Truri

WxP

Staf në FV.AL
Adm
TRURI

Eshte pjesa me e rendesishme dhe me e nderlikuar e sistemit nervor,veqanarisht luan rol te rendesishem per zhvilimin e jetes psiqike te njeriut.Pra eshte bartes i te gjitha proceseve psiqike.Truri i te posalindurit eshte kater here me i leht se sa ai i nje njeriu te rritur.Deri ne vitin e gjashte truri arrin perafersishte 90% te peshes dhe te proprcineve te tij perfundimtare.Keshtu ndermjet moshes 9 dhe 10 vjeqere truri i femijes arrin te kete proporcione gati te njejta me ate te trurit te te rriturit.Gjathashtu eshte vertetuar shkenctarishte se pesha e trurit nuk eshte e lidhur drejtperdrejte me intelegjencen e individit.
Truri peshon rreth 1.5 kg.Pjeset kryesore te trurit jane tri:truri i madh,truri i mesem,dhe truri i vogel,kurse pjesa me e rendesishme dhe me e zhvilluar e trurit eshte korja e trurit(korteksi),dhe permban rreth 14 miliard elemente qelizore.Gjithashtu,truri i madh ndahen ne dy gjysmepjese:e majta dhe e djathta,keshtu qe secila ane e trurit kontrollon pjesen e kundert te trupitra,ne qofte se demtohet ana e ma te e trurit peson paralize ana e dhjathe e trupit ose anasjelltas.Pjesa e majte e trurit drejton aktivitete shkencore,matematiken,logjiken,analizen etj,,ndersa pjesa e djathe drejton aktivitete artistike,fantastike,ngjyrat,ritmin etj.Eshte interesat se kur njera ane e trurit dobesohet,ateher e gjithe forca kalon ne anen tjeter.Por neqofte se shfrytezohen te dy pjeset e trurit,shumfishohet aftesia deri ne gjenialitet.
Konsidrohet se truri eshte nje nder krijesat me te nderlikuara dhe me te cuditshme te natyres ne tok dhe se eshte fare pak i shfytezuar.Supozohet se vetem rreth 4% e trurit shfrytezohet nga njerezit.Kapaciteti i trurit eshte i pakufishem.Sa eshte i pakufishem,aq eshte edhe i pazbuluar dhe misterik ose me fjale te tjera, truri eshte i vetmi organ qe studion vetveten.
 
Si funksionon kujtesa jone?

Disa gjera nuk mundemi (dhe nuk duam) t'i kujtojme,sikur te mos kishin qene kurre,kurse te tjerat na ndjekin dhe eshte e pamunshme te lirohemi prej tyre.Si funksionon kujtesa jone? ا'eshte kujtesa?--Kujtesa ose "funksioni memnotik"i perngjan raketes shumeshkalleshe.Ne shkallen e pare zhvillohet futja e informacioneve te reja ;ne te dyten-ushqimi i tyre dhe perfundimisht,ngjallja.Por,ky proces eshte shume me i perbere se sa duket.Perveq kesaj,motivimi e lehteson shume marrjen e informacioneve te reja,ashtu sikurse edhe procesi emotiv :me siguri nuk do te harroni mbremjen kur keni njohur dashurine e jetes suaj! Si te ruhet ?--Eshte veshtire te kujtohet informata,te cilen e kemi perceptuar keq.Shume njerez ankohen per kujtese te dobet,per shkak te mangesive te disa shqisave.Shikimi i keq ose te degjuarit e dobet mund te jene faktore kufizues per marrjen cilesore te informacioneve.Kujtesa e mire,perveq te tjerash,kerkon gjume te mire.Cka ndodh derisa flejme? Truri i sorton informacionet qe i merr gjate dites dhe ndihmon ruajtjen e kujtimeve.Prandaj,duhet te ruhemi nga teprimet me sheqer,alkool,kafe,duhan,por edhe me mjete per qetesim,te cilat mund te perngojne punen e rregullt te trurit.Vertet,qe te kuptojme dicka,duhet te duam te bejeme kete. A mund te permisohet kujtesa?--Pergjigja eshte pohuese.Me sakte,ne procesin e kujteses mund te zhvillojme kapacitetet tona vizuele me ane te te vrejturit.Nepermjet perseritjes,ushtrimi i kujteses mund te rezultate.Pergjithesishte,ushtrimet e kujteses na ndihmojne te jemi aktivisht "te pranishem"(derisa shikojme,prekim,degjojme,ndjejme,marrim ere...) dhe kete truri yne ta pranoje si kujtese. Shkenca ende nuk i ka zbuluar fshehtesite lidhur me trurin dhe funksionimin e tij,kurse kujtesa e jashtezakonshme-deri ne hollesite me te vogla,eshte njera prej fshehtesive te tilla...Nese nuk e shfrytezojme (perdorim),edhe kujtesa shpenzohet.
 
Disa gjera nuk mundemi (dhe nuk duam) t'i kujtojme,sikur te mos kishin qene kurre,kurse te tjerat na ndjekin dhe eshte e pamunshme te lirohemi prej tyre.

Kujtoja se vetem mua me ndodh kjo gje,pandehja mos vuaj nga skleroza :D
 
jan gjera qe psihiku sdo ti kujtoj e prandaj krijon nje bllokim sikur ato mos kishin egzistuar kurr!
 
Truri reagon më fortë ndaj muzikës 'live'

Truri reagon më fortë ndaj muzikës 'live'

Sipas një studimi më të ri, truri i njeriut reagon ndaj muzikës, ndërsa ky reagim është më i madh kur dëgjohet muzika 'live'.Këtë e ka e ka treguar një hulumtim i realizuar nga Universiteti i Sussex. Hulumtuesit kanë kërkuar nga disa vullnetarë të dëgjojnë muzikë live dhe muzikë kompjuterike. Edhe pse asnjëri nga pjesëmarrësit në studim nuk kishte edukatë muzikore, truri i secilit tregoi një aktivitet të qartë elektrik si përgjigje ndaj ndryshimeve të tingujve dhe tonit muzikor.
Ndërsa ky reagim ishte më i fortë kur muzika e dëgjuar, ishte e luajtur aty për aty në krahasim me rastet kur ishte e prodhuar në kompjuter.

Në bazë të këtyre rezultateve, studimi tregon se në rastin e muzikës live, truri duke dëgjuar vazhdimisht kërkon të zbulojë kuptimin e muzikës që luan muzikanti.
telegrafi
 
Dhjetë mënyrat e të sjellurit që dëmtojnë trurin

Humbja e gjumit mund të kthehet në një faktor të vërtetë rreziku për shëndetin tuaj. Truri si organ i brendshëm i njeriut ka nevojë për pushim. Pagjumësia e madhe apo çrregullimet e theksuara të gjumit përshpejtojnë vdekjen, sepse mungesa e gjumit shoqërohet me eliminimin e qelizave trunore.

Sjelljet që dëmtojnë trurin dhe shëndetin tuaj

- Mosngrënia e mëngjesit
- Ngrënia pa masë
- Pirja e duhanit
- Përdormi i tepërt i sheqerit
- Ndotja e ajrit
- Humbja e gjumit
- Mbulimi i kokës përgjatë fjetjes
- Aktivizimi i trurit kur je i sëmurë
- Mungesa e mendimeve stimuluese
- Të flasësh rrallë

1- Mosngrënia e mëngjesit

Njerëzit të cilët nuk hanë mëngjes do të kenë sasi të pakta të sheqerit në gjak dhe si rezultat i kësaj, truri nuk do të ketë rezerva të mjaftueshme ushqyese, prandaj shkakton degjenerimin e trurit. Kështu edhe në rastet e dietave ushqimore ngrënia e mëngjesit është e rekomanduar nga dietologët.

2- Ngrënia pa masë

Jo vetëm mungesa e oreksit por edhe ngrënia e tepërt është një ves që shkakton forcimin e arterieve trunore, e cila të shpie deri në zvogëlimin e fuqisë mentale. Në një dietë të shëndetshme ditore parashikohet edhe një sasi e caktuar ushqimi, për të mos rrezikuar mbipeshën dhe probleme të ndryshme shëndetësore.

3- Pirja e duhanit

Përdorimi i duhanit, tashmë dihet se është i dëmshëm për shëndetin tuaj. Pirja e tij shkakton tkurrje të shumëfishtë të trurit dhe mund të shkaktojë sëmundjen e Alzheimerit.

