Një paraqitje e shkurtër mbi filozofinë politike të Islamit
Muhammed Taki Misbah Yezdi
Nëse duam të bëjmë një krahasim të ekuilibruar ndërmjet pikëpamjeve islamike dhe fushave tjera të shtetit dhe formës së qeverisjes, atëherë duhet të bëjmë një shqyrtim të çështjeve të rëndësishme në filozofinë e politikës dhe çdo çështjeje për të parë se çfarë është mendimi i Islamit, krahasuar atë me pikëpamjet e tjera. Ne duhet të bëjmë një hetim të detajuar të dallimeve themelore mes tyre. Shkurt tani do të përmendim disa çështje dhe do të shpjegojmë pikëpamjet e Islamit të atyre çështjeve të cilat mund të krahasohen.
اështja e parë është rëndësia e jetës shoqërore. Islami, si shkollat tjera të mendimit, thekson jetën shoqërore. Por më shumë se kjo ai e konsideron atë një detyrë për të marrë pjesë në problemet sociale dhe të luftohet për të mirën e të gjitha qenieve njerëzore. Të jesh indiferent ndaj problemeve të tilla në Islam është konsideruar një mëkat i rëndë. Kjo vëmendje është aq e rëndësishme sa që nganjëherë bëhet e nevojshme për të shpenzuar gjithë pasurinë e dikujt dhe madje edhe të rrezikojë jetën e vetë për të shpëtuar të tjerët nga mundimet e kësaj bote, botë e cila po dëmtohen nga devijimi dhe nga korrupsioni shpirtëror dhe nga fatkeqësia në jetën e të tjerëve. Nuk ka gjasa që ndonjë shkollë e mendimit tjetër përveç fesë islame ka përparuar këtë ide deri tani. Sigurisht, ne besojmë se asnjë nga fetë qiellore nuk do të ketë ndonjë mosmarrëveshje mbi parimet themelore dhe rregullat. Natyrisht, ato e mbajnë këtë qëndrim të përbashkët me Islamin.
اështja e dytë është domosdoshmëria e së drejtës për jetën shoqërore, pasi që asnjë shoqëri nuk mund të mbijetojë pa rregullat dhe rregulloret shoqërore, për ndryshe ajo së shpejti do të dorëzohej dhe do të pësonte përkeqësim, kaos dhe shkatërrim. Pikëpamja e Islamit mbi këtë çështje është gjithashtu e qartë dhe nuk ka nevojë për një shpjegim të detajuar. Ne duhet megjithatë, të përmendim dy pika. Pika e parë është se nga këndvështrimi i Islamit, qëllimi i ligjit nuk është vetëm për të sjellë rend shoqëror dhe disiplinë, por përtej kësaj për të ruajtur drejtësinë sociale, sepse, së pari, pa drejtësi e rend, nuk do të jenë të qëndrueshme dhe masat e popullit nuk do të tolerojnë padrejtësinë dhe shtypjen, dhe së dyti, në një shoqëri jo të qeverisur nga drejtësia shumica e njerëzve nuk do të kenë mundësi për rritjen e dëshiruar dhe zhvillimin dhe kështu, qëllimi i krijimit të njeriut dhe jeta shoqërore nuk do të realizohen.
Një tjetër pikë është se, nga pikëpamja islame, ligjet sociale duhet të jenë të tillë që të përgatisin terrenin dhe kontekstin për rritjen shpirtërore dhe të lumturisë së përjetshme të popullit. Së paku ata nuk duhet të jenë në kundërshtim me zhvillimin shpirtëror, në pikëpamje të Islamit, jeta e kësaj bote është vetëm një fazë që kalon dhe e gjithë jeta njerëzore përkundër kohëzgjatjes së saj të shkurtër, ka një rol themelor në fatin e njeriut. Kjo është faza që me sjelljen e tij të vetëdijshme qenia njerëzore duhet të përgatisë lumturinë për veten e tij të përjetshme ose mjerimin. Edhe në qoftë se një ligj mund ta ruaj rendin shoqëror në këtë botë, por do të shkaktonte fatkeqësi të përjetshme për njerëzit, nga kjo pikëpamje islame ky nuk do të jetë një ligj i dëshirueshëm, madje edhe nëse do të pranohet nga shumica.
