E drejta Administrative

muhamed-psh

Antar Aktiv
E drejta Administrative
E DREJTA ADMINISTRATIVE


1. E drejta dhe normat juridike dhe E drejta nثnkupton njث sistem normash juridike tث cilat i sanksionon shteti me qثllim tث mbrojtjes sث rendit shoqثror. Nث shoqثrinث e civilizuar njerzit sillen sipas normave (rregullave) shoqثrore tث cilat i krijojnث vet. Kjo dmth qث njeriu nuk mund tث sillet ashtu siq do tث dثshironte ai vet ndaj antarثve tjerث tث shoqثrisث mirثpo nث bazث tث rregullave shoqثrore. Normat shoqثrore janث tث ndryshثme, ndثrsa mث tث njohurat janث: morali, zakoni dhe e drejta.
Normat juridike pثrbثhen nga dy elemente: dispozicioni dhe sanksioni. Dispozicioni pثrmban rregullثn e sjelljes me tث cilثn urdhثrohet ose ndalohet diqka. Mosrespektimi i asaj rregulle dmth dispozicionit shpie deri tث aplikimi i sanksionit, pثrkatثsisht dhunثs shtetثrore, dثnimit etj.


2. Nocioni i pushtetit dhe Pushteti paraqet raportin midis dy subjekteve nث tث cilin njثri subjekt i urdhثron subjektit tjetثr, ndثrsa ky i dyti atث urdhثr e kryen dhe e respekton. Pushteti shtetثror ثshtث i mveshur me aparatin e dhunثs. Pushteti shtetثror pثrbثhet nga dhثnia e urdhثrave mbi sjelljen e njerzثve nث shoqثri, prapa tث cilثve nث rast mosrespektimit tث tyre, qثndron aparati I shtetثror I dhunثs. Nث kثtث mثnyrث shteti ushtron pushtetin e tij nث dhثnien e urdhثrave mbi sjelljen (dispozicionin) dhe mbi sanksionin qث nثnkupton krijimin e sث drejtثs. Aty edhe krijohet lidhja e shtetit me tث drejtثn.


3. Pثrkufizimi i administratثs shtetثrore dhe Administrata shtetثrore pثrfaqثson njثrin nga instrumentet e aparatit shtetثror pثrmes tث cilit shteti ushtron veprimtarinث e vet. Ajo
veprimtari shtrihet nث fusha tث ndryshثme tث jetثs shoqثrore, politike dhe ekonomike tث njث vendi. Njث nga format e veqanta tث ushtrimit tث veprimtarisث sث shtetit ثshtث administrata shtetثrore. Nga pikثpamja juridike administrata shtetثrore edhe vet paraqitet nث forma tث ndryshثme, ndثrsa dy janث format themelore tث shprehjes sث saj. E para administrata shtetثrore nث formثn e instrumentit shtetثror dhe e dyta administrata nث formثn e veprimtarisث shtetثrore. Pثr kثtث arsye nga njث kuptim i pثrgjithثshثm i administratثs shtetثrore burojnث dy kuptime tث veqanta:
I pari, kuptimi formal ose organizativ I administratثs shtetثrore dhe
I dyti kuptimi material ose funksional I administratثs shtetثrore.
Me administratثn shtetثrore nث kuptimin formal dhe organizativ tregohet tثrثsia e sistemit tث posaqثm tث atyre organeve shtetثrore, tث cilat njihen si organe tث administratثs shtetثrore dhe tث cilat ngarkohen me ushtrimin e pushtetit shtetثror nث formث tث veprimtarisث sث administratثs shtetثrore.
Me administratثn shtetثrore nث kuptimin material-funksional tregohet jo mث aparati administrative I shtetit, por vet veprimtaria shtetثrore qث zhvillon ky aparat dmth tregohet veprimtaria qث zhvilohet nث bazث dhe pثr zbatim tث ligjit.


4. Akti juridik dhe akti administrative dhe Aktet juridike mund tث jenث tث: pثrgjithثshme dhe individuale. Me aktin e pثrgjithثshثm juridik krijohen norma tث pثrgjithثshme juridike, me tث cilat rregullohen marrثdhثniet e caktuara shoqثrore.Midis akteve tث pثrgjithثshme juridike kushtetuta paraqet formثn juridike me pثrmbajtje mث tث lartث sepseme tث â€‍mvishen normat kryesore juridike“ tث cilat rregullojnث marrثdhثniet mث tث rثndثsishثme nث shoqثri. SI ligj themelor Kushtetuta ثshtث akti juridik me fuqi mث tث lartث nga aktet tjera. Pثrveq kushtetutثs ثshtث edhe ligji I cili paraqet njث formث tjetثr juridike, burim tjetثr I rثndثsishثm juridik (formal) fuqia juridike e tث cilit, nث raporte me kushtetuثn, ثshtث mث I ulثt, kurse nث raport me aktet tjera juridike ثshtث mث e lartث. Pra me aktet e pثrgjithثshme juridike krijohen normat juridike dhe pثrgjithثsisht rregullohen marrثdhثniet shoqثrore, me aktet juridike individuale bثhet konkretizimi I tyre.
Akti administrative dhe Mund tث vثshtrohet nث dy aspekte: atث formal dhe material. Si akt administrative, nث kuptimin formal, konsiderohet akti I organit shtetثror, I cili nxirret sipas procedurثs sث caktuar (procedua administrative), ndثrsa akti administrative nث kuptimin material paraqet shprehjen e vullnetit tث organit shtetثror.


5. Nocioni I marrثdhثnies juridike dhe kuptimi I pثrgjithثshثm I marrثdhثnies juridike administrative dhe Nث kuptimin mث tث pثrgjithثshثm, marrثdhثnia juridike pثrfaqثson njث pozitث shoqثrore tث rregulluar, sipas sث cilثs njerثzit duhet tث sillen. Marrثdhثnia juridike ثshtث marrثdhثnie shoqثrore, ndثrsa ndryshon nga marrثdhثniet tjera, sepse pas marrثdhثnies shoqثrore qثndron shteti, pثrkatثsisht dhuna shtetثrore, ndثrsa pas marrثdhثnieve tjera jo.Qdo marrثdhثnie juridike ثshtث marrثdhثnie midis personave. Keta persona emثrtohen nث tث drejtثn subjekte juridike, tث cilat nuk janث elemente, po janث bartثs tث marrثdhثnies juridike. Qdo marrثdhثnie juridike ka dy elemente: autorizimin juridik dhe detyrimin juridik. Autorizimi do tث thotث mundثsinث e marrjes sث veprimeve tث caktuara, sjelljen e caktuar tث cilat i mbron normat juridike. Ndثrsa detyrimi juridik nثnkupton se njث subjekt ثshtث i obliguar qث tث sillet sipas mثnyrثs qث e kثrkon subjekti tjetثr prej tij. Autorizimi juridik mund tث jetث i trajtuar si e drejtث subjektive dhe si kompetencث.
E drejta subjektive dhe nثnkupton autorizimin e subjektit tث sث drejtثs qث ai tث vlerثsoj interesin e vet dhe tث ndثrrmarث masa adekuate tث mbrojtjes sث interesit tث vet.
Me kompetencث kuptohet e drejta dhe detyra e subjektit tث sث drejtثs qث tث veproj sipas normave juridike. Pثr dallim nga e drejta subjektive ku subjekti vet cakton interesin e vet, dhe vet i ndثrmerr drejtpثrdrejt masat e nevojshme pثr mbrojtejen e tث drejtave tث veta, kompetenca pثrmban edhe obligimin qث tث veprohet sipas normave juridike. Prandaj kompetenca ثshtث autorizim qث tث mbrohet interesi i subjektit tث caktuar.
Marrثdhثnia juridike administrative ثshtث njث marrثdhثnie shoqثrore specifike, e cila ثshtث e rregulluar me normث juridike. Kثto marrثhdثnie krijohen pثrmes aktit administrative dhe nث kثto marrثdhثnie palثt paraqiten si bartث tث drejtash e detyrash tث vendosura dhe tث mbrojtura prej shtetit.


6. Rendi juridik dhe sistemi juridik dhe Uniteti i normave juridike dhe sjelljet e njerثzve sipas atyre normave pثrcaktojnث nocionin e rendit juridik. Rendi juridik pثrfshinث vetثm atث pjesث tث rendit shoqثror, e cila ثshtث e rregulluar me tث drejtثn, kurse rendi shoqثror pثrveq rendit juridik, pثrfshinث edhe atث moral, ekonomik e politik. Pثr nga struktura e tij rendi juridik mund tث ndahet nث pjesثn normative, e cila pثrbثhet nga normat dhe pjesثn faktike e cila pثrbثhet nga sjellja konkrete e njerثzve sipas normave.
Pثr dallim nga rendi juridik, sistemi juridik pثrfaqثson tثrثsinث e tث gjitha normave tث pثrgjithثshme dhe tث veqanta tث sistemuara nث atث mثnyrث qث paraqesin njث unitet logjik tث ndثrlidhur dhe jot ث kundثrthثnثshثm.
Qdo system juridik ka dy elemente kryesore: institucionin juridik dhe degثn juridike. Institucioni juridik nثnkupton tثrثsinث e tث gjitha normave, tث cilat I pثrkasin marrثdhثnies sث njejtث shoqثrore ose grupit mث tث vogثl tث saj dhe tث cilat kanث bazat e njثjta si dhe janث pjesث pثrbثrثse e ndonjث tثrثsie tث caktuar mث tث lartث. Degث juridike quhet tثrثsia e institucioneve tث cilat rregullojnث tث njثjtثn fushث tث marrثdhثnieve shoqثrore mbi bazat e njثjta.


7. Subjekti juridik dhe Subjekt I sث drejtثs ثshtث titullari I tث drejtave dhe detyrave nث marrثdhثniet juridike. Nث fakt, subjektet e sث drejtثs janث titullarثt e tث drejtave dhe detyrave nث rendin juridik: personat juridik dhe personat fizikث.
Personat fizik nuk janث konsideruar gjithmonث subjekte tث sث drejtثs. Nث kohثn bashkohore tث gjith njerثzit tث posalindur bثhen subjekte tث sث drejtث. Qdo person ka aftثsinث juridike por jo edhe pثr tث vepruar. Pثr dallim nga aftثsia juridike, aftثsia pثr tث vepruar nثnkupton ushtrimin faktik tث aftثsisث juridike, pثrkatثsisht realizimin e saj.
Aftثsia pثr tث vepruar fitohet nث moshثn madhore. Personi juridik pثr dallim nga ai fizik nثnkupton shoqatثn e organizuar tث qytetarثve, organin punues, institucionin apo bashkثsinث tjetثr tث cilave me ligj ose me aktin e bazuar nث ligj ثshtث njohur e drejta qث tث jenث titullarث tث drejtave dhe detyrimeve nث rendin juridik.Aftثsia juridike e personave juridik ثshtث aftثsi juridike specifike, ndثrsa aftثsia e personave juridik pثr tث vepruar ثshtث e barabartث me aftثsinث juridike tث kثtyre personave.


8. Organizata administrative dhe E vثshtruar pikثrisht si dukuri reale shoqثrore, organizata administrative paraqet atث lloj organizate, nث tث cilثn njerثzit kryejnث punث tث pثrgjithثshm shoqثrore tث cilat konsistojnث nث ushtrimin e pushtetit, nث njثrثn anث, dhe nث ushtrimin e shثrbimeve tث caktuara pثr subjektet juridike me mundثsinث e shfrytثzimit tث autorizimit public, nث anثn tjetثr. Mirثpo vثshtirsitث lindin me rastin e pثrcaktimit tث kuptimit “punث tث pثrgjithثshme shoqثroreâ€‌. Se qka nث tث vثrtetث janث “punثt e pثrgjithثshme shoqثroreâ€‌, varet nga rregullimet shoqثrore tث vendeve tث ndryshثme qث pثrcaktojnث pثrmbajetjen e tyre. Zakonisht mendohet se “ njث punث merr karakter tث pثrgjithثshثm shoqثror atثher kur atث punث nuk mund ta ushtrojث secili pثr vete ose, sث paku, nuk mund ta ushtroj mirث njث individ, siq e ushtron kثtث, p.sh njث organizatث administrative.


9. Veprimtaria administrative dhe sipas njث koncepti shumica e autorثve veprimtarisث administrative I japin njث kuptim mث tث gjerث se sa qث ai ka nث tث vertetث dhe e pثrkufizon si veprimtari ekzekutive, ku veprimtaria e organeve tث administratثs أ¼araqet vetثm njث dimension tث ushtrimit tث saj. Ata qث pثrfaqثsojnث kثtث concept, kanث parasysh se me ushtrimin e kثsaj veprimtarie nuk merren dy lloje tث veqanta organesh shtetثrore dhe organet ekzekutive, nث njثrثn anث dhe organet administrative nث anثn tjetثr. Veprimtaria ekzekutive ثshtث sipas tyre veprimtari e njejtث dhe e vetme e pushtetit, e cila shfaqet nث tث njثjtثn kohث nث dy aspekte: nث aspektin ekzekutiv dhe nث atث administrative.Tث dyja kثto aspekte I konsiderojnث si dy anث tث sث njejtثs veprimtari shtetثrore, tث ushtruar nga I njثjti system organesh shtetثrore. Koncepti tjetثr, veprimtarinث administrative e shkثputث nga veprimtaria ekzekutive nث kuptimin e gjerث dhe kثshtu nga njث veprimtari e pثrbashkثt, nث fakt shfaqen dy lloj veprimtarish shtetثrore, siq shfaqen dy sisteme organesh qث I ushtrojnث ato veprimtari me pثrmbajtje tث ndryshثme.


10. Procedura administrative dhe Njث nga elementet qث pثrmendet nث teorinث juridike administrative lidhur me procedurثn administrative ثshtث: garancia pثr palثn se do tث nxjerret vendim I ligjثshثm dhe I drejtث; pثrputhjث nث mes gjendjes faktike dhe juridike; mbrojtja juridike e tث drejtave subjective; ndjenja e sigurisث sث palثs; zbatimi I normave juridike materiale etj. Pثrkufizimi mث I ngushtث I procedurثs administrative ثshtث ai qث pثrfshinث nث vete elementin e zbatimit tث normave juridike materiale pثr rregullimin e materieve tث veqanta administrative.


11. E drejta administrative dhe shkenca e saj dhe E drejta administrative pثrdoret nث dy kuptime:
1. Si degث e sistemit juridik ku pثrfaqثson njث tثrثsi normash juridike, me tث cilat rregullohen marrثdhثniet shoqثrore tث caktuara
2. Si degث e shkencثsj juridike, ku merret me studimin e normave juridike me tث cilat rregullohen marrثdhثniet e caktuara shoqثrore.
E drejta administrative pثrgjithثsisht mund tث pثrkufizohej si tثrثsi normash juridike me tث cilat rregullohen marrثdhثniet shoqثrore qث krijohen nث fushثn e veprimtarisث administrative.


12. Objekti I sث drejtثs administrative dhe Normat juridike qث rregullojnث marrثdhثniet shoqثrore, tث cilat pثrbثjnث objektin e sث drejtثs administrative quhen norma juridike administrative. Rregullimi qث u bثn e drejta administrative marrثdhثnieve shoqثrore qث hyjnث nث objektin e saj quhet rregullim juridik administrative.
Nث literaturثn administrative shfaqen pikثpamje tث ndryshثme lidhur me pثrcaktimin e objektit tث sث drejtثs administrative. Object I sث drejtثs administrative paraqesin normat juridike tث caktuara, si dhe marrثdhثniet qث krijohen pثrmes atyre normave ose lidhur me to, edhe pse problemet paraqiten me rastin e pثrcaktimit se cilat norma juridike konsiderohen norma juridike administrative dhe cilat marrثdhثnie juridike janث marrثdhثnie juridike administrative.
Ekzistojnث sث paku dy grupe pثrkufizimesh tث objektit tث sث drejtثs administrative: Pثrkufizimet negative sipas tث cilave e drejta administrative studion normat qث I pثrkasin administratثs dhe nuk I pثrkasin, pثrkatثsisht nuk studiohen nga ndonjث degث tjetثr e sث drejtثs dhe pثrkufizimet positive qث pثrcaktojnث normat qث studiohen nga e drejta administrative.
Pثrkufizimet positive po ashtu mund tث klasثfikohen nث dy grupe: nث ato qث pثr object tث sث drejtثs administrative konsiderojnث tث gjitha normat qث I pثrkasin administratثs, pa marrث parasysh karakterin e marrثdhثnieve, pثrkatثsisht tث veprimtarisث qث ushtron administrate dhe nث pثrkufizimet qث pثr object tث sث drejtثs administrative konsiderojnث vetثm ato norma tث cilat rregullojnث organizatat administrative dhe veprimtarinث administrative, si dhe veprimtarinث e organeve tث tjera lidhur me marrثdhثniet juridike administrative.


13. Burimet e sث drejtثs administrative dhe Teoria mbi shtetin dhe tث drejtثn e trajton kuptimin e burimeve tث sث drejtثs nث dy drejtime: si burime nث kuptimin material dhe si burime nث kuptimin formal. Si burime tث sث drejtثs nث kuptimin material, teoria mbi shtetin dhe tث drejtثn kupton forcثn “qث shkakton shfaqjen (krijimin) e sث drejtثsâ€‌. Si burim formal, teoria mbi shtetin dhe tث drejtثn kupton fromثn me tث cilثn mvishen normat juridike, me fjalث tث tjera kupton tث drejثn positive, respektivisht atث qث ثshtث nث fuqi.
Burimet themelore tث sث drejtثs nث pثrgjithثsi dhe tث sث drejtثs administrative nث veqanti janث: kushtetuta, ligji, dekreti dhe aktet nثnligjore.
Kushtetuta paraqet formثn juridike me pثrmbajtje mث tث lartث, sepse siq ثshtث e njohur, me tث mvishen normat juridike kushtetuese mث kryesore tث cilat rregullojnث marrثdhثniet mث tث rثndثsishثme tث shoqثrisث.
Ligji ثshtث njث formث tjetثr juridike, burim tjetثr juridik nث kuptimin formal, fuqia juridike e sث cilثs nث raport me kushtetutثn ثshtث mث e ulثt, ndثrsa nث raport me aktet tjera juridike ثshtث mث e lartث. Ligji nث tث vثrtetث rregullon njث marrثdhثnie shoqثrore tث caktuar dhe si I tillث ai nxirret nga organi legjislativ sipas procedurثs sث caktuar.
Dekreti poashtu paraqet njثrin nga burimet e sث drejtثs nث kuptimin formal po qث se me tث rregullohet njث marrثdhثnie e caktuar shqثrore. Kur dekreti ka karakter normative dhe kur rregullon marrثdhثnie shoqثrore nث fushثn e administratثs shtetثrore, ai bثhet edhe burim I sث drejtثs administrative.Nث disa vende dekretet paraqesin aktet mث tث shpeshta shtetثrore pثr vendosjen e normave juridike administrative (nث ato vende bثnte pjesث edhe SHqipثria).
Aktet nثnligjore janث gjithashtu burime tث sث drejtثs nث pثrgjithثsi dhe tث sث drejtثs administrative nث veqanti, mirثpo fuqia juridike e tyre ثshtث mث e ulثt se ajo e ligjit. Ato janث tث tilla kur pثrmbajnث norma juridike me tث cilat rregullojnث marrثdhثniet shoqثrore. Nثse ato norma rregullojnث marrثdhثniet nث fushثn administrative atثher ato bثhen burim I rثndثsishثm pثr tث drejtثn administrative.
Megjithatث pjesثn mث tث madhe tث burimeve tث sث drejtثs administrative e pثrbثjnث aktet e organeve tث administratثs shtetثrore. Aktet e organeve tث administratثs mbajnث emثrtime tث ndryshme varثsisht nga organet qث I nxjerrin dhe vendi ku janث tث themeluara e veprojnث ato organe, respektivisht pozitثs qث kanث ato organe nث aparatin e pثrgjithثshثm tث pushtetit shtetثror.

14. Sistemi I sث drejtثs administrative dhe Nث sistemin e sث drejtثs administrative tث njث vendi pثrfshihen, sث pari, normat juridike qث pثrmban kushtetuta e atij vendi, tث cilat sanksionojnث organizimin dhe veprimtarinث e organeve tث administratثs shtetثrore. Nث radhث tث dytث, nث sistemin e sث drejtثs administrative pثrfshihen edhe normat e akteve tث tjera juridike, tث cilat sanksionojnث marrثdhثniet shoqثrore nث fushثn e administratثs shtetثrore. Kثtu mendohet, si rregull, nث normat juridike tث ligjeve tث veqanta, dekreteve dhe akteve tث tjera.

15. Organizatat administrative (nocioni I pثrgjithثshثm I administratثs) dhe Autorث tث ndryshثm mث sث shumti pثrqendrohen nث kثto pjesث tث organizatثs: a)njerثzit, b)qثllimi I caktuar, c) mjetet (materiale dhe juridike), q) struktura organizative dhe d) mvetثsia nث punث.
Termi “organizatثâ€‌ mund tث kuptohet sث paku nث dy aspekte: si punث e organizuar pثr tث arritur njث qثllim tث caktuar dhe organizatث; si institucion qث ka elemente tث caktuara dhe qث ثshtث themeluar qث tث realizoj qثllime tث caktuara. Njثrin nga pثrkufizimet e organizatثs e bثn Sajmon. Me organizatث, ai nثnkupton njث “format e sjelljes kolektiveâ€‌. Me rastin e kثtij pثrkufizimi, nocioni I organizatثs pothuajse njehsohet me nocionin e institucionit shoqثror, siq janث bie fjala, martesa, familja, shoqثria etj. Njث pثrkufizim tث gjerث tث organizatثs I bثn edhe Xhems Muni. Ai nocionin e organizatثs e pثrdorث pothuajse nث kuptimin universal. Muni e pثrkufizon organizatثn si formث tث qdo shoqate njerثzore pثr arritjen e qثllimit tث pثrgjithshثm.
Parimet themelore tث organizatثs janث: 1. Parimi I ndarjes sث punثve, 2. Parimi I koordinimit, 3. Centralizimi dhe decentralizimi dhe 4. Koncentrimi dhe dekoncentrimi.
Ndarja e punثve nث organizatث, bثhet mbi bazثn e vendit tث punثs, respektivisht punثve dhe detyrave tث zbatuesit. Elementet e vendit tث punثs janث:
a) punثt dhe detyrat
b) punثtori-zbatuesi I punثs (njث ose mث shumث punثtorث)
c) Mjetet e punثs dhe
d) Hapثsira pثr punث

15 a. Ndarja e punثve mund tث bثhet nث shumث mثnyra: ndarja funksionale, ndarja resoriale, ndarja vertikale, ndarja horizontale dhe ndarja operative. Ndarja e punثve ka ndikim nث dukuritث e specializimit, tipizimit dhe tث standardizimit. Specializimi nثnkutpon tثrثsinث e thirrjeve tث veqanta dhe tث nevojshme pثr ushtrimin e punثve profesionale tث caktuara, ose tث mث shumث punثve tث ngjashme. Tipizimi konsiston nث ushtrimin e atyre punثve, pas tث cilave qثndron produkti I njثjtث ose I ngjashثm. Standardizimi nثnkupton atث ndarje tث punثve, nث tث cilثn operacionet (veprimet) e thjeshta (tث rثndomta), kryhen mث lehtث e mث shpejtث dhe me sukses kontrollohen.
15b. Koordinimi nث faktث ثshtث korelat I ndarjes sث punثs. Koordinimi paraqet njث ndثr parakushtet esenciale tث strukturثs sث organizatثs, I cili do tث bثjث tث mundثshثm “sigurimin e unitetit tث veprimtarisث nث organizatثâ€‌. Koordinimi paraqet vetثm atث lloj tث ndثrlidhjes, e cila siguron veprimin e harmonizuar tث njثsive organizative, pثrkatثsisht tث njثsive tث organizatثs pثr realizimin e qثllimit tث pثrgjithثshثm tث organizatثs.
Me fjalثn centralizim nث kuptimin e pثrgjithثshثm, shorehet gjendja kur me njث organizatث qeveriset njث qendثr. Sث kثndejmi karakteristikث themelore e centralizimit ثshtث se ai gjithnjث paraqet njث hierarki tث caktuar, qث do tث thotث “ se vendosja dhe rregullimi I qثshtjeve thelbثsore pثrqثndrohet nث majثn e piramidثs sث strukturثs organizativeâ€‌. Ndثrkaq decentralizimi nثnkupton dobثsimin e ndikimit tث qendrثs sث organizatثs nث pjesث tث organizatثs. Pra decentralizimi shpreh bartjen e autorizimeve tث caktuara prej organeve udhثheqثse nث bartثs funksional tث caktuar, nث tث cilثn njثkohثsisht bartet pثrgjegjثsia e caktuar nث pثrpjestim mث autorizimet e dhثna.
15c. Parimi I koncentrimit ثshtث I ndثrlidhur me parimin e centralizimit. Koncentrimi nث fakt paraqet tendencثn qث vendimet tث ncirren sa mث afثr qث ثshtث e mundur, nga maja e piramidثs hierarkike. Ndثrsa dekoncentrimi nثnkupton tendenxثn qث vendimet tث nxirren nga ana e organeve varثse, natyrisht gjithnjث “nث kuadثr tث rregullimit tث caktuar juridik tث sث drejtثs, detyrimeve dhe pثrgjegjثsive tث subjekteve tث caktuaraâ€‌.

