C'është lumturia?!
Me qenë i lumtur është dëshirë e secilit njëri në rruzullin tokësor. Edhe pse të kuptuarit e lumturisë ndryshon te njerëzit varësisht nga temperamenti, shpirti, konstitucioni dhe shija, por qëllimi është i njëjtë e ky është: me qenë i lumtur dhe pa brenga.
Lumturia është diçka që njeriu mund ta ndiej dhe gjej në zemër. Shkaqet e lumturisë prej zemrës në zemër janë të ndryshme. Ajo që një zemre i duket dhembje, tjetrës mund t’i ofroj kënaqësi. Ajo nga e cila një zemër ikë dhe frikësohet, tjetra mund të gjejë afërsi dhe dashuri. Një zemër mund të gjejë lumturi në shëndet dhe pasuri, e tjetra në sëmundje dhe varfëri. Rrugët që orientojnë kah lumturia janë të ndryshme aq sa ka edhe natyra njerëzore
Tema jonë është lumturia e njeriut që të jetë mik i Allahut, si na mëson Krijuesi i Plotfuqishëm:
“Ta keni të ditur se të dashurit e Allahut (evliatë) nuk kanë frikë (në botën tjetër) e as kurrfarë brengosje?”(1)
Pra në fenë tone lumturia nuk është një gjë e imagjinuar. Ajo para nesh është vendosur si mënyrë e jetës: rruga deri te ajo është trasuar dhe është treguar dituria për mënyrën e arritjes së saj.
Kjo lumturi është rruga e besimit, dashurisë dhe sjelljes së bukur, rruga me të cilën zemra gjen qetësinë, rahatinë me Allahun e Madhërishëm. Në këtë rrugë çdo gjë, qoftë e ëmbël apo e ithët, shërben për arritjen e lumturisë. Gjithsesi, lumturia është më e ëmbël sa përjetohen vështirësi për të Dashurin. Për këtë të gjithë pejgamberët dhe të dashuruarit në rrugën e të Dashurit, i kanë dhënë përparësi vështirësive ndaj rahatisë.
Mirëpo egoja impulsive-pasionet e njeriut (nefsi) ka në cilësi e kjo është: ajo donë shpejtësinë dhe zgjedhë më të lehtën. Nefsi është i krijuar me cilësinë e shpejtësisë, siç është shpjeguar në vërsetin kur’anor:
“...njeriu (nga vetë natyra e tij) është i ngutshëm”.(2)
Për shkak të lumturisë e cila zgjatë vetëm një moment, njeriu e lenë lumturinë e përjetshme të cilën nuk mund ta gjejë. Për këtë ai përsëritë “Dynja, dynja”e nuk thotë “O Zot,o Zot”, është i orientuar nga kënaqësitë dhe epshet e ndaluara, haramet, e nuk sheh se për vepra të mira e pretë lumturia e përhershme-Xhenneti!
Lumturia e vërtetë është vetëm ajo që zgjatë tërë kohën dhe mbushë tërë qenien e njeriut. Njeriu i lumtur ndien përjetim të këndshëm tërë kohën,të gjitha organet e tija e ndiejnë gëzimin. Gjërat të cilat e bëjnë të lumtur egon e tij (nefsin) duhet ta bëjnë të lumtur edhe shpirtin e tij. Kur trupi gjen qetësinë edhe zemra duhet ta përjetojë këtë kënaqësi. Nëse lumturia në qenien e tij nuk është e baraspeshuar, ajo do të jetë vetëm kënaqësi kaluese, momentale, dhe përderisa një pjesë e qenies tij qesh, pjesa tjetër qan. Islami tërheq vërejtjen në dënimin e lumturisë së baraspeshuar, dhe urdhëron që jeta jonë trupore e shpirtërore të jetë e bukur dhe e rregulluar.
Sikur që njeriu i ka obligimet ndaj nefsit të tij, ashtu i ka edhe ndaj shpirtit të tij mu sikur stomaku që kërkon ushqimin e tij, edhe zemra kërkon ushqimin e vet. Shkurtimisht, secili organ i jonë ka të drejtën në rahati dhe lumturi. Përveç kësaj ne kemi obligime ndaj familjes dhe rrethit ku jetojmë, por të drejtën më të madhe mbi ne e ka Allahu i Madhërishëm. Ai i cili nuk i plotëson të drejtat dhe obligimet e veta nuk do të jetë i lumtur.
اdo gjë që i pëlqen nefsit ekziston një kënaqësi, duke përfshirë edhe gjërat e ndaluara (haram). Këto kënaqësi janë të natyrës materiale. Lehtë arrihen dhe shpejtë shuhen. Zgjatja e kënaqësive materiale është e shkurtër, ndërsa ëmbëlsia e vogël. Kënaqësia materiale nuk mund të gëzoj shpirtin. Ajo në zemër len vetëm brengë.
Njeriu gëzohet kur i servohet në tryezë një gjellë e parapëlqyer, por pasi të ngopet, sytë e tij nuk mund ta shohin më, andaj ushqimi dhe pija nuk janë shkak i lumturisë së përhershme. Këto dhe gjërat tjera materiale nuk mund ta ushqejnë zemrën dhe shpirtin.
Gëzimi i njeriut në marrëdhëniet intime me bashkëshorten e tij të ligjshme, nuk është përherë. Ngjashëm është edhe me gjërat tjera të lejuara, por nëse kënaqësia kërkohet në gjërat e ndaluara (haram) atëherë kjo bëhet shkak i fatkeqësisë dhe shkatërrimit total të njeriut.
Shkurtimisht, begatit e kësaj bote dhe kënaqësitë materiale nuk mund ta bëjnë përherë të lumtur shpirtin e njeriut. Kjo botë është e krijuar për njeriun, ndërsa njeriu është i krijuar për adhurimin ndaj Allahut të Madhërishëm i cili ka shpjeguar si arrihet lumturia:
“...pra ta dini se me të përmendur Allahun zemrat stabilizohen”.(3)
Të gjitha qëllimet e mira, veprimet, dashuria, lutjet, pendimet, përpjekjet të cilat bëhen për Allahun paraqesin përkujtim ndaj Atij. Kibla e dashurisë është Allahu i Madhërishëm.
Përse në këtë botë nuk kemi nuk mund të kemi çdo gjë që dëshirojmë?
Përgjigja është e lehtë. Sepse jemi robër. Vetëm dëshira e Allahut realizohet në mënyrë absolute. Kjo cilësi dhe mundësi i takon vetëm Atij. Duhet ditur se robi është rob,dhe për nevojat e veta ka nevojë për Zotin e tij.
Duhet ditur që ekziston dallimi në mes kësaj bote dhe Xhennetit. Në këtë botë robit nuk i jepet çfarë dëshiron,ndërsa në Xhennet do t’i jepet çdo gjë që dëshiron. Ky është premtimi i Allahut i cili me siguri realizohet.
Lumturia në këtë botë nuk qëndron në atë që të arrijmë çdo gjë që na dëshiron nefsi duke u kënaqur. Lumturia,kënaqësia dhe gëzimi është në atë që na është dhënë. Për robin secili urdhër i Allahut në vete bartë dobi (hajr). Kënaqësia e robit është në kënaqësinë e tij me përcaktimin e Zotit. Ai i cili i bindet përcaktimit të Allahut do të jetë i shpëtuar nga pikëllimi e brenga. Ai i cili është i kënaqur me atë që posedon jeta e tij është e lehtë dhe përplot gëzim. Besimtari i cili e ka njohur Allahun e Madhërishëm nuk i ka zili askujt.
Nëse robi është i kënaqur me Allahun e Madhërishëm, edhe Zoti është i kënaqur me atë.
