Kishte filluar të errësohej. Nga dritarja e vogël e avionit, shihte aeroportin, që duke u përfshirë nën mantelin e natës, nxirrte yjet shumëngjyrëshe nga pista e tij, për të përshëndetur yjet që fillonin të ngriheshin njëri pas tjetrit në qiellin që trishtohej nga largimi i diellit. Mund të shihte aty këtu ato figura të ndryshme, të lëna nga rrezet e fundit të tij, që arrinin të depërtonin nëpërmjet krahëve të aeroplaneve, trupave të tyre biles edhe rrotave të tyre apo godinave të aeroportit. Shihte rrezet e tija të fundit që përplasen mbi xhamat, ku përtej tyre prisnin të tjerë pasagjerë për të marrë fluturimin drejtë destinacionit të tyre. Zëri i stjuardeses, në mikrofon, thoshte se duhet të prisnin edhe disa minuta, dy persona që vinin nga tranziti, sepse avioni i tyre kishte vonesë.
"Vonesë", pëshpëriti ajo me vehte. Njerëzit shpejtojnë për të arritur në destinacionin e tyre, ndërsa ajo kishte një javë që ishte bërë gati, duke e menduar disa herë këtë fluturim. Ndoshta edhe për njerëzit e saj, do të kishte një vonesë. Por kjo vonesë do t'i kushtonte shtrenjtë asaj. Apo mbase nuk do të ishte vonesë. Me vonesë kishte qënë deri tani. Mbase duhet ta kishte bërë me kohë fluturim, për të lënë të vazhdonin të tjerët, në kohën e tyre. Mbështeti ballin në dritaren e rrumbullakët duke hedhur edhe një herë vështrimin nga pista, ku figurat e errta të hijeve, kishin ndryshuar format e tyre. Ndjeu një zhurmë. Ishte zhurma e ndezjes së motorrëve, pastaj avioni lëvizi mbrapsht për të dalë nga parkimi dhe ajo shihte atë tek rrëshqiste nëpër pistë duke lënë pas avionet e tjerë që ishin puthitur mbi godinën e aeroportit, të lidhur me urat kaluese.
Kështu po i lente edhe ajo, ato, pjesët e familjes së saj, dashuritë e saja, të lidhura nëpërmjet tyre dhe vetë po largohej nga ajo familje, ku ura lidhëse për te kishte qënë e dobët, dhe ajo ishte lëkundur disa herë në të së urrë kacavjerrëse, duke patur frikën e një qortimi që mund ta rrëzonte, frikën e një vështrimi që do t'i tregonte thellësinë e lumit poshtë saj. Kishte ecur ajo në atë urë, ishte mbajtur në parmakët e saj, për të arritur në bregun matanë, ku këmbët t'i mbështetshin mbi tokë të fortë dhe të ecte e sigurtë si gjithë ato pjestarët e tjerë të saj.
Kishte gabuar. Nuk donte ta kujtonte atë gabim. Por ja që gabimet ndonjëherë len pas gjurmët e tyre, që të ndjekin gjithnjë. Dikush është i zoti t'ia fshij gjurmët që në fillim, për të mos i patur pengesë në të ardhmen. "Të gjithë gabojmë". Foli me vehte. "Po pse tek dikush gabimi shihet si faj?" Kishte gabuar, por nuk kishte dashur të fshihte gjurmët e këtij gabimi. Jo se i pëlqente të ndiqej nga gjurmët, që i bërtisnin për të të poshtëruar, por sepse ai gabim, kishte mbjellë diçka të bukur në trupin e saj. Në moshe adoleshente, kishte provuar puthjen, kishte provuar praninë e atij pranë vehtes, ishte shkrirë në të dhe kur kishte kuptuar se ai, kishte lënë pjesë të tij në trupin e saj ishte friksuar. Ishte ndjerë fëmijë para kësaj gjëndjeje. Kishte ndjerë frikë dhe turp njëkohësisht. Ai ishte larguar me sytë e çakërdisur kur ajo i kishte thënë se nuk dinte çfarë të bënte. Kishte qënë vonë, kur barku i saj i fryrë, me frutin e pafajshëm, kishte rënë në sy të familjarëve. Nuk mund t'i harronte bërtitjet e tyre, shuplakën mbi fytyrën e vajzës që priste të bëhej nënë, fyerjet dhe së fundi ishte çliruar kur e ëma e saj, kishte thënë se fëmija do të bëhej pjesë e familjes dhe për të do të kujdesej ajo, sepse vajze e saj, që kishte njollosur familjen, nuk do të kishte edukatën e rritjes së fëmijës. Ai djalë, ai ëngjëll i ardhur në jetë nga trupi i saj, e kishte lumturuar, por kjo lumturi kishte qënë e përkohëshme. Ai djalë ishte kthyer në djalë të dajave, të gjyshes dhe ajo i prezanotohej atij si një motër e madhe fatkeqe, që kishte patur fat të kishte përkrahjen e familjes.