16. Nocioni I organizatثs administrative dhe Nث literaturثn juridike sث pari kثrkohen tiparet specifike qث e pثrkufizojnث organizatثn administrative. Ato tipare janث tث shumta dhe mث sث shpeshti pثrmenden kثto: kontinuiteti, profesionalizimi I nثnpunثsve, autorizimet, punثt shoqثrore dhe tث tjera. Si njث lloj I veqante I organizatave, organizatat administrative dallojnث nga organizatat e tjera nث bazث tث dy karakteristikave themelore tث tyre:
E para nث organizatat administrative kryhen punثt e pثrgjithثshme shoqثrore dhe
E dyta punثt e pثrgjithثshme shoqثrore konsistojnث nث ushtrimin e pushtetit, pثrkatثsisht nث ushtrimin e shثrbimeve pثr subjektet juridike dhe mundثsinث e shfrytثzimit tث autorizimeve publike; qث nثnkupton njث pushtet tث deleguar.

17. Llojet e organizatave administrative dhe Organizatat administrative mund tث klasثfikohen nث shumث grupe. Grupin e parث e pثrbثjnث organizatat administrative, punثt e tث cilave konsistojnث nث ushtrimin e pushtetit ku nثnkupton organet e pushtetit shtetثror, pثrkatثsisht organet e administratثs shtetثrore. Grupin e dytث e pثrbثjnث organizatat administrative qث ushtrojnث shثrbime tث caktuara, duke shfrytثzuar mundثsinث e ushtrimit tث njث pushteti tث deleguar nثpثrmjet autorizimeve publike, Grupi i dytث i organizatave administrative nثnkutpron organizatat dhe institucionet, tث cilat ushtrojnث shثrbime tث caktuara duke shfrytثzuar pثr kثtث autorizimet publike.
Nث literaturثn juridike administrative, ndeshim shperhjen organizata e administratثs publike e cila nث vete pثrmbledh dy grupet e organizatave administrative. Kثshtu Maks Veber thekson se organizatat administrative shثrbejnث nga njثra anث si instrument pثr ushtrimin dhe mbajtjen e pushtetit, ndثrsa nga ana tjetثr si sistem organizatash pثr ushtrimin e shثrbimit publik

17a. Organet e administratثs dhe Fjala organ ka dy kuptime: kuptimin subjektiv dhe kuptimin objektiv. Nث kuptimin subjektiv fjala â€‍organ“ nثnkupton njerثzit, qoftث si individث, qoftث si grup i tyre, nثpثrmjet tث cilثve shteti ushtron punثt e veta. Nث kuptimin objektiv fjala â€‍organ“ nثnkupton vثllimin e veprimtarisث sث individثve apo tث grupeve tث tyre, nثpثrmes tث cilثve shteti, pثrkatثsisht bashkثsia e caktuar shoqثrore, ushtron punثt e veta. Profesori Kثrbek bثn njثpثrkufizim qث na duket mث i afثrt dhe mث i pranueshثm. Sipas tij organi shtetثror paraqet njث â€‍institut real konkret dhe tث organizuar juridik“, i cili duhet tث kryej â€‍rreth tث caktuar tث detyrave dhe tث punثve shtetثrore“.
Organet e organizatثs shtetثrore pثrbثjnث atث pjesث tث aparatit shtetثror e cila ثshtث ngarkuar me veprimtarinث administrative, si njثrثn nga veprimtaritث e pثrgjithثshme qث ushtron shteti. Karakteristika themelore, e cila bثn qث organet e administratثs tث cilثsohen si organe shtetثrore ثshtث mveshja e tyre me tagra tث pushtetit. Tagrat e pushtetit tث organeve tث administratثs shtetثrore, shprehen nث tث drejtat dhe detyrat e tyre qث: a) tث nxjerrin akte juridike administrative me tث cilat manifestojnث vullnetin e shtetit, pثrkatثsisht tث pushtetit shtetثror dhe b) tث mbrojnث dhe tث zbatojnث ligjet e tij nga qdo shkelje, duke pثrdorur edhe fuqinث shtrثnguese.
Karakteristikث tjetثr e rثndثsishme e organeve tث administratثs shtetثrore janث kompetencat e tyre tث pثrcaktuara me ligj. Organet e administratثs kanث njث numثr veqorish specifike nث bazث tث tث cilave ato dallohen nga organet tjera tث pushtetit shtetثror. Kثto veqori tث tyre pثrcaktohen nga karakteri i veqantث qث ka veprimtaria administrative e shtetit. Shpesher organet e administratثs njejtثsohen me persinat zyrtarث. Shprehjet â€‍organ administrativ“ dhe â€‍person zyrtar“ u pثrkasin dy nocioneve tث ndryshme, prandaj edhe kanث kuptim tث ndryshثm juridik. Me shprehjen â€‍organ administrativ tregohet njث formacion individual ose kolektiv, me organizimin e tij tث brendثshثm, qث ثshtث pjesث pثrbثrثse e aparatit administrativ, ndثrsa shprehja â€‍person zyrtar“ tregon individin, njeriun konkret, personin e caktuar qث kryen kثtث apo atث funksion administrativ.

17b. Klasثfikimi i organeve tث administratثs dhe Klaثsfikimi organeve tث administratثs shtetثrore ثshtث nث varثsi tث drejtpثrdrejtث prej sistemit shoqثror politik dhe juridik tث njث vendi. Kalثfikimi i organeve administrative ثshtث i ndryshثm varثsisht a bثhet fjalث pثr shtetin unitar apo federativ, tث centralizuar apo tث decentralizuar ejt.
Sipas kriterit tث shtrirjes sث veprimtarisث sث organeve tث administratثs shtetثrore, organet qendrore shtrijnث veprimtarinث e vet brenda tثrث territorit tث vendit, ndثrsa organet lokale tث administratثs e kanث tث kufizuar shtrirjen e vet p.sh brenda njث komune. Lidhur me kثtث ثshtث edhe ndarja nث organet qendrore dhe regjionale tث administratثs shtetثrore.
Kriter themelor pثr ndarje nث organet individuale dhe kolegjiale tث administratثs ثshtث mثnyra e vendosjes. Organet individuale tث administratثs janث organe nث tث cilat si rregull shprehet vullneti I individit, I atij qث ثshtث nث krye tث organit, pثrkatثsisht eprorit tث organit. Organet individuale shtetثrore janث p.sh ministritث.Organe kolegjiale tث administratثs shtetثrore janث ato organe nث tث cilat e drejta e vendosjes I takon njث grupi personash. Vendimi merret me mbledhje mث shumicث votash. Mbledhja brena njث afati tث caktuar quhet sesion, ndثrsa numri I anثtarثve pثr punث dhe marrjen e vendimeve tث organit kolegjial quhet kuorum. Ekzistojnث dy lloje tث kuorumit.: kuorumi I tث pranishmثve dhe kuorumi I votuesve. Kuorumi I tث pranishmثve ثshtث numri I anثtarثve qث nevoitet pثr hapjen, pثrkatثsisht fillimin e punثs dhe mbajetjen e mbledhjes, ndثrsa kuorumi I votuesve ثshtث numri I anثtarثve qث nevoitet pثr marrjen e vendimeve nث mbledhje.
Kriter pثr ndarjen e organeve aktive dhe kثshilluese tث administratثs shtetثrore shثrben lloji I punثve qث kryejnث, pثrkatثsisht ushtrojnث ato organe. Organet aktive janث tث mvetثsishme nث ushtrimin e punثve administrative dhe ndryshe mund tث emثrohen edhe si organe tث cilat nxjerrin vendime (ministritث). Organet kثshilluese janث si rregull ato tث cilat bثjnث kثshilla, pra shfaqin kryesisht mendime profesionale pثr organet tjera dhe kثto nث esencث dallohen prej organeve aktive. Kriter themelor pثr klasifikimin e organeve tث mvetثsishme dhe nث organet nث pثrbثrjen e organeve tث mvetثsishme tث organizatثs ثshtث shkalla e mvetثsisث nث punث, pثrkatثsisht nث ushtrimin e saj. Organet e mvetثsishme janث ato organe qث janث nث raport tث drejtثpثrdrejtث me parlamentet dhe themelohen prej tyre p.sh ministritث . Organet nث pثrbثrjen e organeve tث mvetثsishme tث administratثs shtetثrore janث nث raport tث drejtثpثrdrejtث me organet e mvetثsishme dhe themelohen me ushtrimin e punثve tث caktuara nga rrethveprimi I tyre p.sh inspektoratet nث pثrbثrjen e ministrive. Kثto organe kثrkojnث shpثrbim tث veqantث dhe tث organizuar, por edhe njث shkallث tث caktuar tث mvetثsisث nث ushtrimin e punثve.
Kriter themelor pثr ndarjen nث organe tث larta dhe tث ulثta tث administratثs shtetثore ثshtث raporti ndثrmjet tyre. Ai raport shprehet si raport I organeve eprore dhe varثse, si raport I koordinimit, pثrkatثsisht bashkrendimit dhe si raport I lidhjeve vertikale ndثrmjet tyre, pثrkatثsisht I tث drejtave dhe detyrave tث ndثrsjellta.
Klaثsfikimi nث organet e administratثs sث shkalثls sث lartث dhe tث ulثt ثshtث shprehje e shkallثve tث ndryshثme tث njثsive territoriale politike, pra edhe shkallثve tث ndryshme tث organeve tث pushtetit shtetثror nث pثrgjithثsi dhe tث organeve tث administratثs shtetثrore nث veqanti.
Kriter themelor pثr ndarje nث organet e pثrgjithshme dhe organe tث veqanta tث administratثs shtetثrore ثshtث vثllimi I punثve. Organe tث pثrgjithثshme tث administratثs shtetثrore janث ato organe tث cilave u ثshtث dhثnث nث kompetencث ushtrimi I tث gjitha punثve administrative, tث cilat nث pثrgjithsi mund ti kryejnث organet administrative. Organe tث veqanta administrative janث ato organe veprimtaria e tث cilave ثshtث e kufizuar nث fushث tث caktuar administrative, pثrkatثsisht nث shثrbim tث caktuar administrativ si p.sh seksione, referate etj.


18. Parimet e organizimit tث administratثs shtetثrore dhe Parimet e organizimit tث administratثs shtetثrore kushtثzohen drejtpثrsثdrejti nga rendi shoqثror I njث vendi dhe organizimi I tij shtetثror I ndثrtuar mbi kثtث bazث. Ndثr parimet themelore tث organizimit tث administratثs shtetثrore janث ato tث cilat janث me interes pثr shqyrtime komparative: parimin e ndarjes sث funksionit ekzekutiv nga funksioni administrativ, parimin e kushtetutثshmثrisث dhe ligjshmثrisث, si dhe parimin e federalizmit, si tri nga parimet kryesore.
Disa vende bثjnث ndarjen e funksionit ekzekutiv nga ai administrativ pثr dallim nga disa vende ku nuk ndeshim nث ndarjen e kثtyre funksioneve. Funksionin ekzekutiv e ushtrojnث organet ekzekutive, ndثrsa atث administrativ organet e administratثs shtetثrore. Funksionin administrativ mund ta ushtrojnث edhe organizatat, tث cilat ushtrojnث punثt me interes pثr njثsinث administrative politike pثrkatثse, si dhe organizatat dhe institucionet tث cilat kanث autorizime publike.
Parimi I kushtetutshmثrisث dhe ligjmثrisث paraqet parimin politik e juridik, qث do tث thotث se organizimi I administratثs shtetثrore bazohet nث parimet e pثrgjithثshme tث organizimit tث pushtetit shtetثror tث pثrcaktuar nث kushtetutث dhe nث ligje. Ky parim pثrveq qث ثshtث parim I organizimit, ai ثshtث edhe parim I punثs sث organeve tث administratثs shtetثrore.
Nث vendet me rregullim federativ qثshtja e organizimit tث administratثs shtetثrore shtrohet ndryshe nga vendet me rregullim unitar. Prandaj nث vendet me rregullim federativ nuk kemi pثrqثndrim tث veprimtarisث administrative vetثm nث njث hallkث organizative, por nث mث shumث hallka (komuna, krahina, republika, federata).

20. Shثrbimet publike dhe institucionet pثr ushtrimin e tyre
20a Nocioni I shثrbimit publik dhe Shثrbimi publik si nocion u zhvillua nث vendet e Perثndimit e sidomos nث Francث. Leon Digi qث ثshtث pثrfaques I sث ashtuquajturثs teori e funksioneve sociale zhvillon teorinث se e drejta publike ثshtث nث tث vثrtetث e drejtث e shثrbimeve publike dmth se nuk ka karakter tث urdhثrit, veqse pثrmban norma mbi rregullimin dhe drejtimin pثrkatثsisht qeverisjen e shثrbimeve publike.Sipas tij shثrbim publik paraqet secila veprimtari ushtrimi I sث cilثs do tث duhet tث sigurohej dhe tث kontrollohej nga ata qث qeverisin, sepse ushtrimi I kثsaj veprimtarie ثshtث I domosdoshثm pثr realizimin dhe zhvillimin e reciprocitetit shoqثror dhe ky shثrbim ثshtث I asaj natyre qث nuk do tث mund tث realizohej pa intervenimin e forcثs sunduese. Nga ky pثrkufizim kuptojmث se shثrbimi publik ثshtث sigurim I reciprocitetit shoqثror, ndثrsa mjetin me tث cilin arrihet ai qثllim, paraqet forca e atyre qث sundojnث, pثrkatثsisht atyre qث qeverisin.

Moris Orju, shثrbimin publik e konsideron sigurimin e interesit tث pثrgjithshثm dhe si mjet pushtetin publik.

21. Klasifikimi I shثrbimeve publike dheKryesisht merren dy kritere tث klasifikimit tث shثrbimeve publike: objekti I shثrbimit publik dhe mثnyra se si sigurohet interesi publik.
Profesori Riverio sipas objektit shثrbimet publike I klasثfikon nث tri grupe: shثrbimet publike tث administratثs, shثrbime publike tث industrisث dhe tث tregtisث dhe shثrbime publike sociale.Sipas mثnyrثs se si sigurohet interesi I pثrgjithshثm I njثjti autor dallon tri grupe: sث pari shثrbimet publike tث cilat kanث qثllim tث drejtثpثrdrejtث dhe individualisht, ti plotثsojnث nevojat e individثve, sث dyti shثrbimet publike tث cilat nث mثnyrث indirekte I ofrojnث dobi individثve, sث treti shثrbimet publike tث cilat nuk janث tث destinuara drejtpثrsثdrejti pثr dobinث personale tث individثve, veqse I shثrbejnث interesit tث pثrgjithshثm nث kuptimin e drejtث tث fjalثs, dmth interesit tث tثrث bashkثsisث shoqثrore.
Nث Francث ndثr format e reja tث shثrbimeve publike veqohen:
a)ndثrrmarjet publike dhe
b)ndثrrmarjet mikse, pثrkatثsisht ndثrrmarrjet e pثrziera
Nث shثrbime publike nث industri dhe tregti gjithnjث e mث shumث aplikohen rregullat e sث drejtثs private dhe nث atث mثnyrث ato transformohen nث kategori tث veqntث juridike nث ndثrrmaje publike. Pثrveq kثsaj si organe tث veqanta qث ushtrojnث veprimtarinث e shثrbimit publik, ekzistojnث ndثrrmarjet mikse, pثrkatثsisht tث pثrziera, aksionarثt e tث cilave janث nث njثrثn anث kapitalistثt private, ndثrsa nث anثn tjetثr shteti, pثrkatثsisht personat publikث juridikث.

22. Autorizimet publike dhe Autorizimet publike me njث pjesث tث vet I pثrkasin ushtrimit tث veprimtarisث administrative. Derisa organet e administratثs dhe organet tjera tث pushtetit ushtrojnث “pushtetâ€‌, organizatat shoqثrore nuk ushtrojnث “pushtetâ€‌ (burimor), veqse kur janث me ligje tث autorizuara, ushtrojnث “autorizime publikeâ€‌, pra njثfarث “pushteti tث deleguarâ€‌. Nث sistemet kushtetuese juridike tث vendeve tث ndryshثme janث pثrcaktuar subjekte joshtetrore pثr ushtrimin e veprimtarisث administrative. Nث Shqipثri kثto ishin organizata shoqثrore gjendja juridike e tث cilave pثrcaktohej me kushtetutث, ndثrsa nث mثnyrث mث tث hollثsishme ajo rregullohej me normat juridike administrative, tث vendosura me akte juridike tث organeve pثrkatثse shtetrore. Element kryesor qث pثrcaktonte gjendjen juridike administrative tث organizatave shoqثrore ishte zotثsia juridike administrative qث dmth tثrثsia e tث drejtave dhe e detyrimeve, me tث cilat shteti I pajisث dhe I ngarkon ato nث fushثn e veprimtarisث ekzekutive urdhثrdhثnثse dhe sث dyti zotثsia e tyre pثr tu paraqitur vet nث marrdhثnie tث caktuara juridike si bartثse tث drejtash dhe detyrimesh me karakter administrativ.

23. VEPRIMTARIA E ORGANEVE Tأ‹ ADMINISTRATأ‹S SHTETRORE
A) VEPRIMTARIA ADMINISTRATIVE
23a. Funksionet themelore tث shtetit - Organet e administratثs shtetثrore janث pjesث pثrbثrثse e aparatit shtetثror tث njث vendi. Organet e administratثs shtetثrore mbi tث gjitha ushtrojnث pushtet shtetثror, me tث cilin janث pajisur nga normat juridike nث fuqi tث atij vendi. Nثpثrmjet atyre normave ushtrimi I pushtetit shtetثror nga ana e organeve tث administratثs shtetثrore merr formث dhe pثrmbajtje tث caktuar, si dhe tث shprehur e tث konkretizuar nث aktet juridike qث nxjerrin ato. Veprimtaria e shtetit ثshtث shumث e gjerث. Forma e parث e veprimtarisث qث ushtron shteti ثshtث ajo ligjvثnثse dhe kثt e bثnث Parlamenti. Veprimtaria e dytث ثshtث ajo ekzekutive dhe ushtrohet nga organet e pushtetit shtetثror Qeverja dhe ministritث. Veprimtaria ekzekutive pثrkufizohet nث dy kuptime tث saja themelore: nث kuptimin e gjerث nث tث cilin pثrveq funksioneve ekzekutive pثrfshihen edhe funksionet e organeve administrative dhe nث kuptimin e ngushtث nث tث cilin pثrfshihen vetثm funksionet e organeve administrative. Me kushtetutثn e Republikeثs sث Kosovثs (1990) dhe amandamentet e saj ثshtث pثrcaktuar se pushtetin shtetثror ekzekutiv dhe nث kuadثr tث tij edhe atث administrativ e ushtron Qeveria dhe ministritث pثrkatثse tث Republikثs dhe organet e organizatat tjera administrative, ndثrsa funksione tث caktuara administrative mund tث ushtrojnث edhe subjektet tjera, kur kjo u ثshtث besuar me ligj.

24. Pثrkufizimi I veprimtarisث sث organeve tث administratثs shtetثrore dhe Si formث e veqantث e veprimtarisث shtetثrore nث kuptimin e gjerث administrata shtetrore, shprehet nث dy drejtime: Si veprimtari ekzekutive dhe si veprimtari administrative nث kuptimin e ngushtث. Veprimtaria ekzekutive e organeve tث administratثs shtetثrore qثndron nث kujdesin pثr zbatimin e ligjeve, ndثrsa veprimtaria administrative qثndron nث zbatimin e drejtثpثrdrejtث tث ligjeve dhe akteve tjera tث bazuara nث to.Nث bazث tث pثrmbajtjes konkrete tث qثllimit, qث administrata ndjek si dhe veqorive juridike e politike qث atث e karakterizojnث si formث e veqantث e ushtrimit tث pushtetit shtetثror, administrata shtetثrore mund tث pثrkufizohet si: veprimtari administrative, qث ushtrohet nga organet administrative, nث bazث dhe pثr zbatim tث ligjit. Ky pثrkufizim vث nث dukje se tipari I parث kryesor juridik I administratثs ثshtث karakteri nثnligjor I saj. Me fjalث tjera administrata shtetثrore si formث e veqantث e veprimtarisث shtetثrore “varet nga ligji, I nثnshtrohet ligjit dhe ushtrohet gjithmonث nث bazث dhث pثr zbatim tث ligjitâ€‌.

25. Llojet e punثve, pثrkatثsisht funksioneve tث administratثs shtetثrore dhe Organet e administratثs shtetثrore ushtrojnث dy lloje themelore tث punثve: Punثt administrative dhe punثt profesionale, shoqثrore dhe punث tث tjera.
a) punثt administrative nث kuptim tث ngushtث konsistojnث nث nxjerrjen e akteve normative dhe tث akteve administrative, ushtrimin e mbikqyrjes administrative dhe ushtrimin e veprimtarisث represive. Kثto janث tث ashtuquajturat punث autoritative.

B) Punثt profesionale shoqثrore dhe punثt tjera janث punثt joautoritative dhe ato si rregull, organet e administratثs I ushtrojnث pثr nevoja tث organeve tث tjera tث pushtretit, nث radhث tث parث pثr organet ligjvثnثse dhe ekzekutive.

26. Parimet e punثs sث organeve tث administratثs dhe Parimi I ligjshmثrisث dhe Parimi I ligjshmثrisث dhe zbatimi I tij kanث rثndثsi jashtثzakonisht tث madhe sidomos pثr administratثn shtetثrore. Parimi I ligjshmثrisث shtron kثrkesa dhe gjenث zbatim si nث veprimtarinث ashtu edhe nث organizimin e aparatit administrativ. Nث fushثn e veprimtarisث sث kثtij aparati zbatimi I pثrpikثt I saj kثrkon qث tث gjitha organet dhe personat e tij zyrtare tث udhثhiqen nga ajo si nث kryerjen e veprimeve tث tyre juridike ashtu edhe tث veprimeve jojuridike (materiale-teknike). Parimi I ligjshmثrisث gjenث zbatim tث plotث edhe nث fushثn e organizimit tث administratثs shtetثrore. I tثrث ndثrtimi I saj nث tث gjitha strukturat dhe hallkat e tij mbثshtetet fuqimisht mbi kثtث parim. Kjo pثrmbثn njث nga faktorثt kryesore tث aparatit administrativ dhe ثshtث nث gjendje qث ta realizoj me sukses tث plotث pثrmbajtjen e administratثs shtetثrore nث kuptimin e saj material funksional dhe pa respektimin e kثtij parimi nuk mund tث ketث veprimtari tث rregullt administrative. Parimi I ligjshmثrisث konsiderohet si parimi mث I rثndثsishثm dhe I parث juridik, qث nث kuptim tث pثrgjithshثm nثnkupton lidhshmثrinث e organeve tث administratثs pثr normat juridike, pثrkatثsisht pajtueshmثrinث e normave juridike tث ulثta me ato tث larta, ndثrsa nث kuptim tث veqantث, parimi I ligjshmثrisث sث punثs sث administratثs nثnkupton se tث gjitha aktet e organeve tث administratثs duhet tث jenث tث ligjshme, pثrkatثsisht nث pثrputhje me ligjin dmth tث bazuara me ligj dhe akte tث tjera qث janث nxjerrث nث bazث dhe pثr zbatim tث ligjit.Rastet mث tث shpeshta tث paligjshmثrisث qث shfaqen nث punثn e administratثs janث:
- inkompetenca
- cenimi I tث drejtave nث procedure
- cenimi I tث drejtave materiale dhe juridike
- vثrtetimi I gabueshثm I gjendjes faktike dhe
paligjshmثria nث oportunitetin ose qثllimin e aktit.

26a. Inkompetenca dhe Organet e administratثs duhet ti pثrmbahen kompetencثs sث caktuar. Mospثrmbajtja e tث drejtave dhe detyrave tث pثrcaktuara, pثrkatثsisht autorizimeve nga ana e organeve nثnkupton inkompetencثn e tyre dhe nث kثtث mثnyrث njث rast eklatant tث paligjshmثrisث. Paligjshmثria mund tث shfaqet me cenimin e tث drejtave mbi kompetencثn lثndore dhe territoriale. Nga inkompetenca duhet tث dallojmث uzurpimin e kompetencثs, I cili paraqitet atثher kur individi apo grupi I individثve, pثrkatثsisht organi farث nuk kanث cilثsinث e titullarit, ndثrsa nxjerrin aktin administrativ.Ky ثshtث I ashtuquajturi akt inxistent (I paqene) tث cilin pala nuk duhet ta godas, por thjesht ta injororث.

