Gjarperesha
Anëtar i Respektuar
Projektet shqiptare në këtë shekull
Ndjehem shumë i nderuar që ndodhem këtu, i ftuar në Oksford Union, jo vetëm se në këtë tribunë kanë folur personalitete botërore, disa prej të cilëve i kam njohur dhe të tjerë admiruar, ndër ta edhe gruaja më e shquar e shekullit që kaloi, bashkëkombësja ime, Nënë Tereza, por në veçanti se unë flas këtu në një tribunë që pothuaj për rreth dy shekuj është njohur dhe bërë e famshme si tribunë e fjalës së lirë.
Prandaj dhe dua t'ju falenderoj me përzemërsi, zoti President, për rastin e madh që më keni krijuar të flas dhe debatoj sonte për Shqipërinë dhe shqiptarët, të paraqes këtu projektet e tyre të këtij shekulli.
Shqipëria është një vend i vogël në Europën Juglindore që, pas rënies së "perdes së hekurt", po ndërton demokracinë e bazuar në treg. Në hartën e Gadishullit të Ballkanit, ajo përbën bririn më përëndimor të tij. Nga veriu, lindja, jugu kufizohet përkatësisht nga Mali i Zi, Kosova, Maqedonia e Greqia. Kurse në përëndim, brigjet e saj, prej rreth 400 km, lagen në 2/3 nga Deti Adriatik dhe në 1/3 jugore nga Deti Jon. Bregu i saj ka plazhe të mrekullueshëm që po tërheqin gjithnjë e më shumë turistë. Vetëm dy vitet e fundit, numri i turistëve është rritur me shpejtësi. Në tërësi, Shqipëria është një vend malor, me lartësinë mesatare më të madhe në Europë, rreth 640 metra, me peizazhe mahnitëse, për të cilat e kanë quajtur kopshti shkëmbor i Europës Juglindore. Peizazhet e saj magjepsëse bënë që Eduart Lear të vizitojë Shqipërinë 6 herë nga 1848-1864. Në Britaninë e Madhe, prej shekujsh janë shkruar nga historianë, shkrimtarë, poetë, piktorë, analistë, librat dhe studimet në tërësi më të mira, më të ndershme për të vërtetat e lidhura me shqiptarët. Ndër anglezët e mëdhenj që e kanë vizituar Shqipërinë, nga kohëra të kaluara gjer në ditët e sotme, do të përmendja Lordin Bajron, që i ka kushtuar asaj strofat më të bukura të poemës së "Child Harold", Eduart Lear që i ka kushtuar një libër të çmuar dhe mbi 200 punime, piktura, skica, litografi, ndër më të mirat e krijimtarisë së tij, Edith Durham që shkroi librat ndër më të mirët për shqiptarët. Por unë, në morinë e autorëve të shumë botimeve, do të përmend gjithashtu edhe Profesor Noel Malcolm, që me librin e tij, të shkruar pak vite më parë, për Kosovën, ndriçoi me vërtetësi historinë, realitetin e atij vendi nga lashtësia në ditët e sotme. Vitet e fundit, Shqipërinë e kanë vizituar Kryeministri Tony Blair dhe shumë ministra dhe zyrtarë të lartë të Britanisë së Madhe. Sot, me "British Airways", në më pak se tre orë fluturim, secili nga ju mund të gjendet në Tiranë. Ju ftoj të gjeni kohë të vizitoni vendin tim! Do të jeni shumë të mirëpritur. Shqipëria ka nevojë për miq si ju.
Vendi, në historinë e tij tejet të gjatë, ka njohur dyndje të shumta që nga dorët, grekët, romakët, barbarët, sllavët, spanjollët, frankët, otomanët dhe ka qenë pjesë e mbretërive dhe e perandorive të mëdha të kohës. Historianët, në tërësi, besojnë se Ilirët janë paraardhësit tanë dhe se shqiptarët nuk kanë ndryshuar kurrë shtëpitë e tyre, ata janë aty që nga fillimi. Edhe studime të shkencave të tjera kanë faktuar identitetin e tyre qartësisht të veçantë nga të gjitha kombet e tjera të rajonit dhe kontinentit. Në tërësi, popullata ka qenë e përqëndruar në zona të thella dhe male, por një pjesë edhe në qytete, që janë ndër më të lashtat e Europës.