Krijuesi ynë i Plotfuqishëm secilin send në këtë botë e ka krijuar për diçka të mire. Tërë mençuria qëndron në atë që jeta të lexohet realisht,të kuptohet drejtë dhe realisht të jetohet.
Në këtë botë ku jetojmë, rehatia dhe vështirësia janë të gërshetuara. Kjo botë është shtëpi e provimit, veprave dhe durimit. Nëse robi nuk di çfarë është e mirë për te,e di Allahu i Madhërishëm. Secili veprim i Tij është i bukur. Bukurin e veprimit të Tij, Allahu i Madhërishëm e shpjegon kështu:
“Sikur Allahu t'ua shumonte begatinë robërve të vet, ata do t'i kalonin kufijtë, por Ai i furnizon me masë që dëshiron, sepse Ai është i njohur hollësisht dhe i dijshëm për robërit e vet”.(4)
Këtë vërset, përafërsisht e shpjegon hadithi kudsi vijues:
“Besimin e disa robërve të Mi e ruan varfëria e tyre; sikur t’i bëja të pasur, sjellja e tyre do të prishej. Besimin e disa robërve të Mi e ruan pasuria e tyre, sikur t’i bëja të varfër, zemra e tyre do të prishej. Besimin e disa robërve të Mi e ruan shëndeti i tyre, sikur t’u jepja sëmundje marrëdhënia e tyre ndaj Meje do të prishej. Besimin e disa robërve të Mi e ruan sëmundja e tyre, sikur t’u jepja shëndet gjendja e tyre do të prishej. Punët e robërve të Mi i rregulloj sipas diturisë Sime. Unë i di mire zemrat e tyre dhe gjendjet e tyre të fshehta”.(5)
Ajo që një gjë nuk na pëlqen, kjo nuk tregon se ajo është e keqe apo nuk është e mirë. Ndonjëherë ndodhë që gjërat që nuk na pëlqejnë më vonë kuptojmë se në këto ka shumë mirësi. Për besimtarin secila gjë është e mirë (hajr) qoftë e ëmbël ose e ithët.
Disa vështirësi dhe sprova besimtarit i mundësojnë arritjen e shkallëve shpirtërore (derexhe) ngritin shpërblimin dhe e afrojnë tek Allahu i Madhërishëm.
Disa vështirësi dhe sprova për besimtarin janë shpagim (kefaret) për të metat e tija, dhe e pastrojnë nga mëkatet e tij.
Disa vështirësi dhe sprova besimtarin e parapengojnë të jetë i gërshetuar në punë të këqija, ato e preokupojnë dhe ia mbyllin rrugët kah mëkatet dhe dhuna.
Disa vështirësi dhe sprova janë dënim për besimtarin të cilat i shijon në këtë botë, por do të jetë i lumtur në botën tjetër.
Disa vështirësi dhe sprova e mësojnë zemrën e besimtarit t’i drejtohet Allahut të Madhërishëm, ndërsa gjuha e tij të mësohet me lutje.
Allahu i Madhërishëm gëzohet kur robi i Tij i drejtohet me përulësi, sinqeritet, nga zemra, fol me Zotin e tij dhe zërin e tij e disponojnë melekët. Allahu i Madhërishëm me vëmendje të veçantë shikon robërit e Tij me zemër të thyer dhe të plagosur.
Kënaqësia, besimi, dashuria dhe durimi janë formulë për lumturi në çerdhen familjare.
Një prej të dashurve të Zotit e kishte një bashkëshorte shumë të ashpër, të papërshtatshme dhe të rëndë. Me gjuhën dhe sjelljet e saja ia vështirësonte jetën mu sikur dënimi i xhehenemit. Ai të gjitha i përballonte me durim, duke u pjekur në këtë zjarr për çdo ditë. Këtë e çmonte si një rast për arritjen e edukatës së bukur, kështu që nuk mendonte fare për divorc. Për shkak të kësaj situate të afërmve të saj u vinte keq, bashkëshortes së tij nuk i bënte punë asnjë këshillë, sa që disa prej miqve që e njihnin filluan ta lusin Allahun që t’ia marr shpirtin.
Një ditë, gruas i erdhi momenti i caktuar dhe vdiq. Miqtë e tij e shpallën këtë ditë festë, duke i thënë: ”Miku ynë nuk erdhëm për të ngushëlluar, por për të shpreh urime se ke shpëtuar!” Por, ky i dëshpëruar tha: “Sot jam, vërtet i pikëlluar. Kjo grua për mua ishte thesari im. E kam duruar në sjelljet e saja dhe kështu kam arritur shumë shpërblime dhe shkallë shpirtërore. اfarë dëmi, sot thesari im u varros në tokë, ndërsa dyert e fitimit për mua janë mbyllur!”
Pra, ekzistojnë shumë mënyra për të qenë njeriu i lumtur.
Lumturia është në edukatën dhe sjelljen e bukur. Vendi nga i cili manifestohet sjellja e bukur është zemra.
Nuk ka dyshim se është bukur të jetosh me njeriun i cili është i kthyer kah Allahu, i cili e ka shijuar dashurinë ndaj Tij dhe ka kuptuar se mbi botën e materializuar ekziston bota tjetër ndaj të cilës ka hapur zemrën e tij. Kjo për arsye se brenga e tij është Allahu, rahatia dhe lumturia me Te. Ai i cili pa ndërprerë përsërit: “Unë, unë…” nuk ka rahati dhe lumturi, as ai i cili pa ndërpre thotë: “Unë kam të drejtë!”
Sjellja e bukur (ahlak) vërehet në mënyrën e bukur të jetesës dhe marrëdhënieve me njerëzit. Themeli i sjelljes së bukur është modestia. Modestia është cilësi e domosdoshme për marrëdhënie të mire në familje, në punë, në shoqëri dhe çdo vend. Modest d.m.th. me qenë i përulur ndaj Allahut e jo ndaj nefsit duke i vështruar mangësitë e adhurimit të vet dhe i pikëlluar për gjendjen e vet.
Në kohën e Omerit r.a. një njeri vazhdimisht zihej me bashkëshorten e tij. Një ditë vendosi të kërkoj këshillë dhe ndihmë te halifi Omer r.a.
Kur u afrua te dera e Omerit r.a. dëgjoi nga brenda, gruan duke i folur me zë të lartë Omerit r.a. U bind se edhe Omeri r.a. ishte në të njëjtën situate. Ishte i habitur se si një halif si Omeri, të dëgjoi i heshtur gruan e tij duke i folur me zë të ngritur. Nuk trokiti fare në derë dhe menjëherë u largua. Në atë moment Omeri r.a.e vërejti njeriun duke u larguar, doli dhe e thirri duke e pyetur: ”përse kishte ardhur”. Njeriu i tha: “Omer, e kisha një problem dhe erdha për t’u konsultuar me ty, por e vërejta se ti e kishe të njëjtin problem, andaj vendosa të mos shqetësoja!” Omeri r.a.e pyeti: “اfarë problemi ke?” Njeriu i tha: “Gruaja ime më fol me tone të lartë, ashpër përgjigjet në pyetjet e mija, e kjo më mundon tepër. ”Omeri r.a. i tha: “Shiko, gratë kanë shumë obligime ndaj burrave. Andaj duhet me qenë të durueshëm me ato. Ato ruajnë shtëpinë tone, gatuajnë, përgatitin ushqimin, ushqejnë fëmijët, pastrojnë shtëpinë dhe rrobat tona, qetësojnë nefsin tone dhe na ruajnë nga harami. Andaj si mos ta duroj gruan e cila aq shumë bënë për mua?!”
