Gjarperesha
Anëtar i Respektuar
Një luftë e panevojshme
Jimmy Carter- “The Washington Post”
Nga angazhimi personal e di se pushtimi shkatërrimtar i Gazës nga Izraeli mund të ishte shmangur me lehtësi
Pasi vizitova Sderotin prillin e shkuar dhe pasi pashe dëmet serioze psikologjike të shkaktuara nga raketat që kishin rënë në atë zonë, deklarova se hedhja e tyre nga Gaza ishte e pafalshme dhe një akt terrorist. Qyteti ishte traumatizuar nga shpërthimet e paparashikueshme. Rreth 3.000 banorë ishin larguar në drejtim të komuniteteve të tjera dhe rrugët, terrenet sportive e qendrat tregtare ishin pothuajse të zbrazëta.
Kryetari i bashkisë, Eli Moyal, grumbulloi një grup qytetarësh në zyrën e tij për t’u takuar me ne dhe u ankua se Qeveria e Izraelit nuk ishte duke i ndaluar raketat, as përmes diplomacisë, dhe as përmes veprimeve ushtarake. Duke e ditur që shpejt do të takoheshim me drejtuesit e Hamasit nga Gaza edhe në Damask, ne premtuam të vlerësonim perspektivat për një armëpushim. Nga shefi i shërbimeve sekrete egjiptiane, Omar Suleiman, i cili kishte negociuar midis izraelitëve dhe Hamasit, mësuam se kishte një ndryshim thelbësor midis dy palëve.
Hamas dëshironte një armëpushim të gjerë si në Bregun Perëndimor, ashtu edhe në Gaza dhe izraelitët refuzonin të diskutonin për ndonjë gjë tjetër përveçse Gazës. Ne e dinim se 1,5 milionë banorët e Gazës ishin duke vuajtur urie, ndërsa raportuesi special i OKB-së mbi të drejtën për t’u ushqyer kishte zbuluar që kequshqimi akut në Gazë ishte në të njëjtën shkallë si në vendet më të varfra në jugun e Saharës, me më shumë se gjysmën e të gjitha familjeve palestineze që hanin vetëm një vakt ushqim në ditë. Udhëheqësit palestinezë nga Gaza ishin bishtnues mbi të gjitha çështjet, duke pretenduar se raketat ishin e vetmja rrugë për t’iu përgjigjur burgosjes së tyre dhe për të dramatizuar gjendjen e tyre të vështirë humanitare. Megjithatë, drejtuesi kryesor i Hamasit në Damask ra dakord të merrte në konsideratë një armëpushim në Gaza vetëm nëse Izraeli nuk do të sulmonte Gazën dhe do të lejonte që ndihmat humanitare t’u shpërndaheshin qytetarëve palestinezë.
Pas diskutimeve të tejzgjatura me ata nga Gaza, këta udhëheqës të Hamasit ranë gjithashtu dakord për të pranuar çdo marrëveshjeje paqeje e cila mund të negociohej midis izraelitëve dhe presidentit të Autoritetit Palestinez, Mahmud Abbas, i cili drejton edhe OCP-në, nëse ajo do të miratohej nga një shumicë votash palestineze në një referendum ose nga një qeveri uniteti e zgjedhur. Prej asaj kohe kemi qenë vetëm vëzhgues dhe jo negociues. Ne ua transmetuam këtë informacion egjiptianëve dhe ata vazhduan propozimin për armëpushim. Pas rreth një muaji, egjiptianët dhe Hamasi na informuan se të gjitha veprimet ushtarake nga të dyja palët dhe të gjitha goditjet me raketa do të ndalonin në 19 qershor, për një periudhë prej 6 muajsh, dhe që ndihmat humanitare do të ishin rivendosur në nivelin normal që kishin ekzistuar përpara tërheqjes së Izraelit në vitin 2005 (rreth 700 kamionë në ditë). Ne nuk ishim në gjendje të konfirmonim këtë në Jerusalem për shkak të mungesës së dëshirës nga ana e Izraelit për të pranuar ndonjë negociatë me Hamasin, por goditjet me raketa u ndërprenë shpejt dhe kishte një rritje të furnizimeve me ushqime, ujë, medikamente dhe karburant.
