Lauri
Anunnak
Karta e Atlantikut u quajte marrëveshja e bërë mes F.D Rusveltit dhe Uillson اURاILLit, pra midis ShBA-së dhe Britanisë, në bordin e një anije luftarake e quajtur ’’Princi i Uellsit’’ i ankoruar prane ishullit Toka e Re(Terranova), e ndodhur ne Kanada qe laget në oqeanin Atlantik.
Aty u planifikua nje platforme mbi principe baze mbi rendin e ri botërorë të ardhshem, u organizua takimi prej date 9 deri me 12 gusht te 1941 dhe u shpall më 14 gusht të vitit 1941
Kësaj marrveshje, më 24 shtator të vitit 1941 ju bashkangjitë edhe Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike. Në atë kohë, gjithë kundërshtarët e lutës kundër Gjermanisë, e njihnin këtë marrveshje si Program i përbashkët.
Karta e Atlantikut perpiloi projektin për botën pas Luftës së Dytë Botërore, dhe është bazë i shumë traktateve ndërkombëtare dhe i organizatave ekonomike-politike që i dhane formen e saj strukturore e funksionale ne ditet e sotme.
U vendose per Kombet e Bashkuara, mbi Marrëveshjet e Përgjithshme mbi Tarifat dhe Tregtinë (GATT), per luftën e territoreve te tregut britaniko-franceze, dhe shumë më tepër kane rrjedhe nga Karta e Atlantikut. Ajo u hartua në Konferencën e Atlantikut (koduar Riviera) nga kryeministri britanik Churchill dhe presidenti i SHBA Franklin D. Rusvelt, në bordin e një anije lufte në Anchorage. Dhe u lëshua një deklaratë të përbashkët më 14 gusht 1941. Kjo deklaratë është hartuar dhe ranë dakord, ku britaniket kishin marre pjese në Luftën e Dytë Botërore kundër Gjermanisë naziste, megjithatë, nuk ishte asnjë dokument zyrtar, dokument ligjor me titull "Karta e Atlantikut". Termi "Karta e Atlantikut" u vendos nga Daily Herald, një gazetë të Londres sipas deklaratës së përbashkët qe ishte botuar. Shtetet e Bashkuara nuk kanë hyrë ne luftë derisa u perballe me Sulmin në Pearl Harbor më 7 dhjetor, 1941 kunder Gjermanise.
Potencialisht, ajo shpalosi detajet, objektivat dhe qëllimet e fuqive Aleate në lidhje me luftën e dyte boterore dhe pas Luftës së Parë Botërore. Idealet e shprehur përmes tetë pikave te Kartës së Atlantikut ishin kaq shumë te rendesishme, sa që Zyra e Luftës së Informacionit kishin shtypur 240,000 posterat e saj në 1943. Përveç kësaj, ajo mund të shihet gjithashtu si një "ndryshim i pozicioneve te rolit te fuqive ne bote" nga Britania në Shtetet e Bashkuara si fuqi kryesore botërore..
Pas kesaj Karte SHBA mori rolin e superfuqise boterore)
Historia e Kartes
Eshte një histori të mbuluar, ne një ditë me flamuri, qe është nxjerrë në Upper Street, eshte filmuar, dhe u transmetua, ndërsa اURاILL kishte vendosur tashmë për konferencë duke përdorur ne pjesën e parë të udhëtimit, me ane te hekurudhave. اURاILL ne lundrimin qetësues, lexoi romane, shikoi filma dhe u zhyt ne lojen me tavëll të Harry Hopkins.
Në mëngjesin e të shtunës, ne 9 gusht, te 1941 anija ‘’ Princi i Uellsit ‘’ lundroi në gjirin e Placentia poshtë një linjë të anijeve drejttë SHBA në Augusta USS ku Rusvelti i cili, si اURاILL, ashtu sic e kishin planifikuar ne Uashington. Në takimin e parë, اURاILL dhe Franklin D. Rusvelt kane heshtur për një moment deri sa اURاILLi tha: "Në kohën e fundit, z. President.", Në të cilat Rusvelti ju përgjigj: "I gëzuar që keni në bord, z. اURاILL".
Karta e Atlantikut ishte një marrëveshje të bërë nga Rusvelti dhe Churchill, për përcaktimin e qëllimeve të botës së pasluftës. ثshtë rënë dakord për të mos kërkuar territore të fituar nga lufta. Kjo është bërë për të mbajtur "të drejtën e të gjithë popujve për të zgjedhur formën e qeverisë, sipas të cilës ata do të jetojnë", dhe "një sistem të përhershëm të sigurisë së përgjithshme".