Kur njeriu dëgjoi këto fjalë nga halifi tha: “Të gjitha këto i bënë edhe gruaja ime!”
Omeri r.a. më pastaj i tha: “Vëllai im, duro në fjalët e bashkëshortes. Jeta në këtë botë është e shkurtër: vjen e shkon!
Omeri r.a. i cili ishte i fuqishëm si shkëmbi, në disa situate për hir të kënaqësisë së Allahut, ka dit të jetë i butë si kadifeja.
Kjo është përulësi dhe modesti. Vlera e njeriut tek Allahu i Madhërishëm do të ngritët aq sa është modest dhe i përulur ndaj krijesave të Tija.
Sjellja e bukur dhe edukata e bukur janë thesari më i madh i kësaj bote. Ai i cili arrin këto bëhet aq i lumtur sa që lumturin e tij nuk mund ta prishë askush. Ai e ka gjetur paqen dhe lumturinë (hudur) me Allahun e Madhërishëm dhe këtë e përcjellë tek të tjerët. Ata që kanë gjetur qetësinë dhe lumturinë në Allahun e Madhërishëm arrin atë lloj fuqie dhe aftësie që mund të duan edhe ata që nuk i duan, t’i vizitojnë ata që i kanë lënë, t’iu fal atyre padrejtësitë që ia kanë bërë, t’ju jap atyre që nuk japin. Një ashpërsi ata e kthejnë me buzëqeshje. Ata asnjëherë nuk hyjnë në diskutim me injorantët, të cilët sillen keq me ata, ndiejnë keqardhje duke u thënë: “Paqe për ju!” dhe vazhdojnë rrugëtimin e tyre.
Besimtari duhet të kontrolloj dhe të kujdeset për sjelljet e tij në çdo punë dhe situatë. Nëse bashkëshortja e tij, fëmija, fqinji, kolegu në punë, etj. i bëjnë diçka shqetësuese dhe sillen pa pëlqyeshëm me atë, së pari që duhet pyetur vetën është: “اfarë gabimi kam bërë ndaj Allahut të Madhërishëm që kjo të ndodhë? A thua ndonjë mëkat imi është shkak i kësaj?!”
Natyrisht, kështu mendon i mençuri dhe i drejti. Nëse tek vetja sheh ndonjë mëkat, e lëshon dhe kërkon falje nga Allahu.
Imam Abulvehab Sharaniu, Allahu e mëshiroftë, fshehtësinë e sjelljes së mirë e shpjegon kështu: “Vëlla, mu’min, nëse dëshiron që bashkëshortja jote të jetë e mirësjellshme ndaj teje, mundohu (përpiqu) të jesh i sinqertë dhe i drejtë ndaj Allahut të Madhërishëm. Duke mos e ditur këtë, shumë njerëz nuk janë të vëmendshëm në karakteristika personale, por ankohen në sjelljet e grave të tyre. Sikur ta dinin këtë gjë delikate së pari do të ishin të kujdesshëm në mangësitë e tyre, do t’i rregullonin këto, ngase atëherë do të ndryshohej edhe sjellja e grave të tyre. Në këtë jam bindur nëpërmes bashkëshortes sime, Allahu qoftë i kënaqur me atë kurdo që e bëja ndonjë mëkat haptas apo fshehtas, menjëherë reflektohej tek ajo, e ajo vërtet ishte një grua me edukate dhe sjellje të bukur. Mirëpo kur unë ndryshoja edhe ajo ndryshohej. Në këtë jam vërtetuar shumë herë. Për këtë sa here që tek bashkëshortja ime shihja diçka që nuk më pëlqente, menjëherë hulumtoja vetën dhe kur unë rregulloja sjelljen dhe gjendjen time në harmoni, e shihja se edhe ajo ndryshohej.”
Fudajl ibn Ijad, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Sa here që bëja ndonjë mëkat ndaj Allahut të Madhërishëm, pasojat i shihja te kafsha kalëruese, shërbëtori dhe bashkëshortja, sjellja e tyre ndaj meje ndryshonte, dhe karakteri i tyre bëhej i keq. Kur e vëreja këtë, pendohesha dhe kërkoja falje nga Allahu, dhe sjellja e tyre e keqe menjëherë ndryshonte. Mirëpo nëse edhe pas pendimit dhe kërkim faljes, sjellja e kafshës kalëruese, shërbëtorit dhe gruas nuk ndryshonte, kuptoja që pendimi (teubeja) nuk është pranuar, dhe bëhesha edhe më i kujdesshëm.”
Sjellja e bukur ndaj bashkëshortes nuk d.m.th. vetëm mos me i shkaktuar brenga dhe probleme. Përkundrazi, sjellja e bukur ndaj saj d.m.th. me qenë i durueshëm në sprovat që vijnë nga ajo. Qëndrimi i bukur ndaj bashkëshortes d.m.th. me qenë i mençur, i durueshëm kur ajo hidhërohet dhe humbas kontrollin mbi vetën. Disa mendojnë që Pejgamberi, s.a.v.s. nuk ka pasur probleme dhe vështirësi në familjen e tij. Por, nuk është kështu.
Bashkëshortet e tija të pastra, nënat tona, nuk kanë qenë gjithmonë të durueshme, tolerante dhe të kënaqura. Me këtë Allahu i Madhërishëm deshi t’i tregoi tërë njerëzimit bukurin e sjelljes dhe edukatës së të dashurit të Tij, Muhamedit a.s. Kjo bukuri duhej të vërehej në ambientin e tij familjar që ai të jetë shembull i gjithë kryefamiljarëve duke treguar çfarë duhet të jetë një bashkëshort, imam, baba, gjysh, fqinj, mik etj. Bashkëshortet e tija që jeton në shtëpinë e tij, ndonjëherë pa dashur, pa qëllim, me sjelljet e tyre të ashpra shkundnin trëndafilin e Xhennetit për të dalë jashtë aroma e këndshme duke u përhapur për rreth. Me qenë në bashkësi bashkëshortore me shumë gra, dhe me u sjellë me secilën sipas temperamentit të saj dhe me i bërë të gjitha të kënaqura nuk është lehtë. Kjo është e mundur vetëm me përkrahjen dhe ndihmën e Allahut të Madhërishëm.
Në kohën tonë njeriu nuk është në gjendje me bartë peshën e jetës bashkëshortore me një grua duke e bërë të kënaqur. Duke e vërejtur gjendjen tonë, njeriu mund të kuptoj madhështinë dhe vlerën e Pejgamberit tonë(s.a.v.s.). Një ditë në mes të Pejgamberit,s.a.v.s. dhe Aishës r.a. ndodhi një mosmarrëveshje për një çështje. Për ta zgjidhur këtë si gjykatës e ftuan Ebu Bekrin r.a. Pejgamberi s.a.v.s. i tha Aishës r.a.: “A do të flasësh ti e para apo unë?” Ajo tha: ”Së pari fol ti, por fol vetëm të vërtetën!” Në këto fjalë të saja Ebu Bekri r.a. u hidhërua dhe duke mos u përmbajtur, i ra një shpullë të forte sa që gjaku filloi t’i rrjedhë nga goja e saj. Aisha r.a. menjëherë u fsheh pas Pejgamberit,s.a.v.s. ndërsa Ebu Bekri r.a.u kthye kah ajo dhe i tha: “O armike e vetvetes, a thua Pejgamberi fletë diçka tjetër përveç të vërtetës?” Në këtë Pejgamberi, s.a.v.s. tha: “Ebu Bekër, ne nuk të kemi thirr për këtë! Dhe e mori në mbrojtje Aishën r.a.
