orakulli
Anëtar i Respektuar
Gjuha asht dyshja e pèrbèr nga trupat gjuhèsore “fjal” dhe sistemi i pèrdorimit tè tyre (fjali) nè mesazhet qè pèrdorin nji grup i caktuar njerèzish.
Pèrdorimi prej nesh i trupave “fjal”,asht dicka qè i referohet nè mènyr arbitrare nji dickaje tjetèr(kodifikim nji pèr nji).Fjala “Pem” asht nji trup gjuhèsor qè i referohet objektit tè natyrès “pem”.Ne e quajm “pem”,gjuha angleze “tree”,gjuha italiane “albero” e me radh.Popuj tè ndryshèm kan simbole tè ndryshme,ndèrsa “pema” e natyrès asht njilloj pèr tè gjith.Kèto trupa mund ti quajm edhe ne tani,nè mènyr arbitrare,simbole.Ky pèrdorim i kètyre trupave prej neve,na bèn neve “njerèz”.
Njerèzit filtrojn realitetin nèpèrmjet kètyre simboleve.
Pèr shèmbull,kur isha nè shkoll tè mesme,mesuesi im i Matematikès mè tha:”Orakull,ju jeni shum i zgjuar por çe do,je اam.Vèndi yt nuk asht kètu.E di ti qè vèndi i اamève asht nè treg, tè shesin sallate?”.Kur un mbarova shkollèn e lart,kuptova çfarè mèsuesi i matematikès nuk donte tè ndodhte.Fatmirèsisht pèr mua dhe fatkeqèsisht pèr tè,nuk ndodhi.Pèr fat tè keq,eksperienca ime e pare nè lidhje me filtrimin e realitetit,ishte perceptimi qe pesova si pasoj e mènyres tè pèrdorimit tè gjuhès prej profesorit tim.
Mè von,nisa studimin gjuhèsor dhe nè fund arrita nè pèrfundimin qè: Gjuha shkakton perceptime.
Hipoteza ime asht qè gjuha asht lind prej perceptimeve.Kjo sjell pèr pasoj efektin e kundèrt,qè ajo pas krijimit tè saj,gjat pèrdorimit tè mètejshèm,shkakton gjithashtu perceptime tek njerezit.Pra me pak fjal,ajo asht nji arm shum e fuqishme .Ajo mund tè shkatoje mbetje qejfi,prishje humori,mèrzitje,fyerje,zènie,vrasje,vetvrasje.Pèrdorimi i saj nè mènyre jo tè menduar sjell dèmtime mendore dhe fizike tè rènda tek njerezit.
Studimi im i thell i filozofis,psikologjis qè pèrcjell gjuha Shqipe,qè prej stadit fillister,atè tè formimit tè trupit “fjal”,deri nè stadin e fundit,nè atè tè formimit tè sistemit”fjali”,mè bèri tè nxjer konkluzionin,qè kjo gjuh mban mbi vete nji kultur jashtèzakonisht tè lart.Struktura e brèndshme e saj asht tepèr e avancuar.Ajo mbart bazèn e kultures gjuhèsore perèndimore,e cila bazohet nè politariten mèndimor.Politariteti i saj,na shkakton neve tè kuptojme gjerat nè rrugè tè ndryshme dhe tè zèmè gjithmon pozicione tè kundèrta.Fatkeqèsisht,sot,ajo asht e mbulur nèn njè vello tè fsheht dhe i asht ndryshuar me qèllim drejtimi.Politariten e saj e kan shkatèruar duke e çuar nè pozicionin ekstrem,nè atè tè vlerèsimit tè mendimit tè kundèrt si papajtueshmeri ekzistence.Kan shfrytèzuar pikèrisht vetinè e saj mè t’mir pèr ta shkatèruar.E kan kalu si koncept polarizues,qè ka tè bèje personin,me gjèndjen tone fizike dhe jo me mendimin e kundèrndryshèm.
Sot,gjuha Shqipe,nga niveli me i lart qe ka qèn dikur,e para gjuh e folur dhe e mirèdukuar,ka kaluar nè vend tè fundit.Njerèzit qè pèrdorin gjuhèn Shqipe sot,e kan shèndruar atè nè gjuhèn mè tè paedukuar nè gjithè familjen gjuhèsore.E kan fut atè nè grupin e familjeve lindore.Grupi i familjeve lindore nuk ka poliratitet kundèrshtues.Maspatja e polaritet kundèrshtues,i cili nè nji mas tè konsiderueshme pèrbèn bazèn e zhvillimit njerèzor ,asht i barabart me patjen e tij nè nivelin ekstrem,atè vetèasgjesues.