Gjuha shqipe që flasim, shumë e pasur dhe e bukur, i përket familjes indo-europiane, vjen direkt nga trungu i kësaj familjeje dhe shkruhet në alfabet latin. Shqiptarët janë komb me vokacion përëndimor, me letërsi, art, kulturë në tërësi përëndimore. Shkrimtari ynë i njohur Ismail Kadare, për të stigmatizuar disfatën që pësuan nga fundi i shekullit të 13-të ushtritë e koalicionit të gjashtë vendeve të Ballkanit, në betejën me ushtritë otomane në Fushë-Kosovë shkruan se: "vendi fjeti Europë dhe u zgjua Azi". Mirëpo, megjithëse rreth pesë shekuj ndën perandorinë otomane, pra gjumi aziatik, sërish shqiptarët u zgjuan europianë. Rilindja shqiptare ishte e vonuar, por punoi dhe krijoi ndën moton se: për shqiptarët dielli lind nga Përëndimi.
Shqiptarët, ndonëse njihen si ndër themeluesit e krishtërimit, sot ata janë një komb plurireligjioz, myslimanë, ortodoksë, katolikë. Kjo sepse linja e demarkacionit mes të dy kishave të mëdha, asaj romake dhe asaj bizantine apo linja e Teodosit, kaloi në gjatësinë e territorit tonë dhe më vonë sundimi otoman imponoi një konvertim të rëndësishëm të popullatës në myslimanë. Megjithëkëtë, megjithëse jetojnë në një kontinent në të cilin jo pak kombe, gjatë gjithë historisë së tyre dhe sidomos asaj moderne, përjetuan luftëra dhe konflikte të egra fetare, kombi im, në tërë historinë e tij shekullore, nuk ka të regjistruar as edhe një rast të vetëm konflikti ndërfetar. Toleranca fetare e shkëlqyer është një nga virtytet më të arrira, vlerat shpirtërore më të çmuara të tij. Kjo tolerancë është e njëjtë dhe në marrëdhëniet ndëretnike. Mbi 90 për qind e popullatës është me origjinë shqiptare, pjesa tjetër janë pakicë me origjinë greke, arumune, romë, sllavë. Kam shumë kënaqësi t'ju informoj se raporte serioze ndërkombëtare faktojnë se Shqipëria ka përmbushur standardet e OSBE-së për arsimimin e pakicave.
Shqipëria është nga vendet më të pakta në botë, në të cilin numri i hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore ishte shumë më i madh në fund se sa në fillim të saj. Asnjë hebre nuk u dorëzua tek nazistët. Historia e kombit tim nuk është një histori e sheshtë, përkundrazi është e shoqëruar nga vështirësi, madje edhe drama të vështira.
Nga viti 1389 gjer në vitin 1480, territoret e banuara nga shqiptarët u pushtuan njëra pas tjetrës nga Perandoria Otomane dhe u ndanë në katër vilajete të kësaj Perandorie. Vitet 1870 gjer në vitet 1928 janë vitet e përpjekjeve të mëdha të shqiptarëve për të formuar shtetin e tyre në territoret ku ata ishin vilajete. Kjo pikëpamje u mbështet edhe nga disa fuqi të mëdha të kohës. Por, fuqi të tjera më të fuqishme, në një nga padrejtësitë më të mëdha historike, në disa konferenca ndërkombëtare, duke filluar nga Kongresi i Berlinit, më pas Konferencat e Londrës dhe e Versajës, vendosën dhe realizuan me forcën e tyre copëtimin e territoreve shqiptare në pesë shtete të rajonit, ndonëse këto territore, në asnjë rast, nuk ishin enklavë, por vazhdimësi etnike dhe gjeografike. Në vitin 1912, pas një seri kryengritjesh të mëdha që u zhvilluan në Kosovë, u shpall pavarësia e Shqipërisë. Por, sërish vazhduan përpjekjet dhe projektet për një copëtim tjetër të ri të Shqipërisë, mirëpo kjo u kundërshtua nga Presidenti Willson, i cili refuzoi t'i firmosë këto marrëveshje. Në vitin '22 të shekullit që kaloi, Shqipëria do të ishte vendi i vetëm në Ballkan që zhvilloi zgjedhje parlamentare dhe vendosi një parlament pluralist dhe regjim republikan. Në vitin '27 vendi do të shpallej mbretëri.