26b. Canimi I tث drejtave nث procedure dhe njihet edhe si gabim formal apo procedural I administratثs. Ai cenim mund tث shkaktohet me cenimin e normave me tث cilat rregullohet forma e aktit. Gabimet formale ose procedurale ndahen ne dy grupe: nث gabime esenciale dhe joesenciale. Esenciale janث ato gabime qث ndikojnث nث vendosjen e qثshtjes, ndrثsa gabime joesenciale janث ato gabime qث nuk kanث pasur ndikim nث pثrmbajtjen e aktit.

26c. Cenimi I ligjit material dhe mund tث shkaktohet nث dy mثnyra themelore: qث nث rastin konkret tث mos aplikohet norma, e cila ثshtث dashur tث aplikohet ose kur ثshtث aplikuar norma, mirثpo aplikimi ثshtث bثrث gabimisht pثrkatثsisht nث bazث tث interpretimit tث gabueshثm.

26d. Gabimi nث gjendjen faktike dhe Bثhet atثher nثse nuk vertetohen tث gjitha faktet qث janث relevante pثr nxjerrjen e aktit. Ky gabim mund tث bثhet qoftث nثse faktet nuk janث vertetuar plotثsisht ose nثse ثshtث nxjerrث pثrfundim I gabueshثm mbi gjendjen faktike.

26e. Paligjshmثria nث oportunitetin ose qثllimin e aktit dhe ekziston atثher nثse organi i administratثs nxjerr aktin mbi realizimin e njث qثllimi tjetثr dhe jo tث atij qث buron nga ligji. Norma administrative ثshtث aplikuar drejtث vetثm nثse aplikimi I pثrgjigjet oportunitetit ose qثllimit tث vet.

27. Parimi I diskrecionit (parimi I qmuarjes sث lirث) dhe Esenca e tij konsiston nث atث qث normat ligjore nuk pثrmbajnث zgjidhjen kategorike, por ia lثnث mundثsinث organit tث administratثs, nث rastin konkret tث zgjedh ndثrmjet dy a mث shumث alternativave pثrkatثsisht mundثsive, atث qث ثshtث mث oportune. Ky parim buron nga parimi I ligjshmثrisث dhe paraqet konkretizimin e denjث tث tij, veqanثrisht nث procedurثn administrative me rastin e vendosjes sث qثshtjes konkrete administrative.

28. Parimi I mvetثsisث dhe Edhe parimi I mvetثsisث paraqet zbatim tث denjث tث parimit tث ligjshmثrisث, sepse ai nثnkutpon se administrata mund tث punojث vetثm atث pثr tث cilثn ثshtث e autorizuar. Kثshtu konsiderohet se asnjث organ tjetثr, nuk mund tث pثrzihet nث rrethveprimin e administratثs e nث anثn tjetثr administrata ثshtث pثrgjegjثse pثr kryerjen dhe ushtrimin e detyrave qث I janث pثrcaktuar. Kjo mvetثsi e organeve tث administratثs ثshtث relative qث do tث thotث mundثsi veprimi brendapثrbrena kompetencave tث pثrcaktuara me kushtetutث e ligj.Rrethveprimi dhe kompetenca paraqesin instrumentet kryesore tث pثrkufizimit horizontal ndثrmjet organeve tث administratثs shtetثrore.

Rrethveprimi nثnkupton fushثn e caktuar tث veprimtarisث nga tثrثsia e funksioneve tث organeve tث administratثs, qث I takon njث organi tث administratثs. Kompetenca pثrkufizohet si e drejtث dhe detyrث e organit tث administratثs nث ushtrimin e punثs sث caktuar administrative. Kompetenca ndahet pثr nga pثrmbajtja e veprimtarisث, pثrkatثsisht lloji I punثve, tث cilat ushtrohen dhe kompetencثn pثr nga territori nث tث cilثn shtrihet mundثsia e veprimit tث organit tث administratثs. Ekzistojnث dy drejtime tث ndثrrimit tث kompetencثs: delegimi dhe substitucioni I kompetencثs. Delegimi I kompetencثs nثnkupton bartjen e kompetencثs nga organi I administratثs sث shkallثs mث tث lartث nث organin e administratثs sث shkallثs mث tث ulثt, ndثrsa substitucioni I kompetencثs nثnkupton marrjen e kompetencثs prej organit mث tث ulثt nga organi mث I lartث.

29. Parimi I efikasitetit dhe Ekzistojnث shumث parakushte qث ndikojnث nث mثnyrث tث drejtثpثrdrejtث nث shkallثn e efikasitetit tث administratثs. Ndثr to ثshtث edhe ligjshmثria nث punثn e saj. Parakushte tjera tث rثndثsishme, nga tث cilat varet efikasiteti nث punثn ث administratثs janث: organizimi funksional I administratث, pثrkatثsisht pثrcaktimi I kompetencave tث administratثs, modernizimi I punثs nث administratث, ngritja profesionale e kuadrove nث administratث, dhe informimi e komunikimi nث administratث.

30. parimi I punثs sث hapur tث administratثs dhe Ky parim nث esencث nثnkupton hapjen e administratثs para shoqثrisث, pثrkatثsisht informimin e qytetarثve mbi punثn e saj.Informimi pثr punثn e administratثs mund tث behet nث vثllim tث ndryshثm dhe nث forma tث ndryshme. Pثr kثtث si rregull shfrytثzohen mjetet e informimit publik. Realizimi praktik I kثtij parimi ka mundثsi tث kufizimit nث rastet e ruajtjes sث sekretit, pثrkatثsisht fshehtثsisث sث punثs nث administratث.Secilat punث apo shثrbime nga kompetenca e administratثs konsiderohen sekret, pثrkatثsisht fshehtثsi, caktohen nث legjislacion tث qdo vendi.

31. MARREDHENIET JURIDIKE dhe ADMINISTRATIVE
- Pثrkufizimi I normave juridike administrative dhe dallimi I tyre nga normat tjera juridike dhe Norma juridike administrative quhen ato rregulla tث detyrushme tث sjelljeve qث vendosen ose sanksionohen nga shteti pثr rregullimin juridik tث marrdhثnieve shoqثrore tث cilat krijohen nث procesin e veprimtarisث sث tij administrative. Nث aspektin e pثrgjithshثm juridik normat administrative nuk dallojnث ndaj normave tث degثve tث tjera tث sث drejtثs pra kanث pثrmbajtje dhe natyrث tث njejtث. Normat administrative nga normat e degثve tjera I dallon objekti I veqantث I rregullimit juridik tث tyre. Nث kثtث objekt siq ثshtث thثnث hyjnث vetثm marrثdhثniet shoqثrore qث krijohen nث procesin veprimtarisث adminsitrative tث shtetit. Vetثm duke u nisur nga ky kriter ne mund tث dallojmث se njث normث juridike ثshtث e sث drejtثs administrative apo jo.
a) Norma juridike administrative ثshtث bazث pثr lindjen e marrثdhثnies juridike administrative. Megjithatث vet marrثdhثnia administrative atث nuk e krijon. Ajo pثrmban vetثm mundثsinث abstrakte tث krijimit tث kثsaj marrثdhثnie, duke I parashikuar rastet e mundshme dhe nث pثrgjithsi tث lindjes sث tث drejtave e detyrimeve administrative pثr subjektet e sث drejtثs administrative.
b) Normat juridike administrative si rregull kanث karakter imperativ. Ky karakter I saj shfaqet nثn urdhثrimin e detyrueshثm qث ajo pثrmban pثr subjektet e sث drejtثs administrative. Nث pjesثn mث tث mardhe tث tyre normat juridike administrative e bثjnث rregullimin e marrثdhثnieve shoqثrore pثrmes urdhثrimeve kategorike, tث cialt u drejtohen subjekteve pثrkatثse.
c) Elementet pثrbثrثse tث strukturثs sث normثs juridike administrative karakterizohen nga disa ndryshime nث krahasim me normat e tjera tث sث drejtثs. Dispozitivi I normثs juridike administrative dmth, pjesa e struktrثs qث pثrcakton vet rregullimin e sjelljes sث pثrcaktuar prej saj zakonisht shtث shprehur nث mثnyrث shumث tث qartث. Sa I pثrket sanksionit konkret dmth asaj pjese tث strukturثs sث normثs juridike administrative, tregohen masat e ndikimin shtetثror e shoqثror kundثr atyre qث shkelin dispozitivin e saj qث mungon fare.
Sipas pثrmbajtjes konkrete normat juridike administrative ndahen nث norma qث rregullojnث marrثdhثnie shoqثrore (kثto norma pثrbثjnث Pjesثn e pثrgjithثshme tث sث drejtثs administrative) dhe norma qث rregullojnث marrثdhثnie shoqثrore tث njث dege tث veqantث tث administratثs shoqثrore ose disa degثve tث saj (kثto norma pثrbثjnث Pjesثn e posaqme tث sث drejtثs administrative).
Sipas fuqisث juridike normat e sث drejtثs administrative ndahen nث norma tث organeve shtetrore eprore dhe norma tث organeve shtetثrore varثse. Realizimi I normave juridike administrative nga subjektet e sث drejtثs bثhet nث dy forma: formثn e ekzekutimit dhe atث tث zbatimit. Ekzekutimi I normثs juridike administrative nثnkupton nثnshtrimin e sjelljes sث subjektit tث sث drejtثs ndaj kثrkesave qث I drejton atij kjo normث.Ekzekutimi ثhstث I detyrueshثm pثr tث gjithث subjektet e sث drejtثs administrative pa pثrjashtim. Nث zbatimin e normثs juridike administrative kuprojmث zgjidhjen nث bazث tث saj tث qثshtjeve konkrete nga ana e organeve kompetente shtetثrore dhe personave tث tyre zyrtarث.
- Zbatimi I normثs juridike bثhet vetثm nga ai subjekt I sث drejtثs adminsitrative I cili ثshtث I autorizuar nga ligji pثr njث gjث tث tillث dmth vetثm organi shtetثror, personi zyrtar ejt.
- Zbatimi I normثs juridike administrative nث rastet konkrete bثhet nث pثrputhje me pثrmbajtjen e vثrtetث tث saj dmth vetثm pثr ti arritur ato qثllime, pثr tث cilat ثshtث vendosur norma.
- Zbatimi I normثs juridike administrative bثhet duke I respektuar tث gjitha rregullat e procedurثs qث ka parashikuar njث shtet pثr njث gjث tث tillث.

32. Kuptimi dhe veqoritث kryesore tث marrdhثnieve juridike administrative
Nث kuptim tث pثrgjithshثm, marrثdhثnie juridike administrative quhen ato marrثdhثnie shoqثrore qث krijohen nث fushثn e veprimtarisث administrative dhe nث tث cilat palثt paraqiten si bartثse tث drejtash dhe detyrash tث vendosura e tث mbrojtura nga shteti. Marrثdhثniet juridike administrative dallohen pثr nga kثto veqori:
a) To janث marrثdhثnie shoqثrore juridike. Si tث kثtilla ato dallohennga marrثdhثniet shoqثrore nث pثrgjithثsi, sepse rregullohen nga normat juridike administrative, ndثrsa nga marrثdhثniet tjera shoqثrore juridike ato dallohen sepse krijohثn nث fushثn e veprimtarisث administrative tث shtetit.
b) Njثra nga palثt nث marrثdhثniet juridike administrative duhet tث jetث doemos shteti I pثrfaqsuar nga orgnai I tij. Si rregull ky I fundit ثshtث organ I administratثs shtetثrore. Me cilثsinث e palثs tjetثr mund tث paraqiten tث gjithث subjektet e tjerث tث mundثshثm tث kثtyre marrثdhثnieve dmth. Personat fizike dhe juridike. Qenia e organit shtetثror si palث e domosdoshme pثrkatثsisht e detyrueshme e marrثdhثnieve juridike administrative, shpjegohet me faktin se veprimtaria administrative realizohet gjithnjث nث emثr tث shtetit, tث cilin mund ta pثrfaqsojnث vetثm organet e tij.
c) Mثrrثdhثniet juridike administrative nuk krijohen vetvetiu, krijimi I tyre bثhet atثher kur vثrtetohen ato rrethana me tث cilat normat juridike administrative krijojnث lindjen ndryshimin dhe shuarjen e tyre. Ato rrethana quhen fakte juridike administrative.
d) Subjekte tث marrثdhثnieve juridike administrative janث ata persona fizikث e juridik qث duke qenث tث mveshur me tث drejta dhe tث ngarkuar me detyra nث fushثn eveprimtarisث administrative tث shtetit hyjnث nث marrثdhثnie me organet shtetrore. Keto subjekte duhet tث kenث zotثsinث juridike dhe zotثsinث pثr tث vepruar pثr tث hyrث nث kثto marrثdhثnie.

33. Llojet e marrثdhثnieve juridike administrative dhe Marrثdhثniet juridike administrative mund tث ndahen nث lloje tث veqanta. Si rregull kriteret kryesore pثr ndarje tث tillث janث: pثrmbajtja konkrete e marrdhثnieve juridike administrative; karakteri I vet marrثdhثnieve; karakteri I subjekteve tث saj dhe metodat e mbrojtjes sث marrثdhثnieve juridike administarive.

34. Aktet administrative shteterore dhe Dy vثrejtje duhet theksuar: E para akte tث organeve tث administratثs nuk janث vetثm aktet administrative, tث cilat nث fakt, janث vetثm njث nga llojet e akteve qث nxjerrin organet e administratثs shtetثrore nث ushtrimin e funksioneve tث pثrcaktuara tث tyre me kushtetutث dhe ligje
E dyta, akte administrative nuk janث vetثm aktet, tث cilat nxjerrin organet e administratثs shtetثrore, veqse nxjerrin edhe organizatat dhe bashkثsitث nث ushtrimin e autorizimeve publike, do tث thotث kur janث tث pajisura me tث drejta dhe tث ngarkuara me detyrime nث marrثdhثniet juridike administrative. Organet administrative nxjerrin: akte juridike dhe akte materiale,

35. Aktet juridike tث administratثs dhe Aktet juridike tث administratثs mund tث klasثfikohen nث: akte normative ose tث pثrgjithثshme dhe akte konkrete ose individuale.
35a. Aktet normative ose tث pثrgjithshme dhe Aktet normative ose tث pergjithshme janث aktet qث organet e administratثs shtetثrore I nxjerrin nث veprimtarinث e vet dhe me tث cilat rregullojnث norma tث sjelljes nث mثnyrث abdstrakte pثrkatثsisht tث pثrgjithثshme. Kثto norma ju pثrkasin numrit tث pacaktuar tث njerzثve dhe rasteve. Aktet normative tث pergjithثshme tث cilat I nxjerrin organet administrative janث: rregullore, urdhثresat dhe udhثzimet.

35a1. Rregullorja dhe Rregullorja ثshtث akt juridik normativ ose akt I pثrgjithshثm I organeve tث administratثs. Ky akt ka karakter normativ, sepse pثrmban dispozita tث pثrgjithثshme, tث cilat duhet tث zbatohen nga subjektet juridike administrative nث fushat pثrkatثse tث administratثs shtetثrore. Rregullorja nxirret pثr dy qثllime tث caktuara: e para pثr tث pثrcaktuar organizimin e brendثshem tث organit dhe e dyta, pثr tث pثrcaktuar rrethveprimin e tij.

35a2. Urdhثresa dhe Urdhثresa ثshtث akt juridik normativ ose akt I pثrgjithshثm I administratثs, me tث cilin behet zbatimi I dispozitave ligjore dhe I akteve tث pثrgjithثshme tث kuvendeve tث bashkثsive shoqثrore-politike dhe tث organeve ekzekutive tث tyre. Marثdhثniet kryesore qث krijohen nث jetثn e njث vendi, si rregull rregullohen nث mثnyrث primare me akte ligjore (ligje dhe dekrete) SI pثrjashtim pثr rastet kur vet ligji e lث rregullimin e marrثdhثnieve tث caktuara shoqثrore nث kompetencثn e organeve tث administratثs shtetثrore dhe kryesisht nث kompetencثn e Qeverisث ajo I rregullon ato me Urdhثresa. Prandaj urdhثresat nga natyra juridike janث akte me karakter tث pثrgjithshثm. Ato zakonisht pثrcaktojnث rregulla tث detyrueshme sjelljeje pثr njث rreth tث gjerث personash dhe pثr zbatimin e kثtyre rregullave zakonisht parashikojnث edhe sanksione administrative.

35a3. Udhثzimi dhe Udhثzimi ثshtث akt juridik normati ose akt I pثrgjithshثm I administratثs dhe nxirret me qثllim tث drejtimit, kثshillimit ose dhثnies sث instrukcioneve tث ndryshme, lidhur me zbatimin e ligjeve apo dispozitave tjera dhe tث akteve tث pثrgjithshثme tث kuvendeve e organeve ekzekutive tث tyre. Udhثzimi ka karakter tث detyrueshem por edhe fakultativ. Udhثzimi I detyrueshem zakonisht nxirret nga organet e administratثs mث tث lartث dhe u drejtohet organeve tث administratثs mث tث ulثt kثshtu qث atyre u ndihmon pثr tث zbatuar mث leht dispozitat e ndryshme ligjore. Udhثzimi fakultativ nxirret si instruksion profesional nثpثrmjet tث cilit njث organ mث I lartث I udhثzon organit tjetثr mث tث ulثt tث administratثs se si duhet tث kryej njث punث profesionale.

36. Aktet administrative dhe Per aktin administrativ janث me rثndثsi kثto karakteristika: konkretثsia, autoritetثsia dhe veprimi I tij juridik. Akti administrativ mث sث shpeshti pثrkfizohet si akt juridik me tث cilin nث mثnyrث autoritative vendoset njث qثshtje konkrete. Atributi juridik ose “veprimi juridikâ€‌ shثrben pثr tu dalluar nga aktet materiale tث cilat nuk e kanث kثtث cilثsi, ndثrsa atributi “konkretâ€‌ shثrben pثr ta dalluar nga aktet e pثrgjithshme juridike, pثrkatثsisht nga aktet tث cilat I pثrkasin njث numri tث madh tث rasteve.

37. Llojet e akteve administrative dhe Aktet administrative mund tث klasثfikohen sipas kritereve tث ndryshme.
- Aktet individuale dhe gjenerale dhe Ndarja e akteve administrative nث akte individuale dhe akte gjenerale bثhet nث bazث tث kriterit themelor se akti i pثrket personave individualisht tث caktuar apo tث pacaktuar. Pثr aktin administrativ individual ثshtث karakteristikث se personi pثrkatثsish personat janث tث shثnuar me emثrp.sh leja qث i ipet personit konkret pثr hapjen e punثtorisث zejtare. Akti gjeneral u pثrket shumث personave tث cilثt nuk shثnohen me emثr nث akt. Edhe pse nث akt nuk shثnohen emrat e personave tث cilثve u pثrket akti ata mund tث caktohen p.sh akti me tث cilin banorثve tث njث lagjeje apo tث nje rruge I urdhثrohet qث tث marrin pjesث nث shuarjen e zjarrit. Akti gjeneral ndryshon prej ati tث pثrgjithshثm sepse nuk ثshtث I karakterit tث pثrgjithshثm meqث nuk pثrman normثn e pثrgjithثshme por pثrmban noremثn vetثm pثr njث rast (shuarjen e zjarrit, evitimi I vثrshimit etj).

38. Aktet konstitutive dhe deklarative dhe Aktet me tث cilat formohen marrثdhثniet juridike, pra ato akte me tث cilat krijohen, ndryshohen a prishen marrثdhثniet juridike quhen akte konsitutive p.sh vendmimi me tث cilin lejohet ndثrtimi I objektit tث caktuar nث njث pronثsi toksore, leja pثr bartjen e armثs etj Kثtu ثshtث karakterisike se marrثdhثnia juridike mث parث nuk ka ekzistuar ndثrmjet organit dhe palثs. Pثrmes aktit nث fakt formohet marrثdhثnia. Efekti I kثtij akti ثshtث nga momenti I nxjerrjes sث tij pra ex nunc.
Akte deklarative quhen aktet me tث cilat vetثm vثrtetohet ekzistimi I marrثdhثnieve juridike administrative. Kثtu marrثdhثnia juridike mث parث ka ekzistuar prandaj me akt vetثm bثht vثrtetimi I ekzistimit tث saj. Veprimi marrثdhثnies juridike ثshtث nga momenti kur ثshtث krijuar marrثdhثnia pra ex tunc. Akt deklarativ ثshtث p,sh akti mbi pushimin e shثrbimit personit ushtarak tث caktuar me fuqinث e ligjitetj.

39. Aktet pozitive dhe negative dhe Aktet pozitive janث ato akte administrative tث cilat prodhojnث ndonjث ndryshim nث marrثdhثniet ekzistuese juridike, qoftث nثse krijohen marrثdhثniet e reja, qoftث nثse ndryshojnث ato ekzistuese apo prishen. Akt pozitiv ثshtثp.sh vendimi me tث cilin personit tث caktuar I pثrcaktohet lartثsia e tatimit.
Akte negative I quajmث ato akte administrative me tث cilat refuzohet ndryshimi I marثdhثnies ekzistuese juridike. Kثto akte nxirren sipas kثrkesثs sث palثs. Kثshtu akte negative janث aktet me tث cilat refuzohet kثrkesa pثr nxjerrjen e lejeve pثr bartjen e armثs, pثr hapjen e punثtorisث zejtare etj. Kثtu pra organi nxjerr aktin me tث cilin deklaron se nuk dثshiron ta ndryshoj gjendjen ekzistuese. Ndodh qث tث mos deklarohet fare meq rast kemi tث bثjmث mث heshtjen e administratثs. Heshtje tث administratثs kemi atثher kur organi kompetent nuk nxjerr vendimin nث afatin e caktuar. Nثse procedura ثshtث hapur me kثrkesثn e palثs, ai afat ثshtث tridhjet ditث nga dita e dorثzimit tث kثrkesثs, ndثrsa nثse procedura hapet me kثrkesثn e organit, afati ثshtث gjashtثdhjet ditث. Nثse organi kundثr vendimit tث tث cilit ankesa ثshtث e lejueshme, nuk e nxjerrث kثtث brenda afatit tث caktuar, atثher pala ka tث drejtث ankese nث organ mث tث lartث. Nثse organi I shkallثs sث dytث nuk e nxjerr vendimin nث afatin e caktuar prej gjashtثdhjet ditثsh dhe as nث afatin plotثsues shtatث ditثsh, para mund tث hapث konfliktin administrativ sikunثr tث jetث refuzuar ankesa e saj (sipas legjislacionit tث Jugosllavisث).

40. Aktet juridiksht tث lidhura dhe aktet nث bazث tث qmuarjes sث lirث dhe Aktet juridikisht tث lidhura janث ato akte administravie te tث cilat qث mث paث ثshtث pثrcaktuar se duhet tث nxirren dhe se qfarث do tث jetث pثrmbajtja e tyre. Iniciativa pثr nxjerrjen e aktit dhe pثrmbajtja e tij shprehimisht ثshtث pثrcaktuar me ligj. P.sh vendimi mbi dhثnien e lejes pثr ndثrtim.
Aktet nث bazث tث qmuarjes sث lirث janث ato akte te tث cilat organit me ligj I ثshtث dhثnث mundثsia qث sipas bindjes sث vet tث lirث dhe vlerثsimit tث interesit tث pثrgjithshثm tث vendos nث rastin konkret. P,sh Dhثnia shtetثsisث, mbi dhثnien e ndihmave tث caktuara etj.

41. Aktet e njث organi dhe aktet e pثrbثra dhe Aktet administrative mund tث klasثfikohen nث akte administrative tث njث organi dhe aktet administrative tث pثrbثra pثrkatثsisht tث shumث organeve. Rast mث I shpeshtث ثshtث qث aktin administrativ ta nxjerr njث organ qoftث individual ose kolegjial. Pثrjashtimisht njث akt administrativ mund ta nxjerrin dy a mث shumث organe. P.sh nxjerra e pثrbashثt e akeve administrative, nxjerrja e aktit me pثlqimin e mثparثshثm tث organit tjetثr, nxjerrja e aktit me vثrtetimin ose lejen e organit tjetثr ose nxjerrja e vendimit pasi tث jetث marrث mendimi nga ana e organit tjetثr.
42. Elementet pثrmbajtثsore tث aktit administrativ dhe janث: konkretizimi I lثndثs dhe I subjekteve tث aktit, dispozitivi, arsyetimi dhe udhثzmet pثr mjetin juridik. Akti administrative nث radhث tث parث pثrmban lثndثn pثr tث cilثn bثhet fjalث edhe subjektet, pثrkatثsisht palثt tث cilave u pثrket. Esenca e pثrmbajetjes sث aktit administrative ثshtث dispozitivi dmth vendimi me tث cilin vendoset lثnda. Prandaj dispozitivi pثrmban shprehjen e vullnetit tث organit tث administratثs me rastin e vendosjes sث lثndثs sث caktuar, pثrkatثsisht marrثdhثnies sث caktuar. Dispozitivi ثshtث elementi mث pثrmbajtثsor dhe pa tث nuk ka akt administrative. Nث asryetim shثnohet pse ثshtث vendosur ashtu siq ثshtث thثnث nث dispozitivin e vendimit.Arsyetimi shpreh parimin e ligjshmثrisث dhe nث tث palثs I pasqyrohet gjendja faktike dhe dispozitat materiale, nث bazث tث tث cilave ثshtث vendosur qثshtja, pثrkatثsisht ثshtث nxjerrث vendimi. Nث udhثzim mbi mjetin juridik, pala informohet mbi mundثsinث pثrkatثsisht pamundثsinث e pثrdorimit tث mjetit tث caktuar juridik. Nثse pala ka mundثsi atثher nث udhثzim shثnohet se para cilit organ mund ta shfrytثzoj kثtث tث drejtث dhe nث qfar afati mund tث bثjث kثtث.Udhثzimi ka gjithashtu nثnshkrimin, datثn dhe vulثn e organit.