اështja e tretë është se si dhe nga kush ligji duhet të formuluar dhe miratuar. Teoria e pranuar në shumicën e shoqërive aktuale është që ligjet duhet të formuluar dhe miratuar nga vetë njerëzit, ose përfaqësuesit e tyre. Që konsensusi i të gjithë njerëzve ose i përfaqësuesve të tyre është praktikisht i pamundur, mendimi i shumicës (edhe nëse vetëm gjysma plus një) është kriteri për vlefshmërinë e ligjit.
Kjo teori, para së gjithash, është e bazuar në idenë se qëllimi i ligjit është që të kënaqë nevojat e njerëzve, jo për të siguruar atë që do me të vërtetë të përfitojnë ata. Së dyti, sepse është e pamundur që të ketë marrëveshje unanime, neve duhet të na mjaftojë mendimi i shumicës. Megjithatë, ideja e parë e përmendur nuk është pranuar nga Islami, për shumë njerëz dëshirojnë për të kënaqur instinktet e tyre shtazarake dhe epshet e përkohshme, pa menduar për pasojat e tyre shkatërrimtare.
Zakonisht numri i njerëzve të tillë është të paktën gjysma plus një (50% plus 1), kështu që ligjet sociale do të diktohen nga dëshirat e njerëzve të tillë.
ثshtë e qartë se shkollat që besojnë në një qëllim përtej epshit dhe dëshirës shtazarake, nuk do të jenë në gjendje të harrojnë këtë ide.
Përsa i përket idesë së dytë, që është vlefshmëria e votave të shumicës në mungesë të unanimitetit, duhet të thuhet se vetëm në mungesë të një kriteri të vendosur hyjnor dhe intelektual, mund të jetë shumica kriter për të preferuar një mendim. Megjithatë, në sistemin islam nuk ekzistojnë kritere të tilla hyjnore dhe intelektuale. Përveç kësaj, zakonisht një minoritet i fuqishëm, duke përdorur objektet për propagandë të gjerë, ka një rol të rëndësishëm në kanalizimin e mendimeve dhe besimin e të tjerëve dhe në fakt ajo që është miratuar është vetëm dëshira e një pakice të kufizuar, por të fuqishme, jo dëshira e vërtetë e shumicës apo të të gjithë popullit. Për më tepër, nëse kriteri është që zgjedhja e njerëzve do të jetë e vlefshme për veten e tyre, pse nuk duhet të të pranojmë zgjedhjen e një minoriteti si të vlefshëm për veten, edhe nëse kjo do të rezultojë në një lloj të autonomisë? Në këtë rast, kjo do të jetë arsyetim logjik për qeveritë që të kundërshtojnë dëshirat e disa grupeve shoqërore të cilat ata sundojnë me forcë?
Nga perspektiva e Islamit në lidhje me këtë çështje, ligjet duhet të formulohen dhe miratohen në një mënyrë të tillë që ata të prokurojnë përfitimet e anëtarëve të shoqërisë, veçanërisht të atyre që dëshirojnë për të përmirësuar vetveten dhe për të fituar lumturinë e përjetshme. ثshtë e qartë se ligji i tillë duhet të formulohet nga ai që ka njohuri të mjaftueshme në lidhje me përfitimet e vërteta dhe të përjetshme të njerëzve dhe së dyti, që nuk sakrifikon të mirat e të tjerëve për interesat e tij personale dhe dëshirave të kota. ثshtë e qartë se askush nuk është më i ditur se Zoti i Plotfuqishëm, i Cili nuk ka nevojë për robërit e Tij apo veprat e tyre dhe i Cili ka dhënë legjislacionin hyjnor vetëm për hir që njerëzimi të përfitojë. Sigurisht, ligjet shoqërore të përshkruara në librat e shpallura qiellore nuk deklarojnë në mënyrë eksplicite të gjitha rregullat sociale të cilat janë të nevojshme për çdo kohë dhe vend, por ligji fetar do të ofrojë një kornizë të përgjithshme për derivimin e rregulloreve të nevojshme për ndryshimin e kushteve të kohës dhe vendit dhe të paktën duke respektuar kufijtë përvijimi nga ky kuadër mund të jetë i mundur për të shmangur rënien në luginën vdekjeprurëse të humbjes së përjetshme.