Pèrdorimi prej nesh i trupave “fjal”,asht dicka qè i referohet nè mènyr arbitrare nji dickaje tjetèr(kodifikim nji pèr nji).Fjala “Pem” asht nji trup gjuhèsor qè i referohet objektit tè natyrès “pem”.Ne e quajm “pem”,gjuha angleze “tree”,gjuha italiane “albero” e me radh.Popuj tè ndryshèm kan simbole tè ndryshme,ndèrsa “pema” e natyrès asht njilloj pèr tè gjith.Kèto trupa mund ti quajm edhe ne tani,nè mènyr arbitrare,simbole.Ky pèrdorim i kètyre trupave prej neve,na bèn neve “njerèz”.
Njerèzit filtrojn realitetin nèpèrmjet kètyre simboleve.
Pèr shèmbull,kur isha nè shkoll tè mesme,mesuesi im i Matematikès mè tha:”Orakull,ju jeni shum i zgjuar por çe do,je اam.Vèndi yt nuk asht kètu.E di ti qè vèndi i اamève asht nè treg, tè shesin sallate?”.Kur un mbarova shkollèn e lart,kuptova çfarè mèsuesi i matematikès nuk donte tè ndodhte.Fatmirèsisht pèr mua dhe fatkeqèsisht pèr tè,nuk ndodhi.Pèr fat tè keq,eksperienca ime e pare nè lidhje me filtrimin e realitetit,ishte perceptimi qe pesova si pasoj e mènyres tè pèrdorimit tè gjuhès prej profesorit tim.
Mè von,nisa studimin gjuhèsor dhe nè fund arrita nè pèrfundimin qè: Gjuha shkakton perceptime.
Hipoteza ime asht qè gjuha asht lind prej perceptimeve.Kjo sjell pèr pasoj efektin e kundèrt,qè ajo pas krijimit tè saj,gjat pèrdorimit tè mètejshèm,shkakton gjithashtu perceptime tek njerezit.Pra me pak fjal,ajo asht nji arm shum e fuqishme .Ajo mund tè shkatoje mbetje qejfi,prishje humori,mèrzitje,fyerje,zènie,vrasje,vetvrasje.Pèrdorimi i saj nè mènyre jo tè menduar sjell dèmtime mendore dhe fizike tè rènda tek njerezit.
Studimi im i thell i filozofis,psikologjis qè pèrcjell gjuha Shqipe,qè prej stadit fillister,atè tè formimit tè trupit “fjal”,deri nè stadin e fundit,nè atè tè formimit tè sistemit”fjali”,mè bèri tè nxjer konkluzionin,qè kjo gjuh mban mbi vete nji kultur jashtèzakonisht tè lart.Struktura e brèndshme e saj asht tepèr e avancuar.Ajo mbart bazèn e kultures gjuhèsore perèndimore,e cila bazohet nè politariten mèndimor.Politariteti i saj,na shkakton neve tè kuptojme gjerat nè rrugè tè ndryshme dhe tè zèmè gjithmon pozicione tè kundèrta.Fatkeqèsisht,sot,ajo asht e mbulur nèn njè vello tè fsheht dhe i asht ndryshuar me qèllim drejtimi.Politariten e saj e kan shkatèruar duke e çuar nè pozicionin ekstrem,nè atè tè vlerèsimit tè mendimit tè kundèrt si papajtueshmeri ekzistence.Kan shfrytèzuar pikèrisht vetinè e saj mè t’mir pèr ta shkatèruar.E kan kalu si koncept polarizues,qè ka tè bèje personin,me gjèndjen tone fizike dhe jo me mendimin e kundèrndryshèm.
Sot,gjuha Shqipe,nga niveli me i lart qe ka qèn dikur,e para gjuh e folur dhe e mirèdukuar,ka kaluar nè vend tè fundit.Njerèzit qè pèrdorin gjuhèn Shqipe sot,e kan shèndruar atè nè gjuhèn mè tè paedukuar nè gjithè familjen gjuhèsore.E kan fut atè nè grupin e familjeve lindore.Grupi i familjeve lindore nuk ka poliratitet kundèrshtues.Maspatja e polaritet kundèrshtues,i cili nè nji mas tè konsiderueshme pèrbèn bazèn e zhvillimit njerèzor ,asht i barabart me patjen e tij nè nivelin ekstrem,atè vetèasgjesues.
