Vërehet hapur se në shoqërinë shqiptare ka shumë intolerancë ideologjike dhe etnike, fetare, profesionale dhe madje raciste, por kosovarët duke qenë homogjen rreth statusit politik, këtë racizëm nuk kanë pasur rast ta shfaqin në përmasat e sotshme.
Në ‘Bamboo’, ku më bie të dalë ndonjë mbrëmje me kolegë e njerëz të politikës dhe ku kritikohet e lëvdohet Qeveria, por askush nuk del i hidhëruar ose armiqësor, këtë javë shkova për kafe me njerëz të pushtetit aktual.
Njëri nga të njohurit e mi aty, kur më pa, m’u qas në një mënyrë shumë atraktive. Ai ma dha të shihja një “diplomë” që e kishte arritur një koleg i tij, e në të cilën shkruante: “Për bashkëpunim me persona të vështirë”. Kjo më fascinoi, sepse alegoria e kësaj storie mëtonte të thoshte se djemtë që e mbajnë atë kafeteri janë të trajnuar për bashkëpunim me persona të vështirë, paragjykues e të paparashikueshëm, të ideologjive, feve, partive dhe kulturave të ndryshme nga tonat, porse, ne si staf duhet të bashkëpunojnë edhe me të tillët.
Nuk kisha hasë një metaforë më të çuditshme dhe më të mençur se përmbajtja e kësaj diplome që përkon me shkencën e re, urbane. Mesazhi i miqve përmes simbolikës së kësaj diplome ishte se jemi të dënuar të jetojmë me tjetrin/tjetrën në koekzistencë aktive paqësore, nëse duam të jemi shtetas normalë dhe qytetarë tolerantë.
Në disa raste kam shkruar se në shoqërinë kosovare ka zënë të ngjizet një “gjuhë e re”, tmerrësisht e kontaminuar me urrejtje raciste, porse, kjo urrejtje gjuhësore fillimisht e orientuar për-jashtë (ndaj armikut të qenë ose të supozuar të jashtëm) mund të derdhet këtu, për-brenda, në mesin tonë dhe t’i kthehet si bumerang vetë shoqërisë që e toleron.
A ju kujtohet se Papa John Pauli II e pati falur atentatorin turk Mehmet Ali Agca? A e dini se ish kancelari gjerman (babai i Gjermanisë së bashkuar) Helmut Kohl në një tubim u gjuajt me ve, në një tjetër e mori një të rame të lehtë dhe e fali “kundërshtarin” e tij aty për aty, kurse ish ministri i jashtëm Joschka Fischer mu në konferencën ku e bënte publik qëndrimin e Gjermanisë pro bombardimit të forcave serbe më 1999 u gjuajt me një kavanoz me bojë të kuqe? Dhe asnjëri nga këta nuk kërkuan hakmarrje ose dënimin e të revoltuarve.
Shprehja e revoltës është legjitime (ndonëse jo me mjete të forta) dhe atë që e bëri gazetari Muntadhar al-Zaidi ndaj George W. Bush’it ishte thjeshtë një revoltë në suaza të së lejueshmes!? Pse urrejnë kaq shumë kosovarët, athua çfarë do të shkruanin po që se dikush (ndonjë gazetar) e hedh një këpucë në drejtim të Sejdiut ose Thaçit!? Gjuajtja me këpucë u konsideruaka fyerje (përbuzje) në kulturën arabe, ndërkaq presidenti me një humor cinik kishte thënë se “e tëra që mund të them është se ato janë me nr. 10”, jo vetëm duke mos përdor gjuhë urrejtjeje, por duke dhënë sinjale se nuk ndihej shumë armiqësor ndaj gazetarit agresiv...
Irakianët patën gjuajtur me këpucë edhe në drejtim të statujës së Saddam Husseinit në Baghdad, pas përmbysjes së saj, gjë që dëshmon se nuk është gjuajtur një amerikan tashti, por një politikan, sipas tyre i dëmshëm për jetët e tyre, siç atëbotë nuk ishte gjuajtur Sadami irakian por një lider keqbërës! Pra, nga kjo del qartë simbolika e revoltës ndaj politikës e jo ndaj racës.
Presidenti Bush, për fat vërehej se i ka ende refleksat e mirë, sepse “snjaperisti” s’e rroku! Një president ose lider demokrat, gjithnjë është i përgatitur për sfidën e demokracisë, kur duhesh të ballafaqohesh me kundërshtimin e tjetrit/tjetrës, me revoltën civile si shprehje e këtij kundërshtimi. Kur një show-man i estradës kosovare në TV publik e përdorte pareshtur fjalën “shkiet” dhe disi haste në aprovimin e publikut, flokët më ngriheshin përpjetë, sepse nëse sot tolerohet kjo gjuhë që u referohet serbëve, nesër shoqëria do të mësohet ta tolerojë intolerancën ndaj mendësisë tjetër brenda nesh, kur dikush do të bërtiste “vrajini demokratët” në emër të etnisë, kombit ose tiranisë!