اështja e katërt është ajo se i kush duhet të zbatojë ligjin social.
Islami, si shumë shkolla tjera politike, kërkon ekzistencën e një shteti si një fuqi i cili është në gjendje për të parandaluar shkeljet e ligjit dhe mungesa e shtetit është e barabartë me pezullimin e ligjit, kaosit dhe shkeljen e të drejtave të të dobëtëve.
ثshtë e qartë se ka dy kualifikime themelore për administratorët e ligjit, sidomos për atë në krye të piramidës së pushtetit: Së pari, njohuri të mjaftueshme të ligjit në mënyrë për të parandaluar shkeljet e tij për shkak të injorancës dhe së dyti, vetë -kontroll mbi dëshirat e tij në mënyrë për të parandaluar keqpërdorimet e qëllimshme të ligjit. Kualifikimet e tjera, si acumen administrative, kuraja dhe kështu me radhë, mund të konsiderohen si kërkesa suplementare. Natyrisht, ideale është që administratori i ligjit në përgjithësi duhet të jetë pa injorancë, egoizëm dhe pa vese të tjera dhe një person i tillë është ai i cili, në terminologjinë fetare, quhet i pagabueshëm. Të gjithë myslimanët besojnë në pagabueshmërinë e Profetit, paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të dhe mbi pasardhësit e tij, kurse shiitët edhe besojne në pagabueshmërinë e imamëve, paqja qoftë mbi ta.
Në thelb, baza e tezës së Vilلjet-e fakih (lit., kujdestaria e takimit jurisprudent të të gjitha kërkesave të nevojshme) është propozim që një person i cili është më afër pagabueshmërisë duhet të zë pozicionin e një të pagabueshmi, dmth., në krye të piramidës së pushtetit, në mënyrë që ky pozicion mund të jetë i pushtuar nga një person me njohuritë më të mira të normave dhe ligjeve dhe bazave të tyre themelore, një që ka devotshmëri më të madhe dhe vetë-kontroll. Me anë të këtyre dy kualifikimeve bazë (jurisprudenca dhe devotshmëria) është të paktën e mundur që ai do të ketë më pak gjasa që qëllimisht apo pa qëllim të shkel kundër ligjit të Islamit.
Një tjetër pikë që mund të ngrihet këtu është se nga një perspektivë islame asnjë njeri nuk ka ndonjë të drejtë të brendshme për të sunduar mbi një tjetër edhe nëse ai lëshon dekrete të vlefshme për të gjithë njerëzit, si krijesat e tjera, janë krijuar dhe janë pronë e të Plotfuqishmit, dhe askush nuk mund të ndërhyjë në pronën e tjetrit pa lejen e tij. Një qenie njerëzore nuk ka të drejtë edhe për të përdorur pjesët e veta trupore në kundërshtim me vullnetin e Perëndisë dhe si pasojë ai nuk mund të lejojë të tjerët të bëjnë kështu. Prandaj, i vetmi i cili vetë ka një të drejtë absolute për të qeverisur dhe për t'u shkarkuar nga të gjithë dhe çdo gjë është Zoti i Plotfuqishëm. اdo autoritet dhe 'vilلjah' duhet të jetë prej Tij, ose të paktën nën sanksionet e Tij. ثshtë e qartë se Zoti, as ushtrive nuk do ti lejonte për të ekzekutuar ligjin për askënd, pa pasur njohuritë e nevojshme të ligjeve të Tij, ose pa pasur një garanci për korrektësinë e veprave të tij dhe bindjes ndaj ligjeve hyjnore, ose pa devotshmëri dhe kualifikimet e nevojshme morale.
Nga ana tjetër, ne e dimë se përveç profetëve dhe trashëgimtarëve të tyre të zgjedhur, askush tjetër nuk është caktuar në mënyrë specifike nga Zoti i Plotfuqishëm për të ekzekutuar ligjin dhe për të qeverisur. Pra, njerëzit duhet të përpiqen për të gjetur personat të cilët ngjajnë sa më afër me profetët dhe Ma'sْmْn (ata që janë të pagabueshëm). Duket se mënyra më e mirë është e para për të zgjedhur ekspertë të përkushtuar të besimit (juristët e devotshëm) dhe pastaj për të lejuar që ata të zgjedhin nga mesi i tyre një më të mirë, ku ekspertët mund të bëjnë identifikimin më të saktë dhe më të mirë.