Enesi r.a.ka thenë: “Pejgamberi i nderuar s.a.v.s. ndaj bashkëshorteve dhe fëmijëve ka qenë më i mëshirshmi prej të gjithë njerëzve”.
Një herë Pejgamberi,s.a.v.s. i tha Aishës r.a.: “Unë e di kur je e hidhëruar në mua”. “Si e di?” I tha ajo. Pejgamberi s.a.v.s. I tha : “Kur je e kënaqur me mua, thua: Betohem në Zotin e Muhammedit!” ndërsa kur je e hidhëruar me mua, thua: “Betohem në Zotin e Ibrahimit!” Në këtë Aisha r.a. tha: ”Të vërtetën e ke thënë, por kur nuk e përmendi emrin tënd me gjuhë, e përmendi me zemër“.(6)
Aisha r.a., nëna jonë, në disa raste, nuk mund t’i kundërvihej natyrës së saj, për këtë ndonjëherë hidhërohej, por zemra e saj fisnike asnjëherë nuk e ka humbur dashurinë dhe respektin ndaj Pejgamberit të nderuar s.a.v.s
Bashkëshorteve të tija Pejgamberi,s.a.v.s. u thoshte: “Mos më shqetësoni sa i përket Aishës, sepse, betohem në Allahun, në asnjë shtrat tjetër nuk më ka ardhur Shpallja përveç në të saj!”(7)
Pra, pak durim, tolerance dhe një moment heshtje në mospajtimet familjare shkakton sukses më të madh se njëmijë fjalë. Zemërimi është zjarr. Nëse kësaj i shtohet edhe nxehtësia e xhelozisë, ajo rritet në flakë. Zjarrin nuk e fikë tjetër përveç ujit.
Nefsi është sikurse zjarri, ndërsa zemra si uji. Kur burri hidhërohet dhe ngritë zërin ndërsa gruaja zgjedhë heshtjen, ai zjarr shuhet para se ta kap flaka. Mirëpo, nëse edhe ajo hidhërohet dhe ia kthen me zë të lartë,atëherë hapin duhet bërë burri duke zgjedhur heshtjen. Por,nëse humbë tërësisht kontrollin dhe me zë të lartë fillon ta sulmoj bashkëshorten, fillon zënka. Kësaj zënke më së shumti i gëzohet shejtani. Njëherë Pejgamberi s.a.v.s. i ka pyetur sahabët: “A dëshironi të ju tregoj cilat gra do të jenë banore të Xhennetit?” Sahabët thanë: “Po dëshirojmë, i Dërguar i Allahut!” Pejgamberi s.a.v.s. gratë që e meritojnë këtë lumturi i ka përshkruar kështu:
“Ato i duan shumë burrat e tyre. U lindin fëmijë. Në momentin e hidhërimit, ose nëse ndaj tyre sillen keq, ose kur bashkëshorti hidhërohet me ato, ato vejnë dorën në dorën e burrit duke thënë: “Ja dora ime është në dorën tënde. Unë nuk do të mund të flejë, përderisa ti nuk je me mua i kënaqur!”(8)
Gruaja e cila është modeste dhe me durim shërbehet me këtë formulë të Pejgamberit, s.a.v.s. dynjaja dhe Ahireti i saj janë Xhennet. Burri i cili nga kjo grua nuk pranon falje dhe qëndron të jetë i ashpër ndaj saj, do të jap llogari para Allahut të Madhërishëm.
Nëse për të dashurën tënde nuk gjen trëndafil për t’ia dhuruar, atëherë, për hir të Allahut buzëqeshi.
Pejgamberi ynë i nderuar(s.a.v.s.) ka treguar:
“Në natën e Israsë, në Xhennet e pash një pallat. Para pallatit ishte një grua duke marrë abdest. Kur Pyeta: ’I kujt është ky pallat?’ Më thanë i Omerit”. Desha të shëtitja nëpër pallat, por mu kujtua xhelozia e Omerit dhe u ndala.”
Kur Omeri r.a. dëgjoi këto fjalë të Pejgamberit s.a.v.s. filloi të qajë, duke thënë: ”A thua unë të jem xheloz ndaj teje, i Dërguar i Allahut?”(9)
El-Fezari, bijës së tij Esma bint Harixhes, e cila martohej ia dha këto këshilla:
“Bija ime, po e len familjen ku ke lindur dhe je rritur, dhe ja tani, po bëhesh shok i jetës dikujt të cilin nuk e njehë në esencë. Ti bëhu ndaj tij sikurse Toka, për t’u bërë ai ty si Qielli. Ti bëhu vend pushimi i tij që ai të bëhet shtylla jote. Ti bëhu robëresha e tij, që ai të bëhet robi yt. Kur kërkon nga ai diçka, mos u bëjë këmbëngulëse që ta hidhërosh. Ruaje shqisën e të nuhaturit, të dëgjimit dhe të parit e tij. Sepse:
-shqisa e të nuhaturit të tij le të ndiej vetëm aromën e këndshme nga ti.
-veshi i tij le të dëgjoj vetëm fjalë të bukura prej teje.
-kur të shikoj me sytë e tij, le të shikoj vetëm bukurin.
Të parët tanë nuk kanë thënë pa arsye:”Në mesin e zogjve, folenë e ndërton zogu femër.”
Lumturia nuk është në pasurinë e madhe, në pozitë, name, në shumë fëmijë, në jetë të begatë e as në dituri materiale. Lumturia është diçka që njeriu ndien në vete: pastërtia shpirtërore, qetësia e zemrës, kraharori i gjerë, qetësia e ndjenjave. Lumturia është diçka që buron nga njeriu e nuk vie nga jashtë. Nëse e mendojmë lumturinë si pemë e cila rritet nga shpirti dhe zemra e njeriut,ndërsa besimi në Allahun dhe botën tjetër paraqet ujin,ushqimin dhe ajrin e tij. Qetësia shpirtërore, pa dyshim, paraqet burimin e pare të lumturisë. Kjo qetësi është inspirim nga Allahu. Kjo është dritë e cila qetëson frikësimet, mënjanon brenga dhe ngushëllim në pikëllim.
Allahu i Madhërishëm në Kur’anin fisnik urdhëron e thotë:
“...kush i përmbahet udhëzimit Tim, ai nuk ka për të humbur (në Dynja) e as nuk ka për të dështuar (në jetën tjetër). E kush ia kthen shpinën udhëzimit Tim, do të ketë jetë të vështirë...”(10)
1. Junus, 62
2.El Israë, 11
3. Er Rra’d, 28
4. Esh Shura, 27
5.Ibn Eaud Dunja, Kitabul-evlija, nr.1 Bejhekiu, El Esman ves-sifat, 1/204; Ibn Asakir, Tarihu Medineti Dimeshk, 7/95-96, Bejrut, 1995; Ibn Kethir,Tefsir,7/206; Hejthemi, Mexhmenz-zevaid, 10/27o
6. Buhariu, Nikah, 108, Edeb, 63, Muslimi, Fedailus-sehabe, 90
7. Buhariu, Menakib,62; Nesai, Ishretun-nisa, 3, 36; Ahmedi, Musned, 6/293
8. Taberaniu, El Kefir, 19/14o; El-Efsat, nr 1764, Hajtheni Mexhmeu-zevaid, 4/312; Mundhiri, El-Tergib, nr.2899
9. Buhariu, Bediul-halk, 8, Nikah, 108; Ibn Maxhxheh, Mukaddime, 11; Ibn Haxher, Fethul-bari, 10/400-4001
10. Ta Ha, 123-124
Përgatiti: Prim.dr.med.sc. Ali F. Iljazi
Me qenë i lumtur është dëshirë e secilit njëri në rruzullin tokësor. Edhe pse të kuptuarit e lumturisë ndryshon te njerëzit varësisht nga temperamenti, shpirti, konstitucioni dhe shija, por qëllimi është i njëjtë e ky është: me qenë i lumtur dhe pa brenga.