Përmbajtja e Kartes se Atlantikut
Karta e Atlantikut krijoi një vizion te re për tablone e pas Luftës së Dytë Botrore, pamvarësisht nga fakti se Shtetet e Bashkuara kishin ende për të hyrë në luftë. Pjesëmarrësit qe shpresuan se Bashkimi Sovjetik do të përmbahej kesaj Karte, pasi ëste e sulmuar nga Gjermania naziste në qershor të vitit 1941 në kundërshtim të Paktit Molotov-Ribbentrop.
1.Nuk do te kete përfitime territoriale sipas pretendimeve nga Shtetet e Bashkuara
dhe Anglise..
2.Territoret duhet të jenë në përputhje me pretendimet e popujve qe kane probleme te ngaterruara nga padrejtesite historike(shtete te involvuara).
3.U lind e drejta të gjithë popujt për vetëvendosje.
4.Te hiqen Barrierat e Tregtisë ne mes shteteve.
5. Do te vendosej bashkëpunimi global ekonomik dhe avancimin e mirëqenies sociale.
6 Te vendoset paqja, lirija ne bote. Te ndertohet nje bote pa frikë.
7. Liria e deteve.
Duhet te sigurohet cdo shteti e drejta e levizjes neper dete e oqeane pa pengesa te ndryshme.
8.اarmatimin e shteteve agresore, qe hapen lufen, çarmatimin e përbashkët pasluftës.
9." Pika e katër, në lidhje me tregtinë ndërkombëtare, te ndershem duke theksuar se te dy si "fitimtari dhe i mundur" do t’i jepet mundësia e tregut "në kushte të barabarta." Kjo ishte një shkeputje e marrëdhënieve tregtare ndëshkuese që ishin themeluar në Evropë-pas Luftës së Parë Botërore, te pershkruar nga Pakti i Ekonomisë në Paris.
10. Te kete nje organizate kombesh
Origjina e emrit
Emrin "Karta e Atlantikut", besohet të ketë qenë shpikur fillimisht nga gazeta Daily Herald, por u përdor nga اURاILL në Parlament më 24 gusht 1941, dhe ka qenë që në përgjithësi miratuar.
Asnjë dokument të nënshkruar
Edhe pse deklaratat zyrtare dhe dokumenteve të qeverisë tregojnë se Churchill dhe Franklin D. Rusvelt nënshkruan Kartën e Atlantikut, kjo është e qartë se në fakt nuk kishte asnjë dokument të nënshkruar formalisht.
HV Morton, i cili ishte me partinë e اURاILL-it deklaron se nuk ka version te nënshkruar qe ndonjëherë ka ekzistuar. Dokumenti u transmetua nëpërmjet disa projekte dhe teksti përfundimtar u ra dakord telegrafishte në Londër dhe Uashington. Kabineti britanik iu përgjigj me miratimin e saj dhe pranimin e ngjashme qe u telegrafua nga Uashingtoni. Gjatë këtij procesi, u be një gabim ne transkriptimin e tekstit në Londër, por kjo ishte korrigjuar më pas. Në interese të Luftës së Dytë Botërore اURاILLi përfundon "Një numër te madhe ndryshimesh verbale qe janë miratuar, dhe dokumenti ishte atëherë në formën e saj të fundit", dhe nuk merr përsipër te përmendte procesin e nënshkrimit ose ndonjë ceremoni.
Arkiva në Bibliotekën FDR tregojnë se në një konferencë për shtyp në dhjetor të 1944, Rusvelt pranoi se, "Askush nuk e nënshkroi Kartën e Atlantikut. " Në fjalimin e
اURاILLit ne Konferencën e Jaltës para Rusvelt ai citon thënien e kushtetutës së pashkruar britanik se "Kjo ishte si Karta e Atlantikut – dokument qe nuk ekziston, por gjithë bota e dinte në lidhje me kete thenie. Ndër letrat e tij ai kishte gjetur një kopje të nënshkruar nga Rusvelti dhe mua, por e çuditshme eshte se për të thonë se të dy nënshkrimet janë të dorëshkrimit të tij. "
Reagimet
Aleate e mëvonshëm te Anglise u mblodhen në Londër më 24 shtator, 1941, perfaqesues te larte qeveritare nga Belgjika, اekosllovakia, Greqia, Luksemburgu, Hollanda, Norvegjia, Polonia, Bashkimi Sovjetik, Jugosllavia, dhe përfaqësuesit të përgjithshëm, Carl De Gol - kreu i Frances, ku miratuan njëzëri aderimin në parimet e politikës së përbashkët të përcaktuara në Kartën e Atlantikut.