4- Përdormi i tepërt i sheqerit

Eksperimentet e ndryshme të realizuara në vite kanë treguar se përdorimi i tepërt i sheqerit, qoftë ai në ngrënie apo pije, pengon në thithjen dhe përvetësimin e proteinave dhe lëndëve tjera ushqyese, duke shkaktuar vështirësi në zhvillimin e trurit.

5- Ndotja e ajrit

Edhe faktorët ambientalë veprojnë drejt për së drejti në shëndetin tuaj. Një faktor i tillë është edhe ndotja e ambientit. Kjo ndodh sidomos në zonat urbane. Truri është njëri prej konsumatorëve më të mëdhenj të oksigjenit në organizmin tonë. Thithja e ajrit të ndotur dobëson furnizimin e trurit me oksigjen duke zvogëluar efikasitetin e tij.

6- Humbja e gjumit

Truri si organ i brendshëm i njeriut ka nevojë për pushim. Pagjumësia e madhe përshpejton ne vdekjen - mbarimin e qelizave trunore etj.

7- Mbulimi i kokës përgjatë fjetjes

Për disa prej jush të mbulosh kokën kur fle mund të jetë një veprim i njohur. Por të mbulosh kokën përderisa jeni duke fjetur, çon në shtimin e dioksid karbonit dhe zvogëlimin i oksigjenit, gjë që shkakton dëmtimin e trurit.

8- Aktivizimi i trurit kur je i sëmurë

Puna e vështirë apo të studiuarit gjatë sëmundjes, çon në zvogëlimin i efektshmërisë së trurit, si dhe prishjen e tij. Kur jeni i sëmurë duhet të tregoheni të kujdesur dhe të relaksoheni.

9- Mungesa e mendimeve stimuluese

Të menduarit është metoda më efikase ne stërvitjen e trurit tonë. Mungesa e mendimeve stimuluese ne tru shkakton tkurrjen e tij.

10- Të flasësh rrallë

Disa thonë "Kur nuk je në brendësi të një bisede më mirë të heshtësh, sesa të flasësh pa lidhje". Por jo gjithmonë është e vlefshme kjo. Truri juaj ka nevojë të jetë në funksion. Bisedat intelektuale do të ndihmojnë që truri të jetë sa më efikas.
 
Si ta mbash trurin në formë?

truri1.jpg
Nga seksi te muzika, nga gjimnastika te gjumi. Ja disa këshilla për ta mbajtur trurin të freskët dhe produktiv. Dhe nëse mendoni se sms-të dhe kompjuterat bëjnë mirë, harrojeni


Shpesh ndiheni pa ide? Apo harroni vend e pavend? Ndoshta truri juaj ka nevojë për pak stërvitje. Sipas kërkimeve të fundit, në fakt nuk është kurrë shumë vonë për
ta “rimbushur” trurin. Pavarësisht nga kushtet fillestare, secila prej nesh, edhe e rritur, mund të fuqizojë aftësitë e saj intelektuale. Neurologët shpjegojë si. Hapni sytë. Aq më tepër që për shumë të rinj është dhe kohë provimesh.
Corro Ergo Sum (vrapoj pra jam)
Motoja i bën mirë trurit. Stërvitja fizike (ecja e shpejtë, aerobia) është e dobishme për oksigjenimin e qelizave të trurit. Pjesa që përfiton më shumë është hipokampi, zona e lidhur me të kuptuarit dhe kujtesën.
Duhet vesh muzike
Të dëgjosh muzikë (klasike, po dhe pop e rok) zhvillon të kuptuarit, përqendrimin por dhe kujtesën. Edhe të studiosh një vegël muzikore është shumë e dobishme: studimet kanë pikasur aftësi intelektuale më të larta te fëmijët që studiojnë një vegël muzikore.
Rebus e gjëegjëza
Enigmatika, rebuset, gjëegjëzat, sekuencat numerike dhe logjike, por dhe leximet, të shkruarit dhe lojërat me letra mbajnë mendjen në stërvitje. Neurobika, disiplinë e ideuar nga një neurofiziolog amerikan, këshillon që të ndryshohen sa më shpesh të jetë mundur gjestet e zakonshme të sjelljes sonë të përditshme për të aktivizuar lidhje të reja ndërmjet zonave të trurit. Për shembull: të lani dhëmbët me dorën e majtë (për mëngjarashet e kundërta), t’i zgjedhësh veshjet me sy mbyllur, t’i biesh nga një rrugë tjetër për në punë, të bësh dush në vend që të futesh në vaskë.
Joga dhe meditim
Një studim i një klinike universitare ka vërtetuar një rritje të rrudhave të kores së pjesës paraballore (zonë e lidhur me kujtesën afat shkurtër), te personat që meditojnë rregullisht. Përveç kësaj ushtrimet dhe teknikat e relaksit si joga kanë një fuqi rigjeneruese për trurin.
Bëni një pushim
Një kërkim ka treguar se çdo aktivitet, pasi kalojnë 40 minuta nuk ka rendiment. Për të pasur një produktivitet optimal, duhet bërë një pushim njëzet minuta çdo treçerek ore. Edhe Universiteti i Harvardit zbaton domosdoshmërinë e pushimit nga 30 deri në 60 minuta, për mos të mbingarkuar trurin.
Një gjumë i mirë
Të flesh të paktën shtatë deri në tetë orë në natë rrit aftësitë krijuese dhe vendimmarrëse të trurit. Universiteti i Londrës ka zbuluar se çfarë studiohet para se të shkosh për të fjetur thithet më lehtë.
Peshk sa herë të duash (por jo rrallë)
Omega 3, acid folik dhe vitamina B, E, dhe C janë shumë të rëndësishme. Pra, hapi rrugë peshkut, i pasur me vajra të pangopur,bishtajoreve, frutave dhe perimeve. Përveçse mos ta teprosh asnjëherë me të ngrënit, të eliminosh yndyrat e ngopura dhe ushqimet pa shumë vitamina i bën mirë trurit.
اokollatë po me kusht që të jetë e zezë
اokollata e zezë dhe e hidhur, e pasur me flavonoidë, përveçse ka një efekt antioksidues, përmirëson qarkullimin e gjakut. Dhe trurit kjo i pëlqen. Oksigjeni shkon shpesh dhe e furnizon organin komandues të organizmit.
Truri pa ujë si peshku pa ujë
Truri është i përbërë nga 80 për qind ujë, për këtë është e nevojshme ta furnizosh me sasitë e duhura. Këshillohet 1, 5 deri në dy litra ujë në ditë, po në rast se ju duken shumë, nisni të stërvitni veten që t’i afroheni kësaj shifre të këshilluar dhe stërkëshilluar nga të gjithë specialistët.
Esëll dhe të kthjellëta
Alkooli, po të merret në sasi të mëdha dëmton tërë organizmin, përfshirë dhe sistemin nervor qendror. Në veçanti, një dehje sjell pasoja negative afatgjata për hipokampin. Por një gotë verë në tavolinë (patjetër e kuqe se është pasur me polifenole), është një aleat i mirë kundër plakjes.
Kontrolle të rregullta
Përveç një regjimi ushqimor të shëndetshëm dhe një aktiviteti fizik të përhershëm, është i nevojshëm një kontroll i rregullt mjekësor për të luftuar katër armiqtë e trurit: hipertensionin, diabetin, obezitetin dhe kolesterolin e lartë.
Deri këtu ishin këshillat e specialistëve, por ekzistojnë dhe kërkime të reja (dhe në fazë të papërfunduar), që sugjerojnë mënyra të tjera për të stërvitur trurin.
Parfum lavande
Sipas një studimi japonez, për shembull të nuhasësh lavandën gjatë një pushimi pune rrit përqendrimin në orët pasardhëse, përveçse ka dhe një fuqi çlodhëse të jashtëzakonshme.
Thuaji po çamçakëzit
Studime të universiteteve amerikane kanë vërtetuar se përtypja e çamçakëzit ndihmon kujtesën dhe mposht stresin. Po ka më: studentët e një klase ku u lejua çamçakëzi morën mesatarisht nota 5 për qind më të larta se të klasave të tjera. Gjithashtu përtypja e shpeshtë e çamçakëzit rrit qarkullimin e gjakut në tru.
Ndal të kuqes!
Sipas studimeve ngjyrat ndikojnë gjendjet shpirtërore, por dhe rezultatet që jep dikush. E kuqja, për shembull, me fuqinë e saj eksituese pengon përqendrimin dhe duhet shmangur në situata stresuese, për shembull gjatë një provimi.
Seksi ndihmon
Studiuesit kanë kryer një eksperiment te minjtë, duke nxjerrë përfundimin se te femrat, orgazma dhe shtatzënia provokojnë një rritje të prolaktinës, një hormon që tek mbartësit shkakton rritje të qelizave nervore.
Dieta për kujtesën:
اokollatë, shumë ujë, peshk, fruta dhe perime
 
Truri funksionon vetem 10 % te tij ?

