orakulli
Anëtar i Respektuar
Shkolla Shqiptare dhe tekstet mesimore.
Ne tekstet mesimore te sistemit arsimor shqiptar kam vecuar si cep dallues,rremujitetin.
Nuk diskutohet qe do shfrytezojme arritjet e shkences perkatese boterore.Por kjo mos te behet siç po behet ne Shqiperi,ku vetem perkthehen keto libra dhe bashke me te futet konfuzioni i perkthimit.Ne to gjenden fraza te ndertuara keq,me lidhje shume te dobet llogjike.Te bie ne sy vetem numri i panumert i presjeve dhe copezimi arsyetues.Gabime trashanike ne kuptimet e termave te thjeshta me burim nga gjuha e huaj.Ngaterrime kuptimore deri ne trashanitet leshnik te vete gjuhes shqipe.Por me e keqja kur kjo vazhdohet me permbajtjen.
Asnjihere perkthimi me nivelin e perkthyesve dhe gjuhetareve te sotem nuk arrin te percjelle idene ne menyre te qarte,kjo dihet.Por rasti shqiptar ndryshon.Mosfutja e idese se autorit original ne menyre te sakte,sjellja e deformuar e koncepteve ndonjehere deri ne shtremberim te plote te tyre eshte e madhe dhe vjen nga arsye te tjera.
Kush I ben tekstet arsimore ne shqiperi?
Ato I bejne Mesuesit she Pedagoget nen emrin e tyre.Ata ja paraqesin ministries se arsimit si punime te mirefillta origjinale te tyre.A jane ato punime te mireillta shkencore te tyre?
Me sa kam lexuar une ato jane perkthime te teksteve arsimore te shteteve te tjera te Europes.Si eshte cilesia e ketyre perkthimeve?
Ketu fillon problemi.
Te jesh perdagog dhe mesues I mire sot ne Shqiperi eshte e lidhur me aftesite perkthyeso-kopjuese.
Perndryshe,te jesh pedagog sepse perkthen keq te tjeret dhe shpjegon shume keq sepse nuk i ka kuptuar ai ne radhe te pare eshte degradim arsimor.Shumica e atyre jane “perkthyesa”,kur niveli I disave ne gjuhet qe perkthejn eshte poshte nivelit amator.Te perkthesh me nje nivel te ulet ,kuptohet se çfare nxjer.Njeqind here me mire do te ishte te perktheheshin nga profesioniste dhe te ruhej autorsia e sistemit arsimor te atij shteti ose atij autori te huaj.
Mos te kapim krahun tjeter,se sa keta te zgjuar me ministrin e tyre ne krye,dine gjuhen e plote Shqipe.Keto “mendje te zgjuara” behen qesharak, bile shume qesharake kur i degjone te thone te paret qe “gjuha shqipe eshte e varfer”.Vetem nje i paditur thelle mund ta thote kete.Kam qene ne shume fshatra te shqiperise dhe jam habitur me pasurine e gjuhes sone.Fshataret shqiptare e flasin gjuhen shqipe shume here me teper ne menyre natyrore dhe te sakte se shume profesore dhe politikane deri ne nivel presidentash,pamvaresisht se ne nivelin e edukates jane njesoj te dy palet.
Baza e çdo gjeje ne dhenien e nje informacioni eshte gjuha.Gjuha shqipe ka te madherishmenin e saj,filozofin e brendshme e pashtershme te saj.Shumehere llogjika dhe natyraliteti i fjaleve shqipe shpjegon indirekt dhe perkufizimin e fenomenit ose konceptit si ne rastin e pershkruar tek tema per “Empathetik:.
