Shkallet e qyteterimit te Majave

Soulmind

~She wanted the whole world or nothing~
Themelues
Civilizimi i Majave lulëzoi pë rreth 600 vite, që prej viteve 300 deri 900 para Krishtit. Kjo kohë është quajtur periudha klasike. Data e fillimit të periudhës klasike pak a shumë korrenspondon me herën e parë që është paraqitur një mbishkrim i Kalendarit të Majave. Data e fundit korrespondon me pikën e fundit në të cilën arkitektura e veçantë e Majave po ndërtohej.

maya-300x200.jpg

Gjatë kësaj periudhe, Majat ndërtuan një numër shtet-qytetesh tipike me komplekse të zhvilluara, me piramida me shkallë, me fusha të mëdha dhe me ndërtesa të tjera të quajtura manastire ose pallate. Qendrat e qyteteve përbëheshin nga ndërtesa të mëdha ceremonial. Piramidat dhe ndërtesat e tjera ishin të zbukuruara me ornamente në formën e kokës së jaguarit, ose zotave të shiut; muret tregonin skena të betejave, të rrëmbimit të të burgosurve, dhe të sakrificave njerëzore; mbishkrime datash në heroglife; dhe statuja të mbretërve dhe zotave.
Qendrat e qyteteve banoheshin vetëm nga shtresa e të pasurve dhe të fetarëve, të cilët ishin dhe përgjegjës për organizimin e ceremonive mbi të cilat vareshin Majat. Pjesa dërrmuese e Majave jetonin në ndërtesa të vogla në rrethinat e qendrave të qyteteve. Ata punonin nëpër fusha që ishin pranë pyjeve dhe rrëzave të maleve. Ata shkonin në qendër të qytetit për të dëgjuar orakullin nga priftërinjtë dhe për të marrë pjesë në ceremonitë e shpeshta që përbënin jetën e Majave. Ata besonin se këto praktika ishin të nevojshme për lavdërimin e zotave të tyre dhe për t’u siguruar se të korrat do te ishin të frutshme dhe se murtaja dh uria mund të evitoheshin.
Kjo klasë aristokratike fetare praktikonte derdhje gjaku, parashikimin e të ardhmes nëpërmjet astrologjisë, dhe nga një herë dhe sakrifica njerëzore për hir të zotave. Ata vishnin parruke dhe kostume të përpunuar me ornamente, bënin punime qeramike dhe gdhendnin statuja në llaç dhe gurë. Mënyra e tyre për t’u pastruar për një ceremoni, ishte të derdhnin gjak çdo ditë për një numër të caktuar ditësh para dates së evenimentit. Teknikat përfshinin çpimin e veshëve, kalimin e një teli me gjemba përmes gjuhës, si dhe nxjerrje gjaku nga kokëshpulla duke përdorur thupër.

SAPIENTIA
 
Titulli: Shkallet e qyteterimit te Majave

Shtrirja Gjeografike
Shtrirja gjeografike e qytetërimit Maya, e njohur si zonë Maya, shtrihet në të gjithë shtetet jugore Meksikane të Chiapas, Tabasko, dhe gadishullit Yucatan shteteve Quintana Roo e, Campeche dhe Yucatan. Zona Maya zgjeruar edhe në të gjithë rajonin verior Qendrore Amerikane, duke përfshirë vendet e sotme të Guatemala, Belize, Veriore dhe El Salvador Honduras perëndimore.

Si rajon i madh nën-në Mesoamerica, ajo përfshiu një peizazh të madh dhe të ndryshëm, nga zonat malore të Madre Sierra në rrafshin e gjysmë-thatë të Yucatan veriore. Klima në rajon Maya mund të ndryshojnë jashtëzakonisht, se zonat e ulëta janë veçanërisht të ndjeshme ndaj uraganeve dhe stuhive tropikale që janë të shpeshta në Karaibe.

ثshtë e ndarë përgjithësisht në tre zona të përcaktuara me afërsi:

Malore jugore
Ultësira Jugore (apo qendrore)
Ultësira e veriut.
Maya Malore jugore përfshin të gjitha terrenet e ngritura në Guatemala dhe malore Chiapas. Ultësirat jugore dhe malore qëndrojnë vetëm në veri, dhe përfshijnë shtetet meksikan e Campeche dhe Quintana Roo dhe Guatemala veriore, Belize dhe El Salvador. Ultësira e veriut të mbulojë pjesën tjetër e gadishullit Yucatan, duke përfshirë dhe kodrat Puuc.

Historia dhe origjina e majave
Nje nga kulturat me terheqese dhe me pak te kuptuara eshte ajo e majave, eci u shfaq ne mes te mjegullimave ne vitin 2000 para epokes tone dhe u tret perseri ne menyre misterioze reth vitit 800 te eres tone, duke lene vetem mbetjet e tyre post klasike. Mbjetjet e tyre jane te ngaterruara ne xhunglat e Amerikes Qendrore ku ne vitin 1773 ishte zbuluar qyteti i yre me i famshem i Palenkes, dhe qysh atehere enigma e tyre ka ngacmuar historianet dhe shkrimtaret si Teresa Moorey qe pervecse eshte shkrimtare eshte edhe nje astronome e astrologe. Palenka akoma nuk eshte hetuar plotesisht dhe muret e piramidave dhe tempujve te saj mbajne shume shkrime dhe shume mistere qe ne sa kemi filluar ti deshifrojme. Majat nuk perdornin rroten dhe aftesia e tyre per te ngritur blloqe prej 30 tonesh eshte nje nga shume misteret. Duket se jeta e Majave ishte nje jete e thjeshte e me nje shoqeri te bazuar ne nje sisem hieraik ne te cilin fshataret punonin token dhe sunduesit merreshin me rituale te lodhshme. Megjithate kjo kulture, ne asnje menyre nuk eshte injorante,sepse gjurmet tregojne se majat kishin njohuri te sofistikuara te astronomise, me nje kalendar shume kompleks. Kuptimet e ketij sistemi kalendarik kane shume nenkuptimete thella per ne ndoshta per vete mbijetesen tone. Megjithese Majat jetonin pa asgje qe ne do te mund ti shikonim si nje komoditet modern baze, fare mire aftesite e tyre fizike mund te quheshin shume te zhvilluar. Si shume popuj indigjene ata perdornin ne menyre aktive endrrat si mjete te parashikimit dhe per te kuptuarit me thelle. Majat mund te kene perdorur disa nga ndertimet e tyre per tempuj gjumi ne te cilat zbulimi synonte drejt njohurise dhe sherimit. Gjithashtu duket se Majat kishin konceptin e totemit ose pushtetit te kafsheve, i ngjashem me kulturen e Amerikano Verioreve duke sjelle ndermend nje element shamanik ne shoqerine e tyre. Majat mendohet se jane njerzit me te zgjuar nga ana e astronomise. Viti 2012 per Majat konsiderohet fundi i epokës së sotme dhe si nje fillim i ri.

Google
 

Konkursi Letërsisë

  • 1-Nje veshtrim, nje dashuri.

    Votat: 4 22.2%
  • 2-Agim shpërthyes

    Votat: 2 11.1%
  • 3-Për të voglën

    Votat: 1 5.6%
  • 4-Qiriu pa fjalë

    Votat: 4 22.2%
  • 5-Për të satën herë ….

    Votat: 2 11.1%
  • 6-Tik tak.

    Votat: 1 5.6%
  • 7-Nuk je më vetëm.

    Votat: 4 22.2%
Back
Top