Truri funksionon vetem 10 % te tij ?
Truri, a është e vërtetë se na funksionon vetëm 10% e tij?

A është e vërtetë që ne vëmë në përdorim vetëm një fraksion të vogël të trurit tonë? Cili është funksioni i pjesës tjetër të tij? A mund ta detyrojmë veten që të vëmë në funksion edhe pjesën tjetër për t‘u bërë super të zgjuar?
cervello_383x273.jpg

Shumë nga ne kanë dëgjuar se qeniet njerëzore vënë në përdorim vetëm 10% të kapacitetit të trurit të tyre dhe e kemi marrë si një të vërtetë.

Nëse do të mendosh se kjo është një përqindje reale, atëherë të bëjmë pyetjen e duhur për këtë rast: Si mund të funksionojmë me një organ vital, i cili është në punë vetëm me 10% të kapacitetit të tij? Po në fakt është e mundur, pasi ka njerëz që jetojnë me një veshkë për shembull.

Por nga ana tjetër, po t‘i referohemi rastit të zemrës, nuk mendoj se mund të ekzistonte ndonjë qenie e gjallë, jo vetëm njerëzore, me një zemër që do të kishte një kapacitet pune prej 10%.
Po nëse, 10% i mëparshëm është i vërtetë, atëherë me se merret 90% i mbetur?

Nga pikëpamja ekonomiko-biologjike kushton shtrenjtë të kesh një tru. Ne jemi kafshë të kësaj Toke. Kemi lindur për të qenë në të njëjtin ekosistem si çdo qenie tjetër e gjallë, apo edhe si çdo bimë. Si qenie që jemi, na duhet që të harxhojmë energji metabolike për të rritur trurin tonë, pra na duhet të shpenzojmë kalori, të paktën 30% e kalorive që ne shpenzojmë, shpenzohen nga truri.

Kështu nëse ne e lëmë 90% të trurit pa punë, me gjithë energjinë që i japim, do të thotë që një pjesë e energjisë, një pjesë jo e vogël e saj shkon kot. Ndoshta miti se ne kemi vënë në punë vetëm një pjesë të vogël të trurit tonë, vjen nga frika që kemi për faktin se nuk po mendojmë aq thellësisht sa duhet të mendonim në të vërtetë.

A e keni vënë re herë pas here se do të avanconit më shumë në rast se do të mendonit më mirë dhe më shumë? Ndoshta mund të bëheshit edhe më inteligjentë nëse do të arrinit të zbulonit se si ta vinit në funksionim pjesën e "fjetur" të trurit.

A na e ka fajin shkenca?

Ndoshta një mit i tillë e ka origjinën te vetë shkenca. Shkencëtarët që janë marrë me studimin e trurit që nga shekulli i 19-të e deri në vitet ‘39 të shekullit të kaluar, kishin pohuar se ata nuk mund të kuptonin se cili ishte funksioni i 90-të qelizave cerebrale të trurit të njeriut.

Kësisoj, doli ideja që truri funksionon vetëm në 10% të kapacitetit të tij. Shkencëtarët kryen shumë eksperimente edhe me kafshë, duke i hequr pjesë të trurit, e duke parë më pas sjelljen e tyre.

Nga disa eksperimente u vu re se edhe po t‘u hiqej lepujve një pjesë e trurit, ata nuk do të demonstronin ndryshime në sjelljen e tyre pas operacionit. Bazuar në këto eksperimente, hamendësime dhe hipoteza të tjera të këtij lloji, shkencëtarët dolën në përfundimin se pjesa më e madhe e qelizave të trurit në korteksin cerebral nuk kanë një funksion të përcaktuar.

Por fakti se nuk është gjetur misioni i këtyre qelizave, nuk do të thotë se ato janë të pavlera dhe të kota. Për të qenë të ndershëm deri në fund, shkencëtarët nuk kanë thënë se zonat e sipërpërmendura nuk kundërpërgjigjeshin, por se nuk kishin ndonjë funksion të dukshëm.

Sapo shkencëtarët dolën në një përfundim të tillë, ai u përhap në variantin tashmë të njohur se truri ynë punokërka vetëm me 10 të kapacitetit të tij dhe madje është shkuar edhe më tej, kur është deklaruar se po të arrihet mënyra e identifikimit të vënies në përdorim të pjesës tjetër të trurit, njerëzit do të mund të bëheshin super të zgjuar.

Mjekët sharlatanë u munduan që me këtë teori të bënin një dorë të mirë parash, duke u thënë njerëzve që mjaftonin disa terapi të posaçme, çuditërisht të zotëruara vetëm prej tyre, që t‘i jepnin fuqinë e plotë për të vënë të gjithë kapacitetin e trurit në punë.

Tani pa mendoni gjithë punën që bën truri juaj, jo vetëm kur jeni zgjuar, por edhe kur jeni në gjumë. Truri komandon gjithçka që nga zemra, qarkullimi i gjakut, frymëmarrja, muskujt e deri tek ëndrrat. Një pjesë e madhe e tij merret me gjënë më të bukur që kemi, emocionet dhe kujtimet, duke i ruajtur, forcuar e aktivizuar ato.

Një tjetër punë shumë e rëndësishme është të menduarit, të reflektuarit. Gjithçka, gjithmonë është në lëvizje deri në momentin e fundit. Dhe kjo nuk është pak. Ndaj duaje, ose humbe trurin tënd.

Po ta shohësh trurin ndërsa punon, ai është si një muskul gjigand, i përshkuar nga degëzime të pafundme enësh gjaku e pulsimesh. Vetëm duke parë pamje të tilla, duhet të jemi skeptikë ndaj thënies se vetëm 10% e këtij organi jetësor është në punë.

Por një fakt është i vërtetë. Neuronet e trurit duhen vënë në punë. Sikurse edhe qelizat e tjera të trupit. Nëse nuk i vë në punë, ato do të "vdesin". Nëse ndaloni së menduari, së kryeri ushtrime të ndryshme, do të humbisni aftësinë e cilësisë së veprimeve, do të humbisni aftësinë e të menduarit, ndaj këshilla e vetme është: vëreni në punë trurin tuaj dhe mendoni se thënia e mësipërme është thjesht një mit.

Keni gjithçka ka në dispozicion, keni 100% një organ të mrekullueshëm, nga i cili varet e gjithë jeta juaj. Përdoreni si duhet dhe do t‘ia kaloni mirë. Ah, por mos harroni zemrën.
 
10- Të flasësh rrallë

Disa thonë "Kur nuk je në brendësi të një bisede më mirë të heshtësh, sesa të flasësh pa lidhje". Por jo gjithmonë është e vlefshme kjo. Truri juaj ka nevojë të jetë në funksion. Bisedat intelektuale do të ndihmojnë që truri të jetë sa më efikas.

Kjo me pelqeu vertet!!!!!!!!!
 
6- Humbja e gjumit

Truri si organ i brendshëm i njeriut ka nevojë për pushim. Pagjumësia e madhe përshpejton ne vdekjen - mbarimin e qelizave trunore etj.

Kjo me duket me e vertet
 
Mesa lexoj, une e rrezikoj trurin tim me pirjen e duhanit qe eshte po e njejte me ndotjen e ajrit besoj.

Po ka qe thone qe duhet ta pish cigaren, qe nese je i zgjuar te mendohesh dhe nese je budalla te heshtesh.

Gjithashtu edhe kjo e prishjes se orarit te gjumit stresuese ver8.

Edhe kjo me mungesen e ngrenies se vaktit te mengjesit po me perfshin pak, por e kam nga dieta stinore...

Megjithate, them se ndjehem akoma i rrudhosur.
 
10 kundër 10 për të mbajtur mbajtur trurin të shëndetshëm

Metoda për të shmangur monotoninë, vrasëse të cilësisë së mendimit. Kështu krijohen sinapse të reja.