Aksi Tokio-Berlin – Rome e interpretuan kët marrëveshje diplomatike si një aleancë të mundshme kundrejt tyre. Në Tokio Kartën e Atlantikut u mblodhën dhe vazhduan mbështetjen ne militarizimin e qeverise japoneze, që bënin thirrje për një nxitje më agresive kundër SHBA dhe Britani.
Marrëveshje deshmoi per kohen qe u miratua se qe një nga hapat e parë drejt formimit të Kombeve të Bashkuara [2].
Opinioni publik në Britani të Madhe dhe Komonuelthi ishte i kënaqur me parimet e takimeve, por te zhgënjyer në faktin se SHBA nuk hyjnë në luftë. اURاILLi vetë pranoi se ai kishte shpresuar se SHBA do të vendosë në fund për të ingranuar ne kete front kunder aksit nazi-fashist. Në anën tjetër opinioni publik amerikan ishte i kënaqur me parimet, por i shqetësuar në lidhje me faktin se ata duket të jenë influencuar për t’u hedhe ne frontin e luftes kunder Gjermanise. Përkrahësit dhe kundërshtarët shfaqen njësoj dy pikepamje. Ishte nje mirënjohje për të gjithë popujt qe kanë të drejtë për vetëvendosje, ku i dha shpresë liderve te shteteve per pavarësi në kolonitë britanike (p.sh., Indi [3]) dhe vende të tjera (p.sh., Ho Shi Minh në Indo-Kinë prej Frances [4]) se ata mund të pritet një përparim në kërkesat e tyre për autonomi kombëtare.
Disa çështje për zbatimin e kartës u lanë të hapur. [5]
. Karta nuk ka një version përfundimtar të strukturës politike që do të krijonte me pas mbrojtjen me sukses kundër agresionit nazist. اURاILL deklaroi se ai e konsideronte Kartën "një deklaratë të përkohshme dhe të pjesshme të luftës qe synon projektin për të siguruar të gjitha vendet qëllimin tonë të drejtë dhe nuk arritem te formulonim struktura e plota, gje të cilën ne duhet të ndërtojmë pas fitores." [6]
ps-per riferencat dhe foto-dokumente kliko:
Proletari Forum & Italia Forum - Shiko tem
Aty u planifikua nje platforme mbi principe baze mbi rendin e ri botërorë të ardhshem, u organizua takimi prej date 9 deri me 12 gusht te 1941 dhe u shpall më 14 gusht të vitit 1941
Kësaj marrveshje, më 24 shtator të vitit 1941 ju bashkangjitë edhe Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike. Në atë kohë, gjithë kundërshtarët e lutës kundër Gjermanisë, e njihnin këtë marrveshje si Program i përbashkët.
Karta e Atlantikut perpiloi projektin për botën pas Luftës së Dytë Botërore, dhe është bazë i shumë traktateve ndërkombëtare dhe i organizatave ekonomike-politike që i dhane formen e saj strukturore e funksionale ne ditet e sotme.
U vendose per Kombet e Bashkuara, mbi Marrëveshjet e Përgjithshme mbi Tarifat dhe Tregtinë (GATT), per luftën e territoreve te tregut britaniko-franceze, dhe shumë më tepër kane rrjedhe nga Karta e Atlantikut. Ajo u hartua në Konferencën e Atlantikut (koduar Riviera) nga kryeministri britanik Churchill dhe presidenti i SHBA Franklin D. Rusvelt, në bordin e një anije lufte në Anchorage. Dhe u lëshua një deklaratë të përbashkët më 14 gusht 1941. Kjo deklaratë është hartuar dhe ranë dakord, ku britaniket kishin marre pjese në Luftën e Dytë Botërore kundër Gjermanisë naziste, megjithatë, nuk ishte asnjë dokument zyrtar, dokument ligjor me titull "Karta e Atlantikut". Termi "Karta e Atlantikut" u vendos nga Daily Herald, një gazetë të Londres sipas deklaratës së përbashkët qe ishte botuar. Shtetet e Bashkuara nuk kanë hyrë ne luftë derisa u perballe me Sulmin në Pearl Harbor më 7 dhjetor, 1941 kunder Gjermanise.