Përzgjedhja e tillë është më e sigurt në krahasim me defektet e një karakteri të qëllimshëm ose të paqëllimshëm.
Kjo gjithashtu ka bërë të qartë se tiparet politike të Islamit rrjedhin nga elementet themelore të mendimit universal të Islamit dhe qëndrimet ndaj njeriut. Ky është theksi mbi karakterin e drejtë të ligjit dhe harmonisë së tij me zhvillimin e njeriut shpirtëror që rrjedh nga pikëpamja se Zoti i Plotfuqishëm krijoi të gjithë njerëzit në mënyrë që njerëzit mund të ndjekin rrugën e zhvillimit drejt afrimit me Zotin dhe lumturine e përjetshme me sjelljen e tyre meritore në jetë. E drejta e të gjithë njerëzve për lumturinë dhe gëzimin e të mirave të kësaj bote ekziston në mënyrë që të gjithë mund të përparojnë në rrugën e zhvillimit të tyre në një mënyrë më të mirë dhe të shpejtë. Legjislacioni i ligjeve hyjnore dhe parimeve fetare, qoftë ato të aplikueshëm për individin ose shoqërinë, është për përcaktimin e përshkrimit themelor të kësaj rruge. Kushtet e ekspertizës në ligj dhe devotshmëri, përveç kualifikimeve të tjera të nevojshme administrative, janë për të siguruar kushtet e nevojshme për zhvillimin e përgjithshëm të njerëzve, për arritjen e përjetshme të lumturisë dhe për parandalimin e devijimit të qëllimshëm dhe të paqëllimshëm nga rruga e saktë e jetës shoqërore.
Ne jemi me shpresë se Zoti i Plotfuqishëm do të na japë të gjithëve mundësinë për ta falënderuar Atë për të gjitha bekimet e Tij dhe për bekimin e ligjit të Tij dhe udhëzimin drejt jetës së lumturisë që ne kërkojmë.
ZeriIslam/com
Muhammed Taki Misbah Yezdi
Nëse duam të bëjmë një krahasim të ekuilibruar ndërmjet pikëpamjeve islamike dhe fushave tjera të shtetit dhe formës së qeverisjes, atëherë duhet të bëjmë një shqyrtim të çështjeve të rëndësishme në filozofinë e politikës dhe çdo çështjeje për të parë se çfarë është mendimi i Islamit, krahasuar atë me pikëpamjet e tjera. Ne duhet të bëjmë një hetim të detajuar të dallimeve themelore mes tyre. Shkurt tani do të përmendim disa çështje dhe do të shpjegojmë pikëpamjet e Islamit të atyre çështjeve të cilat mund të krahasohen.
اështja e parë është rëndësia e jetës shoqërore. Islami, si shkollat tjera të mendimit, thekson jetën shoqërore. Por më shumë se kjo ai e konsideron atë një detyrë për të marrë pjesë në problemet sociale dhe të luftohet për të mirën e të gjitha qenieve njerëzore. Të jesh indiferent ndaj problemeve të tilla në Islam është konsideruar një mëkat i rëndë. Kjo vëmendje është aq e rëndësishme sa që nganjëherë bëhet e nevojshme për të shpenzuar gjithë pasurinë e dikujt dhe madje edhe të rrezikojë jetën e vetë për të shpëtuar të tjerët nga mundimet e kësaj bote, botë e cila po dëmtohen nga devijimi dhe nga korrupsioni shpirtëror dhe nga fatkeqësia në jetën e të tjerëve. Nuk ka gjasa që ndonjë shkollë e mendimit tjetër përveç fesë islame ka përparuar këtë ide deri tani. Sigurisht, ne besojmë se asnjë nga fetë qiellore nuk do të ketë ndonjë mosmarrëveshje mbi parimet themelore dhe rregullat. Natyrisht, ato e mbajnë këtë qëndrim të përbashkët me Islamin.
