Zberthim etimologjik i disa fjaleve shqipe.

WxP

Staf në FV.AL
Etimologjia e emrit ZEUS
Etimologjia e emrit apo fjales ZEUS shpjegohet direkt me shqipen.
Vete lidhja llogjike e kesaj fjale apo emri, te con ne funksionin qe kishte ky perendi apo kryeperendia e Olimpit.
Ai kishte rrufene.
Ishte rrufe hedhesi.
Ndeshkonte me rrufe, etj. etj.
Tani, po te marrim ne analize rrufene apo bubullimen...aty kemi nje zë te fuqishem, te tmershem dhe te frikshem.
Pra baza eshte ky ze.
Lidhja llogjike eshte ZERI.ZEUS = Zëë-s
Pra zë madhi, zë forti.
Ne asnje vend nuk shpjegohet ky emer me gjuhen greke ( si shume e shume emra te tjere )
Me falni zberthimi i kesaj fjale nuk eshte i imi, por, nga gjeniu Robert d'Angeli

Jo se eshte e nevojshme qe te jete nje teme me vete etimologjia e emrit Zeus, por, mendoj se ishte per t'u konsideruar kjo fjale, pasi ben pjese ne kryeperendine e Olimpit dhe, me qe eshte nje nder bazat e mitologjise ky krye perendi dhe emri i tij zberthehet me shqipen.
Pra kur koka...zberthehet me shqipen, cilido ka te drejten te merret me gjymtyret.
 
Para se te kaloj tek termi Problem ndersa po prisa te hapej PC, po thoshja me vete - Jam duke pritur...
Kur PC ende nuk ishte gati me erdhi ndermend fjala duke qe ne disa vende e thone tuj ne te tjera vende e thone tu
Per kete arsye shtova dhe dy rrjeshta per fjalen duke

Separi, po te marrim ate pjesezen ''tuj'' dhe qe ka lidhje me paskajoren, valle a do ta kundershtoje kush se eshte e njejte me anglishten?
Me te njejten pjeseze ''to'' = tu
to go, = tu ik = duke ikur
to eat, = tu henger = duke henger = (ngrene)

Kemi fjalen Problem

Pra tani le te dalim tek termi PROBLEM.
Kemi dy fjale aty PRO + BLEM
Me ''PRO'' kemi kuptimin e perparesise, pra fillim, me pare etj.etj.
Tani, vazhdojme me fjalen ''PRO''
Kjo fjale nuk ka asnje kuptim tjeter, pervec kuptimit parashikues qe ne shqip e gjejme me te njejten fjale pra parë ose përpara
Perpara = mbrosta ne greqisht.
Perpara = avanti ne italisht.
Me italishten te mos ngatarrohet me fjalen ''prima'' e cila nga fonetika nuk ka asnje lidhje me fjalen ''avanti''
Pra, fonetikisht, edhe kjo fjale italiane eshte 100% me prejardhje direkte te pellazgjishtes, pra shqipes.
Gjithashtu,te mos ngatarrohet as me fjalen greke ''prota'' qe perseri fonetikisht eshte direkt fjale e shqipes.
Ndryshe nuk shpjegohet qe gjuhet e lart permendura shkuan ne formimin e dy fjaleve te tjera si; mbrosta dhe avanti.
Po ne shqip si eshte kjo fjale?
Para meje.
Para teje.
Para cuna.
Para partizane...etj.etj.
Paraaa...marsh !
Kurse greket thone;
Mbrostaaaa partizani..
Mbrosta cunaaa
Mbrosta mu ( meje )
Mbrosta su ( teje )
Nuk thone greket keshtu;
Prota mu.
Pra greket ne kete rast fjalen ''prota'' e kane te nje kuptimshme, ndryshe nga shqipja qe e ka dy kuptimshme.
Ne shqip kjo fjale shpreh kohen dhe vendin, gje e cila nuk ndodh ne greqisht keshtu.
Tani italianet thone;
Avanti meje ( davanti a me)
Avanti rragazi = para cuna
Avanti a te ( davanti a te) = para teje
Pra edhe ne italisht nuk thuhet keshtu;
Prima cunaaaa
Prima partizane
Prima teje
Prima meje
Pra edhe ne italisht kjo fjale eshte e nje kuptimshme, pra e kemi fjalen per germat P + R + O, nga ku kemi fjalet ''prota dhe prima''
Eshte i pari
Ne greqisht = protos
Ne italisht = primo
pra me fjalen '' i pari '' te shqipes kemi kuptimin e atij qe duket, qe shikohet..pra i parë ( me sy, nga syri etj.)
Kurse kur themi Para cuna pra rrjedh nga te parit, nga te shikuarit, ai qe shikohet ne fillim. Gjithashtu nen kupton dhe kohen, pra ka dy kuptime kohe + vend, gje e cila nuk ndodh as me greqishten e as me italishten.
Ketu kemi pjesezen PRO, qe nuk eshte asgje tjeter vec asaj qe thame.
Etj.etj.etj.
Pra nuk e ka hic gabim gjeniu Robert d'Angely qe verteton shkencerisht se gjuhet greke dhe italiane jane bija te shqipes.