"Përkrahjen!", foli përsëri me vehte. Përkrahjen për një strehë në atë kohë, për një çapë bukë, përkrahjen për rritjen e fëmijës së saj nga ato. Sa kishte vuajtur shpirti i saj për të birin. Por nuk kishte mundur ajo të thoshte asnjë fjalë. Netëve kishte gëlltitur lotët dhe ditëve e heshtur bënte punët e shtëpisë, duke hedhur vështrimin fshehurazi nga i biri që rritej e luante në prehërin e gjyshes. Ky kishte qënë dënimi më i madh i saj. Herë kishte menduar se po të largohej nga kjo jetë, nuk do t'ia ndjenin mungesën, mbase edhe do të ishin liruar nga ajo hije që sillej nëpër shtëpi, duke mos patur të drejtën e fjalës, të drejtën e përkëdheljes të pjesës së trupit të saj, të ëngjëllit të saj, mospasjes të së drejtës as për të qarë. Nënë, që duhet të shtypte brënda vehtes ndjenjat e dhimbjes dhe dashurisë për të birin, nënë që i ishte privuar edhe e drejta për të shkumuar duart në legenin ku bënte banjë i biri, që nuk mund të vinte një herë buzët në ballin e tij, kur digjej nga temperatura, sepse sytë e gjyshes, i thonin se nuk kishte të drejtë.
"Pse durova?", psherëtiu duke nxjerrë jashtë një thërmijë të dhimbjes së saj. "Pse nuk e mora tim bir e të largohesha, të kërkoja ndihmë diku, ku të isha me tim bir? Ta rrisnja me dashurinë time, mbase tani do ta kisha shok, do ta kisha vëlla do ta kisha lumturinë time." Sigurisht ishte ai lumturia e saj, ndaj edhe largohej ajo, për ta bërë atë ta ndjente më shumë lumturinë, për të mos e bezdisur atë, si një hije që sillej nëpër shtëpi.
Jetonin në New York, prej 20 vitesh. Të parët kishin ardhur këtu, direkt pas hapjes se ambasadave, vëllezërit dhe më pas kishin bërë bashkim familje me të ëmën e cila kishte tërhequr edhe atë me të birin. Vëllezërit ishin martuar dhe kishin krijuar familjet e tyre, ndërsa ajo me të ëmën dhe të birin, jetonin në një shtëpi më vehte. E ëma kishte fituar pensionin ndërsa ajo punonte nëpër firma pastruese të godinave shumëkatëshe si dhe kishte të shtunën një punë private , pastrim tek një shtëpi. Lekët ia jepte të ëmës, duke fshehur ndonjë lek, për të lënë diçka mënjanë për të birin, ndonëse për të, gjithçka e mendonte e ëma.
"Nënë dhe gjyshe", mendoi përsëri. Nuk bëhej xheloze që ato të dy kuptoheshin aq shumë me njëri tjetrin, duheshin aq shumë dhe që i biri nuk shkonte në shtrat pa puthur gjyshen e tij. Por asaj i vinte keq, pse i ishte privuar asaj e drejta e qënies nënë. Pse ajo që e kishte mbajtur atë nëntë muaj brënda saj, të mos quhej nënë, të mos duhej si nënë, të mos ndjehej si nënë? Pse të mos ndjente ajo dashurinë e frutit të saj? Ishte nënë, kishte të birin pranë dhe nuk kishte mundur t'i thërriste një herë "Biri im". Pse kishte patur kaq zemër guri e ëma e saj, që ia kishte rrëmbyer foshnjën nga gjiri. Që ia kishte rrëmbyer kuptimin e saj të jetës, lumturinë e saj.