Lexoni libra

Zgjidhni një libër me një temë krejt ndryshe. Lexoni një novelë me bazë në Egjipt. Mësoni për ekonominë. Ka mjaft libra të shkëlqyer jo letraro-artistik që ia arrijnë qëllimit t ju argëtojnë ndërsa mësoni për një subjekt. Bëhuni një ekspert në diçka të re çdo javë. Jo vetëm që do ta vini trurin në lëvizje duke imagjinuar periudha të ndryshme kohore dhe kultura, por do të keni histori interesante për të treguar.

Luani lojëra

Lojërat janë mënyra më e mirë për të sfiduar lodhjen e trurit. Sudoku, fjalëkryqet dhe lojërat elektronike mund të përmirësojnë shpejtësinë dhe kujtesën e trurit. Këto lojëra mbështeten tek logjika e matematika.

Përdorni dorën e kundërt

Kalojeni ditën duke bërë gjëra me dorën që nuk përdorni. Nëse jeni mëngjarash, hapini dyert me dorën e djathtë. Nëse përdorni të djathtën, atëherë provoni t i hapni dyert me dorën e majtë. Ky ushtrim i thjeshtë do të bëjë që truri juaj të shtrojë rrugë të reja. Mbajeni orën në dorën e kundërt që të kujtoheni për këtë.

Mësoni numrat e telefonit

Telefonat celularë mbajnë mend çdo numër që i telefonon. Askush nuk i mëson më përmendësh numrat e telefonit sot, por kjo është një mënyrë e mirë për të stërvitur kujtesën. Mësoni një numër të ri çdo ditë.

Hani edhe për trurin tuaj

Truri juaj ka nevojë që të hani në mënyrë të shëndetshme. Përqendrohuni tek vajrat e peshkut nga salmoni i egër, arrat, bajamet, farat e lirit dhe vaji i ullirit. Hani më shumë prej këtyre ushqimeve dhe më pak ushqime të konservuara.

Ndahuni nga rutina

Sa shumë na pëlqen rutina. Gjërat që na pëlqejnë do t i bënim gjatë gjithë ditës. Por sa më shumë ta perfeksionojmë diçka, aq më pak punon truri për të. Për ta ndihmuar trurin të qëndrojë i ri, duhet sfiduar. Ndryshoni rutinën në dyqanin e ushqimore, përdorni gjëra që s i keni përdorur më parë, hani ëmbëlsirën në fillim. E gjithë kjo do ta detyrojë trurin të zgjohet nga zakoni dhe të jetë përsëri vigjilent.

Kaloni nga rrugë të ndryshme

Udhëtoni apo ecni nga një rrugë ndryshe nga ajo që kaloni zakonisht. Ky ndryshim në rutinë do ta ndihmojë trurin të stërvitë kujtesën. Provoni anë të ndryshme të rrugës për të shkuar në një dyqan.

Mësoni një aftësi të re

Mësimi i një aftësie të re do të vërë në punë zona të ndryshme të trurit. Kujtesa do të hyjë në punë, do të mësoni lëvizje të reja dhe do t i lidhni gjërat ndryshe. Leximi i Shekspirit, mësimi i gatimit dhe ndërtimi i një aeroplani nga kunjat e dhëmbëve, të gjitha këto janë aftësi që do të sfidojnë trurin dhe do t ju japin diçka për të menduar.

Bëni lista

Listat janë të mrekullueshme. Bërja e listave ju ndihmon t i lidhni artikujt njëri me tjetrin. Bëni një listë të të gjitha vendeve ku keni udhëtuar. Bëni një listë të ushqimeve më të shijshme që keni ngrënë. Bëni një listë të dhuratave më të mira që ju kanë dhënë. Bëni një listë çdo ditë për të luajtur me kujtesën. Bëni listën e ushqimeve për të blerë, por përpiquni të blini pa të.

Zgjidhni një mjeshtëri të re

Gjeni diçka që ju magjeps, që është e lehtë të bëhet dhe që nuk ju kushton shumë. Fotografitë me aparat dixhital, mësimi i pikturës, mësimi i një instrumenti muzikor, mësimi i stileve të ndryshme të gatimit apo të shkrimit, të gjitha këto janë zgjedhje të shkëlqyera./
GazetaBallkan/
 
Nje kure e re per tumorin ne tru

truri.jpg


Nje zbulim i kerkuesve italiane hape shpresa te reja per kurimin e tumoreve cerebrale feminore.
Nje grup kerkuesish te Departamentit te Mjekesise eksperimentale te Universitetit La Sapienza te Romes ka zbuluar nje mekanizem te rendesishem pergjegjes per medulloblastomen, tumori me i shpesht celebral malinj i moshes feminore.

Studimi eshte publikuar sot ne internet ne revisten “Nature Cell Biology”.
 
Titulli: Truri

اka dimë rreth trurit tonë dhe funksionimit të tij?

Këtë javë, shkencëtarët thanë se ia kanë arritur që të komunikojnë me një njeri, përkundër faktit se ai ishte në gjendje vegjetative (pa vetëdije) për pesë vjet, pas një aksidenti në rrugë. Duke përdorur një skaner të trurit, ata qenë në gjendje që t’i lexonin mendimet e tij dhe të marrin përgjigje ‘po’, apo ‘jo’ në pyetjet e parashtruara. Ata kishin kërkuar nga ai njeri që të paramendojë se është duke luajtur tenis nëse donte që të përgjigjej ‘po’ dhe të paramendonte se është duke ecur në shtëpinë e tij, nëse donte të përgjigjej me ‘jo’. Duke analizuar pamjen e pjesëve të ndryshme të trurit të aktivizuar në të dy rastet, shkencëtarët ia kishin dalë që t’i mësonin përgjigjet e tij.

اka na thotë kjo?
Ky zbulim dmth se truri ka të ngjarë që të vazhdojë të punojë, të krijojë mendime dhe vetëdije edhe në rastet kur, shikuar nga jashtë, nuk ka kurrfarë shenjash të vetëdijes. Më parë, e vetmja mënyrë për të treguar se a kishte dikush ndonjë shkallë të vetëdijes, ishte me anë të reagimit ndaj ngacmimeve pamore, auditive, prekëse apo të dhembjes. Nëse nuk kishte kurrfarë reagimi, supozohej se pacienti ishte në gjendje vegjetative. Te pacienti i lartpërmendur, skanimi i trurit tregoi se ai ishte i vetëdijshëm edhe pse nga jashtë nuk jepte asnjë shenjë që do të dëshmonte një gjë të tillë.

Si përputhet ky zbulim me njohuritë që tashmë kemi për trurin?
Truri ynë është organi ynë më i komplikuar, por edhe më i panjohur. Ne mund t’i përmendim pjesët e tij, por njohuritë tona rreth funksioneve të secilës pjesë të tij, janë të pakta. Truri i njeriut është për rreth 3 herë më i madh sesa truri i shimpanzeve me madhësi trupore të ngjashme me tonën. Kjo dmth se neve na ndajnë disa miliona vjet evolucion nga bota e shtazëve.

A mund të ndikohet
nga jashtë në funksionet e trurit?
Ky është një besim i rëndomtë i njerëzve paranojakë, të sëmurë mendërisht. Por, duket se kjo është e vërtetë. Duke përdorur një teknikë që njihet me emrin Stimulim magnetik transkranial (TMS), është e mundshme që të trulloset përkohësisht një pjesë e trurit, psh ajo pjesë që kontrollon të folurit, duke e bërë personin të paaftë që të flasë.

A zhvillohet truri edhe gjatë adoleshencës?
Dikur mendohej se, pas riorganizimit fillestar të qarqeve nervore të trurit, në fëmijërinë e hershme, zhvillimi i trurit ndalej. Ky organ mbetej pak a shumë i njëjtë gjatë tërë jetës së personit, me përjashtim të humbjes graduale të qelizave të trurit. Kjo pikëpamje tani ka ndryshuar. Shkencëtarët tani besojnë se truri i adoleshentëve pëson ndryshimet e njëjta që pëson edhe trupi i tyre. Vjen deri te ndryshimet që përshpejtojnë bartjen e informatave nervore për qindra herë. Vjen edhe deri te ndryshimi në lidhjet midis qelizave nervore.
A mund të lëvizen
gjërat me anë të mendimeve?
Po. Kompanitë janë duke zhvilluar metoda të komunikimit midis trurit dhe kompjuterit, për t’iu mundësuar personave me të meta të mëdha, që nuk mund të lëvizin, që ta kontrollojnë më lehtë ambientin ku jetojnë. Bazuar në aparatin e EEG-së, ata regjistrojnë sinjalet e trurit, ku më pas aktivizohen komandat e ndryshme. Kjo teknikë mund të përdoret edhe për dërgimin e e-mailave. Për të krijuar sinjale të duhura të trurit, personi shikon në ekranin e kompjuterit dhe tenton që ta lëvizë ndonjë objekt në të, duke përdorur vetëm fuqinë e të menduarit.