اështja e dytë është domosdoshmëria e së drejtës për jetën shoqërore, pasi që asnjë shoqëri nuk mund të mbijetojë pa rregullat dhe rregulloret shoqërore, për ndryshe ajo së shpejti do të dorëzohej dhe do të pësonte përkeqësim, kaos dhe shkatërrim. Pikëpamja e Islamit mbi këtë çështje është gjithashtu e qartë dhe nuk ka nevojë për një shpjegim të detajuar. Ne duhet megjithatë, të përmendim dy pika. Pika e parë është se nga këndvështrimi i Islamit, qëllimi i ligjit nuk është vetëm për të sjellë rend shoqëror dhe disiplinë, por përtej kësaj për të ruajtur drejtësinë sociale, sepse, së pari, pa drejtësi e rend, nuk do të jenë të qëndrueshme dhe masat e popullit nuk do të tolerojnë padrejtësinë dhe shtypjen, dhe së dyti, në një shoqëri jo të qeverisur nga drejtësia shumica e njerëzve nuk do të kenë mundësi për rritjen e dëshiruar dhe zhvillimin dhe kështu, qëllimi i krijimit të njeriut dhe jeta shoqërore nuk do të realizohen.
Një tjetër pikë është se, nga pikëpamja islame, ligjet sociale duhet të jenë të tillë që të përgatisin terrenin dhe kontekstin për rritjen shpirtërore dhe të lumturisë së përjetshme të popullit. Së paku ata nuk duhet të jenë në kundërshtim me zhvillimin shpirtëror, në pikëpamje të Islamit, jeta e kësaj bote është vetëm një fazë që kalon dhe e gjithë jeta njerëzore përkundër kohëzgjatjes së saj të shkurtër, ka një rol themelor në fatin e njeriut. Kjo është faza që me sjelljen e tij të vetëdijshme qenia njerëzore duhet të përgatisë lumturinë për veten e tij të përjetshme ose mjerimin. Edhe në qoftë se një ligj mund ta ruaj rendin shoqëror në këtë botë, por do të shkaktonte fatkeqësi të përjetshme për njerëzit, nga kjo pikëpamje islame ky nuk do të jetë një ligj i dëshirueshëm, madje edhe nëse do të pranohet nga shumica.
اështja e tretë është se si dhe nga kush ligji duhet të formuluar dhe miratuar. Teoria e pranuar në shumicën e shoqërive aktuale është që ligjet duhet të formuluar dhe miratuar nga vetë njerëzit, ose përfaqësuesit e tyre. Që konsensusi i të gjithë njerëzve ose i përfaqësuesve të tyre është praktikisht i pamundur, mendimi i shumicës (edhe nëse vetëm gjysma plus një) është kriteri për vlefshmërinë e ligjit.
Kjo teori, para së gjithash, është e bazuar në idenë se qëllimi i ligjit është që të kënaqë nevojat e njerëzve, jo për të siguruar atë që do me të vërtetë të përfitojnë ata. Së dyti, sepse është e pamundur që të ketë marrëveshje unanime, neve duhet të na mjaftojë mendimi i shumicës. Megjithatë, ideja e parë e përmendur nuk është pranuar nga Islami, për shumë njerëz dëshirojnë për të kënaqur instinktet e tyre shtazarake dhe epshet e përkohshme, pa menduar për pasojat e tyre shkatërrimtare.
Zakonisht numri i njerëzve të tillë është të paktën gjysma plus një (50% plus 1), kështu që ligjet sociale do të diktohen nga dëshirat e njerëzve të tillë.
ثshtë e qartë se shkollat që besojnë në një qëllim përtej epshit dhe dëshirës shtazarake, nuk do të jenë në gjendje të harrojnë këtë ide.
Përsa i përket idesë së dytë, që është vlefshmëria e votave të shumicës në mungesë të unanimitetit, duhet të thuhet se vetëm në mungesë të një kriteri të vendosur hyjnor dhe intelektual, mund të jetë shumica kriter për të preferuar një mendim. Megjithatë, në sistemin islam nuk ekzistojnë kritere të tilla hyjnore dhe intelektuale. Përveç kësaj, zakonisht një minoritet i fuqishëm, duke përdorur objektet për propagandë të gjerë, ka një rol të rëndësishëm në kanalizimin e mendimeve dhe besimin e të tjerëve dhe në fakt ajo që është miratuar është vetëm dëshira e një pakice të kufizuar, por të fuqishme, jo dëshira e vërtetë e shumicës apo të të gjithë popullit. Për më tepër, nëse kriteri është që zgjedhja e njerëzve do të jetë e vlefshme për veten e tyre, pse nuk duhet të të pranojmë zgjedhjen e një minoriteti si të vlefshëm për veten, edhe nëse kjo do të rezultojë në një lloj të autonomisë? Në këtë rast, kjo do të jetë arsyetim logjik për qeveritë që të kundërshtojnë dëshirat e disa grupeve shoqërore të cilat ata sundojnë me forcë?