Më 7 Prill të vitit 1939, Shqipëria do të ishte vendi i parë në Europë që do të pushtohej dhe do të mbetej e tillë gjer në tetor të vitit '44. Shqiptarët, gjatë Luftës së Dytë Botërore bënë një luftë të vendosur për çlirimin e tyre. Ata patën në këtë luftë një ndihmë të madhe me armë, mjete financiare, ekspertë ushtarakë nga qeveria e Madhërisë së Saj. Rreth 160 ushtarë, aviatorë, oficerë madhorë të ushtrisë britanike ranë në luftë në territoret shqiptare, për lirinë e kombit tim. Ne do t'i nderojmë ata gjithmonë.
Vendi u çlirua më 28 nëntor të vitit '44. Por, historia do të dëshmohej sërish njerkë e pamëshirë ndaj nesh. Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, gjer në vitin 1990, në Shqipëri u vendos diktatura më e egër komuniste, e cila e shkëputi tërësisht vendin nga bota e lirë, e bunkerizoi në të gjitha aspektet, ngriti gulagë, më shumë dhe më të rreptat se në çdo vend tjetër, ekzekutoi pa gjyqe apo me farsë politike gjyqësore mijëra qytetarë, pothuaj të gjithë intelektualët e shkolluar në Përëndim, ndaloi pronën private dhe e renditi atë në 3-4 vendet më të varfra të planetit, ngriti një propagandë kaprolalike monstruoze, kundër botës së lirë. E tillë erdhi Shqipëria në vitet '90. Të shumtë ishin ata, në Europë dhe botë, që mendonin që ky vend të mbetej si muzeumi i socializmit, si një lloj Kube e Adriatikut.
Por këtë nuk e mendonin intelektualët shqiptarë, të cilët, pas rënies së "perdes së hekurt", shfrytëzuan çdo mundësi për të kërkuar liritë e munguara. Këtë nuk e mendonin studentët dhe pedagogët e Universitetit të Tiranës, të cilët, në Dhjetor të vitit '90, mbushën rrugët dhe sheshet e kampusit të tyre dhe Tiranës, nën moton "Liri-Demokraci", "E duam Shqipërinë si Europa". Ata menjëherë themeluan partinë e parë opozitare shqiptare, Partinë Demokratike të Shqipërisë, e cila në zgjedhjet e përgjithshme të 22 Marsit të vitit 1992 do të shënonte njërën prej fitoreve më të thella në vendet ish-komuniste. Qeveria demokratike e dalë nga këto zgjedhje ndërmori reforma të thella të gjithanshme, politike, institucionale, liberalizoi ekonominë, aplikoi terapinë e shock-ut dhe privatizimin e shpejtë të tokës, banesave, ndërmarrjeve shtetërore, nxori vendin nga izolimi dhe e hapi atë drejt vendeve mike, Bashkimit Europian, NATO-s dhe institucioneve të tjera ndërkombëtare.
Në të gjitha këto përpjekje, opozita shqiptare dhe më pas qeveria demokratike, pati ndihmën e madhe dhe të çmuar të qeverisë së Madhërisë së Saj, forcave politike, institucioneve të Britanisë së Madhe. Unë, si kryetar i opozitës, kam hapur fushatën elektorale që solli fitoren e forcave të opozitës, me Sir Joefry, dhe po si kryetar i opozitës jam pritur nga kryeministri Major dhe kam patur një takim tejet mbresëlënës me Lady Thacher, nga e cila u largova e bindur se në rast se ajo nuk do të kishte dhënë dorëheqjen, Sllobodan Millosheviçi do të kishte marrë përgjigjen e merituar shumë më herët, dhe se Ballkani i viteve '90 do të ishte një histori tjetër. Po në atë kohë jam takuar me Presidentin aktual të Universitetit tuaj, Lord Patten, për të cilin ruaj një respekt dhe miqësi të veçantë. Më pas, si President i Republikës kam vizituar dy herë vendin tuaj të madh, jam pritur nga Mbretëresha Elisabeth, Kryeministri Major dhe zyrtarë të tjerë më të lartë të këtij vendi.
Gjej rastin për t'u shprehur një mirënjohje shumë të thellë autoriteteve, institucioneve dhe taksapaguesve të Britanisë së Madhe, për të gjithë ndihmën e tyre tejet të çmuar që i kanë dhënë dhe i japin Shqipërisë.