Pra kjo pjesez nuk shpjegohet me keto dy gjuhe.
Ne themi shpesh edhe pjesezen pre
Pra shpesh themi; prehistori
Ajo pjeseze pre nuk eshte asgje tjeter vecse shkurtim i fjales para
Pra sikur te themi parahistori nuk do jemi aspak gabim.

Tani kemi pjesen ''BLEM''
Sot kemi fjalen ''vlima'' ne greqisht, pra ''pamje'' dhe qe neper vite ka rrjedhur nga folja ''vlepo = shikoj''
Por, ajo qe ka bere gjuhet e reja me shume se kushdo tjeter eshte dialekti...pra parimi fonetik dhe, gjithashtu, koha.
Tani tek ''vlima = vlepo''
Marrim te fundit qe eshte ne perdorimin e perditshem ne gjuhen greke.
Vlepo... a ka kjo fjale ngjashmeri me ndonje fjale te shqipes. Si nga kuptimi ashtu edhe nga fonetika e cila ne saje te mije vjecareve ka pesuar ndryshim?
Vlepo dhe veshtro, a jane larg njera tjetres? Si nga kuptimi po ashtu edhe nga fonetika?
Perderisa pjeseza pro eshte e qarte, a nuk na del edhe ky kuptim shume i qarte.
Parimi fonetik qe eshte motorri kryesor ne formimin e nje gjuhe, ka bere kete ndryshim.
Sic e kemi tek Homeri, te grekizuar jashte zakonisht keq, blegerimen e deleve te Qiklopit, ku ne Odisene ( e grekizuar) gjejme nje blegerime qe nuk i pergjigjet aspak realitetit apo asaj qe quhet onomopati.
Per sqarim, fjala onomopati, ka kuptimin e nje emri qe percaktohet nga veprimi apo sjellja e objektit.
P.sh ne shqip kemi fjalen brumbull.
Ky insekt ka emer onomopatik, sepse e ka marre emrin nga sjellja e tij, pra nga zhurma qe ben...bru bru bru....
Pra e kishim fjalen me lart tek delet e Qiklopit ne Odisene.
Aty, ne perkthimin grek kemi nje blegerime teper fallso dhe te sajuar shume keq.
Aty delet e Polifemit blegerijne ne kete menyre ; Vi...vi...vi...vi...
Por asnje dele ne planetin toke nuk blegerin ne kete menyre.
Delja blegerin keshtu ; bëë...bëë...ose beee be beee.
Pra pse e permenda kete gje?
Se pari e permenda ne sherbim te qellimit onomopatik dhe sesi behet ndryshimi i zanoreve dhe germave ne gjuhen greke. Por, pa dashje doli edhe fallsifikimi qe greket kerkojne te bejne ne lidhje me gjuhen qe eshte shkruar Iliada, dhe Odisea pra me shqipen.
Qllimin e kemi tek fjala vlepo e greqishtes se sotme.
Duke qene fonetikisht shume here me e varfer se shqipja, greqishtja sidomos ne fillimet e saj, (edhe sot) nuk arrinte ta shqiptonte germen ''ë'' dhe detyrohej ta bente '' i '' si edhe germen '' y''
Edhe sikur t'i referohemi fjales shqipe gjuha qe greket ne fillimet e tyre e kishi gluha dhe me pas e bene glosa pra, para zanores ''u'' vendosen germen ''L'' sikurse ka ndodhur edhe me fjalen
''vlepo'' = vepo = veshtro (qe eshte sot ne shqip)
Ne latinisht e kemi ''vedo'' pra pjeseza '' ve '' nuk ka pesuar asnje ndryshim.
Pra vlepo = vepo = vedo = vedi = Veshtrim.
Nga ketu e kemi edhe prej ardhjen e fjales PROBLEM, e cila nuk eshte asgje tjeter vec nje fjale shqipe e hershme.
 