Duke lexuar komentet e qytetarëve në shkrimet e Express Online njeriu vëren më së miri se deri ku arrin marrëzia njerëzore dhe posaçërisht kjo ndjenjë të krijohet kur lexon shumicën e komenteve ndaj autorit të këtij shkrimi, ndaj Blerim Latifit për shkrimin “Populizmi i ri kosovar” dhe posaçërisht ndaj lajmit se gazetari i TV El Bagdadia al-Zaidi e ka gjuajtur me këpucë Presidentin në ikje George W. Bush gjatë një konference shtypi në Bagdad.
Komentuesi me shifrën ‘Braniac’ shkruan: ”Kafsha që e ka bërë këtë akt jocivilizues quhet Muntadhar al-Zaidi...”, kurse një tjetër konsumues i lajmit ‘Revolta’ thotë: “Jo me ja rras në gojë atë këpucë, po kur t’ia rrasin në gojë mos me guxue as me kafshue ai farë pisi - krejt lopë ishin, s’ka faj se këta qashtu janë krejt, s’di pse jetojnë në këtë tokë...”, pastaj sërish ‘Braniac’ shkruan pa iu dridhur duart: “Kafshët si puna e arabëve duhet mbajtur në kafaz”. Më pas ‘Une’ thotë: “Kapne atë këpucë e rrasnja n'gojë atij terroristi islamik...” Kush hyn ne forume virtuale shqiptare (sidomos tek lidhja çame pas publikimit të monografisë së Oliver Schmidt për Skënderbeun) “mbytet” nga racizmi të tillë, që thërrasin në linç publik.
Një gjuhë e tillë është verbëri raciste dhe si e tillë duhet të përjashtohet nga komunikimet tona. Kosovarët që për një shekull kanë qenë viktima të kësaj gjuhe paradigmatike raciste, të fashizmit koncesual serb, që më 1998-99 përgatiti Kampe Përqendrimi dhe masakra.
Por pse kjo gjuhë sërish në mendësinë kosovare? Kjo është çështja. Racizmi nuk zgjedh caqe, ai buron në gjuhë dhe gjuha pastaj prodhon instrumente (mjete të forta) të cilat godasin fort, mbi atë që e supozojmë armik, kafshë, të pacivilizuar, antikombëtar, që dekonstrukton ose çmitizon “shenjtëritë” e prejardhjes, gjakut dhe truallit, gjuhës dhe historisë. Lufta gjithë-serbe kundër të gjithë popujve joserbë në ish Jugosllavi ka filluar në RTS (Radio Televizioni Serb) për të zbritur pastaj në terren, sepse të gjithë popujt tjerë i karakterizonte si ‘zullumqarë” e të poshtër, terroristë e elemente të një kulture më të ultë!?
Kjo gjuhë e ngriti në pushtet tiranin Milosevic, sikur që kishte fuqizuar Hitlerin, Stalinin, Maon, Pol Potin, Kastron... Shkrimtari hebre Amosz Osz thotë se gjuha e kontaminuar e ka fuqinë shumë herë më të madhe se bomba bërthamore sepse helmon disa breza. Prandaj, duke lexuar dhe dëgjuar komente të tilla në shqip, një qytetar mesatar s’ka se si të mos shqetësohet se ky racizëm i orientuar kundrejt kombeve tjera, kulturave dhe civilizimeve tjera, mund të përbrendësohet, kur të shteren armiqtë e jashtëm dhe të orientohet ndaj “armikut të brendshëm”, këtu mes nesh!?
Kjo arrogancë “civile”, e kombinuar me gjuhën e urrejtjes në Kosovë nisi ndaj serbëve dhe rusëve, (ndonëse jo gjithherë pa arsye) por edhe ndaj sllavëve në përgjithësi, duke i pandehur si korpus armiqësor, dhe në demonstratën e fundit në Prishtinë adresa u zhvendos tek europianët që janë me mision në Kosovë, sidomos ndaj EULEX’it. Gazetari i VoA’s (Zëri i Amerikës) e kishte vërejtur një “imtësi” në këtë revoltë, ku për të parën herë që nga vitet ‘90’ta nuk shihej askund flamuri amerikan.
Njëjtësimi i Perëndimit me antishqiptarizmin definitivisht po e çon shoqërinë kosovare drejt mendësisë kolektive si neurozë, e cila, ka elemente të racizmit, duke e prishë balancin gjuhësor të krijuar që nga vitet ‘90’ta, për miqtë dhe aleatët e qenë ose të supozuar të shqiptarëve dhe po e shkatërron imazhin se edhe ne jemi shoqëri Perëndimore.
Alarm për shoqërinë civile, e cila në Kosovë njëkohësisht operon me teza dhe parulla të forta etnike dhe me kërkesa thjeshtë sociale (sic!) por edhe për secilin qytetar të Kosovës, që ndihet liberal-demokrat!? Deklarativisht shqiptarët e cilësojnë vetën si “popull i civilizuar”, bamirës dhe shumë tolerantë ndaj të tjerëve, e posaçërisht ndaj besimeve tjera fetare, por kur lexon komente të tilla del se edhe nuk qenkemi aq kushërinj të Nanës Tereze, sa paraqitemi.