Ato ditë që kishte ardhur nusja e të birit, kishte ndjerë se po hynte edhe një tjetër në mes saj dhe të birit. Një shpresë i thoshte se ajo do të regullonte atë gjëndje të nderë mes tyre. Edhe ajo kishte nënë dhe do të mendonte se edhe ajo ishte nënë. Mbase do të rregullonte ajo atë lidhje ure dhe do ta bënte atë të ndjehej nënë për të birin dhe të. Një shoqe e vetja, sapo e kishte marrë vesh, e kishte telefonuar. "Drita, mu bë qejfi që u bëre vjehrrë, të të trashëgohet djali dhe paçin jetë të lumtur bashkëshortore!" Nuk mund ta harronte ajo këtë urim. Kishte qënë kjo shoqe, e para dhe e fundit në këtë botë që e kishte quajtur nënë të të birit. As në familje nuk i kishte thënë njeri të të trashëgohet djali. Të gjithë uronin gjyshen e cila ndriste nga gëzimi. Edhe nusja mbështetej në krahët e gjyshes dhe herëpas here i hidhte asaj vështrime keqardhje. Kishte gabuar. Kur e ëma ia kishte privuar të qënurit nënë, kur i biri nuk i jepta dashurinë e djalit, si mund ta priste këtë nga nusja e tij. Ajo do ta vuante dënimin e saj gjithë jetën. Sillej nëpër shtëpi duke patur frikë se mos lëndonte dashurinë e të birit. Ai ishte dhe do të mbetej gjithçka për të. Por jo, ajo nuk mund të duronte dot këtë gjëndje. Mjaftë kishte duruar. Shpirti i saj nuk duronte dot, kur nusja e djalit e thërriste në emër. I dukej sikur edhe ajo ia privonte të drejtën e të qënit nëna e burrit të saj. Nuk kishte nevojë për keqardhje, nuk donte mëshirë. E ndjente veten të tepërt mes tyre dhe para se ato t'ia shprehnin atë, le të largohej ajo vetë, le të quhej ajo përsëri fajtore, mjafton që ato ta ndjenin vehten të lehtësuar nga hija e saj. Mbase një ditë, kur i biri të bëhej baba dhe nusja të bëhej nënë, do ta kuptonin dhimbjen e saj.
Ndjeu lotët që i rridhnin shi njëri pas tjetrit dhe i sillnin ngashërimin që mundohej ta mbante, duke rrezikuar edhe frymëmarrjen. Fshiu lotët më duart që i dridheshin dhe nëpërmjet mjegullës së tyre, pa diellin që po perëdonte atje në qiellin e Manhattan-s, duke e puthur për herë të fundit dhe lënë qytetin në bukurinë e tij të mbrëmjes. Po perëndonte edhe ajo, për atje në qytetin e lindjes, në shtëpinë ku ishte ndjerë dhimbjen e gabimit. Po perëndonte atje si një hije......
.b.b
"Vonesë", pëshpëriti ajo me vehte. Njerëzit shpejtojnë për të arritur në destinacionin e tyre, ndërsa ajo kishte një javë që ishte bërë gati, duke e menduar disa herë këtë fluturim. Ndoshta edhe për njerëzit e saj, do të kishte një vonesë. Por kjo vonesë do t'i kushtonte shtrenjtë asaj. Apo mbase nuk do të ishte vonesë. Me vonesë kishte qënë deri tani. Mbase duhet ta kishte bërë me kohë fluturim, për të lënë të vazhdonin të tjerët, në kohën e tyre. Mbështeti ballin në dritaren e rrumbullakët duke hedhur edhe një herë vështrimin nga pista, ku figurat e errta të hijeve, kishin ndryshuar format e tyre. Ndjeu një zhurmë. Ishte zhurma e ndezjes së motorrëve, pastaj avioni lëvizi mbrapsht për të dalë nga parkimi dhe ajo shihte atë tek rrëshqiste nëpër pistë duke lënë pas avionet e tjerë që ishin puthitur mbi godinën e aeroportit, të lidhur me urat kaluese.
Kështu po i lente edhe ajo, ato, pjesët e familjes së saj, dashuritë e saja, të lidhura nëpërmjet tyre dhe vetë po largohej nga ajo familje, ku ura lidhëse për te kishte qënë e dobët, dhe ajo ishte lëkundur disa herë në të së urrë kacavjerrëse, duke patur frikën e një qortimi që mund ta rrëzonte, frikën e një vështrimi që do t'i tregonte thellësinë e lumit poshtë saj. Kishte ecur ajo në atë urë, ishte mbajtur në parmakët e saj, për të arritur në bregun matanë, ku këmbët t'i mbështetshin mbi tokë të fortë dhe të ecte e sigurtë si gjithë ato pjestarët e tjerë të saj.
