Titulli: DILOIADA (poeme - balade) nga Jorgo S. TELO & Eduard M. DILO
PARATHثNIE
Shkrimtari, studiuesi dhe poeti i talentuar Jorgo Telo u shton këtë herë krijimeve të tij të suksesshme edhe poemën – baladë “DILOIADA”, këtë here së toku me studiuesin e poetin Eduad Dilo.
Në të gjen fjalë artistike e figura stilistike brenda një kompozimi origjinal të realizuar mjeshtërisht. Që në rreshtin e parë deri te rreshti i fundit që mbyll këtë baladë rrjedh dhimbja, krenaria dhe madhështia e Familjes së Madhe të Dilajve të Sheperit. Nga kjo familje nisi udhën e jetës Ilia Dilo Sheperi. Pas i vijnë Fëmijët, nipërit, stërnipërit, që nuk e ulën kokën në asnjë çast, sado i rëndë për ta.
Si udhërrëfyes patën dhe kanë Ilinë, si shëmbëlltyrë po kështu - Ilinë e nënë Savën si kreatyrë; kurse si pikësynim – të ecin dhe ecin në gjurmët e tyre…
Nëse Ilia Dilo Sheperi u ngrit deri në simbolin e një shqiptari të madh, për shtat i vijnë dhe pasardhësit e tij të shumtë, që u shquan për prurjet e qëndresën e që nuk nuk u epën edhe pse thika u arriti deri në palcë…
Ilia Dilo Sheperi u bë dhe mbeti mësuesi i përkushtuar, i përjetshëm i Kombit Shqiptar. Madhërishëm tingëllojnë edhe sot fjalët – perlë të Tij: “Jemi dhe ne, mësuesit e parë të kësaj Shqipërie, shpirt nga shpirti i mëmëdheut, asht nga ashta e tij.”
Një fis i tërë i kryqëzuar. U sfilitën dhe u përndoqën egërsisht.Në çdo rrethanë ai mbeti vetvetja e pati dy martirë: Një i vdekur dhe një e gjallë, që e vdiqën nën tortura çnjerëzore. Ilia shkencëtari, albanologu, që rrezaton dritë, u zhvarros. Kaliopi, grua tipike zagorite, që përhapte dhe mbillte kudo mirësi, u masakrua.
Ilia Dilo Sheperi mbante dhe mban madhështinë e fisit të tij. Ai mbroi dhe respektoi gjer në vetëmohim shqiptarizmin, tempulli ku falej, ku frymëzohej e gjente forca për të krijuar, për të mbijetuar.
I hipur në piedestal, i kthyer në Bronx, Ilia Dilo Sheperi të duket sikur kuvendon e përshëndetet çdo ditë me bashkëfshatarët, me kalimtarët. Për ata që urdhëruan dhe kryen zhvarrosjen 30 vjet pas vdekjes së tij, duket sikur pëshpërit: “Fali, o Zot, se nuk dijnë ç’bëjnë!”
Porse vjen një ditë dhe e vërteta del në dritë, e vërtetë kjo edhe për familjen e madhe të Dilajve, që ju desh të përballonte realitetin e kobshëm, sfilitjen e kalvarin mizor, përndjekjen egërsisht të saj, si një nga tragjeditë më makabre të kohës. Përbëjnë këto medaljen e mirënjohjes për ta.
Në këtë poemë –baladë nuk gjen asnjë fjalë të vetme të stisur, të trilluar, të krijuar artificialisht. Gjithçka është e vërtetë, e ndodhur realisht, e përjetuar, e njohur. Madje mund të themi se nuk arrihet dot plotësisht parashtrimi as i atdhetarizmit as i vuajtjeve shpirtërore e materiale as ofshamat e keqtrajtimet as poshtërimet as mallkimet as qëndresa e patundur e tyre, sido e sado që mund të shkruhet.
Mjaft domethënës dhe i vlershëm bashkëpunimi i Jorgos me njërin prej nipërve të kësaj familjeje, Eduard Margarit Dilon, fakt që të shton besueshmërinë në faktet e trajtuara artistikisht. ثshtë për t’u përgëzuar ky bashkëpunim edhe pse në distancë të madhe, që, me sa dimë, është realizuar përmes internetit në linjën Gjirokastër – New York.
Janar, 2009 Evjen Peri