43. Aktet materiale tث administratثs dhe Aktet materiale janث akte nث tث cilat mbahen shثnime tث ndryshme mbi dukuritث e ndryshme ose kumtohen shثnime e tث dhثna dhe provohen faktet mbi ato tث dhثna. Aktet materiale nuk janث akte nث kuptimin teknik por veprime tث thjeshta administrative profesionale. Aktet materiale janث tث ndryshme dhe ndahen nث:
43a. Aktet e evidentimit ose dokumentacionit dhe Kثtu pثrfshihen aktet nث tث cilat mbahet evidenca, pثrkatثsisht dokumentacioni i dukurive dhe i tث dhثnave tث ndryshme p.sh regjistrat protokollet librat e ndryshme etj.
43b. Aktet e dhثnies e tث marrjes sث deklaratave dhe Organet administrative pثr dukuritث tث ndryshme nث bazث tث kثrkesثs sث subjekteve tث ndryshme marrin deklarata tث ndryshme si p.sh deklarata me tث cilat pasqyrohet gjendja ekonomike dhe personale e subjekteve tث ndryshme.
43c. Aktet e lajmثrimit ose kumtimit dhe Kثtu pثrfshihen lajmثrime, kumtesa e tregonjثs tث ndryshثm mbi tث dhثnat e caktuara pثr subjektet e ndryshme.

44. Marrثdhثniet ndثrmjet organeve tث administratثs dhe marrdhثniet e saj me organet tjera tث pushtetit
- Klasثfikimi I veprimtarisث sث organeve tث administratثs dhe Veprimtaria e organeve tث administratثs shtetثrore ثshtث mundur tث klasثfikohet nث mثnyra tث ndryhsme p.sh sektore, degث, fushث dhe shثrbime administrative.

44a. Sektorثt dhe Si rregull pثrfshijnث punثt administrative nث degث tث adminsitratثs shtetثrore. Varثsisht nga vendet e ndryshme sektorثt organizohen nث mثnyra tث ndryshme. Kثshtu p.sh sektorثt e veprimtarisث sث administratثs shtetثrore n ثish-Jugosllavi klasثfikohen nث tre mث kryesoret.Sektori I administratثs politike qث pثrfshin punث e administratثs nث degثt e mbrojtjes, punثve tث brendshme, tث jashtme nث fushثn e administratثs gjyqثsore dhe tث pثrgjithshme, pastaj Sektori I punثve ekonomike dhe Sektori I administratثs shtetثrore nث fushثn e veprimtarisث shoqثrore.
44b. Degث tث administratثs - konsiderohen punثt, pثrkatثsisht grupi I punثve administrative, qث kanث njث ndثrlidhje, kanث ngjajshmثri dhe pثrmbثjnث njث tثrثsi tث vetme.
44c. Fushث tث administratثs shtetثrore - emثrtohen degث tث copثtuara tث saj dmth tثrثsi mث tث ngushta se ajo. Kثshtu p.sh degث tث administratثs paraqet industria, ndثrsa fusha e saj janث: industria ndثrtimore, industria metalike etj.
44d. Shثrbimet administrative- paraqesin njث nocion ende mث tث ngushtث se sa fusha e administratثs. أ‹shtث fjala pثr punثt administrative tث specializuara, tث cilat nث rastet mث tث shpeshta janث tث organizuara nث organe tث mvetثsishme dhe nث pثrbثrjen e organeve tث mvetثsishme, siq janث p.sh inspektoratet.

45. Marrثdhثniet ndثrmjet vet organeve tث administratثs dhe Marrdhثniet ndثrmjet organeve tث administratثs ndahen nث tri grupe themelore:
Nث tث parin pثrfshihen marrdhثniet e tث gjitha organeve tث administratثs pa marrث parasysh sث a bثhet fjalث mbi marrdhثniet ndثrmjet organeve tث njث njثsie territoriale, ose ndثrmjet organeve tث njثsive tث ndryshme territoriale. Kثto marrdhثnie shprehen nث dhثnien e ndihmثs juridike
Nث tث dytin bثjnث pjesث marrdhثniet ndثrmjet organeve tث administratثs sث njثsive tث ngushta dhe tث gjera territoriale. Kثto janث tث ashtuquajturat marrثdhثniet vertikale ndثrmjet organeve tث administratثs.
Nث tث tretin hyjnث marrثdhثniet e ndثrsjellta, pثrkatثsisht ato reciproke tث organeve tث sث njثjtثs njثsi territoriale. Kثto janث tث ashtuquajturat marrثdhثnie horizontale ndثrmjet organeve tث administratثs.

45a. Dhثnia e ndihmثs juridike dhe nثnkupton ushtrimin e veprimeve tث caktuara tث njث organi pثr njث organ tjetثr tث administratثs, pa marrث parasysh sث a bثhet fjalث mbi marrdhثniet ndثrmjet organeve tث njث njثsie territoriale, apo tث ndryshme territoriale. Nث procedurثn administrative administrative njihen dy rastث tث ndihmثs juridike:
Kur organi duhet tث kryej ndonjث veprim nث procedurث jashtث territorit nث tث cilin shtrihet kompetenca e tij (e ashtuquajtura ndihmث jruidike e obligueshme). Dhe
Kur organi kryerjen e ndonjث veprimi nث procedurث ia beson organit tjetثr pثrkatثs I autorizuar pثr ndثrrmarjen e veprimit tث tillث (e ashtuquajtura ndihmث juridike facultative).

45b. Mardhثniet vertikale dhe ndثrmjet organeve tث administratث zhvillohen nث bazث tث dy parimeve themelore: Parimit tث mvetثsisث sث njثsisث territoriale, parimit tث rendit komunal.
45a. Parimi I mvetثsisث sث njثsisث territoriale dhe nثnkupton interesat specifike, pثrkatثsisht shkallثn e interesave tث secilثs njثsi, vendosjne e mvetثsishme mbi ato interesa dhe ekzistimin e organeve tث administratثs nث secilثn njثsi territoriale.
45b. Parimi I rendit komunal dhe ثshtث I rثndثsishثm pثr marrdhثniet vertikale tث organeve tث administratثs pثr shkak se nث parim tث gjitha aktet e pثrgjithshme (publike) ushtrohen nث komunث, si njثsi themelore territoriale nثse nuk gjenden shprehimisht nث kompetenvث tث njثsisث mث tث gjerث.
45c. Subordinimi dhe paraqet detyrimin e organeve tث nثnshtruara qث ti kryejnث urdhثresat konkrete tث organeve eprore.

46. Mardhثniet e organeve tث administratثs me organet ligjvثnثse dhe mund tث vثshtrohen nث kuadثr tث disa grupeve tث qثshtjeve siq janث:
a). tث drejtat e karakterit organizativ dheshprehen nث autorizimet e organeve ligjvثnثse qث ti pثrcaktojnث parimet e pثrgjithshme tث organizimit tث tyre (makroorganizimi I administratثs).
B). Tث drejtat e karakterit funksional shprehen nث autorizimet e organeve ligjvثnثse tث nxjerra me dispozita, tث cilat janث tث detyrueshme pثr organet e administratثs shtetثrore, sepse paraqesin bazثn pثr punثn e tyre
c). tث drejtat e karakterit personal shprehen nث autorizimet qث tث emثrojnث dhe shkarkojnث funksionart e organeve tث administratثs shtetثrore.

47. Mardhثniet e organeve administrative me organet ekzekutive dhe mund tث veshtrohen nث kuadثr tث disa grupeve tث mardhثnieve:
47a). Tث drejtat e karakterit organizativ shprehen nث autorizimet e organeve ekzekutive qث ti pثrcaktojnث parimet e pثrgjithshme tث organizmit tث brendثshثm tث organeve tث administratثs shtetثrore
47b). Tث drejtat e karakterit funksional shprehen nث autorizimet e organeve ekzekutive qث ti pثrcaktojnث tث drejtat dhe detyrat e organeve tث administratثs shtetثrore, tث drejta kثto qث realizohen pثrmes nxjerrjes sث akteve pثr zbatimin e ligjeve dhe tث dispozitave dhe tث akteve tjera tث pثrgjithshme tث organeve ligjvثnse.
47c) Tث drejtat e karakterit personale shprehen nث autorizimet e organeve ekzekutive qث ti emثrojnث dhe shkarkojnث funksionarثt e organeve tث administratثs shtetثrore qث nuk emثrohen dhe shkarkohen nga organet ligjvثnثse.
47d) Te drejtat e karakterit financiar dhe shprehen nث autorizimet e organeve ekzekutive qث ti pثrcaktojnث kriteret pثr shfrytثzimin e mjeteve pثr punثn e organeve tث administratثs shtetثrore.

48. Marrثdhثniet e organeve tث administratثs me gjykatat dhe Organet e drejtثsisث ushtrojnث forma tث caktuara tث kontrollit mbi punثn e oraneve tث administratثs shtetثore. Ekzistojnث disa forma tث kontrollit:
a) Kontrolli I kushtetutshmثrisث dhe ligjshmثrisث sث akteve tث pثrgjithshme tث organeve tث administratثs
b) kontrolli I ligjshmثrisث sث akteve administrative.

49. KONTROLLI I PUNأ‹S Sأ‹ AMINISTRATأ‹S dhe kontrolli I brendثshثm I administratثs dhe Me kontroll administrativ kuptojmث ndikimin qث ushtron organi administrativ epror mbi organet varثse, lidhur me kryerjen e sukseshme tث detyrave tث tyre zyrtare (ky ثshtث kontrolli I brendثshem), ose ndikimin e organit tث specializuar administrativ mbi organet tjera administrative dhe mbi zbatuesit e tjerث, me qثllim tث sigurimit tث zbatimit tث rregullt nga ana e atyre ligjeve e akteve nثnligjore tث organeve mث tث lartث (ky ثshtث kontrolli I jashtثm).
Nث sistemin administrativ bashkثohorث, kontrolli I brendثshem administrativ zhvillohet nث dy forma:
49a. kontrolli instancional - l bثhet si rregull, nث bazث tث paknaqثsisث sث shprehur nga ana e palثs, dmth nث bazث tث ankesثs. Pثrmes ankesثs goditet njث akt konkret administrativ I organit tث ulثt administrativ para organit mث tث lartث.
49b. Kontrolli kierarkik- bثhet nث bazث tث pushtetit kierarkik dhe kثshtu organet mث tث larta administrative kanث jo vetثm tث drejtث, por edhe detyrim qث tث mbikqyrin punثn e organeve mث tث ulثta. Mbikqyrja mund ti pثrkas akteve konkrete individuale tث organeve tث ulثta dhe mund ti pثrkas edhe punثs sث tثrثsishme tث njث ose mث shumث organeve tث ulثta. Mbikqyrja bثhet pثrmes inspekcionit dhe revizionit

50. Kontrolli I jashtثm I administratثs dhe kontrolli nga ana e parlamentit dhe paraqet njثrin nga format mث tث rثndثsishme tث kontrollit polititk. Pثrmes kثti kontrolli veqanarisht pretendohet
a) sigurimi I funksionimit tث rregullt dhe tث mirث tث administratثs
b) garancimi I ligjshmثrisث dhe mbrojtja e tث drejtave tث qytetarثve dhe
c) ushtrimi I mbikqyrjes sث pثrgjithshme mbi veprimtarinث administratie
Kontrolli I jashtem ka pثr qellim adekuatitetin tث veprimtarisث administrative nث normat themelore nga ana e pushtetit politik. Nث shumicثn e vendeve bashkohore organet e kontrollit tث jashtثm ushtrojnث jo vetثm kontrollin e ligjshmثrisث por shpeshher ushtrojnث edhe kontrollin e oportunitetit nث fusha tث caktuara. Kontrolli parlamentar nث vendet me demokraci tث zhvilluar paraqet njثrثn nga format mث tث rثndثsishme tث kontrollit tث jashtثm. Ai shfaqet si njث formث e kontrollit politik pثrmثs sث cilثs, me anث tث parlamentit ose tث komiteteve a komisioneve tث tij dثshirohet qث tث ndikohet nث funksionin ekzekutiv, tث cilin e ushtrojnث qeveritث dhe organet e administratثs shtetثrore dhe subjektet tjera.

51. Ombudspersoni si lloj I kontrollit tث punثs sث administratثs dhe Paraqet njثrin nga llojet e kontrollit mbi punثn e administratثs. Flaja “ombudsmanâ€‌ ثshtث huazuar nga gjuha suedeze qث do tث thotث ndثrmjetثsuesin ose pثrfaqsuesin. Ombudsmani pثrfaqson njث organ I cili ka pثr detyrث qث tث mbrojث qytetarثt.Ombudsmani zhvillohet sidomos nث vendet me sistem parlamentar ose nث vendet ku kontrolli I administratثs nuk ثshtث siguruar si duhet. Funksionet e ombudsmanit janث: qث ti hulumtoj tث gjitha rastet e shkeljes tث sث drejtثs dhe ligjeve, pثr tث cilat merr vesh ose pثr tث cilat I drejtohen qytetarثt, qث tث udhثheq procedurثn dhe tث ndjek pثrpara gjyqit qdo funksionar, I cili nث ushtrimin e detyrave tث veta nga favoritizimi, korumpiteti ose pثr qfardo motivi tjetثr, shkel ligjin dhe lث anash pثrgjegjثsinث e vet, qث ti vlersoj tث gjitha aktet juridike dhe aktgjykimet e gjykatave supreme dhe tث ndjek bile edhe gjyqtarثt mث tث lartث nثse konsiderohen se kanث nxjerrث aktgjykim tث padrejtث qث ti paraqes Kuvendit qث tث tregoj pثr dobثsitث e ligjeve dhe ti propozojث ndryshimet dhe shtesat, apo nxjerrjen e ligjeve tث reja etj.

52. Kontrolli gjyqثsor I administratثs dhe Kontrolli gjyqثsor I administratثs nثnkutpon autrozimet tث cilat I jepen njث organi tث pavarur nga pushteti politik dhe nga administrata qث ti zgjidhe konfliktet, tث cilat janث tث shkaktuara me funksionimin e administratثs. Funksioni themelor I kontrollit gjyqثsor konsiston nث sigurimin e mbrojtjes sث qytetarثve nث raport me administratثn. Zgjidhja e konflikteve administrative I ثshtث besuar organeve gjyqثsore.

53. Mjetet e kontrollit politik tث administratثs dhe nث kuptim tث pثrgjithshثm emثrohen ato mjete tث cilat kanث pثr qثllim qث tث ndikojnث nث organizatat administrative lidhur me rolin e tyre me mekanizmin e pushtetit.Sipas prfesor Pusiqit, mjetet e kontrollit politik tث administratثs ndahen nث dy grupe themelore:
a) nث organizative dhe
b) nث funksionale
Mjetet organizative tث konrtollit politik sipas tij janث: decentralizimi nث kuptimin mث tث gjerث; ndarja e funksioneve dhe parimi I kolegjialitetit, ndثrsa nث mjetet funksionale, I njثjti autor pثrmbledh vendosjen e qytetarثve, pjesmarrjen e qytetarثve nث kufizimin e administratثs me norma.

54. Mjetet organizative tث kontrollit dhe Me decentralizim nثnkuptohet secili dobثsim I ndikimit tث qendrثs sث caktuar tث njث sistemi tث organizuar nث pjesث tث atij sistemi. Si mjet I kontrollit politik tث administratثs, decentralizimi mund tث aplikohet me qثllim tث zvogثlimit tث ndikimit tث qendrave tث caktuara tث pushtetit politik nث pjesث tث caktuara tث indstrumentit administrativ e poashtu edhe me qثllim tث dobثsimit tث lidhjeve brenda vet aparatit administrativ. Format kryesore praktike tث decentralizimit janث “ndarja e sovranitetitâ€‌, pثrkatثsisht federata, konfederata dhe forma tjera tث shteteve tث pثrbثra, pastaj decentralizimi territorial, veqanثrsiht vetadministrimi lokal dhe decentralizimi I vثrtetث nga krijimi I llojeve tث natyrshme tث sistemeve organizative paralele pثr rrethin e njثjtث tث punثve dhe deri te bartja e punثve administrative nga njث sistem I organizuar qendror, zakonisht nga administrata shtetثrore nث organizata tjera qث gjendejn jasht atij sistemi.

54a. Ndarja e funksioneve dhe paraqet rast tث veqant tث decentralizimit tث vثrtetث nث vet kulmin e administratثs dhe tث organizimit tث pushtetit.Mvetثsia organiative e bartثsve tث pushtetit lehtثson kontrollin politik dhe krijon dy institucione tث rثndثsishme tث kontrollit tث administratثs.

54b. Kolegjialiteti dhe si mjet I kontrollit politik tث administratثs do tث thotث besimin e vendimeve tث caktuara ose tث vendosjes nث pثrgjithثsi nث organizatثn administrative, njثkohesiht dy ose mث shumث vetave (funksionarثve eprore).

55. Mjetet funksionale tث kontrollit dhe Vendosja e qytetarثve nثnkutpon tث drejtثn e tث gjithث qytetarثve me tث drejta politike qث tث marrin pjesث nث nxjerrjen e vendimeve qث I pثrkasin administratثs. Forma tث veqanta tث vendosjes sث qytetarثve janث;
- konsulltimi I qytetarثve dhe
- tubimet e qytetarثve.
Konsulltimi i qytetarثve nuk paraqet fomث tث pثrherثshme organizative; vendimi I pثrket qoftث qثshtjeve kushtetuese e ligjore (referendumi), qoftث qثshtjeve tث tjerap.sh ndryshimeve eventuale territoriale (plebishiti
Tubimi I qytetarثve ثshtث formث e pثrherثshme organizative e vendosjes sث qytetarثve (nث procedurثn zgjedhore) etj.
Kufizimi me norma dhe nثnkupton ekzistimin e atyre rregullave tث cilat nث qfardo mثnyre respektivisht pثrkufizojnث veprimtarinث e administratثs (instrumente tث kontrollit politik janث: kushtetuta dhe institucionalizimi I kontrollit pثrmes gjykatave.

56.Pثrgjegjثsia politike e administratثs dhe pثrkufizimi I nocionit tث pثrgjegjثsisث dhe Pergjegjثsia pثrcaktohet si raport I njeriut dhe pushtetit pثrkatثsisht shoqثrorsث. Lloji dhe sistemi I pثrgjegjثsisث varen nga lloji I normave juridike.Nث kutpimin mث tث pثrgjithshثm pثrgjegjثsia paraqet raportin midis veprimi dhe paojave tث tij. Nث tث drejtثn publike pثrgjegjثsia ka kaluar nثpثr kثto faza: periudha e mospergjegjثsisث shtetثrore, periudha nث tث cilثn pثrgjegjثsia e shtetit fillon tث zhvillohet, krahas zhvillimit tث sث drejtثs administrative, dhe periudha bashkثkohore e pثrgjegjثsisث sث shtetit.

57. Pثrgjegjثsia politike dhe Teoria I njeh dy lloje themelore tث pثrgjegjثsisث:
- Pثrgjegjثsinث shoqثrore, tث cilثn e karakterizojnث elementet pثrkatثse shoqثrore e jo sanksionet juridike dhe
- Pثrgjegjثsinث juridike, me obligimet juridikisht tث pثrcaktuara dhe tث sanksionuara me kushtet dhe me format e pثrgjegjثsisث.
Bazثn e pثrgjegjثsisث politike e paraqet puna jooportune e cila nuk ثshtث nث pajtim me qثndrimin, pikapmjet, me mendimin ose interesat e forumit, pثrkatثsisht organit, para tث cilit jepet pثrgjegjثsia.
Pثrgjegjثsia politike ثshtث ajo pثrgjegjثsi ku p.sh nثnpunثsit e aparatit shtetror e kanث jo vetثm kur e kryejnث krimin, shkeljen administrative, o kur I shkaktojnث dثme materiale institucionit, por kur nuk plotثsojnث detyrat e tyre me karakter politik. Pثrgjegjثsi tث tillث kanث p,sh nثnpunثsit e zgjedhur tث aparatit, nث rastin kur justifikojnث besimin e zgjedhثsve.
Krahas pثrgjegjثsive tjera p.sh pثrgjegjsive penale materiale dhe disiplinore qث janث forma tث rregullta tث pثrgjegjثsive juridike dhe tث cilat janث tث rregulluara me norma jridike, pثrgjegjثsia politike nuk ثshtث juridikisht e rregulluar dhe e karakterizon raporti I besimit. Pergjegjثsia politike nثnkupton pثrgjegjثsinث pثr punثn jooportune dhe jo edhe pثr punثn e paligjshme. Te pثrgjegjثsia politike sanksioni shpreheht me ndثrprerjen e raportit tث votbesimit, me atث tث revokimit, ndثrrimit pثrkatثsish shkarkimit tث titullarit tث funksionit nga ana e forumit apo orgnait. Kurse te sanksioni mbi pثrjgegjsinث penale ثshtث denimi penal, I cili varet nga vepra e kryer, pثr pثrgjegjsin materiale dhe kompenzimi I dثmit ndثrsa pثr pثrgjegjثsinث disiplinore dhe masa pثrkatثse disiplinore.

58. Nocioni dhe baza e pثrgjegjثsisث politike tث ministrave dhe Pثrgjegjثsia politike e ministrit u lind sث pari nث Angli. Baza e pثrgjegjsisث politike tث ministrave, mund tث jetث e trefisht, ata mund tث jenث pثrgjegjثs pثr:
- punثn e vet
- punثn e organit nث krye tث tث cilit janث
- pثr punثn e shefit tث shtetit
Pثrgjegjثsia politike e ministrave shtrihet edhe nث punen e resorit nث krye tث tث cilit ndohet. Puna e ministrave duhet doemos tث jetث nث pajtim me politikثn e resorit dhe vetvetiu me politikثn e Qeverisث e cila duhet doemos ti pثrgjigjet vullnetit tث Parlamentit.
Pثrgjegjثsia politike e ministrave mund tث jetث individuale dhe kolektive. Pثrgjegjثsia individuale nثnkupton pثrgjegjثsinث e vet ministrit, ndثrsa pثrgjegjثsinث kolektive e ka Qeveria.Pثrgjegjثsia individuale bazohet nث aktet dhe veprimet e ministrit pثrkatثs, ndثrsa pثrgjegjثsia kolektive nث punثn e Qeverisث si forum kolegjial.
 
E drejta administrative

E DREJTA ADMINISTRATIVE



1. E drejta dhe normat juridike - E drejta nënkupton një sistem normash juridike të cilat i sanksionon shteti me qëllim të mbrojtjes së rendit shoqëror. Nث shoqërinë e civilizuar njerzit sillen sipas normave (rregullave) shoqërore të cilat i krijojnë vet. Kjo dmth që njeriu nuk mund të sillet ashtu siq do të dëshironte ai vet ndaj antarëve tjerë të shoqërisë mirëpo në bazë të rregullave shoqërore. Normat shoqërore janë të ndryshëme, ndërsa më të njohurat janë: morali, zakoni dhe e drejta.
Normat juridike përbëhen nga dy elemente: dispozicioni dhe sanksioni. Dispozicioni përmban rregullën e sjelljes me të cilën urdhërohet ose ndalohet diqka. Mosrespektimi i asaj rregulle dmth dispozicionit shpie deri të aplikimi i sanksionit, përkatësisht dhunës shtetërore, dënimit etj.


2. Nocioni i pushtetit - Pushteti paraqet raportin midis dy subjekteve në të cilin njëri subjekt i urdhëron subjektit tjetër, ndërsa ky i dyti atë urdhër e kryen dhe e respekton. Pushteti shtetëror është i mveshur me aparatin e dhunës. Pushteti shtetëror përbëhet nga dhënia e urdhërave mbi sjelljen e njerzëve në shoqëri, prapa të cilëve në rast mosrespektimit të tyre, qëndron aparati I shtetëror I dhunës. Në këtë mënyrë shteti ushtron pushtetin e tij në dhënien e urdhërave mbi sjelljen (dispozicionin) dhe mbi sanksionin që nënkupton krijimin e së drejtës. Aty edhe krijohet lidhja e shtetit me të drejtën.


