Tregtia antike që i mbijetoi Covidit
Tregtia e erëzave ka përfshirë botën për mijëra vjet, por pandemia globale pothuajse e solli atë në një ngërç. Ndërsa bota hyri në bllokim, rrjetet komplekse që prodhojnë, transportojnë, përpunojnë dhe paketojnë erëza u përballën me një çrregullim.
Kush do t'i korrte produktet ? Kush do t’i drejtonte impiantet e përpunimit? Si mund të merreshin erëza në porte në mënyrë që t'u dërgoheshin blerësve jashtë vendit? Dhe kush do t'i kontrollojë mallrat për sigurinë?
Në të njëjtën kohë, kërkesa globale për erëza ishte duke u rritur - konsumatorët mbushën dollapët e tyre për një kohë të gjatë gatimi në shtëpi me erëza të tilla si kanella, qimnon dhe piper i zi, produkte që u bënë papritmas përbërës thelbësorë. Por edhe me produkte të tjera që mendohet të kenë përfitime medicinale, të tilla si shafran i Indisë dhe xhenxhefil, gjithashtu panë rritje të kërkesës, pasi konsumatorët kërkonin të mbronin shëndetin e tyre nga pandemia e Covid.
India, prodhuesi më i madh në botë, konsumatori dhe eksportuesi i erëzave, u përball me bllokimin e saj në të gjithë vendin në fund të Marsit, duke e bërë të vështirë për fermerët dhe përpunuesit që mbështeten tek punëtorët migrantë për të lëvizur mallrat përgjatë zinxhirit. Për t'u siguruar që popullatat e saj kishin mjaft ushqime për të ngrënë, India dhe Vietnami - një tjetër prodhues i madh i erëzave - mbyllën përkohësisht kufijtë e tyre për eksportet e ushqimeve të caktuara.
Mallrat e erëzave të grumbulluara në porte dhe tregjet e brendshme mbetën stoqe, duke ndikuar që çmimi i kardamomës indiane (bimë erëz si pjesë e familjes xhenxhefil) të ulet deri 50% të vlerës dhe piperi vietnamez 10%. Megjithatë, kjo ishte e përkohshme dhe së shpejti tregtia ndërkombëtare e erëzave u rikuperua - dhe po lulëzon.
Erëza nga India, si zakonisht, u kërkuan veçanërisht. Jo vetëm se vendi ka një histori të pasur të erëzave në rritje, por klima dhe terreni i tij i larmishëm dihet se prodhojnë të korra veçanërisht aromatike.
Deri në qershor, shitjet e eksporteve të erëzave indiane ishin rritur me 67 milion dollarë (52 milion £) krahasuar me qershorin 2019, për të arritur 359 milion dollarë (277 milion £), sipas Dhomave të Shoqatës së Tregtisë të Indisë.
Ky duhet të përbëjë një lajm të mirë për dhjetëra mijëra fermerë të vegjël të Indisë. Por sipas Tomy Matheë, themeluesit të kooperativës së kultivuesve të erëzave, Aleanca e Tregtisë së Drejtë e Kerala-s, rritja e kërkesës nuk ka rezultuar ende në një rritje të çmimeve për fermerët.
Shumë prodhues janë ndjerë të shtrënguar financiarisht nga goditja në efektet e bllokimit të Indisë, me të afërmit që kthehen në shtëpi nga qytetet kur punët në ekonominë informale u bënë të pamundura.
“Shumë prodhues të erëzave tani kanë më shumë njerëz për të ushqyer dhe kanë humbur të ardhurat shtesë që të afërmit po i dërgonin në shtëpi", thotë Matheë. “Pra, nëse kërkesa për erëza pasqyrohet në çmimin e fermës, kjo do të bënte një ndryshim të madh - kjo krizë dëshmon më shumë se kurrë se drejtësia tregtare është e rëndësishme”.
Akoma, për të tjerët në tregtinë e erëzave, ky bum i ka ndihmuar ata të përballen me sfidat e sjella nga pandemia. “Kërkesat për erëzat tona u rritën 15% në prill dhe maj," thotë Viju Jacob, drejtori menaxhues i Synthite Industries, një nga përpunuesit më të mëdhenj të Indisë me erëza të bluara dhe oleorezina - aromë dhe aroma të koncentratëve të nxjerra nga erëza dhe të përdorura nga prodhuesit e ushqimit.