Kishte gabuar. Nuk donte ta kujtonte atë gabim. Por ja që gabimet ndonjëherë len pas gjurmët e tyre, që të ndjekin gjithnjë. Dikush është i zoti t'ia fshij gjurmët që në fillim, për të mos i patur pengesë në të ardhmen. "Të gjithë gabojmë". Foli me vehte. "Po pse tek dikush gabimi shihet si faj?" Kishte gabuar, por nuk kishte dashur të fshihte gjurmët e këtij gabimi. Jo se i pëlqente të ndiqej nga gjurmët, që i bërtisnin për të të poshtëruar, por sepse ai gabim, kishte mbjellë diçka të bukur në trupin e saj. Në moshe adoleshente, kishte provuar puthjen, kishte provuar praninë e atij pranë vehtes, ishte shkrirë në të dhe kur kishte kuptuar se ai, kishte lënë pjesë të tij në trupin e saj ishte friksuar. Ishte ndjerë fëmijë para kësaj gjëndjeje. Kishte ndjerë frikë dhe turp njëkohësisht. Ai ishte larguar me sytë e çakërdisur kur ajo i kishte thënë se nuk dinte çfarë të bënte. Kishte qënë vonë, kur barku i saj i fryrë, me frutin e pafajshëm, kishte rënë në sy të familjarëve. Nuk mund t'i harronte bërtitjet e tyre, shuplakën mbi fytyrën e vajzës që priste të bëhej nënë, fyerjet dhe së fundi ishte çliruar kur e ëma e saj, kishte thënë se fëmija do të bëhej pjesë e familjes dhe për të do të kujdesej ajo, sepse vajze e saj, që kishte njollosur familjen, nuk do të kishte edukatën e rritjes së fëmijës. Ai djalë, ai ëngjëll i ardhur në jetë nga trupi i saj, e kishte lumturuar, por kjo lumturi kishte qënë e përkohëshme. Ai djalë ishte kthyer në djalë të dajave, të gjyshes dhe ajo i prezanotohej atij si një motër e madhe fatkeqe, që kishte patur fat të kishte përkrahjen e familjes.
"Përkrahjen!", foli përsëri me vehte. Përkrahjen për një strehë në atë kohë, për një çapë bukë, përkrahjen për rritjen e fëmijës së saj nga ato. Sa kishte vuajtur shpirti i saj për të birin. Por nuk kishte mundur ajo të thoshte asnjë fjalë. Netëve kishte gëlltitur lotët dhe ditëve e heshtur bënte punët e shtëpisë, duke hedhur vështrimin fshehurazi nga i biri që rritej e luante në prehërin e gjyshes. Ky kishte qënë dënimi më i madh i saj. Herë kishte menduar se po të largohej nga kjo jetë, nuk do t'ia ndjenin mungesën, mbase edhe do të ishin liruar nga ajo hije që sillej nëpër shtëpi, duke mos patur të drejtën e fjalës, të drejtën e përkëdheljes të pjesës së trupit të saj, të ëngjëllit të saj, mospasjes të së drejtës as për të qarë. Nënë, që duhet të shtypte brënda vehtes ndjenjat e dhimbjes dhe dashurisë për të birin, nënë që i ishte privuar edhe e drejta për të shkumuar duart në legenin ku bënte banjë i biri, që nuk mund të vinte një herë buzët në ballin e tij, kur digjej nga temperatura, sepse sytë e gjyshes, i thonin se nuk kishte të drejtë.
"Pse durova?", psherëtiu duke nxjerrë jashtë një thërmijë të dhimbjes së saj. "Pse nuk e mora tim bir e të largohesha, të kërkoja ndihmë diku, ku të isha me tim bir? Ta rrisnja me dashurinë time, mbase tani do ta kisha shok, do ta kisha vëlla do ta kisha lumturinë time." Sigurisht ishte ai lumturia e saj, ndaj edhe largohej ajo, për ta bërë atë ta ndjente më shumë lumturinë, për të mos e bezdisur atë, si një hije që sillej nëpër shtëpi.
