Minimalizmi ka vdekur. Mënyra e jetesës, që mbizotëroi vitet 2010 ndërroi jetë vitin e kaluar, kur Marie Kondo hapi një dyqan në internet, ku shet sende luksoze për shtëpinë. Duke shkatërruar kështu iluzionin se të vësh rregull, do të thotë të blesh më pak gjëra, në vend se të bësh vend për të reja.
Libri i ri i Kyle Chayka “Dëshira për më pak. Të jetosh me minimalizëm”, mund të konsiderohet nekrologjia e tij. Minimalizmi dukej “një mënyrë e përgjegjshme e lidhjes me botën, pasi kishim kuptuar se materializmi po e shkatërron planetin, në kuptimin e mirëfilltë të fjalës,” shkruan Chayka. Por shumë shpejt u shndërrua në një lloj tjetër materializmi, një mënyrë për t’i lejuar sistemit që krijoi problemin, të fitonte para duke na shitur atë që pretendonte se ishte kura.
Po tani? Tani kemi tregtimin e rehatisë. Në libra, procesi që mund ta quajmë hyggifikim, nga fjala daneze hygge, e cila nuk ka një përkthim të saktë por që sugjeron një intimitet të ngrohtë dhe kënaqësinë prej gjërave të thjeshta, është tashmë kaq i përparuar, saqë mund ta na falin nëse nuk dimë ende të dallojmë mes lykke dhe lagom, ikigai dhe nunchi (që tregojnë hijet e ndryshme të lumturisë daneze, suedeze, japoneze dhe koreane). Por mund të presim që shumë shpejt, kjo ide të përhapet në pjesën tjetër të ekonomisë së konsumit.
Gjellë shtëpiake dhe tejet të kushtueshme
Bota është një vend gjithnjë e më alarmues dhe ideja që të mbyllim derën dhe ta lëmë jashtë atë, na tërheq gjithnjë e më shumë. Tani në modë janë mbulesat e buta dhe të lehta ose ato të “moderuara” – që në fillesë përdoreshin për të kuruar shqetësimet e autizmit, por tani shiten si lehtësuese stresi për të gjithë – dhe gjellët shtëpiake, por që natyrisht përgatiten me përbërës tejet të kushtueshëm.
“Një herë e një kohë, rehatinë na e jepte një shtëpi me mure të bardha pa mobilje, ndërsa tani është një shtëpi e tetëqindës me piktura të errëta në mure”, shkruan Helena Hambrecht, bashkëthemeluese e kompanisë prodhuese të aperitivëve me nivel të ulët alkooli Haus, që e quan veten rehatia në një shishe. “Jemi ulur përpara kompjuterëve në apartamentet tona moderne për dhjetë vite, dhe tani jemi të gjithë të palumtur”.
Fakti që si minimalizmi, ashtu edhe tendenca e quajtur “rehati shtëpiake” apo homebody economy e bazojnë joshjen e tyre tek antikonsumizmi (minimalizëm në teori nënkupton të zotërosh më pak dhe të tërhiqesh nga një botë ku shpenzohet dhe akumulohet, për të gjetur strehë në hapësirën jotregtare të zjarrit të oxhakut dhe dhomës së gjumit), është prova e pakontestueshme e gjenialitetit të kapitalizmit të konsumatorit. Por natyrisht është një kurth. Mesazhi në dukje është ai që të “kënaqemi”, por në të vërtetë promovon idenë mbi të cilën bazohet çdo formë konsumizmi: ajo që kemi tani nuk mjafton, dhe që të ndjehemi krejtësisht rehat me veten tonë, duhet të blejmë diçka.
E vetmja mënyrë për t’i rezistuar është për të menduar mbi mundësinë që, në fund të fundit, dhoma jonë e ndenies dhe e gjumit janë mirë kështu si janë, dhe nëse në jetë duhet të ndryshojmë diçka – por ndoshta jo! – nuk është e thënë që kjo të kërkojë të bëjmë një blerje (“Mos u besoni atyre sipërmarrjeve që kërkojnë veshje të reja, dhe jo një mbajtës të ri të veshjeve”, thoshte Henry David Thoreau).
Gjë që nuk do të thotë se nuk ka diçka të rëndësishme në themel të kësaj zhvendosjeje drejt gjithçkaje që është shtëpiake, lokale, e arritshme. Siç thotë poeti ekologjist Gary Snyder: “Gjëja më revolucionare që mund të bëjmë, është të qëndrojmë në shtëpi”. Por jam i sigurt që Snyder nuk e kishte fjalën, që ka ardhur momenti të zëvendësojmë të gjithë vazot dhe kuvertat, me diçka më të kushtueshme.
