë kjo. Erdhën me tërsëllimë. Djali shpëtoi – nga tmerri dukej fëmijë – por na e morën dhëndrin, që ishte strehuar tek ne. U ula i shkatërruar në një karrige dhe po e llogarisja tmerrin e shumë gjëra tjera.
Unë: A kishe shpresë, shpresë se kjo do të kalojë, do të bëhet mirë?
Ai: Po, çuditërisht shpresë kisha. Nuk e di se si, por e kisha shpresën e plotë se gjithçka do të harrohet, se Kosova do të bëhej. Po, po, shpresa ishte me mua.
Unë: E sot, dy dekada pas?
Ai (djersa ia qull ballin): Jo, nuk di, jo… nuk e kam më shpresën. Jo! Kërkoj falje, po… jo, më nuk kam shpresë se do të bëhet mirë. Shpresa se Kosova do të bëhet është arratisur nga unë.
Tregimi 3:
Ai: Në Aeroportin e Shkupit ngula këmbë. Jo, unë nuk vi, ju thashë. Letrat kishin ardhur, gjithçka gati për lejeqëndrim (dhe leje për punë) afatgjatë në SHBA për të gjithë familjen, por unë ngula këmbë. Nana, vëllau, motrat më lusnin. Kosova ende digjej flakë. Por, jo, ju thashë se unë do të kthehem në Kosovë, herëdokur. Ata shkuan, unë u ktheva në kamp. Lajmet e zeza vazhdonin të vinin nga Kosova. Shumë lajme të lemerishme, sikur të vinin nga skëterra.
Unë: A kishe shpresë për Kosovën?
Ai: Po, po, shpresoja shumë se kjo do të përfundojë dhe unë do të kthehem në Kosovë. Dhe u ktheva, plot me energji, vullnet e shpresë. U ktheva, sepse besoja dhe shpresoja se Kosova do të bëhet.
Unë: E tash, çka po bën?
Ai: Haj medet haj, tash familja po përpiqet të më marrë në SHBA. Kur jam kthyer, në truallin tim ka pasur veç një grumbull hiri. Kam qenë vetëm, por e kam pasur shpresën për Kosovën. Tash e kam shtëpinë me të gjitha të mirat, jam martuar dhe fëmijët e mi po rriten si molla, por më nuk kam shpresë. Prandaj, më falni, por po largohem, po iki. Po e lë Kosovën e bekuar, Kosovën e dashur, Kosovën time.
Blerim Gashani
Tregimi 1:
Ai: Edhe pse maj, ishte ftohtë. Shiu më kishte bërë qull, uji kishte gjetur rrugën nëpër kurriz dhe ma kishte shtangur këmbën. Vajzën bashkë me familjen e saj, vëllain e vetëm, kushërinj, miq, kolegë e plot njerëz të dashur m’i kishin vrarë. Nuk e dija as ku e kam familjen. Isha strukur me një qese plastike në kokë, tek rrënjët e një ahu në bjeshkët e Berishës, kur filluan të binin edhe andej granatat. Ishim dhjetëra mijëra njerëz të uritur, të frikësuar, të lodhur, nën rrethim.
Unë: A kishe shpresë?
Ai: Po, shpresa nuk më pat lënë. Po, kisha shpresën e plotë që krejt kjo do të kalojë dhe do të bëhet mirë. Po, po, kisha plot shpresë.
Unë: Ndërsa tash, në vitin 2018?
Ai: Oh, jo, jo, tash, shpresa më ka lënë. Jo, nuk kam më shpresë. Jo, jo, shpresa tash m’u ka këputur.
Tregimi 2:
Ai: Dikur po na sosej edhe ushqimi. Për cigare as flitej. Kryeqyteti po kthehej në një qytet-fantazmë. Njerëzit arratiseshin të tmerruar e të dëshpëruar. Serbët po i dëbonin të gjithë drejt Shkupit me shpejtësi të skëterrshme. Vendosëm të mos dalim pa na shtyrë me force, me dhunë. Lagjja jonë, në vend që të dëbohej, u mbush me forca militare dhe paramilitare. U izoluam. Filluan të thyejnë lokalet (edhe ashtu të boshatisura), të bastisin, të marrin të rinjtë dhe kënd të donin. Unë, me krejt familjen, aty. Të tmerruar, të frikësuar, duke u dehumanizuar, duke menduar e pyetur veten me mijëra here se a ia vlejti e gjithë kjo. Erdhën me tërsëllimë. Djali shpëtoi – nga tmerri dukej fëmijë – por na e morën dhëndrin, që ishte strehuar tek ne. U ula i shkatërruar në një karrige dhe po e llogarisja tmerrin e shumë gjëra tjera.
Unë: A kishe shpresë, shpresë se kjo do të kalojë, do të bëhet mirë?
Ai: Po, çuditërisht shpresë kisha. Nuk e di se si, por e kisha shpresën e plotë se gjithçka do të harrohet, se Kosova do të bëhej. Po, po, shpresa ishte me mua.
Unë: E sot, dy dekada pas?
Ai (djersa ia qull ballin): Jo, nuk di, jo… nuk e kam më shpresën. Jo! Kërkoj falje, po… jo, më nuk kam shpresë se do të bëhet mirë. Shpresa se Kosova do të bëhet është arratisur nga unë.
Tregimi 3:
Ai: Në Aeroportin e Shkupit ngula këmbë. Jo, unë nuk vi, ju thashë. Letrat kishin ardhur, gjithçka gati për lejeqëndrim (dhe leje për punë) afatgjatë në SHBA për të gjithë familjen, por unë ngula këmbë. Nana, vëllau, motrat më lusnin. Kosova ende digjej flakë. Por, jo, ju thashë se unë do të kthehem në Kosovë, herëdokur. Ata shkuan, unë u ktheva në kamp. Lajmet e zeza vazhdonin të vinin nga Kosova. Shumë lajme të lemerishme, sikur të vinin nga skëterra.
Unë: A kishe shpresë për Kosovën?
Ai: Po, po, shpresoja shumë se kjo do të përfundojë dhe unë do të kthehem në Kosovë. Dhe u ktheva, plot me energji, vullnet e shpresë. U ktheva, sepse besoja dhe shpresoja se Kosova do të bëhet.
Unë: E tash, çka po bën?
Ai: Haj medet haj, tash familja po përpiqet të më marrë në SHBA. Kur jam kthyer, në truallin tim ka pasur veç një grumbull hiri. Kam qenë vetëm, por e kam pasur shpresën për Kosovën. Tash e kam shtëpinë me të gjitha të mirat, jam martuar dhe fëmijët e mi po rriten si molla, por më nuk kam shpresë. Prandaj, më falni, por po largohem, po iki. Po e lë Kosovën e bekuar, Kosovën e dashur, Kosovën time.