A kanë njerëzit
e mençur tru më të madh?
Madhësia e trurit të njerëzve dallon shumë pak për nga madhësia, por ka edhe përjashtime. Megjithatë, mendohet se madhësia e trurit nuk ka lidhje me inteligjencën e një njeriu. Pasi që vdiq Ajnshtajni, u pa se në pjesën së epërme të trurit të tij mungonte një rrudhë. Besohet se kjo gjë ka mundësuar komunikimin më të mirë të qelizave nervore të kësaj pjese të trurit, e cila ka të bëjë me aftësitë matematikore dhe të arsyetimit hapësinor.KS
 
Titulli: Truri

eh truri truri .besoj se sa me shume i futesh te shkruash per trurin aq me shume gjera do gjesh .eshte organi me i nderlikuar dhe me fantastik ne trupin e njeriut (normalisht kur funksionon mire behet fjala )
 
Titulli: Dhjetë mënyrat e të sjellurit që dëmtojnë trurin

1- Mosngrënia e mëngjesit
Njerëzit të cilët nuk hanë mëngjes do të kenë sasi të pakta të sheqerit në gjak dhe si rezultat i kësaj, truri nuk do të ketë rezerva të mjaftueshme ushqyese, prandaj shkakton degjenerimin e trurit. Kështu edhe në rastet e dietave ushqimore ngrënia e mëngjesit është e rekomanduar nga dietologët.



une nuk rri kurre pa mengjes...dhe keshtu edhe truri eshte ne rregull...:)
 
Titulli: Dhjetë mënyrat e të sjellurit që dëmtojnë trurin

eshte e vertete qe pagjumesia sjlel deme ne tru......po cte bejme qe nuk fleme shume pa
 
Titulli: Dhjetë mënyrat e të sjellurit që dëmtojnë trurin

Une kur jam pa gjume jam keq gjithe diten .....jo se jam gjumashe por kam nevoj te bej te pakten 7 ore gjume cdo dite ...ne te kundert s'kam durim as per te punuar ...madje as ushqimi nuk me shijon kur s'jam ngop me gjume .
 
Titulli: Truri

Si te shtojme fuqine e trurit



A e keni ditur se ushtrimet kardiovaskulare ne te vertete ndertojne me shume neurone ne tru? Pjesa e trurit qe me se shumti ndikohet nga krijimi i ri i ketyre neuroneve quhet dentate gyrus. eshte pjesa e trurit e cila krijon memorie te reja. Por kjo nuk eshte e tera, sepse ushtrimet kardiovaskulare gjithashtu edhe sforcojne lidhjet nurale keshtu duke i bere ato me te shpeshta e cila ne anen tjeter forcon aftesite tua te procesimit dhe ruajtjes se informatave. Dhe nese kjo nuk mjafton, studimet tregojne se ushtrimet kardiovaskulare ndihmojne ne trajtimin e depresionit, dhe ngadalesojne semundjet si Alzheimerit dhe Parkinsonit. Kjo eshte mese e domosdoshme per ata qe vene ne perdorim trurin per çdo dite.

Si ndihmojne ushtrimet me pesha

Shumica e studimeve ne shendetin e trurit jane kryer me ushtrime kardiovaskulare thjeshte per faktin se eshte shume me e lehte per dike qe te ece sesa qe te punoje me pesha. Por mos e lere keto ushtrime jashte mundesive. اfare arrijne ushtrimet me pesha qe ato kardiovaskulare nuk e arrijne eshte shtimi i ndertimit te hormoneve si testosteronet dhe zhvillimin e hormoneve qe ne anen tjeter ndikojne ne trurin tuaj. Hormonet kontrollojne çdo proces ne trupin tuaj.

Pas moshes 25 vjeçare hormonet si testosteroni fillon ngadale te zvogelohet tek meshkujt dhe femrat. Shenjat e zvogelimit te testosteronit jane zvogelimi i epshit por gjithashtu edhe zvogelim ne motivim, shtim peshe, energji te zvogeluar, mendime te erreta qe gjithashtu mund te te shpien ne depresion. Te ushtrosh me pesha ndihmon ne stimulimin e sistemit nervor qe te zhvillohet dhe te perterihet prape.

Si funksionon dieta ne tru.

Truri i njeriut eshte nje organ shume kompleks dhe ne menyre qe te funksionojne ashtu si duhet atyre ju duhet nje mori “blloqe ndertimi” si acidet yndyrore esenciale, amino acidet, vitaminat dhe mineralet dhe uji. Nje pjese e mire e trurit (60% e peshes se saj) perbehet nga dhjami. 20% e dhjamit te trurit eshte nga acidet yndyrore esenciale omega-3 dhe omega-6. Ato jane emeruar si ‘esenciale’ sepse nuk mund te prodhohen nga vet trupi dhe keshtu duhet te sigurohen nga jashte drejtpersedrejti nga dieta (te ushqyerit). Keto acide yndyrore esenciale jane pergjegjese per percaktimin e struktures se qelizave te trurit dhe keshtu kuptohet se duhet konsumuar ne sasi te barabarte ose mund te shpie gjer te semundja.

Neurotransmetuesit kalohen nga dhe brenda trurit duke mundesuar neuronet te komunikojne me njeri tjetrin. Amino acidet jane blloqet ndertuese qe perdoren per ti prodhuar neurotransmetuesit dhe po sikur acidet yndyrore esenciale, ne gjithashtu kemi 11 amino acide esenciale qe duhet ti konsumojme permes dietes (se ushqyerit) per te pasur funksion te mire te trurit. Keto neurotransmetues gjithashtu luajne rol ne ate se si ndiheni. Per shembull amino acidi trzptofan (qe gjendet ne gjel deti) prodhon serotonin i cili ndihmon te ndihemi te kenaqur.

Si funksionojne ushtrimet e trurit

Kjo liste nuk do te ishte e kompletuar po qe se nuk do te shtonim edhe ushtrimet e trurit. Sikur se trupi qe gjithnje e me shume forcohet me ushtrime ashtu edhe trurit i duhen ushtrime stimuluese per tu permiresuar. Edhe pse ndoshta mund te mendosh se te kesh 20 lloje fjalkalimesh (passwords) per ti mbajtur mend eshte diçka e merzitshme, mos harro se kjo ndihmon ne permiresimin e memories.

Te luash lojera, mbushesh fjalekryqe dhe zgjedhesh enigma (gjeegjeza) eshte shume efektive ne permiresimin e funksionimit te trurit.

Kurse ne anen tjeter shterues te fuqise se trurit jane stresi dhe ankthi. Gjithashtu rutina dhe automatizimi nuk ndihmojne sepse sikurse trupi qe adoptohet me nje lloj ushtrimesh rutine dhe pas nje kohe nuk reagon dhe rezultatet ndalojne dhe ju duhet te ndryshoni ushtrimet qe beni per te arritur rezultate te mira, ashtu edhe me trurin ju duhet ta veni ne sfida te ndryshme dhe jo gjithmone te ngjashme.
Shqiperia
 
Menyra si te shtojme fuqine e trurit

Ushtrimet Kardiovaskulare, si funksionojnë ato.
A e keni ditur se ushtrimet kardiovaskulare në të vërtetë ndërtojnë më shumë neurone në tru? Pjesa e trurit që më së shumti ndikohet nga krijimi i ri i këtyre neuroneve quhet dentate gyrus. ثshtë pjesa e trurit e cila krijon memorie të reja.

Por kjo nuk është e tëra, sepse ushtrimet kardiovaskulare gjithashtu edhe sforcojnë lidhjet nurale kështu duke i bërë ato më të shpeshta e cila në anën tjetër forcon aftësitë tua të procesimit dhe ruajtjes së informatave. Dhe nëse kjo nuk mjafton, studimet tregojnë se ushtrimet kardiovaskulare ndihmojnë në trajtimin e depresionit, dhe ngadalësojnë sëmundjet si Alzheimerit dhe Parkinsonit. Kjo është mese e domosdoshme për ata që vënë në përdorim trurin për çdo ditë.