Lumturia është diçka që njeriu mund ta ndiej dhe gjej në zemër. Shkaqet e lumturisë prej zemrës në zemër janë të ndryshme. Ajo që një zemre i duket dhembje, tjetrës mund t’i ofroj kënaqësi. Ajo nga e cila një zemër ikë dhe frikësohet, tjetra mund të gjejë afërsi dhe dashuri. Një zemër mund të gjejë lumturi në shëndet dhe pasuri, e tjetra në sëmundje dhe varfëri. Rrugët që orientojnë kah lumturia janë të ndryshme aq sa ka edhe natyra njerëzore
Tema jonë është lumturia e njeriut që të jetë mik i Allahut, si na mëson Krijuesi i Plotfuqishëm:
“Ta keni të ditur se të dashurit e Allahut (evliatë) nuk kanë frikë (në botën tjetër) e as kurrfarë brengosje?”(1)
Pra në fenë tone lumturia nuk është një gjë e imagjinuar. Ajo para nesh është vendosur si mënyrë e jetës: rruga deri te ajo është trasuar dhe është treguar dituria për mënyrën e arritjes së saj.
Kjo lumturi është rruga e besimit, dashurisë dhe sjelljes së bukur, rruga me të cilën zemra gjen qetësinë, rahatinë me Allahun e Madhërishëm. Në këtë rrugë çdo gjë, qoftë e ëmbël apo e ithët, shërben për arritjen e lumturisë. Gjithsesi, lumturia është më e ëmbël sa përjetohen vështirësi për të Dashurin. Për këtë të gjithë pejgamberët dhe të dashuruarit në rrugën e të Dashurit, i kanë dhënë përparësi vështirësive ndaj rahatisë.
Mirëpo egoja impulsive-pasionet e njeriut (nefsi) ka në cilësi e kjo është: ajo donë shpejtësinë dhe zgjedhë më të lehtën. Nefsi është i krijuar me cilësinë e shpejtësisë, siç është shpjeguar në vërsetin kur’anor:
“...njeriu (nga vetë natyra e tij) është i ngutshëm”.(2)
Për shkak të lumturisë e cila zgjatë vetëm një moment, njeriu e lenë lumturinë e përjetshme të cilën nuk mund ta gjejë. Për këtë ai përsëritë “Dynja, dynja”e nuk thotë “O Zot,o Zot”, është i orientuar nga kënaqësitë dhe epshet e ndaluara, haramet, e nuk sheh se për vepra të mira e pretë lumturia e përhershme-Xhenneti!
Lumturia e vërtetë është vetëm ajo që zgjatë tërë kohën dhe mbushë tërë qenien e njeriut. Njeriu i lumtur ndien përjetim të këndshëm tërë kohën,të gjitha organet e tija e ndiejnë gëzimin. Gjërat të cilat e bëjnë të lumtur egon e tij (nefsin) duhet ta bëjnë të lumtur edhe shpirtin e tij. Kur trupi gjen qetësinë edhe zemra duhet ta përjetojë këtë kënaqësi. Nëse lumturia në qenien e tij nuk është e baraspeshuar, ajo do të jetë vetëm kënaqësi kaluese, momentale, dhe përderisa një pjesë e qenies tij qesh, pjesa tjetër qan. Islami tërheq vërejtjen në dënimin e lumturisë së baraspeshuar, dhe urdhëron që jeta jonë trupore e shpirtërore të jetë e bukur dhe e rregulluar.
Sikur që njeriu i ka obligimet ndaj nefsit të tij, ashtu i ka edhe ndaj shpirtit të tij mu sikur stomaku që kërkon ushqimin e tij, edhe zemra kërkon ushqimin e vet. Shkurtimisht, secili organ i jonë ka të drejtën në rahati dhe lumturi. Përveç kësaj ne kemi obligime ndaj familjes dhe rrethit ku jetojmë, por të drejtën më të madhe mbi ne e ka Allahu i Madhërishëm. Ai i cili nuk i plotëson të drejtat dhe obligimet e veta nuk do të jetë i lumtur.
اdo gjë që i pëlqen nefsit ekziston një kënaqësi, duke përfshirë edhe gjërat e ndaluara (haram). Këto kënaqësi janë të natyrës materiale. Lehtë arrihen dhe shpejtë shuhen. Zgjatja e kënaqësive materiale është e shkurtër, ndërsa ëmbëlsia e vogël. Kënaqësia materiale nuk mund të gëzoj shpirtin. Ajo në zemër len vetëm brengë.
Njeriu gëzohet kur i servohet në tryezë një gjellë e parapëlqyer, por pasi të ngopet, sytë e tij nuk mund ta shohin më, andaj ushqimi dhe pija nuk janë shkak i lumturisë së përhershme. Këto dhe gjërat tjera materiale nuk mund ta ushqejnë zemrën dhe shpirtin.
Gëzimi i njeriut në marrëdhëniet intime me bashkëshorten e tij të ligjshme, nuk është përherë. Ngjashëm është edhe me gjërat tjera të lejuara, por nëse kënaqësia kërkohet në gjërat e ndaluara (haram) atëherë kjo bëhet shkak i fatkeqësisë dhe shkatërrimit total të njeriut.
Shkurtimisht, begatit e kësaj bote dhe kënaqësitë materiale nuk mund ta bëjnë përherë të lumtur shpirtin e njeriut. Kjo botë është e krijuar për njeriun, ndërsa njeriu është i krijuar për adhurimin ndaj Allahut të Madhërishëm i cili ka shpjeguar si arrihet lumturia:
“...pra ta dini se me të përmendur Allahun zemrat stabilizohen”.(3)
Të gjitha qëllimet e mira, veprimet, dashuria, lutjet, pendimet, përpjekjet të cilat bëhen për Allahun paraqesin përkujtim ndaj Atij. Kibla e dashurisë është Allahu i Madhërishëm.
Përse në këtë botë nuk kemi nuk mund të kemi çdo gjë që dëshirojmë?
Përgjigja është e lehtë. Sepse jemi robër. Vetëm dëshira e Allahut realizohet në mënyrë absolute. Kjo cilësi dhe mundësi i takon vetëm Atij. Duhet ditur se robi është rob,dhe për nevojat e veta ka nevojë për Zotin e tij.
Duhet ditur që ekziston dallimi në mes kësaj bote dhe Xhennetit. Në këtë botë robit nuk i jepet çfarë dëshiron,ndërsa në Xhennet do t’i jepet çdo gjë që dëshiron. Ky është premtimi i Allahut i cili me siguri realizohet.
Lumturia në këtë botë nuk qëndron në atë që të arrijmë çdo gjë që na dëshiron nefsi duke u kënaqur. Lumturia,kënaqësia dhe gëzimi është në atë që na është dhënë. Për robin secili urdhër i Allahut në vete bartë dobi (hajr). Kënaqësia e robit është në kënaqësinë e tij me përcaktimin e Zotit. Ai i cili i bindet përcaktimit të Allahut do të jetë i shpëtuar nga pikëllimi e brenga. Ai i cili është i kënaqur me atë që posedon jeta e tij është e lehtë dhe përplot gëzim. Besimtari i cili e ka njohur Allahun e Madhërishëm nuk i ka zili askujt.
Nëse robi është i kënaqur me Allahun e Madhërishëm, edhe Zoti është i kënaqur me atë.