Sidoqoftë, rritja ishte në një mesatare prej 20% të niveleve normale. Dhe, ky armëpushim i brishtë ishte shkelur në mënyrë të njëanshme në 4 nëntor, kur Izraeli nisi një sulm në Gaza për të shkatërruar një tunel mbrojtës që ishte gërmuar nga Hamas brenda murit që rrethonte Gazën. Në një tjetër vizitë në Siri, në mesin e dhjetorit, bëra një përpjekje për të shtyrë afatin gjashtëmujor. Ishte e qartë se çështja më e rëndësishme ishte hapja e kalimeve për në Gaza. Përfaqësuesit nga Qendra Karter vizituan Jerusalemin, u takuan me zyrtarët izraelitë dhe pyetën nëse kjo ishte e mundur në shkëmbim të pushimit të goditjeve me raketa. Qeveria izraelite në mënyrë informale propozoi që 15 për qind e furnizimeve normale mund të ishte e mundur të rivendoseshin nëse Hamasi do të ndalonte fillimisht gjithë goditjet me raketa për 48 orë.
Kjo ishte e papranueshme për Hamasin dhe veprimet ushtarake shpërthyen. Pas shumë ditë “luftimesh”, Forcat e Mbrojtjes së Izraelit raportojnë se më shumë se 1000 objektiva janë bombarduar ose shkatërruar. Gjatë kësaj kohe, Izraeli ka hedhur poshtë përpjekjet ndërkombëtare për të siguruar një armëpushim me mbështetjen e plotë të Washingtonit. Shtatëmbëdhjetë xhami, shkolla ndërkombëtare amerikane, shumë shtëpi private dhe pjesa më e madhe e infrastrukturës bazë të zonës së vogël, por tepër të populluar, janë shkatërruar.
Kjo përfshin sistemet që furnizojnë me ujë, energji elektrike dhe kanalizimet. Viktima të shumta civile janë raportuar nga vullnetarët e guximshëm mjekësorë prej shumë vendeve, ndërsa ndonjë prej tyre me fat operon të plagosurit nën dritën e prodhuar prej gjeneratorëve me naftë.
Shpresa është se veprimet e mëtejshme ushtarake nuk janë më produktive. Izraeli, Hamasi dhe SHBA-ja do të pranojnë një tjetër armëpushim, kur raketat të pushojnë sërish dhe një nivel adekuat i ndihmaven humanitare do të jetë lejuar për mbijetesën e palestinezëve, me marrëveshje publike të monitoruar nga komuniteti ndërkombëtar. Hapi tjetër i mundshëm: një paqe e plotë dhe e qëndrueshme.
Jimmy Carter- “The Washington Post”
Nga angazhimi personal e di se pushtimi shkatërrimtar i Gazës nga Izraeli mund të ishte shmangur me lehtësi
Pasi vizitova Sderotin prillin e shkuar dhe pasi pashe dëmet serioze psikologjike të shkaktuara nga raketat që kishin rënë në atë zonë, deklarova se hedhja e tyre nga Gaza ishte e pafalshme dhe një akt terrorist. Qyteti ishte traumatizuar nga shpërthimet e paparashikueshme. Rreth 3.000 banorë ishin larguar në drejtim të komuniteteve të tjera dhe rrugët, terrenet sportive e qendrat tregtare ishin pothuajse të zbrazëta.
Kryetari i bashkisë, Eli Moyal, grumbulloi një grup qytetarësh në zyrën e tij për t’u takuar me ne dhe u ankua se Qeveria e Izraelit nuk ishte duke i ndaluar raketat, as përmes diplomacisë, dhe as përmes veprimeve ushtarake. Duke e ditur që shpejt do të takoheshim me drejtuesit e Hamasit nga Gaza edhe në Damask, ne premtuam të vlerësonim perspektivat për një armëpushim. Nga shefi i shërbimeve sekrete egjiptiane, Omar Suleiman, i cili kishte negociuar midis izraelitëve dhe Hamasit, mësuam se kishte një ndryshim thelbësor midis dy palëve.
Hamas dëshironte një armëpushim të gjerë si në Bregun Perëndimor, ashtu edhe në Gaza dhe izraelitët refuzonin të diskutonin për ndonjë gjë tjetër përveçse Gazës. Ne e dinim se 1,5 milionë banorët e Gazës ishin duke vuajtur urie, ndërsa raportuesi special i OKB-së mbi të drejtën për t’u ushqyer kishte zbuluar që kequshqimi akut në Gazë ishte në të njëjtën shkallë si në vendet më të varfra në jugun e Saharës, me më shumë se gjysmën e të gjitha familjeve palestineze që hanin vetëm një vakt ushqim në ditë. Udhëheqësit palestinezë nga Gaza ishin bishtnues mbi të gjitha çështjet, duke pretenduar se raketat ishin e vetmja rrugë për t’iu përgjigjur burgosjes së tyre dhe për të dramatizuar gjendjen e tyre të vështirë humanitare. Megjithatë, drejtuesi kryesor i Hamasit në Damask ra dakord të merrte në konsideratë një armëpushim në Gaza vetëm nëse Izraeli nuk do të sulmonte Gazën dhe do të lejonte që ndihmat humanitare t’u shpërndaheshin qytetarëve palestinezë.