Fjala Magnet dhe fjala Mania.
Kjo fjale perdoret gjeresisht ne Europe dhe pothuajse te gjitha gjuhet europiane e thone kete fjale me dia ndryshim te vogla ne trupin e saj.
Diku thuhet; Magnet.
Giku tjeter thuhet; Manjet. etj.
Tani...nga e ka prejardhjen kjo fjale?
Nuk ka asgje per t'u cuditur qe kjo fjale eshte direkt shqipe gje, te cilen do ta vertetoj me poshte. Eshte nje fjale qe ne perdorim shpesh e cila ka lindur fjalen Magnet.
Kur themi Magnet, kemi parasyshe, Terheqjen, dhe vete metali i magnetizuar, pra ai qe terheq copa te vogla metali, si psh, gozhda, thumba, copa telash etj. eshte terheqesi i tyre.
Gjithashtu, kjo fjale perdoret shume dhe ne kuptime figurative.
Por, nuk duhet te harrojme dhe fiziken e cila e perdor shume kete fjale kemi shprehjen e domosdoshme ne fizike e cila eshte; Fushe manjetike.
Por cfar eshte fusha manjetike, pervec se ''fusha e terheqjes''?
I mora keto shembuj qe ta ilustroj sa me mire fjalen magnet dhe prej ardhjen e saj.
Greket kete fjale e thone; Magniti!
Kurse ne shqiptaret e themi; Magnet.
Kete fjale, ne e themi ashtu sic te tjeret e perdorin, por duke harruar se ne domosdoshmerisht, themi dhe origjinalin e kesaj fjale ne jeten tone te perditshme.
Pra, kremi me kuptimin e terheqjes, fjalen Mahnitje
Cfar eshte maghnitja ne shqipen tone?
Kur themi u mahnita, pra ajo qe pame na rrembeu shikimin, mendjen, degjimin etj. A nuk ka lidhje logjike kjo me fjalen terheqje?
Mahnitjen, si fjale me vete, gjuhet e europes e kane ne termin fashino
Kurse ne shqiptaret e kemi sic e perdorim cdo dite...pra mahnitje
mahniti = magniti (sic e thone greket)
Mahnit = magnit.
A kush ndonje kundershtim deri ketu?
Tani vazhdojme me poshte.
Nga fjala e shqipes mahnit kemi lindjen e nje tjeter fjale qe perdoret ne gjuhen sidomos latine por edhe me greqishten e sotme.
Nga fjala mahnitje eshte e lindur dhe fjala mani
Pra, ti ke maninë te shkosh cdo dite ne stadium, etj.
Ti ke maninë te shikosh vetem Tv, etj.
Sikur fare pak te perqendrohemi dhe tek kjo fjale, gjejme nje lidhje llogjike shume te forte e cila nuk te con askund tjeter vetem tek kuptimi i terheqjes.
Pra ne qoftese pesoni i pare kishte manine te shkonte ne stadium, do te thote se ate e terheq shume stadiumi, pra mania e tij eshte stadiumi.
Kurse ne personin e dyte kemi maninë qe ai te shikonte Tv, do te thote se ate e terheq shume televizioni.
Pra dhe personi i pare dhe i dyti, kane maninë (mahnitjen) e tyre, ose terheqjen e tyre ne lidhje me satdiumin dhe televizionin.
Pra duket qarte se fjala magnet nuk eshte asgje tjeter vetem fjala shqipe mahnitje , ku, kete fjale e moren keto gjuhe nga fondi i shqipes dhe ne sot ia rimorem dhe e perdorim te perpunuar nga ata.
Kurse fjalen mahnitje, e perdorim ne origjinalin e saj milenar.
 