Nga perspektiva e Islamit në lidhje me këtë çështje, ligjet duhet të formulohen dhe miratohen në një mënyrë të tillë që ata të prokurojnë përfitimet e anëtarëve të shoqërisë, veçanërisht të atyre që dëshirojnë për të përmirësuar vetveten dhe për të fituar lumturinë e përjetshme. ثshtë e qartë se ligji i tillë duhet të formulohet nga ai që ka njohuri të mjaftueshme në lidhje me përfitimet e vërteta dhe të përjetshme të njerëzve dhe së dyti, që nuk sakrifikon të mirat e të tjerëve për interesat e tij personale dhe dëshirave të kota. ثshtë e qartë se askush nuk është më i ditur se Zoti i Plotfuqishëm, i Cili nuk ka nevojë për robërit e Tij apo veprat e tyre dhe i Cili ka dhënë legjislacionin hyjnor vetëm për hir që njerëzimi të përfitojë. Sigurisht, ligjet shoqërore të përshkruara në librat e shpallura qiellore nuk deklarojnë në mënyrë eksplicite të gjitha rregullat sociale të cilat janë të nevojshme për çdo kohë dhe vend, por ligji fetar do të ofrojë një kornizë të përgjithshme për derivimin e rregulloreve të nevojshme për ndryshimin e kushteve të kohës dhe vendit dhe të paktën duke respektuar kufijtë përvijimi nga ky kuadër mund të jetë i mundur për të shmangur rënien në luginën vdekjeprurëse të humbjes së përjetshme.
اështja e katërt është ajo se i kush duhet të zbatojë ligjin social.
Islami, si shumë shkolla tjera politike, kërkon ekzistencën e një shteti si një fuqi i cili është në gjendje për të parandaluar shkeljet e ligjit dhe mungesa e shtetit është e barabartë me pezullimin e ligjit, kaosit dhe shkeljen e të drejtave të të dobëtëve.
ثshtë e qartë se ka dy kualifikime themelore për administratorët e ligjit, sidomos për atë në krye të piramidës së pushtetit: Së pari, njohuri të mjaftueshme të ligjit në mënyrë për të parandaluar shkeljet e tij për shkak të injorancës dhe së dyti, vetë -kontroll mbi dëshirat e tij në mënyrë për të parandaluar keqpërdorimet e qëllimshme të ligjit. Kualifikimet e tjera, si acumen administrative, kuraja dhe kështu me radhë, mund të konsiderohen si kërkesa suplementare. Natyrisht, ideale është që administratori i ligjit në përgjithësi duhet të jetë pa injorancë, egoizëm dhe pa vese të tjera dhe një person i tillë është ai i cili, në terminologjinë fetare, quhet i pagabueshëm. Të gjithë myslimanët besojnë në pagabueshmërinë e Profetit, paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin mbi të dhe mbi pasardhësit e tij, kurse shiitët edhe besojne në pagabueshmërinë e imamëve, paqja qoftë mbi ta.
Në thelb, baza e tezës së Vilلjet-e fakih (lit., kujdestaria e takimit jurisprudent të të gjitha kërkesave të nevojshme) është propozim që një person i cili është më afër pagabueshmërisë duhet të zë pozicionin e një të pagabueshmi, dmth., në krye të piramidës së pushtetit, në mënyrë që ky pozicion mund të jetë i pushtuar nga një person me njohuritë më të mira të normave dhe ligjeve dhe bazave të tyre themelore, një që ka devotshmëri më të madhe dhe vetë-kontroll. Me anë të këtyre dy kualifikimeve bazë (jurisprudenca dhe devotshmëria) është të paktën e mundur që ai do të ketë më pak gjasa që qëllimisht apo pa qëllim të shkel kundër ligjit të Islamit.