Si Ndihmojnë Ushtrimet Me Pesha
Shumica e studimeve në shëndetin e trurit janë kryer me ushtrime kardiovaskulare thjeshtë për faktin se është shumë më e lehtë për dikë që të ecë sesa që të punojë me pesha. Por mos e lërë këto ushtrime jashtë mundësive. اfarë arrijnë ushtrimet me pesha që ato kardiovaskulare nuk e arrijnë është shtimi i ndërtimit të hormoneve si testosteronet dhe zhvillimin e hormoneve që në anën tjetër ndikojnë në trurin tuaj. Hormonet kontrollojnë çdo proces në trupin tuaj.

Pas moshës 25 vjeçare hormonet si testosteroni fillon ngadalë të zvogëlohet tek meshkujt dhe femrat. Shenjat e zvogëlimit të testosteronit janë zvogëlimi i epshit por gjithashtu edhe zvogëlim në motivim, shtim peshe, energji të zvogëluar, mendime të errëta që gjithashtu mund të të shpien në depresion. Të ushtrosh me pesha ndihmon në stimulimin e sistemit nervor që të zhvillohet dhe të përtërihet prapë.

Si Funksionon Dieta Në Tru
Truri i njeriut është një organ shumë kompleks dhe në mënyrë që të funksionojnë ashtu si duhet atyre ju duhet një mori “blloqe ndërtimi” si acidet yndyrore esenciale, amino acidet, vitaminat dhe mineralet dhe uji.

Një pjesë e mirë e trurit (60% e peshës së saj) përbëhet nga dhjami. 20% e dhjamit të trurit është nga acidet yndyrore esenciale omega-3 dhe omega-6. Ato janë emëruar si ‘esenciale’ sepse nuk mund të prodhohen nga vet trupi dhe kështu duhet të sigurohen nga jashtë drejtpërsëdrejti nga dieta (të ushqyerit). Këto acide yndyrore esenciale janë përgjegjëse për përcaktimin e strukturës së qelizave të trurit dhe kështu kuptohet se duhet konsumuar në sasi të barabartë ose mund të shpie gjer te sëmundja.

Neurotransmetuesit kalohen nga dhe brenda trurit duke mundësuar neuronet të komunikojnë me njëri tjetrin. Amino acidet janë blloqet ndërtuese që përdoren për ti prodhuar neurotransmetuesit dhe po sikur acidet yndyrore esenciale, ne gjithashtu kemi 11 amino acide esenciale që duhet ti konsumojmë përmes dietës (së ushqyerit) për të pasur funksion të mirë të trurit. Këto neurotransmetues gjithashtu luajnë rol në atë se si ndiheni. Për shembull amino acidi trzptofan (që gjendet në gjel deti) prodhon serotonin i cili ndihmon të ndihemi të kënaqur.

Si Funksionojnë Ushtrimet e Trurit
Kjo listë nuk do të ishte e kompletuar po që se nuk do të shtonim edhe ushtrimet e trurit. Sikur se trupi që gjithnjë e më shumë forcohet me ushtrime ashtu edhe trurit i duhen ushtrime stimuluese për tu përmirësuar. Edhe pse ndoshta mund të mendosh se të kesh 20 lloje fjalkalimesh (passwords) për ti mbajtur mend është diçka e mërzitshme, mos harro se kjo ndihmon në përmirësimin e memories.
Të luash lojëra, mbushësh fjalëkryqe dhe zgjedhësh enigma (gjëegjëza) është shumë efektive në përmirësimin e funksionimit të trurit. Kurse në anën tjetër shterues të fuqisë së trurit janë stresi dhe ankthi. Gjithashtu rutina dhe automatizimi nuk ndihmojnë sepse sikurse trupi që adoptohet me një lloj ushtrimesh rutinë dhe pas një kohe nuk reagon dhe rezultatet ndalojnë dhe ju duhet të ndryshoni ushtrimet që bëni për të arritur rezultate të mira, ashtu edhe me trurin ju duhet ta vëni në sfida të ndryshme dhe jo gjithmonë të ngjashme.
 
Perendimi i trurit njerëzor fillon ne moshen 45 vjeç

Shiko fotografinë 1806497

Këtë thotë kërkimi klinik, që është publikuar nga autoritarja “British Medical Journal”

Mesi i ecurisë së jetës, në të vërtetë është fillimi i rrugës së perëndimit të trurit njerëzor, që e nis procesin e rënies së ngadaltë, duke nisur nga 45 vjeç dhe jo nga 60 siç ishte pohuar nga shumë studime shkencore. Shpejtimi i bujshëm me 15 vjet, përsa i takon humbjes së aftësive për të memorizuar objekte e fjalë, apo në lidhje me arsyetimin, është shkruar falë një kërkimi klinik, që është publikuar nga autoritarja “British Medical Journal”, që nuk lë dyshime mbi interpretimin.

Aktiviteti i arsyetimit dhe memories bien me 3,6% te meshkujt dhe te gratë nga 45 deri në 49 vjeç. Situata përkeqësohet me kalimin e viteve, kur rënia mbërrin në 9.6% te meshkujt mes 65 e 70 vjetëve, por ndalet në 7,4% për gratë në të njëjtën moshë.

thumbnail.php



Kërkuesit e “University College” të Londrës kanë kryer teste në më shumë se 7 mijë persona (5.198 burra e 2.192 gra) në harkun e 10 vjetëve, duke marrë në pyetje vullnetarët me prova memorie, përvetësim të alfabetit dhe përsa i takon arsyetimit. Rezultati ishte se kufiri i moshës, në të cilën fillohet humbja e “mendjes” është faktikisht më afër në krahasim me atë që dihej më parë.

Në dritën e rezultateve të kërkimit, sipas ekspertëve anglezë, për momentin mund të veprohet vetëm mbi parandalimin dhe për të realizuar këtë, janë të nevojshëm studime të mëtejshme që “do të identifikojnë faktorët e rrezikut dhe funksionet konjunktive që dobësohen para kohe, për të bërë të mundur frenimin e këtij procesi”, pohon Archana Singh-Manoux e Qendrës së kërkimeve epidemiologjike në Francë, e cila ka udhëhequr ekipin anglez.

truri.jpg


Rezultatet e studimit janë në fakt një apel për të jetuar duke ndjekur një stil jete të shëndetshëm që mbron sa më shumë të jetë e mundur funksionet e trurit.

Ky studim synon të theksojë rëndësinë e parandalimit të sëmundjeve si obeziteti, hipertensioni apo niveli i lartë i kolesterolit, të cilat nuk dëmtojnë vetëm zemrën, por edhe trurin, duke u bërë shpesh aleatë të sëmundjeve të rënda mendore.//explorerunivers//
 
Pe: Truri

Sekretet e trurit: Masa gri që na jep identitetin

080215cerveaug.jpg


Truri është organi më i ndërlikuar, më i pakuptueshëm dhe enigmatik i trupit tonë. Ne mund të emërtojmë pjesë të tij, por dija jonë është e kufi zuar në lidhje me funksionin e këtyre pjesëve dhe mbi të gjitha me lidhjen që ato kanë me njëra-tjetrën. Në një libër të fundit të një mjekeje që është marrë për një kohë të gjatë me studimin e këtij organi jetik të trupit tonë janë përmbledhur të gjitha faktet e njohura shkencërisht deri më tani për trurin, si edhe shpjegohet struktura, funksioni dhe problemet e tij.

Truri moral

Kur punëtori i hekurudhës Fienas Gage pësoi një goditje në fytyrë ndërsa po shponte me eksploziv një mur në vitin 1948, pa dashur dha një nga informatat e para në lidhje me funksionimin e këtij organi. Shpërthimi kishte shkaktuar një vrimë që niste në faqe dhe përfundonte në tru, madje në majë të kokës dhe kjo i kishte shkaktuar humbjen e shikimit në syrin e djathtë. Në dukje ky ishte dëmi i vetëm fi zik që iu shkaktua, ndërkohë që pas këtij incidenti, personaliteti i tij ndryshoi kryekëput. Nga një njeri i përgjegjshëm, i sjellshëm dhe i qetë ai u bë një person i ashpër, i pamëshirshëm dhe madje shoqërisht i papërgjegjshëm. Kjo tregoi se dëmi fizik që shkaktohet në disa zona të trurit mund të çojë në ndryshim rrënjësor të personalitetit.