3. Përkufizimi i administratës shtetërore - Administrata shtetërore përfaqëson njërin nga instrumentet e aparatit shtetëror përmes të cilit shteti ushtron veprimtarinë e vet. Ajo
veprimtari shtrihet në fusha të ndryshëme të jetës shoqërore, politike dhe ekonomike të një vendi. Një nga format e veqanta të ushtrimit të veprimtarisë së shtetit është administrata shtetërore. Nga pikëpamja juridike administrata shtetërore edhe vet paraqitet në forma të ndryshëme, ndërsa dy janë format themelore të shprehjes së saj. E para administrata shtetërore ne formën e instrumentit shtetëror dhe e dyta administrata në formën e veprimtarisë shtetërore. Për këtë arsye nga një kuptim i përgjithëshëm i administratës shtetërore burojnë dy kuptime të veqanta:
I pari, kuptimi formal ose organizativ I administratës shtetërore dhe
I dyti kuptimi material ose funksional I administratës shtetërore.
Me administratën shtetërore në kuptimin formal“ organizativ tregohet tërësia e sistemit të posaqëm të atyre organeve shtetërore, të cilat njihen si organe të administratës shtetërore dhe të cilat ngarkohen me ushtrimin e pushtetit shtetëror në formë të veprimtarisë së administratës shtetërore.
Me administratën shtetërore në kuptimin material-funksional tregohet jo më aparati administrative I shtetit, por vet veprimtaria shtetërore që zhvillon ky aparat dmth tregohet veprimtaria që zhvilohet në bazë dhe për zbatim të ligjit.


4. Akti juridik dhe akti administrative - Aktet juridike mund të jenë të: përgjithëshme dhe individuale. Me aktin e përgjithëshëm juridik krijohen norma të përgjithëshme juridike, me të cilat rregullohen marrëdhëniet e caktuara shoqërore.Midis akteve të përgjithëshme juridike kushtetuta paraqet formën juridike me përmbajtje më të lartë sepseme të mvishen normat kryesore juridike të cilat rregullojnë marrëdhëniet më të rëndësishëme në shoqëri. SI ligj themelor Kushtetuta është akti juridik me fuqi më të lartë nga aktet tjera. Përveq kushtetutës është edhe ligji I cili paraqet një formë tjetër juridike, burim tjetër I rëndësishëm juridik (formal) fuqia juridike e të cilit, në raporte me kushtetuën, është më I ulët, kurse në raport me aktet tjera juridike është më e lartë. Pra me aktet e përgjithëshme juridike krijohen normat juridike dhe përgjithësisht rregullohen marrëdhëniet shoqërore, me aktet juridike individuale bëhet konkretizimi I tyre.
Akti administrative“ Mund të vështrohet në dy aspekte: atë formal dhe material. Si akt administrative, në kuptimin formal, konsiderohet akti I organit shtetëror, I cili nxirret sipas procedurës së caktuar (procedua administrative), ndërsa akti administrative në kuptimin material paraqet shprehjen e vullnetit të organit shtetëror.


5. Nocioni I marrëdhënies juridike dhe kuptimi I përgjithëshëm I marrëdhënies juridike administrative - Në kuptimin më të përgjithëshëm, marrëdhënia juridike përfaqëson një pozitë shoqërore të rregulluar, sipas së cilës njerëzit duhet të sillen. Marrëdhënia juridike është marrëdhënie shoqërore, ndërsa ndryshon nga marrëdhëniet tjera, sepse pas marrëdhënies shoqërore qëndron shteti, përkatësisht dhuna shtetërore, ndërsa pas marrëdhënieve tjera jo.Qdo marrëdhënie juridike është marrëdhënie midis personave. Keta persona emërtohen në të drejtën subjekte juridike, të cilat nuk janë elemente, po janë bartës të marrëdhënies juridike. Qdo marrëdhënie juridike ka dy elemente: autorizimin juridik dhe detyrimin juridik. Autorizimi do të thotë mundësinë e marrjes së veprimeve të caktuara, sjelljen e caktuar të cilat i mbron normat juridike. Ndërsa detyrimi juridik nënkupton se një subjekt është i obliguar që të sillet sipas mënyrës që e kërkon subjekti tjetër prej tij. Autorizimi juridik mund të jetë i trajtuar si e drejtë subjektive dhe si kompetencë.
E drejta subjektive nënkupton autorizimin e subjektit të së drejtës që ai të vlerësoj interesin e vet dhe të ndërrmarë masa adekuate të mbrojtjes së interesit të vet.
Me kompetencë kuptohet e drejta dhe detyra e subjektit të së drejtës që të veproj sipas normave juridike. Për dallim nga e drejta subjektive ku subjekti vet cakton interesin e vet, dhe vet i ndërmerr drejtpërdrejt masat e nevojshme për mbrojtejen e të drejtave të veta, kompetenca përmban edhe obligimin që të veprohet sipas normave juridike. Prandaj kompetenca është autorizim që të mbrohet interesi i subjektit të caktuar.
Marrëdhënia juridike administrative është një marrëdhënie shoqërore specifike, e cila është e rregulluar me normë juridike. Këto marrëdhënie krijohen përmes aktit administrative dhe në këto marrëdhënie palët paraqiten si bartë të drejtash e detyrash të vendosura dhe të mbrojtura prej shtetit.


6. Rendi juridik dhe sistemi juridik - Uniteti i normave juridike dhe sjelljet e njerëzve sipas atyre normave përcaktojnë nocionin e rendit juridik. Rendi juridik përfshinë vetëm atë pjesë të rendit shoqëror, e cila është e rregulluar me të drejtën, kurse rendi shoqëror përveq rendit juridik, përfshinë edhe atë moral, ekonomik e politik. Për nga struktura e tij rendi juridik mund të ndahet në pjesën normative, e cila përbëhet nga normat dhe pjesën faktike e cila përbëhet nga sjellja konkrete e njerëzve sipas normave.
Për dallim nga rendi juridik, sistemi juridik përfaqëson tërësinë e të gjitha normave të përgjithëshme dhe të veqanta të sistemuara në atë mënyrë që paraqesin një unitet logjik të ndërlidhur dhe jot e kundërthënëshëm.
Qdo system juridik ka dy elemente kryesore: institucionin juridik dhe degën juridike. Institucioni juridik nënkupton tërësinë e te gjitha normave, të cilat I përkasin marrëdhënies së njejtë shoqërore ose grupit më të vogël të saj dhe të cilat kanë bazat e njëjta si dhe janë pjesë përbërëse e ndonjë tërësie të caktuar më të lartë. Degë juridike quhet tërësia e institucioneve të cilat rregullojnë të njëjtën fushë të marrëdhënieve shoqërore mbi bazat e njëjta.


7. Subjekti juridik - Subjekt I së drejtës është titullari I të drejtave dhe detyrave në marrëdhëniet juridike. Në fakt, subjektet e së drejtës janë titullarët e të drejtave dhe detyrave në rendin juridik: personat juridik dhe personat fizikë.
Personat fizik nuk janë konsideruar gjithmonë subjekte të së drejtës. Në kohën bashkohore të gjith njerëzit të posalindur bëhen subjekte të së drejtë. Qdo person ka aftësinë juridike por jo edhe për të vepruar. Për dallim nga aftësia juridike, aftësia për të vepruar nënkupton ushtrimin faktik të aftësisë juridike, përkatësisht realizimin e saj.
Aftësia për të vepruar fitohet në moshën madhore. Personi juridik për dallim nga ai fizik nënkupton shoqatën e organizuar të qytetarëve, organin punues, institucionin apo bashkësinë tjetër të cilave me ligj ose me aktin e bazuar në ligj është njohur e drejta që të jenë titullarë të drejtave dhe detyrimeve në rendin juridik.Aftësia juridike e personave juridik është aftësi juridike specifike, ndërsa aftësia e personave juridik për të vepruar është e barabartë me aftësinë juridike të këtyre personave.


8. Organizata administrative - E vështruar pikërisht si dukuri reale shoqërore, organizata administrative paraqet atë lloj organizate, në të cilën njerëzit kryejnë punë të përgjithëshm shoqërore të cilat konsistojnë në ushtrimin e pushtetit, në njërën anë, dhe në ushtrimin e shërbimeve të caktuara për subjektet juridike me mundësinë e shfrytëzimit të autorizimit publik në anën tjetër. Mirëpo vështirsitë lindin me rastin e përcaktimit të kuptimit punë të përgjithëshme shoqërore. Se qka në të vërtetë janë punët e përgjithëshme shoqërore, varet nga rregullimet shoqërore të vendeve të ndryshëme që përcaktojnë përmbajetjen e tyre. Zakonisht mendohet se një punë merr karakter të përgjithëshëm shoqëror atëher kur atë punë nuk mund ta ushtrojë secili për vete ose, së paku, nuk mund ta ushtroj mirë një individ, siq e ushtron këtë, p.sh një organizatë administrative.


9. Veprimtaria administrative - sipas një koncepti shumica e autorëve veprimtarisë administrative I japin një kuptim më të gjerë se sa që ai ka në të vertetë dhe e pثrkufizon si veprimtari ekzekutive, ku veprimtaria e organeve të administratës paraqet vetëm një dimension të ushtrimit të saj. Ata që përfaqësojnë këtë concept, kanë parasysh se me ushtrimin e kësaj veprimtarie nuk merren dy lloje të veqanta organesh shtetërore“ organet ekzekutive, në njërën anë dhe organet administrative në anën tjetër. Veprimtaria ekzekutive është sipas tyre veprimtari e njejtë dhe e vetme e pushtetit, e cila shfaqet në të njëjtën kohë në dy aspekte: në aspektin ekzekutiv dhe në atë administrative.Të dyja këto aspekte I konsiderojnë si dy anë të së njejtës veprimtari shtetërore, të ushtruar nga I njëjti system organesh shtetërore. Koncepti tjetër, veprimtarinë administrative e shkëputë nga veprimtaria ekzekutive në kuptimin e gjerë dhe kështu nga një veprimtari e përbashkët, në fakt shfaqen dy lloj veprimtarish shtetërore, siq shfaqen dy sisteme organesh që I ushtrojnë ato veprimtari me përmbajtje të ndryshme.

10. Procedura administrative - Një nga elementet që përmendet në teorinë juridike administrative lidhur me procedurën administrative është: garancia për palën se do të nxjerret vendim I ligjëshëm dhe I drejtë përputhjë në mes gjendjes faktike dhe juridike; mbrojtja juridike e të drejtave subjective; ndjenja e sigurisë së palës; zbatimi I normave juridike materiale etj. Përkufizimi më I ngushtë I procedurës administrative është ai që përfshinë në vete elementin e zbatimit të normave juridike materiale për rregullimin e materieve të veqanta administrative.

11. E drejta administrative dhe shkenca e saj - E drejta administrative përdoret në dy kuptime:
1. Si degë e sistemit juridik ku përfaqëson një tërësi normash juridike, me të cilat rregullohen marrëdhëniet shoqërore të caktuara
2. Si degë e shkencës juridike, ku merret me studimin e normave juridike me të cilat rregullohen marrëdhëniet e caktuara shoqërore.
E drejta administrative përgjithësisht mund të përkufizohej si tërësi normash juridike me të cilat rregullohen marrëdhëniet shoqërore që krijohen në fushën e veprimtarisë administrative.

12. Objekti I së drejtës administrative - Normat juridike që rregullojnë marrëdhëniet shoqërore, të cilat përbëjnë objektin e së drejtës administrative quhen norma juridike administrative. Rregullimi që u bën e drejta administrative marrëdhënieve shoqërore që hyjnë në objektin e saj quhet rregullim juridik administrative.
Në literaturën administrative shfaqen pikëpamje të ndryshëme lidhur me përcaktimin e objektit të së drejtës administrative. Object I së drejtës administrative paraqesin normat juridike të caktuara, si dhe marrëdhëniet që krijohen përmes atyre normave ose lidhur me to, edhe pse problemet paraqiten me rastin e përcaktimit se cilat norma juridike konsiderohen norma juridike administrative dhe cilat marrëdhënie juridike janë marrëdhënie juridike administrative.
Ekzistojnë së paku dy grupe përkufizimesh të objektit të së drejtës administrative: Përkufizimet negative sipas të cilave e drejta administrative studion normat që I përkasin administratës dhe nuk I përkasin, përkatësisht nuk studiohen nga ndonjë degë tjetër e së drejtës dhe përkufizimet positive që përcaktojnë normat që studiohen nga e drejta administrative.
Përkufizimet positive po ashtu mund të klasëfikohen në dy grupe: në ato që për object të së drejtës administrative konsiderojnë të gjitha normat që I përkasin administratës, pa marrë parasysh karakterin e marrëdhënieve, përkatësisht të veprimtarisë që ushtron administrate dhe në përkufizimet që për object të së drejtës administrative konsiderojnë vetëm ato norma të cilat rregullojnë organizatat administrative dhe veprimtarinë administrative, si dhe veprimtarinë e organeve të tjera lidhur me marrëdhëniet juridike administrative.

13. Burimet e së drejtës administrative - Teoria mbi shtetin dhe të drejtën e trajton kuptimin e burimeve të së drejtës në dy drejtime: si burime në kuptimin material dhe si burime në kuptimin formal. Si burime të së drejtës në kuptimin material, teoria mbi shtetin dhe të drejtën kupton forcen që shkakton shfaqjen (krijimin) e së drejtës. Si burim formal, teoria mbi shtetin dhe të drejtën kupton fromën me të cilën mvishen normat juridike, me fjalë të tjera kupton të drejën positive, respektivisht atë që është në fuqi.
Burimet themelore të së drejtës në përgjithësi dhe të së drejtës administrative në veqanti janë: kushtetuta, ligji, dekreti dhe aktet nënligjore.
Kushtetuta paraqet formën juridike me përmbajtje më të lartë, sepse siq është e njohur, me të mvishen normat juridike kushtetuese më kryesore të cilat rregullojnë marrëdhëniet më të rëndësishëme të shoqërisë.
Ligji është një formë tjetër juridike, burim tjetër juridik në kuptimin formal, fuqia juridike e së cilës në raport me kushtetutën është më e ulët, ndërsa në raport me aktet tjera juridike është më e lartë. Ligji në të vërtetë rregullon një marrëdhënie shoqërore të caktuar dhe si I tillë ai nxirret nga organi legjislativ sipas procedurës së caktuar.
Dekreti poashtu paraqet njërin nga burimet e së drejtës në kuptimin formal po që se me të rregullohet një marrëdhënie e caktuar shqërore. Kur dekreti ka karakter normative dhe kur rregullon marrëdhënie shoqërore në fushën e administratës shtetërore, ai bëhet edhe burim I së drejtës administrative.Në disa vende dekretet paraqesin aktet më të shpeshta shtetërore për vendosjen e normave juridike administrative (në ato vende bënte pjesë edhe SHqipëria).
Aktet nënligjore janë gjithashtu burime të së drejtës në përgjithësi dhe të së drejtës administrative në veqanti, mirëpo fuqia juridike e tyre është më e ulët se ajo e ligjit. Ato janë të tilla kur përmbajnë norma juridike me të cilat rregullojnë marrëdhëniet shoqërore. Nëse ato norma rregullojnë marrëdhëniet në fushën administrative atëher ato bëhen burim i rëndësishëm për të drejtën administrative.
Megjithatë pjesën më të madhe të burimeve të së drejtës administrative e përbëjnë aktet e organeve të administratës shtetërore. Aktet e organeve të administratës mbajnë emërtime të ndryshme varësisht nga organet që i nxjerrin dhe vendi ku janë të themeluara e veprojnë ato organe, respektivisht pozitës që kanë ato organe në aparatin e përgjithëshëm të pushtetit shtetëror.

14. Sistemi I së drejtës administrative - Në sistemin e së drejtës administrative të një vendi përfshihen, së pari, normat juridike që përmban kushtetuta e atij vendi, të cilat sanksionojnë organizimin dhe veprimtarinë e organeve të administratës shtetërore. Në radh të dytë, në sistemin e së drejtës administrative përfshihen edhe normat e akteve të tjera juridike, të cilat sanksionojnë marrëdhëniet shoqërore në fushën e administratës shtetërore. Këtu mendohet, si rregull, në normat juridike të ligjeve të veqanta, dekreteve dhe akteve të tjera.

15. Organizatat administrative (nocioni I përgjithëshëm I administratës). Autorë të ndryshëm më së shumti përqendrohen në këto pjesë të organizatës: a)njerëzit, b)qëllimi I caktuar, c) mjetet (materiale dhe juridike), q) struktura organizative dhe d) mvetësia në punë.
Termi organizatë mund të kuptohet së paku në dy aspekte: si punë e organizuar për të arritur një qëllim të caktuar dhe organizatë; si institucion që ka elemente të caktuara dhe që është themeluar që të realizoj qëllime të caktuara. Njërin nga përkufizimet e organizatës e bën Sajmon. Me organizatë, ai nënkupton një format e sjelljes kolektive. Me rastin e këtij përkufizimi, nocioni I organizatës pothuajse njehsohet me nocionin e institucionit shoqëror, siq janë bie fjala, martesa, familja, shoqëria etj. Një përkufizim të gjerë të organizatës I bën edhe Xhems Muni. Ai nocionin e organizatës e përdorë pothuajse në kuptimin universal. Muni e përkufizon organizatën si formë të qdo shoqate njerëzore për arritjen e qëllimit të përgjithshëm.
Parimet themelore të organizatës janë: 1. Parimi i ndarjes së punëve, 2. Parimi I koordinimit, 3. Centralizimi dhe decentralizimi dhe 4. Koncentrimi dhe dekoncentrimi.
Ndarja e punëve në organizatë, bëhet mbi bazën e vendit të punës, respektivisht punëve dhe detyrave të zbatuesit. Elementet e vendit të punës jan:
a) punët dhe detyrat
b) punëtori-zbatuesi I punës (një ose më shumë punëtorë)
c) Mjetet e punës dhe
d) Hapësira për punë

15 a. Ndarja e punëve mund të bëhet në shumë mënyra: ndarja funksionale, ndarja resoriale, ndarja vertikale, ndarja horizontale dhe ndarja operative. Ndarja e punëve ka ndikim në dukuritë e specializimit, tipizimit dhe të standardizimit. Specializimi nënkutpon tërësinë e thirrjeve të veqanta dhe të nevojshme për ushtrimin e punëve profesionale të caktuara, ose të më shumë punëve të ngjashme. Tipizimi konsiston në ushtrimin e atyre punëve, pas të cilave qëndron produkti I njëjtë ose I ngjashëm. Standardizimi nënkupton atë ndarje të punëve, në të cilën operacionet (veprimet) e thjeshta (të rëndomta), kryhen më lehtë e më shpejtë dhe me sukses kontrollohen.
15b. Koordinimi në faktë është korelat I ndarjes së punës. Koordinimi paraqet një ndër parakushtet esenciale të strukturës së organizatës, I cili do të bëjë të mundëshëm sigurimin e unitetit të veprimtarisë në organizatë. Koordinimi paraqet vetëm atë lloj të ndërlidhjes, e cila siguron veprimin e harmonizuar të njësive organizative, përkatësisht të njësive të organizatës për realizimin e qëllimit të përgjithëshëm të organizatës.
Me fjalën centralizim në kuptimin e përgjithëshëm, shorehet gjendja kur me një organizatë qeveriset një qendër. Së këndejmi karakteristikë themelore e centralizimit është se ai gjithnjë paraqet një hierarki të caktuar, që do të thotë se vendosja dhe rregullimi I qështjeve thelbësore përqëndrohet në majën e piramidës së strukturës organizative. Ndërkaq decentralizimi nënkupton dobësimin e ndikimit të qendrës së organizatës në pjesë të organizatës. Pra decentralizimi shpreh bartjen e autorizimeve të caktuara prej organeve udhëheqëse në bartës funksional të caktuar, në të cilën njëkohësisht bartet përgjegjësia e caktuar në përpjestim më autorizimet e dhëna.
15c. Parimi I koncentrimit është I ndërlidhur me parimin e centralizimit. Koncentrimi në fakt paraqet tendencën që vendimet të ncirren sa më afër që është e mundur, nga maja e piramidës hierarkike. Ndërsa dekoncentrimi nënkupton tendenxën që vendimet të nxirren nga ana e organeve varëse, natyrisht gjithnjë në kuadër të rregullimit të caktuar juridik të së drejtës, detyrimeve dhe përgjegjësive të subjekteve të caktuara.

16. Nocioni I organizatës administrative - Në literaturën juridike së pari kërkohen tiparet specifike që e përkufizojnë organizatën administrative. Ato tipare janë të shumta dhe më së shpeshti përmenden këto: kontinuiteti, profesionalizimi I nënpunësve, autorizimet, punët shoqërore dhe të tjera. Si një lloj I veqante I organizatave, organizatat administrative dallojnë nga organizatat e tjera në bazë të dy karakteristikave themelore të tyre:
E para në organizatat administrative kryhen punët e përgjithëshme shoqërore dhe
E dyta punët e përgjithëshme shoqërore konsistojnë në ushtrimin e pushtetit, përkatësisht në ushtrimin e shërbimeve për subjektet juridike dhe mundësinë e shfrytëzimit të autorizimeve publike; që nënkupton një pushtet të deleguar.

17. Llojet e organizatave administrative - Organizatat administrative mund të klasëfikohen në shumë grupe. Grupin e parë e përbëjnë organizatat administrative, punët e të cilave konsistojnë në ushtrimin e pushtetit ku nënkupton organet e pushtetit shtetëror, përkatësisht organet e administratës shtetërore. Grupin e dytë e përbëjnë organizatat administrative që ushtrojnë shërbime të caktuara, duke shfrytëzuar mundësinë e ushtrimit të një pushteti të deleguar nëpërmjet autorizimeve publike, Grupi i dytë i organizatave administrative nënkutpron organizatat dhe institucionet, të cilat ushtrojnë shërbime të caktuara duke shfrytëzuar për këtë autorizimet publike.
Në literaturën juridike administrative, ndeshim shperhjen organizata e administratës publike e cila në vete përmbledh dy grupet e organizatave administrative. Kështu Maks Veber thekson se organizatat administrative shërbejnë nga njëra anë si instrument për ushtrimin dhe mbajtjen e pushtetit, ndërsa nga ana tjetër si sistem organizatash për ushtrimin e shërbimit publik

17a. Organet e administratës - Fjala organ ka dy kuptime: kuptimin subjektiv dhe kuptimin objektiv. Në kuptimin subjektiv fjala organ nënkupton njerëzit, qoftë si individë, qoftë si grup i tyre, nëpërmjet të cilëve shteti ushtron punët e veta. Në kuptimin objektiv fjala organ nënkupton vëllimin e veprimtarisë së individëve apo të grupeve të tyre, nëpërmes të cilëve shteti, përkatësisht bashkësia e caktuar shoqërore, ushtron punët e veta. Profesori Kërbek bën njëpërkufizim që na duket më i afërt dhe më i pranueshëm. Sipas tij organi shtetëror paraqet një institut real konkret dhe të organizuar juridik, i cili duhet të kryej rreth të caktuar të detyrave dhe të punëve shtetërore.
Organet e organizatës shtetërore përbëjnë atë pjesë të aparatit shtetëror e cila është ngarkuar me veprimtarin administrative, si njërën nga veprimtaritë e përgjithëshme që ushtron shteti. Karakteristika themelore, e cila bën që organet e administratës të cilësohen si organe shtetërore është mveshja e tyre me tagra të pushtetit. Tagrat e pushtetit të organeve të administratës shtetërore, shprehen në të drejtat dhe detyrat e tyre që: a) të nxjerrin akte juridike administrative me të cilat manifestojnë vullnetin e shtetit, përkatësisht të pushtetit shtetëror dhe b) të mbrojnë dhe të zbatojnë ligjet e tij nga qdo shkelje, duke përdorur edhe fuqinë shtrënguese.
Karakteristikë tjetër e rëndësishme e organeve të administratës shtetërore janë kompetencat e tyre të përcaktuara me ligj. Organet e administratës kanë një numër veqorish specifike në bazë të të cilave ato dallohen nga organet tjera të pushtetit shtetëror. Këto veqori të tyre përcaktohen nga karakteri i veqantë që ka veprimtaria administrative e shtetit. Shpesher organet e administratës njejtësohen me persinat zyrtarë. Shprehjet organ administrativ dhe person zyrtar u përkasin dy nocioneve të ndryshme, prandaj edhe kanë kuptim të ndryshëm juridik. Me shprehjen organ administrativ tregohet një formacion individual ose kolektiv, me organizimin e tij të brendëshëm, që është pjesë përbërëse e aparatit administrativ, ndërsa shprehja person zyrtar tregon individin, njeriun konkret, personin e caktuar që kryen këtë apo atë funksion administrativ.