Një tjetër pikë që mund të ngrihet këtu është se nga një perspektivë islame asnjë njeri nuk ka ndonjë të drejtë të brendshme për të sunduar mbi një tjetër edhe nëse ai lëshon dekrete të vlefshme për të gjithë njerëzit, si krijesat e tjera, janë krijuar dhe janë pronë e të Plotfuqishmit, dhe askush nuk mund të ndërhyjë në pronën e tjetrit pa lejen e tij. Një qenie njerëzore nuk ka të drejtë edhe për të përdorur pjesët e veta trupore në kundërshtim me vullnetin e Perëndisë dhe si pasojë ai nuk mund të lejojë të tjerët të bëjnë kështu. Prandaj, i vetmi i cili vetë ka një të drejtë absolute për të qeverisur dhe për t'u shkarkuar nga të gjithë dhe çdo gjë është Zoti i Plotfuqishëm. اdo autoritet dhe 'vilلjah' duhet të jetë prej Tij, ose të paktën nën sanksionet e Tij. ثshtë e qartë se Zoti, as ushtrive nuk do ti lejonte për të ekzekutuar ligjin për askënd, pa pasur njohuritë e nevojshme të ligjeve të Tij, ose pa pasur një garanci për korrektësinë e veprave të tij dhe bindjes ndaj ligjeve hyjnore, ose pa devotshmëri dhe kualifikimet e nevojshme morale.
Nga ana tjetër, ne e dimë se përveç profetëve dhe trashëgimtarëve të tyre të zgjedhur, askush tjetër nuk është caktuar në mënyrë specifike nga Zoti i Plotfuqishëm për të ekzekutuar ligjin dhe për të qeverisur. Pra, njerëzit duhet të përpiqen për të gjetur personat të cilët ngjajnë sa më afër me profetët dhe Ma'sْmْn (ata që janë të pagabueshëm). Duket se mënyra më e mirë është e para për të zgjedhur ekspertë të përkushtuar të besimit (juristët e devotshëm) dhe pastaj për të lejuar që ata të zgjedhin nga mesi i tyre një më të mirë, ku ekspertët mund të bëjnë identifikimin më të saktë dhe më të mirë.
Përzgjedhja e tillë është më e sigurt në krahasim me defektet e një karakteri të qëllimshëm ose të paqëllimshëm.
Kjo gjithashtu ka bërë të qartë se tiparet politike të Islamit rrjedhin nga elementet themelore të mendimit universal të Islamit dhe qëndrimet ndaj njeriut. Ky është theksi mbi karakterin e drejtë të ligjit dhe harmonisë së tij me zhvillimin e njeriut shpirtëror që rrjedh nga pikëpamja se Zoti i Plotfuqishëm krijoi të gjithë njerëzit në mënyrë që njerëzit mund të ndjekin rrugën e zhvillimit drejt afrimit me Zotin dhe lumturine e përjetshme me sjelljen e tyre meritore në jetë. E drejta e të gjithë njerëzve për lumturinë dhe gëzimin e të mirave të kësaj bote ekziston në mënyrë që të gjithë mund të përparojnë në rrugën e zhvillimit të tyre në një mënyrë më të mirë dhe të shpejtë. Legjislacioni i ligjeve hyjnore dhe parimeve fetare, qoftë ato të aplikueshëm për individin ose shoqërinë, është për përcaktimin e përshkrimit themelor të kësaj rruge. Kushtet e ekspertizës në ligj dhe devotshmëri, përveç kualifikimeve të tjera të nevojshme administrative, janë për të siguruar kushtet e nevojshme për zhvillimin e përgjithshëm të njerëzve, për arritjen e përjetshme të lumturisë dhe për parandalimin e devijimit të qëllimshëm dhe të paqëllimshëm nga rruga e saktë e jetës shoqërore.
Ne jemi me shpresë se Zoti i Plotfuqishëm do të na japë të gjithëve mundësinë për ta falënderuar Atë për të gjitha bekimet e Tij dhe për bekimin e ligjit të Tij dhe udhëzimin drejt jetës së lumturisë që ne kërkojmë.
ZeriIslam/com