Duke marre shkak nga nje postim i Enes, ne lidhje me keta tre vullkane, me lindi deshira te bej etimologjine e keyre emrave,te cilet zberthehet vetem me gjuhen shqipe.
-Etna.
-Vezuvi.
-Hekla
Etna, kete fjale (emer ) qe ka ky vullkan, prane te cilit kam qene dhe vete rreth 500 -600 m larg, eshte dhe e ka direkt nga shqipja dhe nga fjala etje pra e etura, etna qe do uje etj. emer ky qe i eshte vene ketij vullkani nga bestytninte e pellazgeve (shqiptareve) ne ate kohe.
Kurse, fjalen etje italishtja e sotme e ka sete
Sidomos germa e pare ''E'' e emrit te malit apo vullaknit Etna, germe e cila nuk ka levizur nga shqipja e sotme tek fjala etje e deshmon me se miri origjinalin e emrit te malit. Gjithashtu, germa ''s'' (tek fjala e sotme italiane - sete) te cilen gjuha e re qe sapo kishte filluar te ngjizej (latine) e perdorte ne nje perqinjd te madhe ne formimin e saj. Po ashtu, germa ''s'' eshte teper e perdorshme, jo vetem tek gjuha e re latine, por edhe tek gjuha tjeter qe lindi nga fondi i shqipes pra...gjuha greke.
Kurse Vezuvi, perseri e njejta gjuhe ka bere dhe emertimin e tij.
Ne fjalen Vezuv kemi dy sinonimet e vjetra te fjales apo emrit Veze.
Pra edhe forma pak a shume e majes se Vezuvit eshte si nje veze per se gjati dhe, me te drejte pellazget qe banonin dhe ne Itali, Troje, Greqi e deri ne veri lart te Europes ne Kaukaz, i kane vene kete emer ketij vullkani.
Sot, ne shqiptaret qe flasim gjuhen me te vjeter te europes, kemi produktin e pules te cilen e quajme vezë
Ky emer nuk ka ndryshuar qe nga kohet e lashta.
Po, pikerisht sot, italianet, produktin e pules e quajne uva = vezë.
Nen forcen e kohes, gjuha latine (qe lindi nga shqipja) e cila lindi dhe gjuhen italiane, mori vetem pjesen e dyte te ketij sinonimi.
Nga postimi i Enes e cila na ka sjelle ketu edhe daten e shperthimit te Vezuvit, lexojme aty vitin 79, vit, kur ka shperthyer Vezuvi.
Por, para se te shpertheje nje vullkan, ai ka shenja, qe ndoshta ne ate kohe, nuk mund t'i dinin sic i dime ne kohen e sotme, por, sidoqofte, keto shenja, jane me anen e tymit qe vullkani ka rreth tij, vatra keto qe perfshijne nje distance nga krateri, mbi nje km.
Pikerisht eshte nje kohe qe gjuha latine kishte lindur nga fond i shqipes, por, sinonimet nuk ishin ndare plotesisht nga njeri tjetri.