Ndjehem shumë i nderuar që ndodhem këtu, i ftuar në Oksford Union, jo vetëm se në këtë tribunë kanë folur personalitete botërore, disa prej të cilëve i kam njohur dhe të tjerë admiruar, ndër ta edhe gruaja më e shquar e shekullit që kaloi, bashkëkombësja ime, Nënë Tereza, por në veçanti se unë flas këtu në një tribunë që pothuaj për rreth dy shekuj është njohur dhe bërë e famshme si tribunë e fjalës së lirë.
Prandaj dhe dua t'ju falenderoj me përzemërsi, zoti President, për rastin e madh që më keni krijuar të flas dhe debatoj sonte për Shqipërinë dhe shqiptarët, të paraqes këtu projektet e tyre të këtij shekulli.
Shqipëria është një vend i vogël në Europën Juglindore që, pas rënies së "perdes së hekurt", po ndërton demokracinë e bazuar në treg. Në hartën e Gadishullit të Ballkanit, ajo përbën bririn më përëndimor të tij. Nga veriu, lindja, jugu kufizohet përkatësisht nga Mali i Zi, Kosova, Maqedonia e Greqia. Kurse në përëndim, brigjet e saj, prej rreth 400 km, lagen në 2/3 nga Deti Adriatik dhe në 1/3 jugore nga Deti Jon. Bregu i saj ka plazhe të mrekullueshëm që po tërheqin gjithnjë e më shumë turistë. Vetëm dy vitet e fundit, numri i turistëve është rritur me shpejtësi. Në tërësi, Shqipëria është një vend malor, me lartësinë mesatare më të madhe në Europë, rreth 640 metra, me peizazhe mahnitëse, për të cilat e kanë quajtur kopshti shkëmbor i Europës Juglindore. Peizazhet e saj magjepsëse bënë që Eduart Lear të vizitojë Shqipërinë 6 herë nga 1848-1864. Në Britaninë e Madhe, prej shekujsh janë shkruar nga historianë, shkrimtarë, poetë, piktorë, analistë, librat dhe studimet në tërësi më të mira, më të ndershme për të vërtetat e lidhura me shqiptarët. Ndër anglezët e mëdhenj që e kanë vizituar Shqipërinë, nga kohëra të kaluara gjer në ditët e sotme, do të përmendja Lordin Bajron, që i ka kushtuar asaj strofat më të bukura të poemës së "Child Harold", Eduart Lear që i ka kushtuar një libër të çmuar dhe mbi 200 punime, piktura, skica, litografi, ndër më të mirat e krijimtarisë së tij, Edith Durham që shkroi librat ndër më të mirët për shqiptarët. Por unë, në morinë e autorëve të shumë botimeve, do të përmend gjithashtu edhe Profesor Noel Malcolm, që me librin e tij, të shkruar pak vite më parë, për Kosovën, ndriçoi me vërtetësi historinë, realitetin e atij vendi nga lashtësia në ditët e sotme. Vitet e fundit, Shqipërinë e kanë vizituar Kryeministri Tony Blair dhe shumë ministra dhe zyrtarë të lartë të Britanisë së Madhe. Sot, me "British Airways", në më pak se tre orë fluturim, secili nga ju mund të gjendet në Tiranë. Ju ftoj të gjeni kohë të vizitoni vendin tim! Do të jeni shumë të mirëpritur. Shqipëria ka nevojë për miq si ju.
Vendi, në historinë e tij tejet të gjatë, ka njohur dyndje të shumta që nga dorët, grekët, romakët, barbarët, sllavët, spanjollët, frankët, otomanët dhe ka qenë pjesë e mbretërive dhe e perandorive të mëdha të kohës. Historianët, në tërësi, besojnë se Ilirët janë paraardhësit tanë dhe se shqiptarët nuk kanë ndryshuar kurrë shtëpitë e tyre, ata janë aty që nga fillimi. Edhe studime të shkencave të tjera kanë faktuar identitetin e tyre qartësisht të veçantë nga të gjitha kombet e tjera të rajonit dhe kontinentit. Në tërësi, popullata ka qenë e përqëndruar në zona të thella dhe male, por një pjesë edhe në qytete, që janë ndër më të lashtat e Europës.