Pas diskutimeve të tejzgjatura me ata nga Gaza, këta udhëheqës të Hamasit ranë gjithashtu dakord për të pranuar çdo marrëveshjeje paqeje e cila mund të negociohej midis izraelitëve dhe presidentit të Autoritetit Palestinez, Mahmud Abbas, i cili drejton edhe OCP-në, nëse ajo do të miratohej nga një shumicë votash palestineze në një referendum ose nga një qeveri uniteti e zgjedhur. Prej asaj kohe kemi qenë vetëm vëzhgues dhe jo negociues. Ne ua transmetuam këtë informacion egjiptianëve dhe ata vazhduan propozimin për armëpushim. Pas rreth një muaji, egjiptianët dhe Hamasi na informuan se të gjitha veprimet ushtarake nga të dyja palët dhe të gjitha goditjet me raketa do të ndalonin në 19 qershor, për një periudhë prej 6 muajsh, dhe që ndihmat humanitare do të ishin rivendosur në nivelin normal që kishin ekzistuar përpara tërheqjes së Izraelit në vitin 2005 (rreth 700 kamionë në ditë). Ne nuk ishim në gjendje të konfirmonim këtë në Jerusalem për shkak të mungesës së dëshirës nga ana e Izraelit për të pranuar ndonjë negociatë me Hamasin, por goditjet me raketa u ndërprenë shpejt dhe kishte një rritje të furnizimeve me ushqime, ujë, medikamente dhe karburant.
Sidoqoftë, rritja ishte në një mesatare prej 20% të niveleve normale. Dhe, ky armëpushim i brishtë ishte shkelur në mënyrë të njëanshme në 4 nëntor, kur Izraeli nisi një sulm në Gaza për të shkatërruar një tunel mbrojtës që ishte gërmuar nga Hamas brenda murit që rrethonte Gazën. Në një tjetër vizitë në Siri, në mesin e dhjetorit, bëra një përpjekje për të shtyrë afatin gjashtëmujor. Ishte e qartë se çështja më e rëndësishme ishte hapja e kalimeve për në Gaza. Përfaqësuesit nga Qendra Karter vizituan Jerusalemin, u takuan me zyrtarët izraelitë dhe pyetën nëse kjo ishte e mundur në shkëmbim të pushimit të goditjeve me raketa. Qeveria izraelite në mënyrë informale propozoi që 15 për qind e furnizimeve normale mund të ishte e mundur të rivendoseshin nëse Hamasi do të ndalonte fillimisht gjithë goditjet me raketa për 48 orë.
Kjo ishte e papranueshme për Hamasin dhe veprimet ushtarake shpërthyen. Pas shumë ditë “luftimesh”, Forcat e Mbrojtjes së Izraelit raportojnë se më shumë se 1000 objektiva janë bombarduar ose shkatërruar. Gjatë kësaj kohe, Izraeli ka hedhur poshtë përpjekjet ndërkombëtare për të siguruar një armëpushim me mbështetjen e plotë të Washingtonit. Shtatëmbëdhjetë xhami, shkolla ndërkombëtare amerikane, shumë shtëpi private dhe pjesa më e madhe e infrastrukturës bazë të zonës së vogël, por tepër të populluar, janë shkatërruar.
Kjo përfshin sistemet që furnizojnë me ujë, energji elektrike dhe kanalizimet. Viktima të shumta civile janë raportuar nga vullnetarët e guximshëm mjekësorë prej shumë vendeve, ndërsa ndonjë prej tyre me fat operon të plagosurit nën dritën e prodhuar prej gjeneratorëve me naftë.
Shpresa është se veprimet e mëtejshme ushtarake nuk janë më produktive. Izraeli, Hamasi dhe SHBA-ja do të pranojnë një tjetër armëpushim, kur raketat të pushojnë sërish dhe një nivel adekuat i ndihmaven humanitare do të jetë lejuar për mbijetesën e palestinezëve, me marrëveshje publike të monitoruar nga komuniteti ndërkombëtar. Hapi tjetër i mundshëm: një paqe e plotë dhe e qëndrueshme.