Jetonin në New York, prej 20 vitesh. Të parët kishin ardhur këtu, direkt pas hapjes se ambasadave, vëllezërit dhe më pas kishin bërë bashkim familje me të ëmën e cila kishte tërhequr edhe atë me të birin. Vëllezërit ishin martuar dhe kishin krijuar familjet e tyre, ndërsa ajo me të ëmën dhe të birin, jetonin në një shtëpi më vehte. E ëma kishte fituar pensionin ndërsa ajo punonte nëpër firma pastruese të godinave shumëkatëshe si dhe kishte të shtunën një punë private , pastrim tek një shtëpi. Lekët ia jepte të ëmës, duke fshehur ndonjë lek, për të lënë diçka mënjanë për të birin, ndonëse për të, gjithçka e mendonte e ëma.
"Nënë dhe gjyshe", mendoi përsëri. Nuk bëhej xheloze që ato të dy kuptoheshin aq shumë me njëri tjetrin, duheshin aq shumë dhe që i biri nuk shkonte në shtrat pa puthur gjyshen e tij. Por asaj i vinte keq, pse i ishte privuar asaj e drejta e qënies nënë. Pse ajo që e kishte mbajtur atë nëntë muaj brënda saj, të mos quhej nënë, të mos duhej si nënë, të mos ndjehej si nënë? Pse të mos ndjente ajo dashurinë e frutit të saj? Ishte nënë, kishte të birin pranë dhe nuk kishte mundur t'i thërriste një herë "Biri im". Pse kishte patur kaq zemër guri e ëma e saj, që ia kishte rrëmbyer foshnjën nga gjiri. Që ia kishte rrëmbyer kuptimin e saj të jetës, lumturinë e saj.
Ato ditë që kishte ardhur nusja e të birit, kishte ndjerë se po hynte edhe një tjetër në mes saj dhe të birit. Një shpresë i thoshte se ajo do të regullonte atë gjëndje të nderë mes tyre. Edhe ajo kishte nënë dhe do të mendonte se edhe ajo ishte nënë. Mbase do të rregullonte ajo atë lidhje ure dhe do ta bënte atë të ndjehej nënë për të birin dhe të. Një shoqe e vetja, sapo e kishte marrë vesh, e kishte telefonuar. "Drita, mu bë qejfi që u bëre vjehrrë, të të trashëgohet djali dhe paçin jetë të lumtur bashkëshortore!" Nuk mund ta harronte ajo këtë urim. Kishte qënë kjo shoqe, e para dhe e fundit në këtë botë që e kishte quajtur nënë të të birit. As në familje nuk i kishte thënë njeri të të trashëgohet djali. Të gjithë uronin gjyshen e cila ndriste nga gëzimi. Edhe nusja mbështetej në krahët e gjyshes dhe herëpas here i hidhte asaj vështrime keqardhje. Kishte gabuar. Kur e ëma ia kishte privuar të qënurit nënë, kur i biri nuk i jepta dashurinë e djalit, si mund ta priste këtë nga nusja e tij. Ajo do ta vuante dënimin e saj gjithë jetën. Sillej nëpër shtëpi duke patur frikë se mos lëndonte dashurinë e të birit. Ai ishte dhe do të mbetej gjithçka për të. Por jo, ajo nuk mund të duronte dot këtë gjëndje. Mjaftë kishte duruar. Shpirti i saj nuk duronte dot, kur nusja e djalit e thërriste në emër. I dukej sikur edhe ajo ia privonte të drejtën e të qënit nëna e burrit të saj. Nuk kishte nevojë për keqardhje, nuk donte mëshirë. E ndjente veten të tepërt mes tyre dhe para se ato t'ia shprehnin atë, le të largohej ajo vetë, le të quhej ajo përsëri fajtore, mjafton që ato ta ndjenin vehten të lehtësuar nga hija e saj. Mbase një ditë, kur i biri të bëhej baba dhe nusja të bëhej nënë, do ta kuptonin dhimbjen e saj.
Ndjeu lotët që i rridhnin shi njëri pas tjetrit dhe i sillnin ngashërimin që mundohej ta mbante, duke rrezikuar edhe frymëmarrjen. Fshiu lotët më duart që i dridheshin dhe nëpërmjet mjegullës së tyre, pa diellin që po perëdonte atje në qiellin e Manhattan-s, duke e puthur për herë të fundit dhe lënë qytetin në bukurinë e tij të mbrëmjes. Po perëndonte edhe ajo, për atje në qytetin e lindjes, në shtëpinë ku ishte ndjerë dhimbjen e gabimit. Po perëndonte atje si një hije......
.b.b