Ne fund jam duke ju dhene nje fjale qe esht hequr nga Matematika e shkolles ne Shqiperi.Fjalen “barabar”.Vete fjala “Barabar” pa i hyr permbajtjes se saj,por vetem formes,eshte e ndertuar matematikisht e “barabarte”Shpjegimi “Bar-a-Bar,ku “A” sherben si mesore e fjales.Pra te heqesh nje fjale e cila shpjegon te pakten matematikisht vetveten si vete kuptimi I asaj qe le tek objektet pet te cilet eshte mbiemri,dhe ta zevendesosh me nje fjale te huaj per ta shpjeguar nje nxenesi shqiptar nji koncpet matematikor ne gjuhen shqipe,une nuk mund te gjej njesi gramatikore ne shume gjuhe te botes qe ti ve percaktimin persiper kesaj zgjedhjeje dhe zgjidhjeje.
Por kjo nuk do te thote qe mbyllim dyeren fjaleve qe ne i mendojme si te Huaja.Ka shume fjale qe ne i mendojme si te huaja por qe s’jane aspak te tilla.
KONKLUZIONI
اdo gje duhet bere baze te nje pune te thelle shkencore.Ne,shoqeria jone ka ardhur koha te mendoje.ka ardhur koha te ndaloje pak dhe te mendoje se çfare po nderton dhe me çfare qellimi.Ka ardhur koha qe te ringrejme sistemin real arsimor sepse ai eshte baza dhe thembra e akilit per nji komb.
Verjtja ime kryesore ne radhe te pare eshte per Etiken dhe Moralin si dhe shkencat qe lidhen me to.Duhet te analizohet ne radhe te pare se çfare ka te metash dhe semundje ka shoqeria shqiptare ne te dy shtetet e saj.Mbi bazen e kesaj duhet bere program i ri i edukimit formal per te futur ate qe i mungon sistemit arsimor shqiptar dhe familjes shqiptare,qe te hiqet mundesisht pjesa me e madhe e te keqes qe vjen nga lenia e kesaj fushe nen ndikimin e edukimeve te kaluara sidomos atij te fundit Komunist e Serbist.
Etika dhe morali eshte “a”-ja per te ardhmen e kombit tone.Nuk eshte se kemi vetem nje shtrese te paedukuar.Ne kemi nje komb te paedukuar,qe nga fshatari me i humbur I fshatit me te humbur,diku ne maje te maleve e deri tek presidenti ne majen e malit shoqeror.
Ne tekstet mesimore te sistemit arsimor shqiptar kam vecuar si cep dallues,rremujitetin.
Nuk diskutohet qe do shfrytezojme arritjet e shkences perkatese boterore.Por kjo mos te behet siç po behet ne Shqiperi,ku vetem perkthehen keto libra dhe bashke me te futet konfuzioni i perkthimit.Ne to gjenden fraza te ndertuara keq,me lidhje shume te dobet llogjike.Te bie ne sy vetem numri i panumert i presjeve dhe copezimi arsyetues.Gabime trashanike ne kuptimet e termave te thjeshta me burim nga gjuha e huaj.Ngaterrime kuptimore deri ne trashanitet leshnik te vete gjuhes shqipe.Por me e keqja kur kjo vazhdohet me permbajtjen.
Asnjihere perkthimi me nivelin e perkthyesve dhe gjuhetareve te sotem nuk arrin te percjelle idene ne menyre te qarte,kjo dihet.Por rasti shqiptar ndryshon.Mosfutja e idese se autorit original ne menyre te sakte,sjellja e deformuar e koncepteve ndonjehere deri ne shtremberim te plote te tyre eshte e madhe dhe vjen nga arsye te tjera.
Kush I ben tekstet arsimore ne shqiperi?
Ato I bejne Mesuesit she Pedagoget nen emrin e tyre.Ata ja paraqesin ministries se arsimit si punime te mirefillta origjinale te tyre.A jane ato punime te mireillta shkencore te tyre?
Me sa kam lexuar une ato jane perkthime te teksteve arsimore te shteteve te tjera te Europes.Si eshte cilesia e ketyre perkthimeve?
Ketu fillon problemi.
Te jesh perdagog dhe mesues I mire sot ne Shqiperi eshte e lidhur me aftesite perkthyeso-kopjuese.