Krijuesi ynë i Plotfuqishëm secilin send në këtë botë e ka krijuar për diçka të mire. Tërë mençuria qëndron në atë që jeta të lexohet realisht,të kuptohet drejtë dhe realisht të jetohet.
Në këtë botë ku jetojmë, rehatia dhe vështirësia janë të gërshetuara. Kjo botë është shtëpi e provimit, veprave dhe durimit. Nëse robi nuk di çfarë është e mirë për te,e di Allahu i Madhërishëm. Secili veprim i Tij është i bukur. Bukurin e veprimit të Tij, Allahu i Madhërishëm e shpjegon kështu:
“Sikur Allahu t'ua shumonte begatinë robërve të vet, ata do t'i kalonin kufijtë, por Ai i furnizon me masë që dëshiron, sepse Ai është i njohur hollësisht dhe i dijshëm për robërit e vet”.(4)
Këtë vërset, përafërsisht e shpjegon hadithi kudsi vijues:
“Besimin e disa robërve të Mi e ruan varfëria e tyre; sikur t’i bëja të pasur, sjellja e tyre do të prishej. Besimin e disa robërve të Mi e ruan pasuria e tyre, sikur t’i bëja të varfër, zemra e tyre do të prishej. Besimin e disa robërve të Mi e ruan shëndeti i tyre, sikur t’u jepja sëmundje marrëdhënia e tyre ndaj Meje do të prishej. Besimin e disa robërve të Mi e ruan sëmundja e tyre, sikur t’u jepja shëndet gjendja e tyre do të prishej. Punët e robërve të Mi i rregulloj sipas diturisë Sime. Unë i di mire zemrat e tyre dhe gjendjet e tyre të fshehta”.(5)
Ajo që një gjë nuk na pëlqen, kjo nuk tregon se ajo është e keqe apo nuk është e mirë. Ndonjëherë ndodhë që gjërat që nuk na pëlqejnë më vonë kuptojmë se në këto ka shumë mirësi. Për besimtarin secila gjë është e mirë (hajr) qoftë e ëmbël ose e ithët.
Disa vështirësi dhe sprova besimtarit i mundësojnë arritjen e shkallëve shpirtërore (derexhe) ngritin shpërblimin dhe e afrojnë tek Allahu i Madhërishëm.
Disa vështirësi dhe sprova për besimtarin janë shpagim (kefaret) për të metat e tija, dhe e pastrojnë nga mëkatet e tij.
Disa vështirësi dhe sprova besimtarin e parapengojnë të jetë i gërshetuar në punë të këqija, ato e preokupojnë dhe ia mbyllin rrugët kah mëkatet dhe dhuna.
Disa vështirësi dhe sprova janë dënim për besimtarin të cilat i shijon në këtë botë, por do të jetë i lumtur në botën tjetër.
Disa vështirësi dhe sprova e mësojnë zemrën e besimtarit t’i drejtohet Allahut të Madhërishëm, ndërsa gjuha e tij të mësohet me lutje.
Allahu i Madhërishëm gëzohet kur robi i Tij i drejtohet me përulësi, sinqeritet, nga zemra, fol me Zotin e tij dhe zërin e tij e disponojnë melekët. Allahu i Madhërishëm me vëmendje të veçantë shikon robërit e Tij me zemër të thyer dhe të plagosur.
Kënaqësia, besimi, dashuria dhe durimi janë formulë për lumturi në çerdhen familjare.
Një prej të dashurve të Zotit e kishte një bashkëshorte shumë të ashpër, të papërshtatshme dhe të rëndë. Me gjuhën dhe sjelljet e saja ia vështirësonte jetën mu sikur dënimi i xhehenemit. Ai të gjitha i përballonte me durim, duke u pjekur në këtë zjarr për çdo ditë. Këtë e çmonte si një rast për arritjen e edukatës së bukur, kështu që nuk mendonte fare për divorc. Për shkak të kësaj situate të afërmve të saj u vinte keq, bashkëshortes së tij nuk i bënte punë asnjë këshillë, sa që disa prej miqve që e njihnin filluan ta lusin Allahun që t’ia marr shpirtin.
Një ditë, gruas i erdhi momenti i caktuar dhe vdiq. Miqtë e tij e shpallën këtë ditë festë, duke i thënë: ”Miku ynë nuk erdhëm për të ngushëlluar, por për të shpreh urime se ke shpëtuar!” Por, ky i dëshpëruar tha: “Sot jam, vërtet i pikëlluar. Kjo grua për mua ishte thesari im. E kam duruar në sjelljet e saja dhe kështu kam arritur shumë shpërblime dhe shkallë shpirtërore. اfarë dëmi, sot thesari im u varros në tokë, ndërsa dyert e fitimit për mua janë mbyllur!”
Pra, ekzistojnë shumë mënyra për të qenë njeriu i lumtur.
Lumturia është në edukatën dhe sjelljen e bukur. Vendi nga i cili manifestohet sjellja e bukur është zemra.
Nuk ka dyshim se është bukur të jetosh me njeriun i cili është i kthyer kah Allahu, i cili e ka shijuar dashurinë ndaj Tij dhe ka kuptuar se mbi botën e materializuar ekziston bota tjetër ndaj të cilës ka hapur zemrën e tij. Kjo për arsye se brenga e tij është Allahu, rahatia dhe lumturia me Te. Ai i cili pa ndërprerë përsërit: “Unë, unë…” nuk ka rahati dhe lumturi, as ai i cili pa ndërpre thotë: “Unë kam të drejtë!”
Sjellja e bukur (ahlak) vërehet në mënyrën e bukur të jetesës dhe marrëdhënieve me njerëzit. Themeli i sjelljes së bukur është modestia. Modestia është cilësi e domosdoshme për marrëdhënie të mire në familje, në punë, në shoqëri dhe çdo vend. Modest d.m.th. me qenë i përulur ndaj Allahut e jo ndaj nefsit duke i vështruar mangësitë e adhurimit të vet dhe i pikëlluar për gjendjen e vet.
Në kohën e Omerit r.a. një njeri vazhdimisht zihej me bashkëshorten e tij. Një ditë vendosi të kërkoj këshillë dhe ndihmë te halifi Omer r.a.
Kur u afrua te dera e Omerit r.a. dëgjoi nga brenda, gruan duke i folur me zë të lartë Omerit r.a. U bind se edhe Omeri r.a. ishte në të njëjtën situate. Ishte i habitur se si një halif si Omeri, të dëgjoi i heshtur gruan e tij duke i folur me zë të ngritur. Nuk trokiti fare në derë dhe menjëherë u largua. Në atë moment Omeri r.a.e vërejti njeriun duke u larguar, doli dhe e thirri duke e pyetur: ”përse kishte ardhur”. Njeriu i tha: “Omer, e kisha një problem dhe erdha për t’u konsultuar me ty, por e vërejta se ti e kishe të njëjtin problem, andaj vendosa të mos shqetësoja!” Omeri r.a.e pyeti: “اfarë problemi ke?” Njeriu i tha: “Gruaja ime më fol me tone të lartë, ashpër përgjigjet në pyetjet e mija, e kjo më mundon tepër. ”Omeri r.a. i tha: “Shiko, gratë kanë shumë obligime ndaj burrave. Andaj duhet me qenë të durueshëm me ato. Ato ruajnë shtëpinë tone, gatuajnë, përgatitin ushqimin, ushqejnë fëmijët, pastrojnë shtëpinë dhe rrobat tona, qetësojnë nefsin tone dhe na ruajnë nga harami. Andaj si mos ta duroj gruan e cila aq shumë bënë për mua?!”