Gjuha shqipe që flasim, shumë e pasur dhe e bukur, i përket familjes indo-europiane, vjen direkt nga trungu i kësaj familjeje dhe shkruhet në alfabet latin. Shqiptarët janë komb me vokacion përëndimor, me letërsi, art, kulturë në tërësi përëndimore. Shkrimtari ynë i njohur Ismail Kadare, për të stigmatizuar disfatën që pësuan nga fundi i shekullit të 13-të ushtritë e koalicionit të gjashtë vendeve të Ballkanit, në betejën me ushtritë otomane në Fushë-Kosovë shkruan se: "vendi fjeti Europë dhe u zgjua Azi". Mirëpo, megjithëse rreth pesë shekuj ndën perandorinë otomane, pra gjumi aziatik, sërish shqiptarët u zgjuan europianë. Rilindja shqiptare ishte e vonuar, por punoi dhe krijoi ndën moton se: për shqiptarët dielli lind nga Përëndimi.
Shqiptarët, ndonëse njihen si ndër themeluesit e krishtërimit, sot ata janë një komb plurireligjioz, myslimanë, ortodoksë, katolikë. Kjo sepse linja e demarkacionit mes të dy kishave të mëdha, asaj romake dhe asaj bizantine apo linja e Teodosit, kaloi në gjatësinë e territorit tonë dhe më vonë sundimi otoman imponoi një konvertim të rëndësishëm të popullatës në myslimanë. Megjithëkëtë, megjithëse jetojnë në një kontinent në të cilin jo pak kombe, gjatë gjithë historisë së tyre dhe sidomos asaj moderne, përjetuan luftëra dhe konflikte të egra fetare, kombi im, në tërë historinë e tij shekullore, nuk ka të regjistruar as edhe një rast të vetëm konflikti ndërfetar. Toleranca fetare e shkëlqyer është një nga virtytet më të arrira, vlerat shpirtërore më të çmuara të tij. Kjo tolerancë është e njëjtë dhe në marrëdhëniet ndëretnike. Mbi 90 për qind e popullatës është me origjinë shqiptare, pjesa tjetër janë pakicë me origjinë greke, arumune, romë, sllavë. Kam shumë kënaqësi t'ju informoj se raporte serioze ndërkombëtare faktojnë se Shqipëria ka përmbushur standardet e OSBE-së për arsimimin e pakicave.
Shqipëria është nga vendet më të pakta në botë, në të cilin numri i hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore ishte shumë më i madh në fund se sa në fillim të saj. Asnjë hebre nuk u dorëzua tek nazistët. Historia e kombit tim nuk është një histori e sheshtë, përkundrazi është e shoqëruar nga vështirësi, madje edhe drama të vështira.
Nga viti 1389 gjer në vitin 1480, territoret e banuara nga shqiptarët u pushtuan njëra pas tjetrës nga Perandoria Otomane dhe u ndanë në katër vilajete të kësaj Perandorie. Vitet 1870 gjer në vitet 1928 janë vitet e përpjekjeve të mëdha të shqiptarëve për të formuar shtetin e tyre në territoret ku ata ishin vilajete. Kjo pikëpamje u mbështet edhe nga disa fuqi të mëdha të kohës. Por, fuqi të tjera më të fuqishme, në një nga padrejtësitë më të mëdha historike, në disa konferenca ndërkombëtare, duke filluar nga Kongresi i Berlinit, më pas Konferencat e Londrës dhe e Versajës, vendosën dhe realizuan me forcën e tyre copëtimin e territoreve shqiptare në pesë shtete të rajonit, ndonëse këto territore, në asnjë rast, nuk ishin enklavë, por vazhdimësi etnike dhe gjeografike. Në vitin 1912, pas një seri kryengritjesh të mëdha që u zhvilluan në Kosovë, u shpall pavarësia e Shqipërisë. Por, sërish vazhduan përpjekjet dhe projektet për një copëtim tjetër të ri të Shqipërisë, mirëpo kjo u kundërshtua nga Presidenti Willson, i cili refuzoi t'i firmosë këto marrëveshje. Në vitin '22 të shekullit që kaloi, Shqipëria do të ishte vendi i vetëm në Ballkan që zhvilloi zgjedhje parlamentare dhe vendosi një parlament pluralist dhe regjim republikan. Në vitin '27 vendi do të shpallej mbretëri.