Kete te fundit e thashe, sepse ne vullkanin Etna, prane te cilit kam qene sic e thashe (ne Taormina) kishte vatra tymi, te cilat vinin deri poshte, ku ndodheshin edhe pjeset e banuara te njerzve. Kjo i ka cuar pellazget qe fillimisht ta quanin Etna (e etura)
Pra , qe te dy keta emra, jane komplet emra shqiptare, dhe me qe kemi te bejme me emra malesh, ata nuk mund te ishin nen lakimin qe koha u ben fjaleve, pasi keta emra i perkisnin maleve duke shprehur keshtu nje madhesi, te cilen koha apo parimi fonetik, nuk mund ta ndryshonte.
Po ashtu dhe vullkanin tjeter me emrin Hekla.
Te mos harrojme, se, ne qoftese ky vullkan eshte shume larg Shqiperise se sotme, feniaksit, edhe ata kane qene shqipfoles (pellazge) gje te cilen shume shkencetare e kane pohuar dhe vertetuar kete fakt.
Nuk do te thote se duhet e jetosh mbi nje mal dhe pastaj t'i japesh nje emer atij. Emri i nje mali, kryesisht vendosej qe nga largesia, sepse ne vizionin e njeriut, mali gjithone eshte prane ketij njeriu, pra si i pranishem, gjithmone ai do te kishte nje emer...sikurse malet edhe e kane kete emer.
Si pasoje e studimeve, eshte dale ne perfundimin se;
Dhe ky emer, (Hekla) ka perseri lidhje me shqipen.
Ne shqipen me te vjeter sesa kjo qe ne kemi perpunuar sot, vuajtjes i thonin heka (ne veri edhe sot keshtu i thone)
Sot ne kemi shprehjen ; Ah...cfar eshte duke hequr ai, pra me kuptimin qe ai po vuan etj.etj
Heka...apo vuajtja e nje mali, kur ai eshte vullkanik, duket qe nga vatrat e tymit qe thame me lart dhe cdo sy, sado i pa stervitur te jete dhe sado primitiv te jete nje poupll prane te cilit, ka nje vullkan, ai do da dalloje se dicka eshte ne brendesi te ketij mali, dicka jo e mire. Popujt me bestytni primitive kete hekë = vuajtje mund ta justifikonin dhe me nje demon, apo perendi hakmarrese e cila jep denime etj.etj.
Pra si perfundim, emrat e te tre ketyre vullkaneve shpjegohen vetem me shqipen.
Ndokush qe nuk do ta besoje kete qe thame, me mire le te shikoje se cfar ka ne skepticizmin e tij, sepse eshte per te ardhur keq qe, shqiptaret (ne) ende nuk dime mire prejardhjen tone, ende nuk dime se kush kemi qene dhe se cfar i kemi dhene qyteterimit boteror, fakt te cilin duan me cdo kusht te na i mohojne armiqte duke shtremberuar jo vetem historine, por edhe origjinen e plot shkencetareve dhe emrave te medhej te historise te cilet nuk kane folur gjuhe tjeter, pervec se shqipes qe ne flasim dhe sot.
 