Kur njeriu dëgjoi këto fjalë nga halifi tha: “Të gjitha këto i bënë edhe gruaja ime!”
Omeri r.a. më pastaj i tha: “Vëllai im, duro në fjalët e bashkëshortes. Jeta në këtë botë është e shkurtër: vjen e shkon!
Omeri r.a. i cili ishte i fuqishëm si shkëmbi, në disa situate për hir të kënaqësisë së Allahut, ka dit të jetë i butë si kadifeja.
Kjo është përulësi dhe modesti. Vlera e njeriut tek Allahu i Madhërishëm do të ngritët aq sa është modest dhe i përulur ndaj krijesave të Tija.
Sjellja e bukur dhe edukata e bukur janë thesari më i madh i kësaj bote. Ai i cili arrin këto bëhet aq i lumtur sa që lumturin e tij nuk mund ta prishë askush. Ai e ka gjetur paqen dhe lumturinë (hudur) me Allahun e Madhërishëm dhe këtë e përcjellë tek të tjerët. Ata që kanë gjetur qetësinë dhe lumturinë në Allahun e Madhërishëm arrin atë lloj fuqie dhe aftësie që mund të duan edhe ata që nuk i duan, t’i vizitojnë ata që i kanë lënë, t’iu fal atyre padrejtësitë që ia kanë bërë, t’ju jap atyre që nuk japin. Një ashpërsi ata e kthejnë me buzëqeshje. Ata asnjëherë nuk hyjnë në diskutim me injorantët, të cilët sillen keq me ata, ndiejnë keqardhje duke u thënë: “Paqe për ju!” dhe vazhdojnë rrugëtimin e tyre.
Besimtari duhet të kontrolloj dhe të kujdeset për sjelljet e tij në çdo punë dhe situatë. Nëse bashkëshortja e tij, fëmija, fqinji, kolegu në punë, etj. i bëjnë diçka shqetësuese dhe sillen pa pëlqyeshëm me atë, së pari që duhet pyetur vetën është: “اfarë gabimi kam bërë ndaj Allahut të Madhërishëm që kjo të ndodhë? A thua ndonjë mëkat imi është shkak i kësaj?!”
Natyrisht, kështu mendon i mençuri dhe i drejti. Nëse tek vetja sheh ndonjë mëkat, e lëshon dhe kërkon falje nga Allahu.
Imam Abulvehab Sharaniu, Allahu e mëshiroftë, fshehtësinë e sjelljes së mirë e shpjegon kështu: “Vëlla, mu’min, nëse dëshiron që bashkëshortja jote të jetë e mirësjellshme ndaj teje, mundohu (përpiqu) të jesh i sinqertë dhe i drejtë ndaj Allahut të Madhërishëm. Duke mos e ditur këtë, shumë njerëz nuk janë të vëmendshëm në karakteristika personale, por ankohen në sjelljet e grave të tyre. Sikur ta dinin këtë gjë delikate së pari do të ishin të kujdesshëm në mangësitë e tyre, do t’i rregullonin këto, ngase atëherë do të ndryshohej edhe sjellja e grave të tyre. Në këtë jam bindur nëpërmes bashkëshortes sime, Allahu qoftë i kënaqur me atë kurdo që e bëja ndonjë mëkat haptas apo fshehtas, menjëherë reflektohej tek ajo, e ajo vërtet ishte një grua me edukate dhe sjellje të bukur. Mirëpo kur unë ndryshoja edhe ajo ndryshohej. Në këtë jam vërtetuar shumë herë. Për këtë sa here që tek bashkëshortja ime shihja diçka që nuk më pëlqente, menjëherë hulumtoja vetën dhe kur unë rregulloja sjelljen dhe gjendjen time në harmoni, e shihja se edhe ajo ndryshohej.”
Fudajl ibn Ijad, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Sa here që bëja ndonjë mëkat ndaj Allahut të Madhërishëm, pasojat i shihja te kafsha kalëruese, shërbëtori dhe bashkëshortja, sjellja e tyre ndaj meje ndryshonte, dhe karakteri i tyre bëhej i keq. Kur e vëreja këtë, pendohesha dhe kërkoja falje nga Allahu, dhe sjellja e tyre e keqe menjëherë ndryshonte. Mirëpo nëse edhe pas pendimit dhe kërkim faljes, sjellja e kafshës kalëruese, shërbëtorit dhe gruas nuk ndryshonte, kuptoja që pendimi (teubeja) nuk është pranuar, dhe bëhesha edhe më i kujdesshëm.”
Sjellja e bukur ndaj bashkëshortes nuk d.m.th. vetëm mos me i shkaktuar brenga dhe probleme. Përkundrazi, sjellja e bukur ndaj saj d.m.th. me qenë i durueshëm në sprovat që vijnë nga ajo. Qëndrimi i bukur ndaj bashkëshortes d.m.th. me qenë i mençur, i durueshëm kur ajo hidhërohet dhe humbas kontrollin mbi vetën. Disa mendojnë që Pejgamberi, s.a.v.s. nuk ka pasur probleme dhe vështirësi në familjen e tij. Por, nuk është kështu.
Bashkëshortet e tija të pastra, nënat tona, nuk kanë qenë gjithmonë të durueshme, tolerante dhe të kënaqura. Me këtë Allahu i Madhërishëm deshi t’i tregoi tërë njerëzimit bukurin e sjelljes dhe edukatës së të dashurit të Tij, Muhamedit a.s. Kjo bukuri duhej të vërehej në ambientin e tij familjar që ai të jetë shembull i gjithë kryefamiljarëve duke treguar çfarë duhet të jetë një bashkëshort, imam, baba, gjysh, fqinj, mik etj. Bashkëshortet e tija që jeton në shtëpinë e tij, ndonjëherë pa dashur, pa qëllim, me sjelljet e tyre të ashpra shkundnin trëndafilin e Xhennetit për të dalë jashtë aroma e këndshme duke u përhapur për rreth. Me qenë në bashkësi bashkëshortore me shumë gra, dhe me u sjellë me secilën sipas temperamentit të saj dhe me i bërë të gjitha të kënaqura nuk është lehtë. Kjo është e mundur vetëm me përkrahjen dhe ndihmën e Allahut të Madhërishëm.
Në kohën tonë njeriu nuk është në gjendje me bartë peshën e jetës bashkëshortore me një grua duke e bërë të kënaqur. Duke e vërejtur gjendjen tonë, njeriu mund të kuptoj madhështinë dhe vlerën e Pejgamberit tonë(s.a.v.s.). Një ditë në mes të Pejgamberit,s.a.v.s. dhe Aishës r.a. ndodhi një mosmarrëveshje për një çështje. Për ta zgjidhur këtë si gjykatës e ftuan Ebu Bekrin r.a. Pejgamberi s.a.v.s. i tha Aishës r.a.: “A do të flasësh ti e para apo unë?” Ajo tha: ”Së pari fol ti, por fol vetëm të vërtetën!” Në këto fjalë të saja Ebu Bekri r.a. u hidhërua dhe duke mos u përmbajtur, i ra një shpullë të forte sa që gjaku filloi t’i rrjedhë nga goja e saj. Aisha r.a. menjëherë u fsheh pas Pejgamberit,s.a.v.s. ndërsa Ebu Bekri r.a.u kthye kah ajo dhe i tha: “O armike e vetvetes, a thua Pejgamberi fletë diçka tjetër përveç të vërtetës?” Në këtë Pejgamberi, s.a.v.s. tha: “Ebu Bekër, ne nuk të kemi thirr për këtë! Dhe e mori në mbrojtje Aishën r.a.