“Falënderoj Zotin që jemi në një sektor të mirë për të bërë biznes në këtë periudhë, sepse është një kohë e vështirë për të realizuar procesin”. Edhe pse shumica e kultivuesve të erëzave në Indi janë fermerë familjarë në shkallë të vogël, një proces i tillë parashikon blerjen e Synthite nga 10,000 fermerë për të kompensuar mallrat nga prodhuesit e specave djegës në Uttar Pradesh në veri për prodhuesit e kanellës në Kerala në jug.
Normalisht, fermerët marrin të korrat e tyre në fabrikat lokale të përpunimit të Synthite ku ato kontrollohen, përpunohen dhe paketohen me cilësi, pastaj transportohen në depo dhe transportohen në qendrat e shpërndarjes në të gjithë botën.
Por pandemia ka prishur këtë zinxhir të mirëorganizuar. “Disa zona të Indisë kanë kufizime dhe kështu transporti ka qenë një problem”, thotë Viju. "Ne kishim disa probleme logjistike për të marrë mallra nga fabrikat në porte dhe disa javë më parë kishim një anije nga Colombo [në Sri Lanka] me vonesë - nuk kishim një krizë, por ishte një sfidë”.
“Sidoqoftë, kjo situatë është përmirësuar”, thotë Viju. Kompania ka importuar shafran i Indisë dhe piper nga Vietnami dhe Indonezia për të përmbushur kërkesën dhe ka rritur numrin e fermerëve Indianë me të cilët punon me 5-10%.
Ai ka përdorur gjithashtu shkallën e tij për të mbështetur 6,000-7,000 familje lokale me dhurime maska dhe erëza, dhe madje ka qenë duke prodhuar PPE dhe pastrues dore. “Ne kemi menduar për atë që mund të bëjmë [për të ndihmuar]”, thotë Viju. “Dhe sa herë që rritemi, ne duam që komuniteti ynë të pasurohet”.
Sapo erëzat të mbërrijnë në Syntite, ato kontrollohen me kujdes, duke përfshirë edhe një makinë - e cila duket pothuajse si një fotokopjuese - që teston çdo mostër për papastërti.
“Ne duhet të kemi një produkt të qartë 100% të përsosur", thotë Viju. "Ne duhet të kemi një kontroll të plotë të lëndës së parë, çfarë është cilësia, çfarë është pesticidi, çfarë është tretësi industrial - gjithçka duhet të kontrollohet”.
Kontrolli i cilësisë në impiantet e përpunimit është bërë edhe më i rëndësishëm në pandemi. Gjithmonë ka pasur veprimtari mashtruese në tregtinë e erëzave - një studim për prodhimin e rigonit, për shembull, zbuloi se deri në 40% të tufave ishin të rreme. Por Chris Elliott, një profesor i sigurisë ushqimore në Universitetin e Mbretëreshës në Belfast që drejtoi atë studim, beson se mashtrimi është rritur në gjashtë muajt e fundit.
“Çmimet që paguhen nuk rriten- ato duhet të rriten për shkak të çështjeve [logjistike] që lidhen me Covid [dhe kërkesës së shtuar], por nuk janë," thotë Elliott. "Nga po vijnë papritmas të gjitha prodhimet shtesë?"
Normalisht, kontrolle të shumta të kontrollit të cilësisë ndodhin përgjatë zinxhirit të erëzave për të minimizuar produktet e defektoze që arrijnë tek konsumatorët. Me inspektorët më pak të aftë për të bërë këto kontrolle personalisht, proceset e tjera të kontrollit të cilësisë, të tilla si teknologjitë që punëson Synthite, janë bërë edhe më të rëndësishme.
Elliott po punon vetë për një teknologji të re: një teknologji dixhitale "gjurmët e gishtave të ushqimit" që, thotë ai, do të revolucionarizojë testimin e erëzave dhe sigurinë. Në testimin konvencional, mostrat duhet të testohen në një laborator, që do të thotë se një produkt mund të ketë arritur në shumë vende në kohën kur rezultatet të kthehen. Megjithatë, me teknologjinë e gjurmëve të gishtave rezultatet dorëzohen aty për aty.
“Ne do ta nxjerrim me prodhues të mirë në tregun zinxhir - ne do të mbledhim mijëra mostra në të gjithë botën dhe do të jemi në gjendje të krijojmë harta të veprimtarisë mashtruese", thotë Elliott.
Me pandeminë Covid-19 që tregon pak shenja të mbarimit së shpejti, kërkesa e lartë për erëza mund të vazhdojë. Duhen parë nëse përfitimet e saj do të mbërrijnë tek fermerët, por teknologjia e re mund të krijojë të paktën një zinxhir më transparent ku tregtarët e besueshëm shpërblehen./ Marrë nga BBC- Përkthim i Gazeta Shqip
©Copyright Gazeta Shqip