Besimi dhe supersticioni

Sistemi i besimit të njerëzve është një ndërthurje e gjeneve me kulturën, mënyrën e rritjes. Të gjitha këto përbëjnë edhe kornizën e përvojës njerëzore. Por, disa aspekte mund të kenë një ndikim të drejtpërdrejtë në aktivitetin e trurit. Disa shkencëtarë sugjerojnë se përvojat e mbinatyrshme që deklarohen se janë përjetuar nga disa njerëz mund të jenë edhe pasojë e "shqetësimeve" të trurit. Ndjesia e ekstazës që i shoqëron përvoja të tilla të çuditshme dhe të rralla u është atribuuar deri më sot çarjeve të vogla në lobin temporal. Shqetësimet në lobin temporal lidhen edhe me ndjesinë e një pranie të padukshme, që disa njerëz thonë se përjetojnë në momente të ndryshme të jetës së tyre. Të tilla janë për shembull përvojat e dikujt me shpirtrat apo fantazmat. Ndërsa për sa u përket të ashtuquajturave përvoja jashtë trupit, ato, sipas disa shkencëtarëve, janë të lidhura me aktivitetin e pakësuar të lobeve paralele, të cilat normalisht japin një qartësi dhe ekuilibër në lidhje me perceptimin tonë të kohës dhe hapësirës.

Krijimtaria

Tru të ndryshëm kanë karakteristika të ndryshme. Madje, ndryshimet janë të mëdha edhe në trurin e muzikantëve, mes atyre që improvizojnë dhe atyre që luajnë duke pasur përballë një pentagram. Studimet kanë nxjerrë në dritë se lobet frontale aktivizohen kur muzikantët lexojnë notat, por nuk funksionojnë kur muzikanti improvizon notat, duke u lënë kështu hapësirë ideve momentale. Studiuesit thonë se kjo refl ekton shumë në proceset e krijimtarisë. Kur truri pushon pas një aktiviteti shumë të ngarkuar, valët që lëshon janë të ndryshme nga ato që emeton në momentet e pikut të punës.

Dallimet seksuale

Truri është shumë individual te njerëzit, madje po aq individual sa edhe fytyra. اdo njeri ka një tru me një ndërtim dhe fi ziologji të ndryshme. Ky dallim vlen edhe për gjinitë. Kështu, i ashtuquajturi corpus callosum, që lidh dy hemisferat e trurit, është më i zhvilluar te meshkujt se sa te femrat. Sipas disa shpjegimeve, ky është shkaku që femrat janë emocionalisht më të ndërgjegjshme se meshkujt, pasi ana e djathtë e trurit që lidhet me emocionet është më e lidhur me të majtën, që është edhe qendra analitike e trurit. Skanimi i trurit të homoseksualëve është i ngjashëm me atë të femrave, pra ata janë më të prirur që të kenë një botë emotive dhe ndjeshmëri tipike femërore. Ndërsa te femrat lezbike, për shembull, ana e djathtë e trurit është më e zhvilluar, një tipar që ngjan me meshkujt heteroseksualë. Tiparet e trurit janë të përbashkëta mes femrave lezbike dhe meshkujve heteroseksualë.

Personaliteti

Studimet në lidhje me trurin kanë nxjerrë në dritë se per-sonaliteti mund të jetë "i dukshëm" edhe nga aktiviteti i zonave të ndryshme të trurit. Kështu, njerëzit që pëlqejnë aventurat, gjërat dhe eksperiencat e reja kanë një lidhje më të fortë mes hippocampus-it dhe striatum-it, ndërsa njerëzit e turpshëm shfaq-in reagime të forta në amygdala. Optimizmi, bashkëpunimi dhe agresiviteti janë pasojë e aktiv-iteteve të zonave të ndryshme të trurit.

Rëndësia e përmasave

Tru të ndryshëm kanë madhësi dhe peshë të ndryshme, por ka edhe përjashtime. Jonathan Swift autori i "Udhëtimet e Guliverit" kishte një tru që peshonte 2000 gramë kur vdiq në vitin 1754, ndërsa truri i Ivan Pavlovit, biologut të shquar rus që zbuloi reagimet e Pavlovit, peshonte vetëm 1500 gramë. Kësisoj mund të thuhet se deri tani nuk ka ndonjë teori për sa i përket lidhjes mes peshës dhe intelektit, por tipare të tjera mund të jenë shumë të rëndësishme.

Plakja e trurit

Shumë neurone në tru mbeten të shëndetshme deri në vdekje. Por truri vetë ndryshon 5-10% në moshat nga 20 deri në 90 vjeç. Ndryshime të tjera përfshijnë zmadhim të hapësirave të ndry-shme të kafkës dhe formim të pllakave të caktuara trunore e ndryshime të tjera sipërfaqësore në dukje. Shkaku i këtyre ndryshimeve nuk është shpjeguar ende. Megjithatë, një gjë është e sigurt, se një dietë e mirë ushqimore është shumë e dobishme për shëndetin e trurit, veçanërisht përdorimi i peshkut në mënyrë të vazhdueshme. Ndërkaq, këshillohet për "fi zkulturë" të trurit edhe loja e shahut.

Dhimbja e kokës dhe migrena

Një dhimbje koke është një nga arsyet më të zakonshme që na bën të përdorim aspirinat, apo paracetamolët. Në rastin e migrenës nuk kemi një shpjegim fiziologjik të kësaj sëmundje, por mendohet se ajo shkaktohet nga procese të funksionimit të trurit. Zakonisht migrena prek frontin ballor të trurit dhe lëvizja e përkeqëson dhimbjen. Atë e shkaktojnë disa stimuj si ushqimi, lodhja, ndryshimet hormonale, faktorë emocionalë, apo qoftë edhe një ndryshim moti. Një dhimbje klasike migrene mund të zgjasë disa ditë dhe përsëritet pas disa muajsh.

Gjumi dhe ëndrrat

Pa gjumë do të kishim vdekur. Gjumi është thelbësor për shëndetin dhe nëse fl emë më pak nga sa kemi nevojë jemi të hutuar, të papërqendruar dhe humbasim aftësinë e kujtesës. Megjithatë, gjumi vazhdon që të mbetet një mister. Ciklet gjumë-zgjim janë të kontrolluara nga neu-rotransmetuesit që funksionojnë në zona të ndryshme të trurit. ثndrrat janë një tjetër mister shumë pak i njohur i gjumit. Ajo çka dihet është vetëm fakti që gjatë gjumit aktiviteti i trurit pakësohet dhe ndodh një lloj pastrimi kimik.
 
Pe: Truri

Sheh syri apo truri?

Shiko fotografinë 1807114

Njeriu e ka të vështirë të dallojë të vërtetën nga përfytyrimi sepse kujtesa e tij është një përzierje e të dyjave

Trurit i përçohen gjatë gjithë kohës një lumë me pamje dhe imazhe vizuale në formë shtysash elektrike. Pamjet analizohen në qendrën e përpunimit të pamjeve në tru.

Të dhënat e parëndësishme përzgjidhen dhe fshihen nga kujtesa, ndërsa ajo pakicë pamjesh thelbësore që janë të rëndësishme për rrethanën futen në vetëdijen tonë.

"Vetëm në sajë të këtyre përthithjeve të përzgjedhura njeriu arrin të orientohet në këtë botë", thotë filozofi Daniel Sennett në librin e tij "Shpjegim i vetëdijes" (Erklنrung des Beëuكtseins).

Nëse truri jonë do të ruante dhe përpunonte të gjitha pamjet dhe imazhet që na shfaqen para syve çdo moment, do të duhej një punë kolosale nga ana e tij dhe gjithashtu një kohë shumë e gjatë përpunuese. Në këtë mënyrë, ne regjistrojmë vetëm atë që ndryshon dhe pjesën tjetër e marrim si të pandryshueshme.

Truri përkufizon çdo hollësi të së vërtetës, që e merr në mënyrë të vetëdijshme, me shumë elementë nga thesari i përvojës dhe përfytyrimit në një gjurmë të vetme të tërësisë. Rrallë herë qëllon që të na vërtetohet se nuk jemi duke pasur një shikim të vërtetë të botës.

Shkencëtari Stephen Kosslyn thotë se njeriu e ka të vështirë të dallojë të vërtetën nga përfytyrimi sepse kujtesa e tij është një përzierje e të dyjave.