17b. Klasëfikimi i organeve të administratës - Klasefikimi organeve të administratës shtetërore është në varësi të drejtpërdrejtë prej sistemit shoqëror politik dhe juridik të një vendi. Kalëfikimi i organeve administrative është i ndryshëm varësisht a bëhet fjalë për shtetin unitar apo federativ, të centralizuar apo të decentralizuar ejt.
Sipas kriterit të shtrirjes së veprimtarisë së organeve të administratës shtetërore, organet qendrore shtrijnë veprimtarinë e vet brenda tërë territorit të vendit, ndërsa organet lokale të administratës e kanë të kufizuar shtrirjen e vet p.sh brenda një komune. Lidhur me këtë është edhe ndarja në organet qendrore dhe regjionale të administratës shtetërore.
Kriter themelor për ndarje në organet individuale dhe kolegjiale të administratës është mënyra e vendosjes. Organet individuale të administratës janë organe në të cilat si rregull shprehet vullneti I individit, I atij që është në krye të organit, përkatësisht eprorit të organit. Organet individuale shtetërore janث p.sh ministritë.Organe kolegjiale të administratës shtetërore janë ato organe në të cilat e drejta e vendosjes I takon një grupi personash. Vendimi merret me mbledhje më shumicë votash. Mbledhja brena një afati të caktuar quhet sesion, ndërsa numri I anëtarëve për punë dhe marrjen e vendimeve të organit kolegjial quhet kuorum. Ekzistojnë dy lloje të kuorumit.: kuorumi I të pranishmëve dhe kuorumi I votuesve. Kuorumi I të pranishmëve është numri I anëtarëve që nevoitet për hapjen, përkatësisht fillimin e punës dhe mbajetjen e mbledhjes, ndërsa kuorumi I votuesve është numri I anëtarëve që nevoitet për marrjen e vendimeve në mbledhje.
Kriter për ndarjen e organeve aktive dhe këshilluese të administratës shtetërore shërben lloji I punëve që kryejnë, përkatësisht ushtrojnë ato organe. Organet aktive janë të mvetësishme në ushtrimin e punëve administrative dhe ndryshe mund të emërohen edhe si organe të cilat nxjerrin vendime (ministritë). Organet këshilluese janë si rregull ato të cilat bëjnë këshilla, pra shfaqin kryesisht mendime profesionale për organet tjera dhe këto në esencë dallohen prej organeve aktive. Kriter themelor për klasifikimin e organeve të mvetësishme dhe në organet në përbërjen e organeve të mvetësishme të organizatës është shkalla e mvetësisë në punë, përkatësisht në ushtrimin e saj. Organet e mvetësishme janë ato organe që janë në raport të drejtëpërdrejtë me parlamentet dhe themelohen prej tyre p.sh ministritë . Organet në përbërjen e organeve të mvetësishme të administratës shtetërore janë në raport të drejtëpërdrejtë me organet e mvetësishme dhe themelohen me ushtrimin e punëve tث caktuara nga rrethveprimi I tyre p.sh inspektoratet në përbërjen e ministrive. Këto organe kërkojnë shpërbim të veqantë dhe të organizuar, por edhe një shkallë të caktuar të mvetësis në ushtrimin e punëve.
Kriter themelor për ndarjen në organe të larta dhe të ulëta të administratës shtetëore është raporti ndërmjet tyre. Ai raport shprehet si raport I organeve eprore dhe varëse, si raport I koordinimit, përkatësisht bashkrendimit dhe si raport I lidhjeve vertikale ndërmjet tyre, përkatësisht I të drejtave dhe detyrave të ndërsjellta.
Klaësfikimi në organet e administratës së shkalles së lartë dhe të ulët është shprehje e shkallëve të ndryshëme të njësive territoriale politike, pra edhe shkallëve të ndryshme të organeve të pushtetit shtetëror në përgjithësi dhe të organeve të administratës shtetërore në veqanti.
Kriter themelor për ndarje në organet e përgjithshme dhe organe të veqanta të administratës shtetërore është vëllimi I punëve. Organe të përgjithëshme të administratës shtetërore janë ato organe të cilave u është dhënë në kompetencë ushtrimi I të gjitha punëve administrative, të cilat në përgjithsi mund ti kryejnë organet administrative. Organe të veqanta administrative janë ato organe veprimtaria e të cilave është e kufizuar në fushë të caktuar administrative, përkatësisht në shërbim të caktuar administrativ si p.sh seksione, referate etj
18. Parimet e organizimit të administratës shtetërore - Parimet e organizimit të administratës shtetërore kushtëzohen drejtpërsëdrejti nga rendi shoqëror I një vendi dhe organizimi I tij shtetëror I ndërtuar mbi këtë bazë. Ndër parimet themelore të organizimit të administratës shtetërore janë ato të cilat janë me interes për shqyrtime komparative: parimin e ndarjes së funksionit ekzekutiv nga funksioni administrativ, parimin e kushtetutëshmërisë dhe ligjshmërisë, si dhe parimin e federalizmit, si tri nga parimet kryesore.
Disa vende bëjnë ndarjen e funksionit ekzekutiv nga ai administrativ për dallim nga disa vende ku nuk ndeshim në ndarjen e këtyre funksioneve. Funksionin ekzekutiv e ushtrojnë organet ekzekutive, ndërsa atë administrativ organet e administratës shtetërore. Funksionin administrativ mund ta ushtrojnë edhe organizatat, të cilat ushtrojnث punët me interes për njësinë administrative politike përkatëse, si dhe organizatat dhe institucionet të cilat kanë autorizime publike.
Parimi I kushtetutshmërisë dhe ligjmërisë paraqet parimin politik e juridik, që do të thotë se organizimi I administratës shtetërore bazohet në parimet e përgjithëshme të organizimit të pushtetit shtetëror të përcaktuar në kushtetutë dhe në ligje. Ky parim përveq që është parim I organizimit, ai është edhe parim I punës së organeve të administratës shtetërore.
Në vendet me rregullim federativ qështja e organizimit të administratës shtetërore shtrohet ndryshe nga vendet me rregullim unitar. Prandaj në vendet me rregullim federativ nuk kemi përqëndrim të veprimtarisë administrative vetëm në një hallkë organizative, por në më shumë hallka (komuna, krahina, republika, federata).

20. Shërbimet publike dhe institucionet për ushtrimin e tyre
20a Nocioni I shërbimit publike - Shërbimi publik si nocion u zhvillua në vendet e Perëndimit e sidomos në Francë. Leon Digi që është përfaques I së ashtuquajturës teori e funksioneve sociale zhvillon teorinë se e drejta publike është në të vërtetë e drejtë e shërbimeve publike dmth se nuk ka karakter të urdhërit, veqse përmban norma mbi rregullimin dhe drejtimin përkatësisht qeverisjen e shërbimeve publike.Sipas tij shërbim publik paraqet secila veprimtari ushtrimi I së cilës do të duhet të sigurohej dhe të kontrollohej nga ata që qeverisin, sepse ushtrimi I kësaj veprimtarie është I domosdoshëm për realizimin dhe zhvillimin e reciprocitetit shoqëror dhe ky shërbim është I asaj natyre që nuk do të mund të realizohej pa intervenimin e forcës sunduese. Nga ky përkufizim kuptojmë se shërbimi publik është sigurim I reciprocitetit shoqëror, ndërsa mjetin me të cilin arrihet ai qëllim, paraqet forca e atyre që sundojnë, përkatësisht atyre që qeverisin.
Moris Orju, shërbimin publik e konsideron sigurimin e interesit të përgjithshëm dhe si mjet pushtetin publik.

21. Klasifikimi I shërbimeve publike - Kryesisht merren dy kritere të klasifikimit të shërbimeve publike: objekti I shërbimit publik dhe mënyra se si sigurohet interesi publik.
Profesori Riverio sipas objektit shërbimet publike I klasëfikon në tri grupe: shërbimet publike të administratës, shërbime publike të industrisë dhe të tregtisë dhe shërbime publike sociale.Sipas mënyrës se si sigurohet interesi I përgjithshëm I njëjti autor dallon tri grupe: së pari shërbimet publike të cilat kanë qëllim të drejtëpërdrejtë dhe individualisht, ti plotësojnë nevojat e individëve, së dyti shërbimet publike të cilat në mënyrë indirekte I ofrojnë dobi individëve, së treti shërbimet publike të cilat nuk janë të destinuara drejtpërsëdrejti për dobinë personale të individëve, veqse I shërbejnë interesit të përgjithshëm në kuptimin e drejtë të fjalës, dmth interesit të tërë bashkësisë shoqërore.
Në Francë ndër format e reja të shërbimeve publike veqohen:
a)ndërrmarjet publike dhe
b)ndërrmarjet mikse, përkatësisht ndërrmarrjet e përziera
Në shërbime publike në industri dhe tregti gjithnjë e më shumë aplikohen rregullat e së drejtës private dhe në atë mënyrë ato transformohen në kategori të veqntë juridike në ndërrmaje publike. Përveq kësaj si organe të veqanta që ushtrojnë veprimtarinë e shërbimit publik, ekzistojnë ndërrmarjet mikse, përkatësisht të përziera, aksionarët e të cilave janë në njërën anë kapitalistët private, ndërsa në anën tjetër shteti, përkatësisht personat publikë juridikë.

22. Autorizimet publike - Autorizimet publike me një pjesë të vet I përkasin ushtrimit të veprimtarisë administrative. Derisa organet e administratës dhe organet tjera të pushtetit ushtrojnë pushtet, organizatat shoqërore nuk ushtrojnë pushtet (burimor), veqse kur janë me ligje të autorizuara, ushtrojnë autorizime publike, pra njëfarë pushteti të deleguar. Në sistemet kushtetuese juridike të vendeve të ndryshëme janë përcaktuar subjekte joshtetrore për ushtrimin e veprimtarisë administrative. Në Shqipëri këto ishin organizata shoqërore gjendja juridike e të cilave përcaktohej me kushtetutë, ndërsa në mënyrë më të hollësishme ajo rregullohej me normat juridike administrative, të vendosura me akte juridike të organeve përkatëse shtetrore. Element kryesor që përcaktonte gjendjen juridike administrative të organizatave shoqërore ishte zotësia juridike administrative që dmth tërësia e të drejtave dhe e detyrimeve, me të cilat shteti I pajisë dhe I ngarkon ato në fushën e veprimtarisë ekzekutive urdhërdhënëse dhe së dyti zotësia e tyre për tu paraqitur vet në marrdhënie të caktuara juridike si bartëse të drejtash dhe detyrimesh me karakter administrativ.

23. VEPRIMTARIA E ORGANEVE Tث ADMINISTRATثS SHTETRORE
A) VEPRIMTARIA ADMINISTRATIVE
23a. Funksionet themelore të shtetit - Organet e administratës shtetërore janë pjesë përbërëse e aparatit shtetëror të një vendi. Organet e administratës shtetërore mbi të gjitha ushtrojnë pushtet shtetëror, me të cilin janë pajisur nga normat juridike në fuqi të atij vendi. Nëpërmjet atyre normave ushtrimi I pushtetit shtetëror nga ana e organeve të administratës shtetërore merr formë dhe përmbajtje të caktuar, si dhe të shprehur e të konkretizuar në aktet juridike që nxjerrin ato. Veprimtaria e shtetit është shumë e gjerë. Forma e parë e veprimtarisë që ushtron shteti është ajo ligjvënëse dhe kët e bënë Parlamenti. Veprimtaria e dytë është ajo ekzekutive dhe ushtrohet nga organet e pushtetit shtetëror Qeverja dhe ministritë. Veprimtaria ekzekutive përkufizohet në dy kuptime të saja themelore: në kuptimin e gjerë në të cilin përveq funksioneve ekzekutive përfshihen edhe funksionet e organeve administrative dhe në kuptimin e ngushtë në të cilin përfshihen vetëm funksionet e organeve administrative. Me kushtetutën e Republikeës së Kosovës (1990) dhe amandamentet e saj është përcaktuar se pushtetin shtetëror ekzekutiv dhe në kuadër të tij edhe atë administrativ e ushtron Qeveria dhe ministritë përkatëse të Republikës dhe organet e organizatat tjera administrative, ndërsa funksione të caktuara administrative mund të ushtrojnë edhe subjektet tjera, kur kjo u është besuar me ligj.

24. Përkufizimi I veprimtarisë së organeve të administratës shtetërore - Si formë e veqantë e veprimtarisë shtetërore në kuptimin e gjerë administrata shtetrore, shprehet në dy drejtime: Si veprimtari ekzekutive dhe si veprimtari administrative në kuptimin e ngushtë. Veprimtaria ekzekutive e organeve të administratës shtetërore qëndron në kujdesin për zbatimin e ligjeve, ndërsa veprimtaria administrative qëndron në zbatimin e drejtëpërdrejtë të ligjeve dhe akteve tjera të bazuara në to.Në bazë të përmbajtjes konkrete të qëllimit, që administrata ndjek si dhe veqorive juridike e politike që atë e karakterizojnë si formë e veqantë e ushtrimit të pushtetit shtetëror, administrata shtetërore mund të përkufizohet si: veprimtari administrative, që ushtrohet nga organet administrative, në bazë dhe për zbatim të ligjit. Ky përkufizim vë në dukje se tipari I parë kryesor juridik I administratës është karakteri nënligjor I saj. Me fjalë tjera administrata shtetërore si formë e veqantë e veprimtarisë shtetërore varet nga ligji, I nënshtrohet ligjit dhe ushtrohet gjithmonë në bazë dhë për zbatim të ligjit.



25. Llojet e punëve, përkatësisht funksioneve të administratës shtetërore - Organet e administratës shtetërore ushtrojnë dy lloje themelore të punëve: Punët administrative dhe punët profesionale, shoqërore dhe punë të tjera.
a) punët administrative në kuptim të ngushtë konsistojnë në nxjerrjen e akteve normative dhe të akteve administrative, ushtrimin e mbikqyrjes administrative dhe ushtrimin e veprimtarisë represive. Këto janë të ashtuquajturat punë autoritative.
b) Punët profesionale shoqërore dhe punët tjera janë punët joautoritative dhe ato si rregull, organet e administratës I ushtrojnë për nevoja të organeve të tjera të pushtretit, në radhë të parë për organet ligjvënëse dhe ekzekutive.

26. Parimet e punës së organeve të administrates - Parimi I ligjshmërisë “ Parimi I ligjshmërisë dhe zbatimi I tij kanë rëndësi jashtëzakonisht të madhe sidomos për administratën shtetërore. Parimi I ligjshmërisë shtron kërkesa dhe gjenë zbatim si në veprimtarinë ashtu edhe në organizimin e aparatit administrativ. Në fushën e veprimtarisë së këtij aparati zbatimi I përpikët I saj kërkon që të gjitha organet dhe personat e tij zyrtare të udhëhiqen nga ajo si në kryerjen e veprimeve të tyre juridike ashtu edhe të veprimeve jojuridike (materiale-teknike). Parimi I ligjshmërisë gjenë zbatim të plotë edhe në fushën e organizimit të administratës shtetërore. I tërë ndërtimi I saj në të gjitha strukturat dhe hallkat e tij mbështetet fuqimisht mbi këtë parim. Kjo përmbën një nga faktorët kryesore të aparatit administrativ dhe është në gjendje që ta realizoj me sukses të plotë përmbajtjen e administratës shtetërore në kuptimin e saj material funksional dhe pa respektimin e këtij parimi nuk mund të ketë veprimtari të rregullt administrative. Parimi I ligjshmërisë konsiderohet si parimi më I rëndësishëm dhe I parë juridik, që në kuptim të përgjithshëm nënkupton lidhshmërinë e organeve të administratës për normat juridike, përkatësisht pajtueshmërinë e normave juridike të ulëta me ato të larta, ndërsa në kuptim të veqantë, parimi I ligjshmërisë së punës së administratës nënkupton se të gjitha aktet e organeve të administratës duhet të jenë të ligjshme, përkatësisht në përputhje me ligjin dmth të bazuara me ligj dhe akte të tjera që janë nxjerrë në bazë dhe për zbatim të ligjit.Rastet më të shpeshta të paligjshmërisë që shfaqen në punën e administratës janë:
- inkompetenca
- cenimi I të drejtave në procedure
- cenimi I të drejtave materiale juridike
- vërtetimi I gabueshëm I gjendjes faktike dhe
paligjshmëria në oportunitetin ose qëllimin e aktit.

26a. Inkompetenca - Organet e administratës duhet ti përmbahen kompetencës së caktuar. Mospërmbajtja e të drejtave dhe detyrave të përcaktuara, përkatësisht autorizimeve nga ana e organeve nënkupton inkompetencën e tyre dhe në këtë mënyrë një rast eklatant të paligjshmërisë. Paligjshmëria mund të shfaqet me cenimin e të drejtave mbi kompetencën lëndore dhe territoriale. Nga inkompetenca duhet të dallojmë uzurpimin e kompetencës, I cili paraqitet atëher kur individi apo grupi I individëve, përkatësisht organi farë nuk kanë cilësinë e titullarit, ndërsa nxjerrin aktin administrativ.Ky është I ashtuquajturi akt inxistent (I paqene) të cilin pala nuk duhet ta godas, por thjesht ta injororë.

26b. Canimi I të drejtave në procedure - njihet edhe si gabim formal apo procedural I administratës. Ai cenim mund të shkaktohet me cenimin e normave me të cilat rregullohet forma e aktit. Gabimet formale ose procedurale ndahen ne dy grupe: në gabime esenciale dhe joesenciale. Esenciale janë ato gabime që ndikojnë në vendosjen e qështjes, ndrësa gabime joesenciale janë ato gabime që nuk kanë pasur ndikim në përmbajtjen e aktit.

26c. Cenimi I ligjit material - mund të shkaktohet në dy mënyra themelore: që në rastin konkret të mos aplikohet norma, e cila është dashur të aplikohet ose kur është aplikuar norma, mirëpo aplikimi është bërë gabimisht përkatësisht në bazë të interpretimit të gabueshëm.

26d. Gabimi në gjendjen faktike - Bëhet atëher nëse nuk vertetohen të gjitha faktet që janë relevante për nxjerrjen e aktit. Ky gabim mund të bëhet qoftë nëse faktet nuk janë vertetuar plotësisht ose nëse është nxjerrë përfundim I gabueshëm mbi gjendjen faktike.

26e. Paligjshmëria në oportunitetin ose qëllimin e aktit - ekziston atëher nëse organi i administratës nxjerr aktin mbi realizimin e një qëllimi tjetër dhe jo tث atij që buron nga ligji. Norma administrative është aplikuar drejtë vetëm nëse aplikimi I përgjigjet oportunitetit ose qëllimit të vet.

27. Parimi I diskrecionit (parimi I qmuarjes së lirë) - Esenca e tij konsiston në atë që normat ligjore nuk përmbajnë zgjidhjen kategorike, por ia lënë mundësinë organit të administratës, në rastin konkret të zgjedh ndërmjet dy a më shumë alternativave përkatësisht mundësive, atë që është më oportune. Ky parim buron nga parimi I ligjshmërisë dhe paraqet konkretizimin e denjë të tij, veqanërisht në procedurën administrative me rastin e vendosjes së qështjes konkrete administrative.

28. Parimi I mvetësisë - Edhe parimi I mvetësisë paraqet zbatim të denjë të parimit të ligjshmërisë, sepse ai nënkutpon se administrata mund të punojë vetëm atë për të cilën është e autorizuar. Kështu konsiderohet se asnjë organ tjetër, nuk mund të përzihet në rrethveprimin e administratës e në anën tjetër administrata është përgjegjëse për kryerjen dhe ushtrimin e detyrave që I janë përcaktuar. Kjo mvetësi e organeve të administratës është relative që do të thotë mundësi veprimi brendapërbrena kompetencave të përcaktuara me kushtetutë e ligj.Rrethveprimi dhe kompetenca paraqesin instrumentet kryesore të përkufizimit horizontal ndërmjet organeve të administratës shtetërore.

Rrethveprimi nënkupton fushën e caktuar të veprimtarisë nga tërësia e funksioneve të organeve të administratës, që I takon një organi të administratës. Kompetenca përkufizohet si e drejtë dhe detyrë e organit të administratës në ushtrimin e punës së caktuar administrative. Kompetenca ndahet për nga përmbajtja e veprimtarisë, përkatësisht lloji I punëve, të cilat ushtrohen dhe kompetencën për nga territori në të cilën shtrihet mundësia e veprimit të organit të administratës. Ekzistojnë dy drejtime të ndërrimit të kompetencës: delegimi dhe substitucioni I kompetencës. Delegimi I kompetencës nënkupton bartjen e kompetencës nga organi I administratës së shkallës më të lartë në organin e administratës së shkallës më të ulët, ndërsa substitucioni I kompetencës nënkupton marrjen e kompetencës prej organit më të ulët nga organi më I lartë.

29. Parimi I efikasitetit - Ekzistojnë shumë parakushte që ndikojnë në mënyrë të drejtëpërdrejtë në shkallën e efikasitetit të administratës. Ndër to është edhe ligjshmëria në punën e saj. Parakushte tjera të rëndësishme, nga të cilat varet efikasiteti në punën e administratës janë: organizimi funksional I administratë, përkatësisht përcaktimi I kompetencave të administratës, modernizimi I punës në administratë, ngritja profesionale e kuadrove në administratë, dhe informimi e komunikimi në administratë.

30. Parimi I punës së hapur të administratës - Ky parim në esencë nënkupton hapjen e administratës para shoqërisë, përkatësisht informimin e qytetarëve mbi punën e saj.Informimi për punën e administratës mund të behet në vëllim të ndryshëm dhe në forma të ndryshme. Për këtë si rregull shfrytëzohen mjetet e informimit publik. Realizimi praktik I këtij parimi ka mundësi të kufizimit në rastet e ruajtjes së sekretit, përkatësisht fshehtësisë së punës në administratë.Secilat punë apo shërbime nga kompetenca e administratës konsiderohen sekret, përkatësisht fshehtësi, caktohen në legjislacion të qdo vendi.

31. MARREDHENIET JURIDIKE ADMINISTRATIVE
- Pëufizimi I normave juridike administrative dhe dallimi I tyre nga normat tjera juridike. Norma juridike administrative quhen ato rregulla të detyrushme të sjelljeve që vendosen ose sanksionohen nga shteti për rregullimin juridik të marrdhënieve shoqërore të cilat krijohen në procesin e veprimtarisë së tij administrative. Në aspektin e përgjithshëm juridik normat administrative nuk dallojnë ndaj normave të degëve të tjera të së drejtës pra kanë përmbajtje dhe natyrë të njejtë. Normat administrative nga normat e degëve tjera I dallon objekti I veqantë I rregullimit juridik të tyre. Në këtë objekt siq është thënë hyjnë vetëm marrëdhëniet shoqërore që krijohen në procesin veprimtarisë adminsitrative të shtetit. Vetëm duke u nisur nga ky kriter ne mund të dallojmë se një normë juridike është e së drejtës administrative apo jo.
a) Norma juridike administrative është bazë për lindjen e marrëdhënies juridike administrative. Megjithatë vet marrëdhënia administrative atë nuk e krijon. Ajo përmban vetëm mundësinë abstrakte të krijimit të kësaj marrëdhënie, duke I parashikuar rastet e mundshme dhe në përgjithsi të lindjes së të drejtave e detyrimeve administrative për subjektet e së drejtës administrative.
b) Normat juridike administrative si rregull kanë karakter imperativ. Ky karakter I saj shfaqet nën urdhërimin e detyrueshëm që ajo përmban për subjektet e së drejtës administrative. Në pjesën më të mardhe të tyre normat juridike administrative e bëjnë rregullimin e marrëdhënieve shoqërore përmes urdhërimeve kategorike, të cialt u drejtohen subjekteve përkatëse.
c) Elementet përbërëse të strukturës së normës juridike administrative karakterizohen nga disa ndryshime në krahasim me normat e tjera të së drejtës. Dispozitivi I normës juridike administrative dmth, pjesa e struktrës që përcakton vet rregullimin e sjelljes së përcaktuar prej saj zakonisht eshtë shprehur në mënyrë shumë të qartë. Sa I përket sanksionit konkret dmth asaj pjese të strukturës së normës juridike administrative, tregohen masat e ndikimin shtetëror e shoqëror kundër atyre që shkelin dispozitivin e saj që mungon fare.
Sipas përmbajtjes konkrete normat juridike administrative ndahen në norma që rregullojnë marrëdhënie shoqërore (këto norma përbëjnë Pjesën e përgjithëshme të së drejtës administrative) dhe norma që rregullojnë marrëdhënie shoqërore të një dege të veqantë të administratës shoqërore ose disa degëve të saj (këto norma përbëjnë Pjesën e posaqme të së drejtës administrative).
Sipas fuqisë juridike normat e së drejtës administrative ndahen në norma të organeve shtetrore eprore dhe norma të organeve shtetërore varëse. Realizimi I normave juridike administrative nga subjektet e së drejtës bëhet në dy forma: formën e ekzekutimit dhe atë të zbatimit. Ekzekutimi I normثs juridike administrative nënkupton nënshtrimin e sjelljes së subjektit të së drejtës ndaj kërkesave që I drejton atij kjo normë.Ekzekutimi është I detyrueshëm për të gjithë subjektet e së drejtës administrative pa përjashtim. Në zbatimin e normës juridike administrative kuprojmë zgjidhjen në bazë të saj të qështjeve konkrete nga ana e organeve kompetente shtetërore dhe personave të tyre zyrtarë.
- Zbatimi I normës juridike bëhet vetëm nga ai subjekt I së drejtës adminsitrative I cili është I autorizuar nga ligji për një gjë të tillë dmth vetëm organi shtetëror, personi zyrtar ejt.
- Zbatimi I normës juridike administrative në rastet konkrete bëhet në përputhje me përmbajtjen e vërtetë të saj dmth vetëm për ti arritur ato qëllime, për të cilat është vendosur norma.
- Zbatimi I normës juridike administrative bëhet duke I respektuar të gjitha rregullat e procedurës që ka parashikuar një shtet për një gjë të tillë.

