Kush jan autoret e Ungjillit?

redi-

Anëtar i Respektuar
Ajo qe eshte shume e rendesishme dhe qe bie menjehere ne sy , eshte shumesia e Ungjijve qe njihej nga te vjetrit .

Fabricio mblodhi ata qe ishin lene me nje ane nga kalimi i kohes dhe fragmentet dhe titujt e te tjerve qe tashme dhe beri keshtu nje katalog prej 50 te tillesh ku nuk perfshiu te kater Ungjijte qe mbahen sote per autentik .
Ai thote se disa ishin te ndryshem vetem ne tituj dhe ne disa modifikime te bera nga shtetet .
Nje prej atyre qe kane arritur te plote tek ne eshte ungjilli i Jakobit ose protoungjilli ne te cilin tregohet lindja , edukimi dhe martesa e Maries , shtatzania e saj e mrekullueshme dhe lindja e Jezuit , ardhja e magjistarve dhe masakra e femijeve .
Emri i Jakobit qe jep autori i ka mashtruar ata te cilet e besuan si Jakobi i drejte , vellai i Jezuit .
Titulli protoungjill qe nuk gjendet tek doreshkrimet i ishte dhene ndoshta sepse plotesonte Ungjillin e Mateut i cili ne doreshkrimet e vjetra hebraike fillonte qe nga predikimi i Gjon Pagazorit , e ne kete menyre Protoungjilli permbante tregime te nje kohe me te hershme .
Ishte puplikuar per here te pare nga Gugliemo Pastel , por teksti greqisht nuk duhet origjinal .
Numerohen shume versione ne arabisht e mund te jene edhe ne koptisht .
Shen Gregori nga Nisa , Shen Epifani dhe shume autore te tjere grek kane kopjuar shume gjera nga ky Ungjill .1
Mund te kene njohur edhe nga Origeni i cili flet per nje liber te Jakobit , birit te Jozefit , te lindur nga nje grua e me parshme .2
Por protoungjilli edhe pse ishete vertet i vjeter , nuk ngjitet shume lart ; autori mund te jet nje Jakob sepse kete emer e jep vet ai por smund te jete asesi vellai i Jezuit dhe Origeni pa dyshim qe kishte rene ne gabim prej asaj qe lexohej ne disa doreshkrime ku autori thoe se ka shkruar kete histori ne shkretetiren ne te cilen ishte ishte terhequr gjat trazirave te ndodhura ne Jeruzalem prej Herodit .
Teksti greqisht i puplikuar nga doktor Xhan Karlo Thila thot thjeshte :
"Une Jakobi e shkrova kete histori ne Jeruzalem ".
Nese libri i Sethit nuk eshte nuk eshte me i hershem , protoungjilli duhet te ishte i pari qe flet per magjistaret dhe hollesite e tjere te atij tradicioni .
Edhe luka ka gjera shume te perbashketa me te , ose shume pak te modifikuara .
Ne pergjithesi ishte nje liber i paprivuar nga meritat letrare ;eshte i shkruar me nje stil te gjalle , i mbushur me lavde poetike dhe tregime me gusto orientale permes te cilave nuk eshte e veshtire te ndash ate qe eshte mitologji prej asaj qe mund te jete tradicionale apo gjysme historike .
Kishte gjithashtu shume Ungjij te lindjes se Marise , te derivuara pa dyshim nga nje burim i perbashket , por te mbushura dhe te pasura nga perkthyesit .
Ne Codex-in e Thilos kemi dy (pervec disa te tjerave te cituara ne Prolegomeni) nje prej te cilave ishte atribuar Mateut e pretendohej se ishte perkthyer prej hebraishtes ne latinisht nga shen Xheroni , ndersa tjetri ishte i dikujt qe ne prolog quhet Jakobi biri i Jozefit .
Kishte shume Ungjij te femijrise se Jezuit te cilet ne origjine duhet te kete qene nje pune e vetme dhe e njejte , por ndryshimet e shumta te bera nga perkthyesit bene qe me pas te ngjanin si vepra te ndryshme .
Me i vjetri prej tyre eshte ai i cituar nga Shen Ireneu , i cili ishte njohur edhe nga Origeni .
Ai ishte shperndare nen emrin fals te Tomes Apostull .
Mund te besohet se eshte se eshte ai ne te cilin mbetet nje fragment i gjate perkthyer nga greqishtja ne latinisht prej Kotoleros .
Thilo ka dhene nje edicjon me te gjere ku autori quhet Toma filozof izraelit , gje qe te le te kuptosh se eshte ndonje prift ose asket te cileve i jepej pergjithsisht emri i filozofit.
 

Konkursi Letërsisë

  • 1-Bëju.

    Votat: 11 40.7%
  • 2-Ankth mesnate.

    Votat: 3 11.1%
  • 3-Të dua ty.

    Votat: 8 29.6%
  • 4-Nje kujtim.

    Votat: 5 18.5%
Back
Top