Potencialisht, ajo shpalosi detajet, objektivat dhe qëllimet e fuqive Aleate në lidhje me luftën e dyte boterore dhe pas Luftës së Parë Botërore. Idealet e shprehur përmes tetë pikave te Kartës së Atlantikut ishin kaq shumë te rendesishme, sa që Zyra e Luftës së Informacionit kishin shtypur 240,000 posterat e saj në 1943. Përveç kësaj, ajo mund të shihet gjithashtu si një "ndryshim i pozicioneve te rolit te fuqive ne bote" nga Britania në Shtetet e Bashkuara si fuqi kryesore botërore..
Pas kesaj Karte SHBA mori rolin e superfuqise boterore)
Historia e Kartes
Eshte një histori të mbuluar, ne një ditë me flamuri, qe është nxjerrë në Upper Street, eshte filmuar, dhe u transmetua, ndërsa اURاILL kishte vendosur tashmë për konferencë duke përdorur ne pjesën e parë të udhëtimit, me ane te hekurudhave. اURاILL ne lundrimin qetësues, lexoi romane, shikoi filma dhe u zhyt ne lojen me tavëll të Harry Hopkins.
Në mëngjesin e të shtunës, ne 9 gusht, te 1941 anija ‘’ Princi i Uellsit ‘’ lundroi në gjirin e Placentia poshtë një linjë të anijeve drejttë SHBA në Augusta USS ku Rusvelti i cili, si اURاILL, ashtu sic e kishin planifikuar ne Uashington. Në takimin e parë, اURاILL dhe Franklin D. Rusvelt kane heshtur për një moment deri sa اURاILLi tha: "Në kohën e fundit, z. President.", Në të cilat Rusvelti ju përgjigj: "I gëzuar që keni në bord, z. اURاILL".
Karta e Atlantikut ishte një marrëveshje të bërë nga Rusvelti dhe Churchill, për përcaktimin e qëllimeve të botës së pasluftës. ثshtë rënë dakord për të mos kërkuar territore të fituar nga lufta. Kjo është bërë për të mbajtur "të drejtën e të gjithë popujve për të zgjedhur formën e qeverisë, sipas të cilës ata do të jetojnë", dhe "një sistem të përhershëm të sigurisë së përgjithshme".
Përmbajtja e Kartes se Atlantikut
Karta e Atlantikut krijoi një vizion te re për tablone e pas Luftës së Dytë Botrore, pamvarësisht nga fakti se Shtetet e Bashkuara kishin ende për të hyrë në luftë. Pjesëmarrësit qe shpresuan se Bashkimi Sovjetik do të përmbahej kesaj Karte, pasi ëste e sulmuar nga Gjermania naziste në qershor të vitit 1941 në kundërshtim të Paktit Molotov-Ribbentrop.
1.Nuk do te kete përfitime territoriale sipas pretendimeve nga Shtetet e Bashkuara
dhe Anglise..
2.Territoret duhet të jenë në përputhje me pretendimet e popujve qe kane probleme te ngaterruara nga padrejtesite historike(shtete te involvuara).
3.U lind e drejta të gjithë popujt për vetëvendosje.
4.Te hiqen Barrierat e Tregtisë ne mes shteteve.
5. Do te vendosej bashkëpunimi global ekonomik dhe avancimin e mirëqenies sociale.
6 Te vendoset paqja, lirija ne bote. Te ndertohet nje bote pa frikë.
7. Liria e deteve.
Duhet te sigurohet cdo shteti e drejta e levizjes neper dete e oqeane pa pengesa te ndryshme.
8.اarmatimin e shteteve agresore, qe hapen lufen, çarmatimin e përbashkët pasluftës.
9." Pika e katër, në lidhje me tregtinë ndërkombëtare, te ndershem duke theksuar se te dy si "fitimtari dhe i mundur" do t’i jepet mundësia e tregut "në kushte të barabarta." Kjo ishte një shkeputje e marrëdhënieve tregtare ndëshkuese që ishin themeluar në Evropë-pas Luftës së Parë Botërore, te pershkruar nga Pakti i Ekonomisë në Paris.
10. Te kete nje organizate kombesh
Origjina e emrit
Emrin "Karta e Atlantikut", besohet të ketë qenë shpikur fillimisht nga gazeta Daily Herald, por u përdor nga اURاILL në Parlament më 24 gusht 1941, dhe ka qenë që në përgjithësi miratuar.
Asnjë dokument të nënshkruar
Edhe pse deklaratat zyrtare dhe dokumenteve të qeverisë tregojnë se Churchill dhe Franklin D. Rusvelt nënshkruan Kartën e Atlantikut, kjo është e qartë se në fakt nuk kishte asnjë dokument të nënshkruar formalisht.