32. Kuptimi dhe veqoritë kryesore të marrdhënieve juridike administrative.
Në kuptim të përgjithshëm, marrëdhënie juridike administrative quhen ato marrëdhënie shoqërore që krijohen në fushën e veprimtarisë administrative dhe në të cilat palët paraqiten si bartëse të drejtash dhe detyrash të vendosura e të mbrojtura nga shteti. Marrëdhëniet juridike administrative dallohen për nga këto veqori:
a) Ato janë marrëdhënie shoqërore juridike. Si të këtilla ato dallohennga marrëdhëniet shoqërore në përgjithësi, sepse rregullohen nga normat juridike administrative, ndërsa nga marrëdhëniet tjera shoqërore juridike ato dallohen sepse krijohën në fushën e veprimtarisë administrative të shtetit.
b) Njëra nga palët në marrëdhëniet juridike administrative duhet të jetë doemos shteti I përfaqsuar nga orgnai I tij. Si rregull ky I fundit është organ I administratës shtetثrore. Me cilësinë e palës tjetër mund të paraqiten të gjithë subjektet e tjerë të mundëshëm të këtyre marrëdhënieve dmth. Personat fizike dhe juridike. Qenia e organit shtetëror si palë e domosdoshme përkatësisht e detyrueshme e marrëdhënieve juridike administrative, shpjegohet me faktin se veprimtaria administrative realizohet gjithnjë në emër të shtetit, të cilin mund ta përfaqsojnë vetëm organet e tij.
c) Mërrëdhëniet juridike administrative nuk krijohen vetvetiu, krijimi I tyre bëhet atëher kur vërtetohen ato rrethana me të cilat normat juridike administrative krijojnë lindjen ndryshimin dhe shuarjen e tyre. Ato rrethana quhen fakte juridike administrative.
d) Subjekte të marrëdhënieve juridike administrative janë ata persona fizikë e juridik që duke qenë të mveshur me të drejta dhe të ngarkuar me detyra në fushën eveprimtarisë administrative të shtetit hyjnë në marrëdhënie me organet shtetrore. Këto subjekte duhet të kenë zotësinë juridike dhe zotësinë për të vepruar për të hyrë në këto marrëdhënie.

33. Llojet e marrëdhënieve juridike administrative - Marrëdhëniet juridike administrative mund të ndahen në lloje të veqanta. Si rregull kriteret kryesore për ndarje të tillë janë: përmbajtja konkrete e marrdhënieve juridike administrative; karakteri I vet marrëdhënieve; karakteri I subjekteve të saj dhe metodat e mbrojtjes së marrëdhënieve juridike administarive.

34. Aktet administrative shteterore - Dy vërejtje duhet theksuar: E para akte të organeve të administratës nuk janë vetëm aktet administrative, të cilat në fakt, janë vetëm një nga llojet e akteve që nxjerrin organet e administratës shtetërore në ushtrimin e funksioneve të përcaktuara të tyre me kushtetutë dhe ligje
E dyta, akte administrative nuk janë vetëm aktet, të cilat i nxjerrin organet e administratës shtetërore, veqse nxjerrin edhe organizatat dhe bashkësitë në ushtrimin e autorizimeve publike, do të thotë kur janë të pajisura me të drejta dhe të ngarkuara me detyrime në marrëdhëniet juridike administrative. Organet administrative nxjerrin: akte juridike dhe akte materiale,

35. Aktet juridike të administrates - Aktet juridike të administratës mund të klasëfikohen në: akte normative ose të përgjithëshme dhe akte konkrete ose individuale.
35a. Aktet normative ose të përgjithshme - Aktet normative ose të pergjithshme janë aktet që organet e administratës shtetërore I nxjerrin në veprimtarinë e vet dhe me të cilat rregullojnë norma të sjelljes në mënyrë abdstrakte përkatësisht të përgjithëshme. Këto norma ju përkasin numrit të pacaktuar të njerzëve dhe rasteve. Aktet normative të pergjithëshme të cilat I nxjerrin organet administrative janë: rregullore, urdhëresat dhe udhëzimet.

35a1. Rregullorja - Rregullorja është akt juridik normativ ose akt I përgjithshëm I organeve të administratës. Ky akt ka karakter normativ, sepse përmban dispozita të përgjithëshme, të cilat duhet të zbatohen nga subjektet juridike administrative në fushat përkatëse të administratës shtetërore. Rregullorja nxirret për dy qëllime të caktuara: e para për të përcaktuar organizimin e brendëshem të organit dhe e dyta, për të përcaktuar rrethveprimin e tij.

35a2. Urdhëresa - Urdhëresa është akt juridik normativ ose akt I përgjithshëm I administratës, me të cilin behet zbatimi I dispozitave ligjore dhe I akteve të përgjithëshme të kuvendeve të bashkësive shoqërore-politike dhe të organeve ekzekutive të tyre. Marëdhëniet kryesore që krijohen në jetën e një vendi, si rregull rregullohen në mënyrë primare me akte ligjore (ligje dhe dekrete) SI përjashtim për rastet kur vet ligji e lë rregullimin e marrëdhënieve të caktuara shoqërore në kompetencën e organeve të administratës shtetërore dhe kryesisht në kompetencën e Qeverisë ajo I rregullon ato me Urdhëresa. Prandaj urdhëresat nga natyra juridike janë akte me karakter të përgjithshëm. Ato zakonisht përcaktojnë rregulla të detyrueshme sjelljeje për një rreth të gjerë personash dhe për zbatimin e këtyre rregullave zakonisht parashikojnë edhe sanksione administrative.

35a3. Udhëzimi - Udhëzimi është akt juridik normati ose akt I përgjithshëm I administratës dhe nxirret me qëllim të drejtimit, këshillimit ose dhënies së instrukcioneve të ndryshme, lidhur me zbatimin e ligjeve apo dispozitave tjera dhe të akteve të përgjithshëme të kuvendeve e organeve ekzekutive të tyre. Udhëzimi ka karakter të detyrueshem por edhe fakultativ. Udhëzimi I detyrueshem zakonisht nxirret nga organet e administratës më të lartë dhe u drejtohet organeve të administratës më të ulët kështu që atyre u ndihmon për të zbatuar më leht dispozitat e ndryshme ligjore. Udhëzimi fakultativ nxirret si instruksion profesional nëpërmjet të cilit një organ më I lartë I udhëzon organit tjetër më të ulët të administratës se si duhet të kryej një punë profesionale.

36. Aktet administrative - Per aktin administrativ janë me rëndësi këto karakteristika: konkretësia, autoritetësia dhe veprimi I tij juridik. Akti administrativ më së shpeshti përkfizohet si akt juridik me të cilin në mënyrë autoritative vendoset një qështje konkrete. Atributi juridik ose veprimi juridik shërben për tu dalluar nga aktet materiale të cilat nuk e kanë këtë cilësi, ndërsa atributi konkret shërben për ta dalluar nga aktet e përgjithshme juridike, përkatësisht nga aktet të cilat I përkasin një numri të madh të rasteve.

37. Llojet e akteve administrative - Aktet administrative mund të klasëfikohen sipas kritereve të ndryshme.
- Aktet individuale dhe gjeneraln - Ndarja e akteve administrative në akte individuale dhe akte gjenerale bëhet në bazë të kriterit themelor se akti i përket personave individualisht të caktuar apo të pacaktuar. Për aktin administrativ individual është karakteristikë se personi përkatësish personat janë të shënuar me emërp.sh leja që i ipet personit konkret për hapjen e punëtorisë zejtare. Akti gjeneral u përket shumë personave të cilët nuk shënohen me emër në akt. Edhe pse në akt nuk shënohen emrat e personave të cilëve u përket akti ata mund të caktohen p.sh akti me të cilin banorëve të një lagjeje apo të nje rruge I urdhërohet që të marrin pjesë në shuarjen e zjarrit. Akti gjeneral ndryshon prej ati të përgjithshëm sepse nuk është I karakterit të përgjithshëm meqë nuk përbman normën e përgjithëshme por përmban noremën vetëm për një rast (shuarjen e zjarrit, evitimi I vërshimit etj).

38. Aktet konstitutive dhe deklarative - Aktet me të cilat formohen marrëdhëniet juridike, pra ato akte me të cilat krijohen, ndryshohen a prishen marrëdhëniet juridike quhen akte konsitutive p.sh vendmimi me të cilin lejohet ndërtimi I objektit të caktuar në një pronësi toksore, leja për bartjen e armës etj Këtu është karakterisike se marrëdhënia juridike më parë nuk ka ekzistuar ndërmjet organit dhe palës. Përmes aktit në fakt formohet marrëdhënia. Efekti I këtij akti është nga momenti I nxjerrjes së tij pra ex nunc.
Akte deklarative quhen aktet me të cilat vetëm vërtetohet ekzistimi I marrëdhënieve juridike administrative. Këtu marrëdhënia juridike më parë ka ekzistuar prandaj me akt vetëm bëht vërtetimi I ekzistimit të saj. Veprimi marrëdhënies juridike është nga momenti kur është krijuar marrëdhënia pra ex tunc. Akt deklarativ është p,sh akti mbi pushimin e shërbimit personit ushtarak të caktuar me fuqinë e ligjit etj.

39. Aktet pozitive dhe negative - Aktet pozitive janë ato akte administrative të cilat prodhojnë ndonjë ndryshim në marrëdhëniet ekzistuese juridike, qoftë nëse krijohen marrëdhëniet e reja, qoftë nëse ndryshojnë ato ekzistuese apo prishen. Akt pozitiv është p.sh vendimi me të cilin personit të caktuar I përcaktohet lartësia e tatimit.
Akte negative I quajmë ato akte administrative me të cilat refuzohet ndryshimi I marëdhënies ekzistuese juridike. Këto akte nxirren sipas kërkesës së palës. Kështu akte negative janë aktet me të cilat refuzohet kërkesa për nxjerrjen e lejeve për bartjen e armës, për hapjen e punëtorisë zejtare etj. Këtu pra organi nxjerr aktin me të cilin deklaron se nuk dëshiron ta ndryshoj gjendjen ekzistuese. Ndodh që të mos deklarohet fare meq rast kemi të bëjmë më heshtjen e administratës. Heshtje të administratës kemi atëher kur organi kompetent nuk nxjerr vendimin në afatin e caktuar. Nëse procedura është hapur me kërkesën e palës, ai afat është tridhjet ditë nga dita e dorëzimit të kërkesës, ndërsa nëse procedura hapet me kërkesën e organit, afati është gjashtëdhjet ditë. Nëse organi kundër vendimit të të cilit ankesa është e lejueshme, nuk e nxjerrë këtë brenda afatit të caktuar, atëher pala ka të drejtë ankese në organ më të lartë. Nëse organi I shkallës së dytë nuk e nxjerr vendimin në afatin e caktuar prej gjashtëdhjet ditësh dhe as në afatin plotësues shtatë ditësh, para mund të hapë konfliktin administrativ sikunër të jetë refuzuar ankesa e saj (sipas legjislacionit të Jugosllavisë).

40. Aktet juridiksht të lidhura dhe aktet në bazë të qmuarjes së lirë - Aktet juridikisht të lidhura janë ato akte administravie te të cilat që më parë është përcaktuar se duhet të nxirren dhe se qfarë do të jetë përmbajtja e tyre. Iniciativa për nxjerrjen e aktit dhe përmbajtja e tij shprehimisht është përcaktuar me ligj. P.sh vendimi mbi dhënien e lejes për ndërtim.
Aktet në bazë të qmuarjes së lirë janë ato akte te të cilat organit me ligj I është dhënë mundësia që sipas bindjes së vet të lirë dhe vlerësimit të interesit të përgjithshëm të vendos në rastin konkret. P,sh Dhënia shtetësisë, mbi dhënien e ndihmave të caktuara etj.

41. Aktet e një organi dhe aktet e përbëra - Aktet administrative mund të klasëfikohen në akte administrative të një organi dhe aktet administrative të përbëra përkatësisht të shumë organeve. Rast më I shpeshtë është që aktin administrativ ta nxjerr një organ qoftë individual ose kolegjial. Përjashtimisht një akt administrativ mund ta nxjerrin dy a më shumë organe. P.sh nxjerra e përbashët e akeve administrative, nxjerrja e aktit me pëlqimin e mëparëshëm të organit tjetër, nxjerrja e aktit me vërtetimin ose lejen e organit tjetër ose nxjerrja e vendimit pasi të jetë marrë mendimi nga ana e organit tjetër.
42. Elementet përmbajtësore të aktit administrative - janë: konkretizimi I lëndës dhe I subjekteve të aktit, dispozitivi, arsyetimi dhe udhëzmet për mjetin juridik. Akti administrative në radhë të parë përmban lëndën për të cilën bëhet fjalë edhe subjektet, përkatësisht palët të cilave u përket. Esenca e përmbajetjes së aktit administrative është dispozitivi dmth vendimi me të cilin vendoset lënda. Prandaj dispozitivi përmban shprehjen e vullnetit të organit të administratës me rastin e vendosjes së lëndës së caktuar, përkatësisht marrëdhënies së caktuar. Dispozitivi është elementi më përmbajtësor dhe pa të nuk ka akt administrative. Në asryetim shënohet pse është vendosur ashtu siq është thënë në dispozitivin e vendimit.Arsyetimi shpreh parimin e ligjshmërisë dhe në të palës I pasqyrohet gjendja faktike dhe dispozitat materiale, në bazë të të cilave është vendosur qështja, përkatësisht është nxjerrë vendimi. Në udhëzim mbi mjetin juridik, pala informohet mbi mundësinë përkatësisht pamundësinë e përdorimit të mjetit të caktuar juridik. Nëse pala ka mundësi atëher në udhëzim shënohet se para cilit organ mund ta shfrytëzoj këtë të drejtë dhe në qfar afati mund të bëjë këtë.Udhëzimi ka gjithashtu nënshkrimin, datën dhe vulën e organit.

43. Aktet materiale të administrates - Aktet materiale janë akte në të cilat mbahen shënime të ndryshme mbi dukuritë e ndryshme ose kumtohen shënime e të dhëna dhe provohen faktet mbi ato të dhëna. Aktet materiale nuk janë akte në kuptimin teknik por veprime të thjeshta administrative profesionale. Aktet materiale janë të ndryshme dhe ndahen në:
43a. Aktet e evidentimit ose dokumentacionit - Këtu përfshihen aktet në të cilat mbahet evidenca, përkatësisht dokumentacioni i dukurive dhe i të dhënave të ndryshme p.sh regjistrat protokollet librat e ndryshme etj.
43b. Aktet e dhënies e të marrjes së deklaratave - Organet administrative për dukuritë të ndryshme në bazë të kërkesës së subjekteve të ndryshme marrin deklarata të ndryshme si p.sh deklarata me të cilat pasqyrohet gjendja ekonomike dhe personale e subjekteve të ndryshme.
43c. Aktet e lajmërimit ose kumtimit - Këtu përfshihen lajmërime, kumtesa e tregonjës të ndryshëm mbi të dhënat e caktuara për subjektet e ndryshme.

44. Marrëdhëniet ndërmjet organeve të administratës dhe marrdhëniet e saj me organet tjera të pushtetit
- Klasëfikimi I veprimtarisë së organeve të administratës - Veprimtaria e organeve të administratës shtetërore është mundur të klasëfikohet në mënyra të ndryhsme p.sh sektore, degë, fushë dhe shërbime administrative.

44a. Sektorët - Si rregull përfshijnë punët administrative në degë të adminsitratës shtetërore. Varësisht nga vendet e ndryshme sektorët organizohen në mënyra të ndryshme. Kështu p.sh sektorët e veprimtarisë së administratës shtetërore në ish-Jugosllavi klasëfikohen në tre më kryesoret.Sektori I administratës politike që përfshin punë e administratës në degët e mbrojtjes, punëve të brendshme, të jashtme në fushën e administratës gjyqësore dhe të përgjithshme, pastaj Sektori I punëve ekonomike dhe Sektori I administratës shtetërore në fushën e veprimtarisë shoqërore.
44b. Degë të administratës - konsiderohen punët, përkatësisht grupi I punëve administrative, që kanë një ndërlidhje, kanë ngjajshmëri dhe përmbëjnë një tërësi të vetme.
44c. Fushë të administratës shtetërore - emërtohen degë të copëtuara të saj dmth tërësi më të ngushta se ajo. Kështu p.sh degë të administratës paraqet industria, ndërsa fusha e saj janë: industria ndërtimore, industria metalike etj.
44d. Shërbimet administrative - paraqesin një nocion ende më të ngushtë se sa fusha e administratës. është fjala për punët administrative të specializuara, të cilat në rastet më të shpeshta janë të organizuara në organe të mvetësishme dhe në përbërjen e organeve të mvetësishme, siq janë p.sh inspektoratet.

45. Marrëdhëniet ndërmjet vet organeve të administrates - Marrdhëniet ndërmjet organeve të administratës ndahen në tri grupe themelore:
Në të parin përfshihen marrdhëniet e të gjitha organeve të administratës pa marrë parasysh së a bëhet fjalë mbi marrdhëniet ndërmjet organeve të një njësie territoriale, ose ndërmjet organeve të njësive të ndryshme territoriale. Këto marrdhënie shprehen në dhënien e ndihmës juridike.
Në të dytin bëjnë pjesë marrdhëniet ndërmjet organeve të administratës së njsive të ngushta dhe të gjera territoriale. Këto janë të ashtuquajturat marrëdhëniet vertikale ndërmjet organeve të administratës.
Në të tretin hyjnë marrëdhëniet e ndërsjellta, përkatësisht ato reciproke të organeve të së njëjtës njësi territoriale. Këto janë të ashtuquajturat marrëdhënie horizontale ndërmjet organeve të administratës.

45a. Dhënia e ndihmës juridike - nënkupton ushtrimin e veprimeve të caktuara të një organi për një organ tjetër të administratës, pa marrë parasysh së a bëhet fjalë mbi marrdhëniet ndërmjet organeve të një njësie territoriale, apo të ndryshme territoriale. Në procedurën administrative njihen dy rastë të ndihmës juridike:
Kur organi duhet të kryej ndonjë veprim në procedurë jashtë territorit në të cilin shtrihet kompetenca e tij (e ashtuquajtura ndihmë jruidike e obligueshme). Dhe
Kur organi kryerjen e ndonjë veprimi në procedurë ia beson organit tjetër përkatës I autorizuar për ndërrmarjen e veprimit të tillë (e ashtuquajtura ndihmë juridike fakultative).

45b. Mardhëniet vertikale - ndërmjet organeve të administratë zhvillohen në bazë të dy parimeve themelore: Parimit të mvetësisë së njësisë territoriale, parimit të rendit komunal.
45a. Parimi I mvetësisë së njësisë territoriale - nënkupton interesat specifike, përkatësisht shkallën e interesave të secilës njësi, vendosje e mvetësishme mbi ato interesa dhe ekzistimin e organeve të administratës në secilën njësi territoriale.
45b. Parimi I rendit komunal - është I rëndësishëm për marrdhëniet vertikale të organeve të administratës për shkak se në parim të gjitha aktet e përgjithshme (publike) ushtrohen në komunë, si njësi themelore territoriale nëse nuk gjenden shprehimisht në kompetencë.



PYETJE DHE PERGJIGJE ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
http://www.facebook.com/pages/fakulteti-juridik/
SI e kuptojmë termin E Drejta Administrative?

Termi E Drejta Administrative e kuptojmë në dy kuptime:
1. Si e drejtë e sistemit juridik dhe
2. Si degë e shkencës juridike.
E Drejta Administrative përkufizohet si tërësi e atyre normave juridike me të cilat rregullohen marrëdhëniet shoqërore që krijohen në fushën e veprimtarisë administrative.

2. اka paraqet E Drejta Administrative si degë e sistemit juridik?

E Drejta Administrative paraqet tërësin e normave juridike që rregullojnë marrëdhënie të caktuara shoqërore.

3. Qka studion E Drejta Administrative si degë e shkencës juridike?

E Drejta Administrative përfshin tërësinë e studimeve që i referohen rregullimit juridik të marrëdhënieve të caktuara shoqërore.

4. Qfarë rëndësie e ka administrata, në sistemin juridik edhe tiparet e saj?

Administrata radhitet si degë shumë e rëndësishme në sistemin juridik së bashku me drejtën civile dhe drejtën penale.
Tipare që e dallojnë pikërisht tek objketi i veqantë që e studion dhe karakteri i veqantë i këtyre mërrëdhenieve që i referon këtij objekti.

5. Dallimi i drejtës administrative si degë e sistemit juridik dhe e shkencës juridike?

E drejta administrative si degë e sistemit juridik dhe si shkencë juridike nuk mund ti identifikojmë.
Dallimi është se e Drejta Aministrative si degë e sistemir juridik përfshin në vete vetëm një kategori të caktuar të normave juridike që kanë të bëjnë me organizimin dhe veprimtarinë e org. të administatës shoqërore, kurse si dëgë e shkencës juridike përfshin në mënyrë më të përgjithshme që ka të bëjë me objektin, burimet dhe sistemin e përgjithshëm.

6. اfarë rëndësie ka objekti i një dege?

Me rastin e përcaktimit të kriterit të përgjithshëm dhe përmbajtjes themelore të një dege duhet të përkufizohet objekti.

7. Kush është objekt i një dege?

Objekt studimi i së drejtës paraqesin normat juridike të cilat rregullojnë veprimtari administrative varësisht se çfarë nënkupton me të rregullimi shtetëror një vendi të caktuar në kohë të caktuar.

8. Sa përkufizime njihen lidhur me objektin e drejtës administrative?

Dy përkufizime 1. Përkufizimet Pozitive – Përcaktojnë normat që studiohen nga e drejta administrative dhe 2. Përkufizimet Negative – sipas të cilave e drejta administrative studion normat që i përkasin administratës dhe nuk i përkasin, përkatësisht studiohen nga ndonjë degë tjetër e së drejtës.

9. Si ndahen përkufizimet pozitive?

Përkufizimet pozitive ndahen në dy grupe:
1. Në ato që për objektin e drejtës administrative konsiderojnë të gjitha normat që i përkasin, përkatësisht studiohen nga ndonjë degë tjetër e së drejtës.
2. Përkufizimet që për objekt të administatës konsiderojnë vetëm ato norma të cilat rregullojnë organizatat administrative, veprimtarinë administrative dhe veprimtaritë tjera lidhur me marrëdhëniet juridike-administrative.
10. Me cilat degë të së drejtës ka raporte e Drejta Administrative?

Me të drejtën kushtetuese, civile, penale, të drejtën e punës, familiare, ekonomike, financiare etj.

11. Si ndahen burimet e së drejtës administrative?

Burimet e drejtës administrative ndahen në
1. Burime formale dhe
2. Burimet materiale.

12. Cilat janë burimet formale të drejtës administrative?

Kushtetuta, ligji, dekretligji dhe aktet nënligjore.

13. Cilat janë burimet e dorës së dytë?

Zakoni, praktika gjyqësore, shkenca juridike.

14. اka është sistemi i drejtës administrative?

E Drejta Administrative përfshin normat juridike që rregullojnë marrëdhëniet shoqërore në fushën e administatës shtetërore, tërësia e këtyre normave paraqet sistemin e drejtës administrative.

15. اka përfshin në vete sistemi i drejtës administrative?

Në sistemin e Drejtës Administrative përfshihen normat që përmbajnë kushtetutën e një vendi të caktuar që sanksionojnë organizimin dhe veprimtarinë e administratës.
Në radhë të dytë janë normat që sanksionojnë marrëdhëniet shoqërore në fushën e administatës shtetërore si: ligji, dekreti dhe aktet tjera.

16. Si sistemohen shkenca e drejtës administrative dhe pjesa e përgjithshme?

E Drejta Administrative sistemohet në:
1. Në pjesën e përgjithshme – organizimi dhe veprimtaria e organeve administrative shtetërore.
2. Pjesa e veqantë – normat juridike që rregullojnë zbatimin e parimeve të përgjithshme në degë konkrete të administatës shtetërore.

17. اka studion pjesa formale e çka ajo materiale?

Pjesa formale studion normat juridike që i përkasin procedurës administrative, kontrollit gjyqësor mbi ligjshmërinë e akteve administrative dhe së drejtës në kundërvajtje.
Pjesa materiale studion normat që rregullojnë organizimin dhe veprimtarinë e organeve shtetërore.