Më 7 Prill të vitit 1939, Shqipëria do të ishte vendi i parë në Europë që do të pushtohej dhe do të mbetej e tillë gjer në tetor të vitit '44. Shqiptarët, gjatë Luftës së Dytë Botërore bënë një luftë të vendosur për çlirimin e tyre. Ata patën në këtë luftë një ndihmë të madhe me armë, mjete financiare, ekspertë ushtarakë nga qeveria e Madhërisë së Saj. Rreth 160 ushtarë, aviatorë, oficerë madhorë të ushtrisë britanike ranë në luftë në territoret shqiptare, për lirinë e kombit tim. Ne do t'i nderojmë ata gjithmonë.
Vendi u çlirua më 28 nëntor të vitit '44. Por, historia do të dëshmohej sërish njerkë e pamëshirë ndaj nesh. Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, gjer në vitin 1990, në Shqipëri u vendos diktatura më e egër komuniste, e cila e shkëputi tërësisht vendin nga bota e lirë, e bunkerizoi në të gjitha aspektet, ngriti gulagë, më shumë dhe më të rreptat se në çdo vend tjetër, ekzekutoi pa gjyqe apo me farsë politike gjyqësore mijëra qytetarë, pothuaj të gjithë intelektualët e shkolluar në Përëndim, ndaloi pronën private dhe e renditi atë në 3-4 vendet më të varfra të planetit, ngriti një propagandë kaprolalike monstruoze, kundër botës së lirë. E tillë erdhi Shqipëria në vitet '90. Të shumtë ishin ata, në Europë dhe botë, që mendonin që ky vend të mbetej si muzeumi i socializmit, si një lloj Kube e Adriatikut.
Por këtë nuk e mendonin intelektualët shqiptarë, të cilët, pas rënies së "perdes së hekurt", shfrytëzuan çdo mundësi për të kërkuar liritë e munguara. Këtë nuk e mendonin studentët dhe pedagogët e Universitetit të Tiranës, të cilët, në Dhjetor të vitit '90, mbushën rrugët dhe sheshet e kampusit të tyre dhe Tiranës, nën moton "Liri-Demokraci", "E duam Shqipërinë si Europa". Ata menjëherë themeluan partinë e parë opozitare shqiptare, Partinë Demokratike të Shqipërisë, e cila në zgjedhjet e përgjithshme të 22 Marsit të vitit 1992 do të shënonte njërën prej fitoreve më të thella në vendet ish-komuniste. Qeveria demokratike e dalë nga këto zgjedhje ndërmori reforma të thella të gjithanshme, politike, institucionale, liberalizoi ekonominë, aplikoi terapinë e shock-ut dhe privatizimin e shpejtë të tokës, banesave, ndërmarrjeve shtetërore, nxori vendin nga izolimi dhe e hapi atë drejt vendeve mike, Bashkimit Europian, NATO-s dhe institucioneve të tjera ndërkombëtare.
Në të gjitha këto përpjekje, opozita shqiptare dhe më pas qeveria demokratike, pati ndihmën e madhe dhe të çmuar të qeverisë së Madhërisë së Saj, forcave politike, institucioneve të Britanisë së Madhe. Unë, si kryetar i opozitës, kam hapur fushatën elektorale që solli fitoren e forcave të opozitës, me Sir Joefry, dhe po si kryetar i opozitës jam pritur nga kryeministri Major dhe kam patur një takim tejet mbresëlënës me Lady Thacher, nga e cila u largova e bindur se në rast se ajo nuk do të kishte dhënë dorëheqjen, Sllobodan Millosheviçi do të kishte marrë përgjigjen e merituar shumë më herët, dhe se Ballkani i viteve '90 do të ishte një histori tjetër. Po në atë kohë jam takuar me Presidentin aktual të Universitetit tuaj, Lord Patten, për të cilin ruaj një respekt dhe miqësi të veçantë. Më pas, si President i Republikës kam vizituar dy herë vendin tuaj të madh, jam pritur nga Mbretëresha Elisabeth, Kryeministri Major dhe zyrtarë të tjerë më të lartë të këtij vendi.
Gjej rastin për t'u shprehur një mirënjohje shumë të thellë autoriteteve, institucioneve dhe taksapaguesve të Britanisë së Madhe, për të gjithë ndihmën e tyre tejet të çmuar që i kanë dhënë dhe i japin Shqipërisë.