Une e kam lexuar Robert d'Angelin dhe me te verete ka sjelle fakte shume mahnitese per gjuhen tone
Biles ai merr guximin dhe u thote Albanologeve neper bote: "Nese doni te studioni gjuhet , mesoni gjuhen shqipe "
 
Dem qe ka vdekur R d'Angely.
 
Po e di mirela:). E kam lexuar diku ne 2004 ne mos gabohem. Shume interesant e spjegon etimologjine e fjaleve. Dem qe gjithmone jane te huajt qe mirren me gjuhen shqipe ne vend se te mirren shqiptaret vet.
 
Shembull i asaj qe kam shkruajt me poshte ne italisht.
"fantasma" e quajtur edhe "spettro" ne latinisht.Thuhet qe vjen prej greqishtes antike=phantazo.
Kush i jep origjinen kesaj fjale?Vetem gjuha shqipe.
phantazo=pa+n+t+az(s)+ o.
pa=forma "me pa" e gjuhes shqipes(paskajore e gegenishtes)
n=drejtim levizje
t=mbarim i nje nukli formues.
as=mohuesja e shqipes.Vjen nga dimensioni negativ i "sa".Ata 'as pan' dhe as degjuan gje/Kur themi "asgje" ne gjuhen shqipe themi ne fakt qe nuk shikohet ndonje gje"as+gje".
o=fund ndertues perfundimtar.
ndersa fjala latine "spetro" eshte me e kuptueshme ne lidhje me gjuhen shqipe:spetro=s+pe+t+ro
Ku ketu lidhja eshte me e drejperdrejte qe ne fillim te molekules se re gjuhesore.
s'pe=nuk pe,d..m.th lidhet me mosshikimin e nje dickaje,ne thelb me mosdukjen e saj.Vendosen vete tani origjinen e fjales "fantazma","fantazoi" jane thjesht fjale te shqipes se vjeter dhe jo te greqishtes se vjeter.
 
Ishte pak e veshtire e...por te tilla jane me mijera.Disa here qesh me vete si budall kur lexoj zberthimet etimologjike te degjuarve gjuhetare te huaj me nje reputacion shume te madh ne europe dhe ne bote.Ja cfare shkruhet per "Romulus"/Romulus was deified as the god Quirinus, the divine persona of the Roman people. He now is regarded as a mythological figure, and it is supposed that his name is a back-formation from the name Rome, which may ultimately derive from a word for "river".Romulus vjen nga fjala "river" or "fiume"!Si e kane gjetur???
Mashtrimi humoristik gjuhesor eshte para syve.Nga gjuha shqipe e shkruar e vjeter eshte thjesht kopjuar.Por nuk dinin sensin e drejtimit te lexuarit.Nga e djathta ne te majte apo nga nga e majta ne te djathte!!??.Kane qene ne medyshje te madhe te zinjte kopjueso-shkrues dhe zgjodhen drejtimin e gabuar,ecen persembrapthi si thone ne shqipen e sakte.
Si eshte e verteta!
romul=ne drejtim te kundert leximi jep"lumor" fjale kjo e shqipes se sotme por qe paska qene shume vjeter.Vjen nga emri "(alb)lum=(engl)river=(ital)fiume".Duke i shtuar "+or" ktheht ne mbiemer si lumor,ujor,shkembor..ecct.Ju lutem vetem mos qeshni.Eshte njesoj si ajo qe kam shkruar me pare per percaktimin emeror "latin=n'ital"
 
Pajtohem me ty plotesisht orakulli. Spjegim interesant dhe me vend.
 
eeeeeh ngelen duke na vjedhur dhe ne ngelem duke bere sehir .
Faleminderit per mundin dhe na i dergove ne shqip keto gjera te vlefshme Orakulli
 
PO fjalen thesar dhe tesoro ne italisht e keni vene re ?

S'besoj se do koment kjo fjale...
 
Po dal pak jashte teme. Falje administratoreve

PO diskutonim me kolege disa nga keto fjale greke apo italiane qe shpjegohen ne shqip dhe nje koleg ( eshte me humor shume ) tha po Ndroqi e dini qe shqiptohet ne Greqisht
Nero oqi
 
  • Më pëlqen
Reactions: BxB

Konkursi Letërsisë

  • 1-Nje veshtrim, nje dashuri.

    Votat: 1 10.0%
  • 2-Agim shpërthyes

    Votat: 2 20.0%
  • 3-Për të voglën

    Votat: 1 10.0%
  • 4-Qiriu pa fjalë

    Votat: 3 30.0%
  • 5-Për të satën herë ….

    Votat: 1 10.0%
  • 6-Tik tak.

    Votat: 0 0.0%
  • 7-Nuk je më vetëm.

    Votat: 2 20.0%
Back
Top