18. ا’është organizata dhe elementet e saj?

Organizata paraqet një grup njerëzish në lidhje të ndërsjelltë mes tyre që ushtrojnë punë të përbashkëta për të arritur qëllimin e caktuar.
Elementet e organizatës janë: 1. Njerëzit; 2. Qëllimi i caktuar; 3. Mjetet materiale dhe juridike 4. Struktura organizative dhe 5. Mevëtësia në punë.

19. Në sa kuptime e kuptojnë termin organizatë?

Termi organizatë kuptohet ne dy aspekte:
1. Si punë e organizuar për tia arritur qëllimit të cakruar dhe
2. Institucione që kane elemente të caktuara që të realizojnë qëllime të caktuara.

20. Cilat janë parimet e organizatës?

1. Parimi i ndarjes së punëve; 2. Parimi i koordinimit;
3. Centralizimi dhe Decentralizimi 3. Koncentrimi dhe Dekoncentrimi.

21. اka është organizata administrative dhe tiparet e saj?

Organizatat Administrative paraqesin at lloj të organizatës të cilat hyjnë në mënyrë autoritative në marrëdhënie juridike me subjektet juridike.
Tiparet kryesore janë kontinuiteti, profesionalizimi i nënpunësve, autorizimet, punët shoqërore.

22. Pse dallojmë organizatat administrative nga organizatat e tjera?

Organizatat administrative dallojmë nga organet tjera në bazë të dy karakteristikave 1. Në organizatat administrave kryhen punët e përgjithshme shoqërore; 2. Punët e përgjithshme shoqërore konsistojnë në ushtrimin e pushtetit, ushtrmin e shërbimeve për subjektin juridik me mundësi të shfrytëzimit të autorizimeve publike që nënkupton pushtet të deleguar.


23. Si ndahen organizatat sipas punëve që ushtrojnë?

Organizatat ndahen në 2 grupe:
1. Punët e të cilave konsistojnë në ushtrimin e pushtetit dhe
2. E përbëjnë organizatat administrative që përbëjnë shërbime të caktuara duke shfrytëzuar mundësinë e ushtrimit të një pushteti të deleguar përmes autorizimeve publike.

24. اka janë organet administrative dhe pse ato konsiderohen shtetërore?

Fjala organ nënkupton njerëzit qoftë si individ apo si grup përmes së cilave shteti ushtron punët e veta. Organet e administratës shtetërore përbëjnë atë pjesë të aparatit shtëtëror e cila është e ngarkuar me veprimtarinë administrative si njëri nga vetitë e përgjithshme që ushtron shteti. Ato konsiderohen shtetërore-m’veshja e tyre me targa të pushtetit.

25. Si ndahen organet administrative?

Sipas kriterit të shtrirjes e veprimtarisë së organit adminstrativ:
Organet qendrore dhe komunale,
Sipas mënyrës së vendosjes
Organe individuale dhe këshilluese,
Sipas kriterit të llojit të punëve që kryejnë
Organe aktive dhe këshilluese,
Sipas kriterit të shkallës së m’vetësisë në punë
Organet e m’vetësisë.
Sipas kriterit të raportit ndërmjet administratës shtetërore në
Organe të larta dhe të ulta:
Sipas veprimit të punëve
Organet e përgjithshme dhe të veqanta.

26. Parimet e organizimit të administratës?

Parimi i ndarjes së funksionit ekzekutiv nga funksioni administrativ, parimi i kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë si dhe parimi i federalizmit.

27. ا’janë shërbimet publike sipas Digit dhe ku lindi ky intitucion?

Digi është përfaqësues i teorisë së funksioneve sociale. Sipas tij ky shërbim publik paraqet secilën veprimtari, ushtrimi i së cilës do të duhej të sigurohej të rregullohej dhe të kontrollohet nga ata që qeverisin. Ky institucion lindi në Francë.

28. E qka janë sipas Lobadenit?

E përcakton si aktivitet të trupave kolektive publike (shteti, departamenti, komuna) i cili është i drejtuar kah plotësimi i ndonjë nevoje me interes të përgjithshëm.


29. Si ndahen shërbimet publike?

Shërbimet publike klasifikohen sipas objektit të shërbimit publik dhe mënyra se si sigurohet interesi publik.

30. Kujt i takojën autorizimet publike?

Autorizimet publike i përkasin ushtrimit të veprimtarisë administrative, përkatësisht funksioneve administrative.

31. Si caktohet gjendja juridike e organizatave?

Gjendja juridike e organizatave caktohet me kushtetutë?

32. Cilat janë fuknsionet apo veprimtaritë themelore të shtetit?

Janë veprimtaritë ligjvënëse, ekzekutive dhe gjyqësore ligjvënëse, (parlamenti nxjerr ligje; qeveria ekzekuton në dy kuptime
Kuptimi i gjerë-funksioni ekzekutiv dhe funksioni administrativ
Gjykatat ndajnë drejtësinë dhe janë funksione shkallës të ndryshme.

33. Si përkufizohet veprimtaria ekzekutive?

Veprimtaria ekzekutive ushtrohet nga organet e pushtetit shtetqror që themelohen në bazë të ligjit dhe për zbatimin e ligjit.
Veprimtaria ekzekutive përkufizohet në dy kuptime:
1. Në kuptim të gjerë në të cilin përveq funksioneve ekzekutive përfshihen edhe funksionet administrative dhe
2. Në kuptimin e ngushtë ku përfshihen vetëm funksionet ekzekutive.

34. اështë administrata shtetërore dhe pikëpamjet lidhur me të?

Administrata shtetërore është veprimtari shtetërore që ushtrohet nga organet administrative të shtetit.(Administrata shtetërore mund të përkufizohet si veprimtari administrative që ushtrohet nga organet administrative në bazë të ligjit).
Kemi dy lloje pikëpamje:
1. Formale
2.

35. Në kuptimin e gjerë si shprehet administrata shtetërore?

Shprehet në dy drejtime, si veprimtari ekzekutive, (qëndron në kujdesin e zbatimit të ligjit) dhe veprimtari administrative (qëndron në zbatimin e drejtëpërdrejtë të ligjit).


36. Tiparet kryesore të administratës shtetërore?

Tipare kryesore është karakteri i tij nënligjore dmth administrimi shtetëror si veprimtari administrative që ushtrohet nga organet e administtratës në bazë të ligjit dhe për zbatimin e ligjit.
37. Cilët janë parimet e punës në administratë?

Parimi i ligjshmërise, parimi i m’vetësisë, parimi i oficialitetit, parimi i punës së hapur.

38. اka nënkupton parimi i ligjshmërisë dhe pse është i rëndësishëm për administratën?

Parimi i lighshmërise nënkupton zbatimin e ligjit, dhe të gjitha aktet e tjera nënligjore të jenë në pajtim me ligjin. Parimi i ligjshmërisë në kuptim të gjerë është parimi më i rëndësishëm që nënkupton ligjshmërisë e akteve, pajtueshmërisë e normave më të ulta me ato më të larta – në kuptim të ngushtë më të gjitha normat e përgjithshme duhet të jenë në pajtim me ligjin.

39. Kur kemi raste apo veprime të kundërligjshme?

اdo veprim i kundërt i administratës me ligjin nënkupton veprim të kundëligjshëm.
1. Inkompetenca 2. Cenimi i të drejtave në procedurë 3. Cenimi i të drejtave materiale-juridike 4. Vërtetimi i gabueshëm i gjendjes faktike
5. Paligjshmëria në aportonitetin ose qëllimin e aktit.

40. ا’është inkompetenca?

Mospërmbajtja e të drejtave dhe detyrave nga ana e autorizimeve të organeve nënkupton, inkompetencë. Shfaqet edhe me cenim e kompetencës lëndore dhe funksionale.

41. اka është cenimi i drejtës në procedurë dhe si ndahet?

Njihet edhe si gabim formal apo procedural. Ndahet në gabim formal esencial-që aplikojnë në vendosjen e qështjes dhe gabime formale joesenciale që ndikojnë në vendosjen e aktit.

42. اka është cenimi i të drejtës materiale – juridike?

Në dy mënyra: në rastin konkret të mos aplikohen norma e cila është dashur të aplikohet ose kur është aplikuar norma por aplikimi është bërë gabimisht në bazë të interpretimit të gabueshëm.

43. Kur keni vërtetim të gabueshëm të gjendjes faktike?

Vërtetim të gabueshëm të gjendjes faktike kemi atëherë kur nuk vërtetohen të gjitha faktet relavante për nxjerrjen e aktit.


44. اka kuptojmë me paligjshmëri të opurtunitetit?

Ekziston kur organi i administratës nxjerr aktim mbi realizimin e qëllimit tjetër e jo të atij që buron nga ligji. Shkenca juridike franceze merret me këtë qështje – keqpërdorimi i autorizimit. Në shtetet që bazohen në parimin e ligjshmërisë zhvillohet edhe parimi i diskrecionit apo çuarjes së lirë.

45. اka paraqet parimi i m’vetësisë?

Parimi i m’vetësisë paraqet zbatim të dënjë ta parimit të ligjshmërisë sepse ai nënkupton se administrata mund të punojë vetëm për atë të cilën është e autorizuar me kushtetutë dhe me ligj.

47. اka kuptojmë me m’vetësi të organit administrativ?

Paraqesin hapësirë të veprimit të saj brendapërbrenda kompetencave të caktuara me kushtetutë dhe ligj.

48. Si ndahen apo caktohen kompetencat?

Kompetencat përkufizohen si e drejtë dhe detyrë e organit administrativ për ushtrimin e punës së caktuar administrative. Kemi dy ndarje: lëndore dhe territoriale.

49. اka kuptojmë me parim të efikasitetit dhe kush ka ndikim në rritjen e tij?

Fjala efikasitet nënkupton raportin optimal të parashtruar të detyrave dhe rezultateve të arritura.
Ndikim në rritjen e efikasitetit kanë: organizimi funksional i administratës, modernizimi i punës, ngritja e kuadrave profesionale, informimi dhe komunikimi në administratë.

50. اka kuptojmë me parim të punës së hapur?
Me parim të punës së hapur nënkuptojmë hapjen e administratës para shoqërisë përkatësisht informimi i qytetarëve mbi punën e saj
(Kjo bëhet përmes mjeteve të informimit publik).

51. A munden disa punë të jenë sekrete dhe cilat janë ato?

Disa punë në administratë duhet të mbahen sekrete, ato caktohen në legjislacionin e çdo vendi.

52. ا’janë normat juridike administrative?

Normat juridike administrative janë ato rregulla të detyrueshme të sjelljes që vendosen ose sanksionohen nga shteti për rregullimin e marrëdhënieve shoqërore.
Krijohen në procesin e veprimtarisë administrative.


53. Pse dallojnë këto normat juridike administrative nga tjerat?

Këto norma dallojnë nga objekti i veqantë i rregullimit juridik.

54. Kush janë karakteristika e normave juridike administrative?

Norma juridike administrative është bazë për lidhjen e marrëdhënieve administrative.
Norma juridike administrative ka karakter imperativ ose urdhërime kategorike që i bëhen subjekteve përkatëse.
Elementet e normës juridike administrative karakterizohen nga disa ndryshime në krahasim më normat tjera.

55. Si ndahen normat juridike administrative?

1. Nomat juridike administrative që rregullojnë marrëdhëniet shoqërore të cilat janë të përbashkëta për të administratën shtetërore.
2. Normat juridike administrative që rregullojnë marrëdhëniet shoqërore të nje dege të veqantë të administratës shtetërore.

56. Si realizohen normat juridike administrative?

Realizohen në dy forma kryesore: 1. Në formën e ekzekutimit dhe 2. Në formën e zbatimit.
Ekzekutimi është i detyrueshëm për subjektet e drejtës administrative.

57. Si bahet zbatimi i normave juridike administrative?

1. Vetëm nga ai subjekt i autorizuar me ligj,
2. Në rastet konkrete në përputhje me përmbajtjen e vërtet
3. Duke respektuar të gjitha rregullat e procedurës që i ka caktuar një shtet

58. اka janë marrëdhëniet juridike administrative?

Marrëdhëniet juridike administrative janë ato marrëdhënie që krijohen në fushën e veprimtarisë administrative.

59. Cilat janë veçoritë kryesore të marrëdhënieve juridike administrative?

Ato janë marrëdhëniet shoqërore juridike si të tilla dallohen nga marrëdhënia shoqërore në përgjithësi sepse rregullohen nga normat juridike administrative, ndërsa nga marrëdhëniet tjera shoqërore dallohen se kryhen në fushën e veprimtarisë administrative.

60. Kush është paë në këto marrëdhënie?

Njëra nga palët duhet të jetë doemos shteti i përfaqësuar nga organi i tij.

61. Si lindin “ndryshohen” e shuhen këto marrëdhënie?

Faktet që shkaktojnë lindjen, ndryshimin dhe shuarjen janë aktet me karakter administrativ.

62. Si ndahen marrëdhëniet juridike administrative?

Si kriter kryesor për ndarjen janë:
Përmbajtja konkrete e marrëdhënieve juridike administrative,
Karakteri i vetë marrëdhënieve,
Karakteri i subjekteve,
Metodat e mbajtjes së marrëdhënieve administrative.

63. Si ndahen aktet administrative?

Organet e administratës: aktet juridike dhe matet materiale.

64. ا’janë aktet juridike dhe si ndahen?

Aktet juridike të adminsitatës nënkuptojmë shprehjen e vullnetit të organit me rastin e ushtrimit të punëve që janë besuar dhe me qëllim të shkaktimit të ndryshimeve, ndahen në të përgjithshme ose individuale.

65. اka janë aktet aktet normative dhe llojet?

Aktet normative janë akte që organet shtetërore i nxjerrin me veprimtarinë e vet më të cilat rregullohne normat e sjelljes në mënyrë të përgjithshme.
Llojet janë: rregullorja, rdhëresa dhe udhëzimi.

66. ا’është rregullorja?

Rregullorja është akt juridik normativ i përgjithshëm i roganeve të administratës.
Rregullorja nxirret për dy qëllime:
1. Për të caktuar organizimin e brendshëm të organit dhe
2. Pet të përcaktuar rrethveprimin.

67. ا’është udhëzimi?

Udhëzimi është akt juridik normativ dhe nxjerret me qëllim të drejtimit, këshillimit ose dhënies së instrukcioneve të ndrsyhme lidhur me zbatimin e ligjit apo dispozitave tjera.
Udhëzimi ka karakter detyrues por në masë më të dobët se urdhëresa apo rregullorja,
Ekziston udhëzimi fakultativ apo i padetyrueshëm si instruksion profesional.
Udhëzimi nxirret nga organet më të larta që iu drejtohen organeve më të ulëta.


68. ا’është urdhëresa?

Urdhëresa është akt juridike normativ me të cilin bëhet zbatimi i dispozitave ligjore dhe i akteve të përgjithshme të kuvendeve të bashkësive shoqërore-politike dhe organeve ekzekutive.

69. ا’janë aktet konkrete administrative?

Shpehja ajt administrativ ka prejardhjne franceze. Akti administrativ pëkufizohet:
“Si akt juridik me të cilin në mënyrë autoritative vendoset një çështje konkrete”.

70. Si ndahen aktet konkrete administrative?

1. Akte individuale dhe
2.
3.
4.
5.

71. Cilat janë elementet përmbajtësore të aktit kushtetues?

Elementet përmbajtësore janë konkretizimi i lëndës dhe i subjekteve të aktit:
Dispozitivi, arsyetimi, udhëzimi për mjetin juridik.
Akti administrativ përmban lëndën dhe subjektet.
Esenca e aktit administrativ është dispozitivi.
Pa dispozitiv nuk ka akt administrativ.
Në arsyetim shkruhet pse është vendosur ashtu si në dispozitiv.
Në udhëzim informohet pala për mundësinë ose pamundësinë e përdorimit të mjetit juridik.

72. اka janë aktet materiale dhe si ndahen?

Me akte materiale nuk shprehet autoriteti i organeve te administratës.
Këto akte ndahen në tri pjesë:
1. a
2. b
3. c
Disa veprime nuk mund të përfshihen në kategorinë e larpërmendu si “puna më palë”.

73. Cili është dallimi në mës organit administrativ dhe personit zyrtar?

Me shprehjen organ administrativ tregohet një formacion individual ose kolektiv me organizimin e tij të brendshëm që është pjese përbërëse e aparatit administrativ.
Me shprehjen person zyrtar tregon njeriun konkret që kryn funksion administrativ.


74. Si klasifikohen veprimtaritë administrative?

1. Sektorët,
2. deget,
3. fushat,
4. shërbimet dhe
5. makroorganizimi i administratës.

75. ا’janë sektorët?

Sektorët paraqesin punë administrative në degë të administratës :
Ato ndahen:
1. Sektorët administrative
2. Sektorët administrative gjyqësore dhe
3. Fusha e veprimtarisë shoqërore.

76. ا’janë degët?

Degët e administratës konsiderohen punët që kanë ngjajshmëri dhe përbëjnë tërësi të vetme. Për degë të ngjajshme formohen organe të m’vetësishme.

77. ا’janë fushat?

Fushë ë administratës shtetërore emerohen si rregull degë të copëtuara të saj p.sh. degë të administratës paraqet industria ndersa fusha janë industria ndërtimore metalike.

78. ا’janë shërbimet administrative?

Puna administrative të specializuara të cilat janë të organizuara me organe të m’vetësishme p.sh. inspektorateve.

79. اka paraqet mikro dhe makroorganizimi?

Mikroorganizimi i takon vetëm administratës në legjislacionet e vendeve të ndryshme, organeve ligjvënëse dhe ekzekutive t’u takojë e drejta e përcaktimit e të parimeve të përgjithshme mbi organizimin e brendshëm të administratës.
Makroorganizimi i administratës nënkupton organizimin e përgjithshëm të administrimit të cilën e bëjnë organet të cilat janë edhe themeluese të administratës.

80. Si vështrohet marrëdhëniet mes organeve të administratës?

Marrëdhëniet mes organeve të administratës mund të vështrohen në tri grupe:
1. Përfshihen marrëdhëniet e të gjitha organeve të admnistratës pa marrë parasysh marrëdhëniet mes një tërësie territoriale.(Këto marrëdhënie shprehen me dhënien e ndihmës juridike).
2. Bëjnë pjesë marëdhëniet juridike ndërmjet organeve të njësive të ngushta dhe të gjera territoriale.(Këto janë të ashtuquajtura marrëdhënie vertikale).
3. Hyjnë marrëdhëniet e ndërsjellta, përkatësisht ato reciproke të së njëjtës njësi territoriale.(Këto janë të ashtuquajturat marrëdhënie horizontale).

81. اka kuptojnë me dhënie të ndihmës juridike?

Dhënia e ndihmës juridike nënkupton ushtrimin e veprimeve të caktuara të një organi për një organ tjetër të administratës pa marrë parasysh a është fjala për organin e një njësie apo të ndryshme territoriale.

82. Cilat janë parimet kryesore në bazë të cilave zhvillohet marrëdhënia vertikale mes organeve administrative?

Marrëdhënia vertikale zhvillohet në bazë të dy parimeve:
1. Parimi i m’vetësisë së njësisë territoriale nënkupton interesat specifike ndërmjet organeve të njësive të ndryshme territoriale administrative mund të vendosen marrëdhëniet kierarkike – detyrimin e organeve më të ulëta dhe kontrollin e aktit lidhur me ligjshmërinë, zgjedhjen e konflikteve.
2. Parimi i rendit komunal është i rendësishëm për marrëdhëniet vertikale të administratës, se në parim të gjitha punët publike ushtrohen në komunë si njësi themelore territoriale nëse nuk gjenden në kompetencë të njësisë më të gjerë.

83. اka është sabordinimi?

Sabordinimi paraqet detyrimin e organeve të nënshtruara që ti kryej urdhëresat konkrete të organeve eprore.

84. اfarë marrëdhënie kanë organet administrative me ato ligjvënëse?

Marrëdhëniet e organeve administrative shtetërire me organet ligjvënëse vështrohen në kuadër të disa grupeve (qështjeve).
1. Të drejtat e karakterit organizativ (shprehen në autorizimet e organit ligjvënës që ti përcaktojnë parimet e përgjithshme të organizimit të tyre)
2. Të drejtat e karakterit organizativ (shprehen në autorizimiet e organit ligjvënës të nxjerra dispozitat të cilat janë të detyrueshme për organin e administratës shtetërore sepse paraqesin bazën për punën e tyre).
3. Të drejtat e karakterit organizativ (shprehen në autorizimet që të emërojnë dhe të shkarkojnë funksionet e organeve të administratës. Funksionet emërohen në funksione për periudhë të caktuar, mund të shkarkohen ende pa i skaduar mandati për shkaqe të ndryshme.


85. اfarë marrëdhënie kanë organet administrative me ato ekzekutive?

Këti marrëdhënie mund të vërtetohennë disa grupe:

1. Të drejtat e karakterit organizativ (shprehen në autorizimet e organit ekzekutiv që ti përcaktojnë parimet e përgjithshme të organizimit të mbrendshëm të organeve të administratës shtetërore.
2. Të drejtat e karakterit funksional (shprehen në autorizimit e organit ekzekutiv që të përcaktojnë të drejtat dhe detyrat e organeve administrative shtetërore që realizohen përmes nxjerrjes së akteve për zbatimin e ligjeve).
3. Të drejtat e karakterit personal (shprehen në autorizimet e organit ekzekutiv që ti emërojnë funksionet e organeve administrative shtetërore administrative që nuk emërohen dhe shkarkohen nga organi ligjëvënës.
4. Të drejtat e karakterit financiar (shprehen në autorizimet e organit ekzekutiv që të përcaktojnë masat për shfrytëzim të mjeteve për punën e organeve të administratës).
5. Të drejtat e ushtrimit të kontrollit ( shprehen në autorizimet e organeve ekzekutive që të ushtrojnë kontrollin ndaj organeve të administratës shtetërore).

86. Pse organet gjyqësore mund të kontrollojnë organet administrative dhe çfarë mund të jetë?

Me gjithë parimin e m’vetësisë së gjykatave ato ushtrojnë forma të caktuara të kontrollit mbi punën e organizatës shtetërore. Kjo e drejtë e tyre buron nga detyrimi i administratës që të punojë në bazë dhe zbatim të ligjit. Ekzistojnë disa forma të kontrollit të gjykatave:
1. Kontrolli i kushtetutshmërise dhe ligjshmërise së akteve të përgjithshme të organeve administrative.
2. Kontrolli i ligjshmërisë së akteve administrative.

87. اfarë mund të jetë kontrolli i punës së administratës?

Mund të jetë 2 llojesh:
1. Kontroll administrativ i jashtëm dhe
2. Kontroll adminsitrativ i mbrendshëm.

88. اka kuptojmë me kontroll administrativ (të brendshëm).

Me kontroll administrativ kuptojmë ndikimin që ushtron organi administrativ epror mbi organet varëse, lidhur me kryerjen e suksesshme të detyrave të tyre zyrtare.

89. اka kuptojmë me kontroll administrativ (të jashtëm).

Ndikimi i organit të specializuar administrativ mbi organet administrative dhe mbi zbatuesit tjerë me qëllim të siguritmit, të zbatimit të rregullt nga ana e atyre ligjeve e akteve nënligjore të organeve më të ulëta.
Ushtrimi i kontrollit të brendshëm është kontrolli i organeve më të larta ndaj organeve më të ulëta.

90. اfarë karakteri juridik kanë kontrollet e jashme dhe të brendshme?

Të dyja kto kontrolle kanë karakter juridik të pushtetit.

91. Cili është qëllimi i kontrollot administrativ?

Qëllimi kryesor është që të sigurohet zbatimi i plotë dhe në kohë i ligjeve dhe i vendimeve në fushën e administratës shtetërore.

92. اfarë është kontrolli i brendshëm dhe si zhvillohet?

Kontrolli i brendshëm në organet e administratës shtetërore në esencë është kontroll i organeve më të larta ndaj organeve më të ulta të administratës. Kontrolli i brendshëm zhvillihet në 2 forma:
1. Kontrolli instancional dhe
2. Kontrolli kierarkik.

93. Cilat janë format kryesore të decentralizimit?

Format kryesore të decentralizimit janë: ndarja e sovranitetit përkatësisht federata, konfederata, decentralizimi territorial, vetëadministrimi lokal.

94. Cila është e drejta e ministrave që të lirohen nga përgjegjësia?

Që të lirohen nga përgjegjësia ministrat kanë vetëm një akt-DORثHEQJA
 

Konkursi Letërsisë

  • 1-Kur flet shpirti.

    Votat: 6 27.3%
  • 2-Buzëqeshje Maskuar.

    Votat: 12 54.5%
  • 3-Jam femër.

    Votat: 2 9.1%
  • 4-Je ti Nënë.

    Votat: 1 4.5%
  • 5-Ne duart e kohes.

    Votat: 1 4.5%
Back
Top