Me një lëvizje që i blindon plotësisht pushtetin deri në 2036, presidenti rus Vladimir Putin ka nënshkruar legjislacionin që e lejon atë të mbajë detyrën edhe për dy mandate shtesë gjashtë-vjeçare. Sipas kushtetutës së mëparshme ruse, 68 vjeçari Putin do të duhej të hiqte dorë pasi të mbaronte mandati i tij i dytë radhazi në vitin 2024. Megjithatë lakmia e tepruar për pushtet bëri që udhëheqësi rus të propozonte një votim mbarëkombëtar vitin e kaluar, që e lejon atë të kandidojë edhe për dy mandate të tjera gjashtë-vjeçare presidenciale.
Si erdhi ideja e Putin?
Në korrik 2020, presidenti Vladimir Putin propozoi një referendum kushtetues në Rusi që përfshinte një dispozitë që zgjaste mandatin e presidentit, duke e lejuar atë të kandidojë për këtë post edhe dy herë të tjera. Për të justifikuar lëvizjen që përjetson emrin e tij si president i shtetit më të madh në botë, Putin argumentoi se kjo zgjatje e mandatit ishte e nevojshme për të mbajtur anëtarët e kabinetit të përqendruar në punën e tyre në vend që të kërkonin për pasardhës të mundshëm të Putin.
Ndryshimet kushtetuese gjithashtu theksuan përparësinë e ligjit rus mbi normat ndërkombëtare, shpallën të jashtëligjshme martesat e të njëjtit seks dhe përmendën “besimin në Zot”, si një vlerë thelbësore. Gati 78% e votuesve miratuan ndryshimet kushtetuese gjatë votimit, e cila zgjati për një javë dhe përfundoi në 1 korrik.
Opozita kritikoi votën kushtetuese, duke argumentuar se ajo u njollos nga presionet e vazhdueshme mbi votuesit dhe parregullsitë e tjera, si dhe mungesa e transparencës dhe kleçkave që pengojnë monitorimin e pavarur.
Cilët ishin faktorët që favorizuan lëvizjen e Putinit?
Sipas profesorit të asociuar rus, Alexei Muraviev, ndryshimet në kushtetutë mund të shpjegohen nga tre faktorë kryesorë.
Së pari, nuk ka pasardhës të mundshëm. Megjithëse besimi i popullit rus te presidenti Putin ka rënë në vitet e fundit, sondazhet sugjerojnë që mbështetja për zëvendësuesit e Putinit mbetet dukshëm më e ulët.
Së dyti, lëvizja që sinjalizon qëndrimin e Putin më gjatë në pushtet mund të drejtohet nga nevoja për të ofruar një mbështetje për tregjet e paqëndrueshme ruse, të cilat kanë pësuar tronditje sidomos pas dështimit të së bisedimeve midis Rusisë dhe OPEC, mbi ndërprerjet e prodhimit të naftës.
Së treti, qëndrimi i presidentit rus Putinit për më shumë se 20 vjet në pushtet fakton që elektorati rus nuk sheh ndonjë shpresë tek opozita.
Profesor Muraviev thotë se shumica e rusëve e lidhin qëndrimin e Putin në pushtet me ngritjen e vendit si një fuqi e madhe, ringjalljen e forcës së saj ushtarake dhe stabilizimin e ekonomisë krahasuar me paqëndrueshmërinë e viteve 1990.
Ku është opozita? Pse nuk e kundërshton askush Putin-in?
Figura kryesore e opozitës në Rusi, Alexey Navalny, nisi një seri hetimesh për korrupsion brenda partisë së Putinit, megjithatë mbështetja popullore ndaj tij mbeti e ulët, afro 3% në sondazhet e kryera 2017-20.
Edhe sikur kritiku i Kremlinit të arrinte të thithte një interes më të madh në popullsinë ruse, vrulli i tij do të ishte ndalur sërish në janar kur 44-vjeçari Z. Navalny u arrestua pas kthimit të tij nga Gjermania, ku kaloi pesë muaj duke u rikuperuar nga një helmim me agjent nervor. Për ngjarjen Navalny fajësoi drejtpërdrejtë Putin-in por autoritetet ruse hodhën poshtë akuzën, duke lënë pak mundësi për kundërshti.
/Lapsi.al