Edhe ngjyrat janë një lloj përthithje e jona, të cilat në të vërtetë nuk gjenden. Këtë e ka zbuluar që në fund të shekullit XVIII Isaac Newton, i cili thoshte se sendet apo drita nuk kanë ndonjë ngjyrë, por është truri ynë që u jep atyre një të tillë.

Daniel Simons, psikolog në Universitetin "Harvard", bëri një eksperiment të tillë: Dikush pyet një kalimtar se cilën rrugë duhet të marrë për të arritur në filan vend. Gjatë kohës që kalimtari është duke dhënë shpjegime kalojnë dy vetë me një derë të madhe të cilën e ulin përkohësisht mes bashkëbiseduesve në fjalë.

Njëri prej tyre që po mbante derën ndërron vend me atë që kishte pyetur kalimtarin. Në 50 përqind të rasteve kalimtarët nuk e dalluan që personi që i kishte pyetur ishte larguar tashmë, por vazhduan t'i përgjigjeshin personit të ri që kishin përballë, ndonëse ai nuk kishte as veshje apo zë të ngjashëm me personin që i kishte bërë pyetjen.

Ky eksperiment dhe shumë të tjerë të ngjashëm kanë bërë të pandehet ajo që kur u bë publike në fillim të viteve '90-të hasi në shumë kundërshtime: Ne shikojmë shumë më pak sesa na duket se shikojmë.

Simon sqaron: "Kur vëzhgojmë një rrethanë, përthithim vetëm disa hollësira. Këto hollësira kufizohen nëpërmjet kujtesës dhe fuqisë së përfytyrimit. Vetëm pas kësaj krijohet në tru një gjurmë mbetëse e tërësisë".

Një eksperiment tjetër i bërë nga Daniel Simons dhe që tregon sesi disa hollësira na kalojnë pa u parë është ky: Iu kërkua disa njerëzve të numëronin pasimet e bëra nga një skuadër në një ndeshje basketbolli, e cila iu shfaq në video.

Ndërsa ata janë të përqendruar në numërim pas disa minutash futet në mes të fushës së lojës dikush i veshur si gorillë dhe qëndron aty për plot pesë sekonda e megjithatë më tepër se 40% e shikuesve ngritën supet në shenjë mohimi kur Simons i pyeti nëse e kishin parë gorillën.

Ndonjëherë kalimi pa u parë i disa gjërave çon drejt pasojash fatale, si në rastin e trafikut, p.sh. kur ndodh që të jesh aq i përqendruar në ngarjen e makinën dhe nuk shikon dikë që të përshëndet nga jashtë.

Buzëqeshja e Mona Lisa-s

Kur shikon Mona Lisa-n në sy të duket se ajo është duke buzëqeshur, por kur e hedh vështrimin tek goja e saj të duket sikur ajo ka një shprehje serioze të fytyrës.

Shkencëtarja neurologe Margaret Livingstone shpjegon se kur ne e përqendrojmë shikimin në sytë e Mona Lisa-s, nuk e shohim qartë pjesën tjetër të fytyrës. Toni i paqartësisë bie në hijen që lëshon nofulla e saj duke bërë që buzët të duken më të përkulura.

Nëse e çon shikimin tek goja e saj, efekti zhduket bashkë me buzëqeshjen. Kjo është një hile që Leonardo Da Vinçi ka ditur ta përdorë me mjeshtëri.

Syri i mendjes

Trupa e Itzhak Fried i Universitetit të California-s iu bëri matje të rrymës së trurit disa njerëzve, të cilëve iu tregua një herë piktura e Mona Lisa-s, ndërsa një herë të dytë iu tha vetëm ta përfytyronin atë.

Masa e rrymës doli në të dy rastet e njëjtë dhe u vu re se ishin vënë në punë po të njëjtat qeliza nervore. Fried shpjegon se syrit të mendjes sonë i duken disa pamje si krejt të vërteta.

Truri nuk do t'ia dijë nëse jemi duke i parë drejtpërdrejtë këto pamje apo jo. Shkencëtarët janë të mendimit se bota jonë e pasur e shikimit është e përbërë nga disa fakte mbi botën, të cilat janë të përziera në formën e pamjeve të ruajtura dhe shumëpërfytyrimi në një tërësi funksionuese. Meqenëse çdo njeri ka përfytyrimet e tij, atëherë secili jeton në botën e tij të shikimit.

Richard Gregory, psikolog dhe autor i shumë librave mbi përthithjen nëpërmjet shikimit, e përkufizon kështu: "Bota e përfytyruar në të cilën secili prej nesh jeton është një strukturë e tij vetiake. Ndonjëherë ai gënjehet sikur po e ndan këtë botë me dikë tjetër, por në të vërtetë secili është i vetëm në botën e tij".
 
Pe: Truri

Truri i ndryshëm tek meshkujt dhe femrat

Një studim ka treguar se femrat flasin shumë herë më tepër se meshkujt në ditë...

Një shkencëtare femër, sapo ka publikuar një libër befasues mbi karakteristikat e trurit mes meshkujve dhe femrave, duke treguar se gratë flasin tri herë më shumë se meshkujt në ditë.

Neuropsikiatre dhe drejtoreshë e një klinike në San Francisko, sapo ka publikuar në librin e saj të fundit "The Female Brain" (Truri femëror), rezultatet e një kërkimi të gjerë për diferencat mes sekseve të bazuara mbi ndryshimet në fiziologjinë cerebrale.

Testi, ambicioz dhe shumë i detajuar në dhënien e rezultateve, përball diferencat mes trurit mashkullor dhe atij femëror, duke arritur në përfundimin tronditës se femrat flasin tri herë më shumë se meshkujt.

Kështu, duke analizuar të dhëna të hollësishme, neuropsikiatrja tregon se truri i meshkujve dhe ai i femrave "është i ndryshëm nga natyra". "Gratë kanë një autostradë me ‘tetë korsi’ për të shprehur emocionet e tyre, ndërsa meshkujt e kanë të barabartë me një ‘rrugë fshati’, tregon në mënyrë figurative doktoresha. Në fakt, nuk është për t‘u habitur me rezultatin se mesatarisht gratë flasin tri herë më shumë se meshkujt, 20 mijë kundrejt 7 mijë, por me faktin tronditës se gratë duke folur shumë ndiejnë kënaqësi të njëjtë me atë të thithjes së kokainës. Po ashtu, përbërja kimike cerebrale nuk është e njëjtë mes dy sekseve sipas neuropsikiatres amerikane.

Gjithashtu, nga studimi u pa se gratë flasin më shpejt se meshkujt dhe për ta bërë këtë vënë në punë më shumë qeliza cerebrale. Në fakt, komunikimi nuk kufizohet vetëm te të folurit, por edhe te të dëgjuarit, i cili është trajtuar gjerësisht në libër. Sipas saj, tostesteroni, përgjegjës për "heshtjen mashkullore" influencon edhe në kapacitetin për ta dëgjuar tjetrin me kujdes. Ndoshta një mekanizëm mbrojtjeje dhe seleksionimi natyral kundër "grave llafazane"?

Në të vërtetë një tjetër zonë në tru është më e zhvilluar te meshkujt: kapaciteti për të menduar për seksin. Në këtë pikë situata ndryshon: "burrat, zonën në tru, ku mendojnë për seksin, e kanë të barabartë me një aeroport të madh ndërkombëtar, ndërsa gratë sa një pistë të vogël në një provincë për parkimin e automjeteve".

Ndoshta në këtë ndryshim të rëndësishëm mes llojeve duhet kërkuar edhe pjesa e ndryshimeve komunikuese. Kështu, burrat mendojnë për gjëra për të cilat nuk mund të flasin shpesh, dhe për të cilat mjaftojnë pak fjalë.

Përfundimi në testin e zhvilluar nga mjekja amerikane në fakt nuk është pritur pozitivisht në botën akademike. Shumë studiues kanë avancuar kritikat mbi tezat e zhvilluar nga neuropsikiatrja amerikane, duke e konsideruar rolin e tostesteronit më pak vendimtar në fiziologjinë cerebrale.

Sipas këtyre studiuesve, diferencat mes personalitetit mashkullor dhe atij femëror janë të kushtëzuara nga kushtet sociale në të cilat qeniet njerëzore rriten. Deborah Cameron, profesoreshë linguistike në Universitetin e Oksfordit, mendon se nuk ekzistojnë diferenca të mëdha për sa i përket aktivitetit komunikues verbal.//explorerunivers//
 
Back
Top