The Guardian – Bota.al
Libri i ri i Kyle Chayka “Dëshira për më pak. Të jetosh me minimalizëm”, mund të konsiderohet nekrologjia e tij. Minimalizmi dukej “një mënyrë e përgjegjshme e lidhjes me botën, pasi kishim kuptuar se materializmi po e shkatërron planetin, në kuptimin e mirëfilltë të fjalës,” shkruan Chayka. Por shumë shpejt u shndërrua në një lloj tjetër materializmi, një mënyrë për t’i lejuar sistemit që krijoi problemin, të fitonte para duke na shitur atë që pretendonte se ishte kura.
Po tani? Tani kemi tregtimin e rehatisë. Në libra, procesi që mund ta quajmë hyggifikim, nga fjala daneze hygge, e cila nuk ka një përkthim të saktë por që sugjeron një intimitet të ngrohtë dhe kënaqësinë prej gjërave të thjeshta, është tashmë kaq i përparuar, saqë mund ta na falin nëse nuk dimë ende të dallojmë mes lykke dhe lagom, ikigai dhe nunchi (që tregojnë hijet e ndryshme të lumturisë daneze, suedeze, japoneze dhe koreane). Por mund të presim që shumë shpejt, kjo ide të përhapet në pjesën tjetër të ekonomisë së konsumit.
Gjellë shtëpiake dhe tejet të kushtueshme
Bota është një vend gjithnjë e më alarmues dhe ideja që të mbyllim derën dhe ta lëmë jashtë atë, na tërheq gjithnjë e më shumë. Tani në modë janë mbulesat e buta dhe të lehta ose ato të “moderuara” – që në fillesë përdoreshin për të kuruar shqetësimet e autizmit, por tani shiten si lehtësuese stresi për të gjithë – dhe gjellët shtëpiake, por që natyrisht përgatiten me përbërës tejet të kushtueshëm.
“Një herë e një kohë, rehatinë na e jepte një shtëpi me mure të bardha pa mobilje, ndërsa tani është një shtëpi e tetëqindës me piktura të errëta në mure”, shkruan Helena Hambrecht, bashkëthemeluese e kompanisë prodhuese të aperitivëve me nivel të ulët alkooli Haus, që e quan veten rehatia në një shishe. “Jemi ulur përpara kompjuterëve në apartamentet tona moderne për dhjetë vite, dhe tani jemi të gjithë të palumtur”.
Fakti që si minimalizmi, ashtu edhe tendenca e quajtur “rehati shtëpiake” apo homebody economy e bazojnë joshjen e tyre tek antikonsumizmi (minimalizëm në teori nënkupton të zotërosh më pak dhe të tërhiqesh nga një botë ku shpenzohet dhe akumulohet, për të gjetur strehë në hapësirën jotregtare të zjarrit të oxhakut dhe dhomës së gjumit), është prova e pakontestueshme e gjenialitetit të kapitalizmit të konsumatorit. Por natyrisht është një kurth. Mesazhi në dukje është ai që të “kënaqemi”, por në të vërtetë promovon idenë mbi të cilën bazohet çdo formë konsumizmi: ajo që kemi tani nuk mjafton, dhe që të ndjehemi krejtësisht rehat me veten tonë, duhet të blejmë diçka.
E vetmja mënyrë për t’i rezistuar është për të menduar mbi mundësinë që, në fund të fundit, dhoma jonë e ndenies dhe e gjumit janë mirë kështu si janë, dhe nëse në jetë duhet të ndryshojmë diçka – por ndoshta jo! – nuk është e thënë që kjo të kërkojë të bëjmë një blerje (“Mos u besoni atyre sipërmarrjeve që kërkojnë veshje të reja, dhe jo një mbajtës të ri të veshjeve”, thoshte Henry David Thoreau).
Gjë që nuk do të thotë se nuk ka diçka të rëndësishme në themel të kësaj zhvendosjeje drejt gjithçkaje që është shtëpiake, lokale, e arritshme. Siç thotë poeti ekologjist Gary Snyder: “Gjëja më revolucionare që mund të bëjmë, është të qëndrojmë në shtëpi”. Por jam i sigurt që Snyder nuk e kishte fjalën, që ka ardhur momenti të zëvendësojmë të gjithë vazot dhe kuvertat, me diçka më të kushtueshme.
The Guardian – Bota.al
)