Enesi r.a.ka thenë: “Pejgamberi i nderuar s.a.v.s. ndaj bashkëshorteve dhe fëmijëve ka qenë më i mëshirshmi prej të gjithë njerëzve”.
Një herë Pejgamberi,s.a.v.s. i tha Aishës r.a.: “Unë e di kur je e hidhëruar në mua”. “Si e di?” I tha ajo. Pejgamberi s.a.v.s. I tha : “Kur je e kënaqur me mua, thua: Betohem në Zotin e Muhammedit!” ndërsa kur je e hidhëruar me mua, thua: “Betohem në Zotin e Ibrahimit!” Në këtë Aisha r.a. tha: ”Të vërtetën e ke thënë, por kur nuk e përmendi emrin tënd me gjuhë, e përmendi me zemër“.(6)
Aisha r.a., nëna jonë, në disa raste, nuk mund t’i kundërvihej natyrës së saj, për këtë ndonjëherë hidhërohej, por zemra e saj fisnike asnjëherë nuk e ka humbur dashurinë dhe respektin ndaj Pejgamberit të nderuar s.a.v.s
Bashkëshorteve të tija Pejgamberi,s.a.v.s. u thoshte: “Mos më shqetësoni sa i përket Aishës, sepse, betohem në Allahun, në asnjë shtrat tjetër nuk më ka ardhur Shpallja përveç në të saj!”(7)
Pra, pak durim, tolerance dhe një moment heshtje në mospajtimet familjare shkakton sukses më të madh se njëmijë fjalë. Zemërimi është zjarr. Nëse kësaj i shtohet edhe nxehtësia e xhelozisë, ajo rritet në flakë. Zjarrin nuk e fikë tjetër përveç ujit.
Nefsi është sikurse zjarri, ndërsa zemra si uji. Kur burri hidhërohet dhe ngritë zërin ndërsa gruaja zgjedhë heshtjen, ai zjarr shuhet para se ta kap flaka. Mirëpo, nëse edhe ajo hidhërohet dhe ia kthen me zë të lartë,atëherë hapin duhet bërë burri duke zgjedhur heshtjen. Por,nëse humbë tërësisht kontrollin dhe me zë të lartë fillon ta sulmoj bashkëshorten, fillon zënka. Kësaj zënke më së shumti i gëzohet shejtani. Njëherë Pejgamberi s.a.v.s. i ka pyetur sahabët: “A dëshironi të ju tregoj cilat gra do të jenë banore të Xhennetit?” Sahabët thanë: “Po dëshirojmë, i Dërguar i Allahut!” Pejgamberi s.a.v.s. gratë që e meritojnë këtë lumturi i ka përshkruar kështu:
“Ato i duan shumë burrat e tyre. U lindin fëmijë. Në momentin e hidhërimit, ose nëse ndaj tyre sillen keq, ose kur bashkëshorti hidhërohet me ato, ato vejnë dorën në dorën e burrit duke thënë: “Ja dora ime është në dorën tënde. Unë nuk do të mund të flejë, përderisa ti nuk je me mua i kënaqur!”(8)
Gruaja e cila është modeste dhe me durim shërbehet me këtë formulë të Pejgamberit, s.a.v.s. dynjaja dhe Ahireti i saj janë Xhennet. Burri i cili nga kjo grua nuk pranon falje dhe qëndron të jetë i ashpër ndaj saj, do të jap llogari para Allahut të Madhërishëm.
Nëse për të dashurën tënde nuk gjen trëndafil për t’ia dhuruar, atëherë, për hir të Allahut buzëqeshi.
Pejgamberi ynë i nderuar(s.a.v.s.) ka treguar:
“Në natën e Israsë, në Xhennet e pash një pallat. Para pallatit ishte një grua duke marrë abdest. Kur Pyeta: ’I kujt është ky pallat?’ Më thanë i Omerit”. Desha të shëtitja nëpër pallat, por mu kujtua xhelozia e Omerit dhe u ndala.”
Kur Omeri r.a. dëgjoi këto fjalë të Pejgamberit s.a.v.s. filloi të qajë, duke thënë: ”A thua unë të jem xheloz ndaj teje, i Dërguar i Allahut?”(9)
El-Fezari, bijës së tij Esma bint Harixhes, e cila martohej ia dha këto këshilla:
“Bija ime, po e len familjen ku ke lindur dhe je rritur, dhe ja tani, po bëhesh shok i jetës dikujt të cilin nuk e njehë në esencë. Ti bëhu ndaj tij sikurse Toka, për t’u bërë ai ty si Qielli. Ti bëhu vend pushimi i tij që ai të bëhet shtylla jote. Ti bëhu robëresha e tij, që ai të bëhet robi yt. Kur kërkon nga ai diçka, mos u bëjë këmbëngulëse që ta hidhërosh. Ruaje shqisën e të nuhaturit, të dëgjimit dhe të parit e tij. Sepse:
-shqisa e të nuhaturit të tij le të ndiej vetëm aromën e këndshme nga ti.
-veshi i tij le të dëgjoj vetëm fjalë të bukura prej teje.
-kur të shikoj me sytë e tij, le të shikoj vetëm bukurin.
Të parët tanë nuk kanë thënë pa arsye:”Në mesin e zogjve, folenë e ndërton zogu femër.”
Lumturia nuk është në pasurinë e madhe, në pozitë, name, në shumë fëmijë, në jetë të begatë e as në dituri materiale. Lumturia është diçka që njeriu ndien në vete: pastërtia shpirtërore, qetësia e zemrës, kraharori i gjerë, qetësia e ndjenjave. Lumturia është diçka që buron nga njeriu e nuk vie nga jashtë. Nëse e mendojmë lumturinë si pemë e cila rritet nga shpirti dhe zemra e njeriut,ndërsa besimi në Allahun dhe botën tjetër paraqet ujin,ushqimin dhe ajrin e tij. Qetësia shpirtërore, pa dyshim, paraqet burimin e pare të lumturisë. Kjo qetësi është inspirim nga Allahu. Kjo është dritë e cila qetëson frikësimet, mënjanon brenga dhe ngushëllim në pikëllim.
Allahu i Madhërishëm në Kur’anin fisnik urdhëron e thotë:
“...kush i përmbahet udhëzimit Tim, ai nuk ka për të humbur (në Dynja) e as nuk ka për të dështuar (në jetën tjetër). E kush ia kthen shpinën udhëzimit Tim, do të ketë jetë të vështirë...”(10)
1. Junus, 62
2.El Israë, 11
3. Er Rra’d, 28
4. Esh Shura, 27
5.Ibn Eaud Dunja, Kitabul-evlija, nr.1 Bejhekiu, El Esman ves-sifat, 1/204; Ibn Asakir, Tarihu Medineti Dimeshk, 7/95-96, Bejrut, 1995; Ibn Kethir,Tefsir,7/206; Hejthemi, Mexhmenz-zevaid, 10/27o
6. Buhariu, Nikah, 108, Edeb, 63, Muslimi, Fedailus-sehabe, 90
7. Buhariu, Menakib,62; Nesai, Ishretun-nisa, 3, 36; Ahmedi, Musned, 6/293
8. Taberaniu, El Kefir, 19/14o; El-Efsat, nr 1764, Hajtheni Mexhmeu-zevaid, 4/312; Mundhiri, El-Tergib, nr.2899
9. Buhariu, Bediul-halk, 8, Nikah, 108; Ibn Maxhxheh, Mukaddime, 11; Ibn Haxher, Fethul-bari, 10/400-4001
10. Ta Ha, 123-124
Përgatiti: Prim.dr.med.sc. Ali F. Iljazi