Perndryshe,te jesh pedagog sepse perkthen keq te tjeret dhe shpjegon shume keq sepse nuk i ka kuptuar ai ne radhe te pare eshte degradim arsimor.Shumica e atyre jane “perkthyesa”,kur niveli I disave ne gjuhet qe perkthejn eshte poshte nivelit amator.Te perkthesh me nje nivel te ulet ,kuptohet se çfare nxjer.Njeqind here me mire do te ishte te perktheheshin nga profesioniste dhe te ruhej autorsia e sistemit arsimor te atij shteti ose atij autori te huaj.
Mos te kapim krahun tjeter,se sa keta te zgjuar me ministrin e tyre ne krye,dine gjuhen e plote Shqipe.Keto “mendje te zgjuara” behen qesharak, bile shume qesharake kur i degjone te thone te paret qe “gjuha shqipe eshte e varfer”.Vetem nje i paditur thelle mund ta thote kete.Kam qene ne shume fshatra te shqiperise dhe jam habitur me pasurine e gjuhes sone.Fshataret shqiptare e flasin gjuhen shqipe shume here me teper ne menyre natyrore dhe te sakte se shume profesore dhe politikane deri ne nivel presidentash,pamvaresisht se ne nivelin e edukates jane njesoj te dy palet.
Baza e çdo gjeje ne dhenien e nje informacioni eshte gjuha.Gjuha shqipe ka te madherishmenin e saj,filozofin e brendshme e pashtershme te saj.Shumehere llogjika dhe natyraliteti i fjaleve shqipe shpjegon indirekt dhe perkufizimin e fenomenit ose konceptit si ne rastin e pershkruar tek tema per “Empathetik:.
Ne fund jam duke ju dhene nje fjale qe esht hequr nga Matematika e shkolles ne Shqiperi.Fjalen “barabar”.Vete fjala “Barabar” pa i hyr permbajtjes se saj,por vetem formes,eshte e ndertuar matematikisht e “barabarte”Shpjegimi “Bar-a-Bar,ku “A” sherben si mesore e fjales.Pra te heqesh nje fjale e cila shpjegon te pakten matematikisht vetveten si vete kuptimi I asaj qe le tek objektet pet te cilet eshte mbiemri,dhe ta zevendesosh me nje fjale te huaj per ta shpjeguar nje nxenesi shqiptar nji koncpet matematikor ne gjuhen shqipe,une nuk mund te gjej njesi gramatikore ne shume gjuhe te botes qe ti ve percaktimin persiper kesaj zgjedhjeje dhe zgjidhjeje.
Por kjo nuk do te thote qe mbyllim dyeren fjaleve qe ne i mendojme si te Huaja.Ka shume fjale qe ne i mendojme si te huaja por qe s’jane aspak te tilla.
KONKLUZIONI
اdo gje duhet bere baze te nje pune te thelle shkencore.Ne,shoqeria jone ka ardhur koha te mendoje.ka ardhur koha te ndaloje pak dhe te mendoje se çfare po nderton dhe me çfare qellimi.Ka ardhur koha qe te ringrejme sistemin real arsimor sepse ai eshte baza dhe thembra e akilit per nji komb.
Verjtja ime kryesore ne radhe te pare eshte per Etiken dhe Moralin si dhe shkencat qe lidhen me to.Duhet te analizohet ne radhe te pare se çfare ka te metash dhe semundje ka shoqeria shqiptare ne te dy shtetet e saj.Mbi bazen e kesaj duhet bere program i ri i edukimit formal per te futur ate qe i mungon sistemit arsimor shqiptar dhe familjes shqiptare,qe te hiqet mundesisht pjesa me e madhe e te keqes qe vjen nga lenia e kesaj fushe nen ndikimin e edukimeve te kaluara sidomos atij te fundit Komunist e Serbist.
Etika dhe morali eshte “a”-ja per te ardhmen e kombit tone.Nuk eshte se kemi vetem nje shtrese te paedukuar.Ne kemi nje komb te paedukuar,qe nga fshatari me i humbur I fshatit me te humbur,diku ne maje te maleve e deri tek presidenti ne majen e malit shoqeror.