HV Morton, i cili ishte me partinë e اURاILL-it deklaron se nuk ka version te nënshkruar qe ndonjëherë ka ekzistuar. Dokumenti u transmetua nëpërmjet disa projekte dhe teksti përfundimtar u ra dakord telegrafishte në Londër dhe Uashington. Kabineti britanik iu përgjigj me miratimin e saj dhe pranimin e ngjashme qe u telegrafua nga Uashingtoni. Gjatë këtij procesi, u be një gabim ne transkriptimin e tekstit në Londër, por kjo ishte korrigjuar më pas. Në interese të Luftës së Dytë Botërore اURاILLi përfundon "Një numër te madhe ndryshimesh verbale qe janë miratuar, dhe dokumenti ishte atëherë në formën e saj të fundit", dhe nuk merr përsipër te përmendte procesin e nënshkrimit ose ndonjë ceremoni.
Arkiva në Bibliotekën FDR tregojnë se në një konferencë për shtyp në dhjetor të 1944, Rusvelt pranoi se, "Askush nuk e nënshkroi Kartën e Atlantikut. " Në fjalimin e
اURاILLit ne Konferencën e Jaltës para Rusvelt ai citon thënien e kushtetutës së pashkruar britanik se "Kjo ishte si Karta e Atlantikut – dokument qe nuk ekziston, por gjithë bota e dinte në lidhje me kete thenie. Ndër letrat e tij ai kishte gjetur një kopje të nënshkruar nga Rusvelti dhe mua, por e çuditshme eshte se për të thonë se të dy nënshkrimet janë të dorëshkrimit të tij. "
Reagimet
Aleate e mëvonshëm te Anglise u mblodhen në Londër më 24 shtator, 1941, perfaqesues te larte qeveritare nga Belgjika, اekosllovakia, Greqia, Luksemburgu, Hollanda, Norvegjia, Polonia, Bashkimi Sovjetik, Jugosllavia, dhe përfaqësuesit të përgjithshëm, Carl De Gol - kreu i Frances, ku miratuan njëzëri aderimin në parimet e politikës së përbashkët të përcaktuara në Kartën e Atlantikut.
Aksi Tokio-Berlin – Rome e interpretuan kët marrëveshje diplomatike si një aleancë të mundshme kundrejt tyre. Në Tokio Kartën e Atlantikut u mblodhën dhe vazhduan mbështetjen ne militarizimin e qeverise japoneze, që bënin thirrje për një nxitje më agresive kundër SHBA dhe Britani.
Marrëveshje deshmoi per kohen qe u miratua se qe një nga hapat e parë drejt formimit të Kombeve të Bashkuara [2].
Opinioni publik në Britani të Madhe dhe Komonuelthi ishte i kënaqur me parimet e takimeve, por te zhgënjyer në faktin se SHBA nuk hyjnë në luftë. اURاILLi vetë pranoi se ai kishte shpresuar se SHBA do të vendosë në fund për të ingranuar ne kete front kunder aksit nazi-fashist. Në anën tjetër opinioni publik amerikan ishte i kënaqur me parimet, por i shqetësuar në lidhje me faktin se ata duket të jenë influencuar për t’u hedhe ne frontin e luftes kunder Gjermanise. Përkrahësit dhe kundërshtarët shfaqen njësoj dy pikepamje. Ishte nje mirënjohje për të gjithë popujt qe kanë të drejtë për vetëvendosje, ku i dha shpresë liderve te shteteve per pavarësi në kolonitë britanike (p.sh., Indi [3]) dhe vende të tjera (p.sh., Ho Shi Minh në Indo-Kinë prej Frances [4]) se ata mund të pritet një përparim në kërkesat e tyre për autonomi kombëtare.
Disa çështje për zbatimin e kartës u lanë të hapur. [5]
. Karta nuk ka një version përfundimtar të strukturës politike që do të krijonte me pas mbrojtjen me sukses kundër agresionit nazist. اURاILL deklaroi se ai e konsideronte Kartën "një deklaratë të përkohshme dhe të pjesshme të luftës qe synon projektin për të siguruar të gjitha vendet qëllimin tonë të drejtë dhe nuk arritem te formulonim struktura e plota, gje të cilën ne duhet të ndërtojmë pas fitores." [6]
ps-per riferencat dhe foto-dokumente kliko:
Proletari Forum & Italia Forum - Shiko tem