Vvetoni
Antarë i Respektuar
Me shkasë nga diskutimet e fundit në këtë forum lidhur me identitetin kosovar dhe krijimin e kombit kosovar, po hap këtë temë dhe diskutim lidhur me krijimin e kombit kosovar, identitetin tonë të ri dhe sfidat që paraqiten. Para se të dal aty po paraqes disa mendime të mia lidhur me "heshtjen" por dhe " fjalët si pushkë e topit" që shpesh herë dhe i themi.
Pa ndalur këtu unë besoj se vetëbesimi ynë i tepërt për "gjithëdijen" tonë ka tre faktorë themelorë. Faktori i parë është sistemi arsimor i korruptuar që ne kemi. Në këtë sistem, diplomimi është shpesh kompensim për mungesën e dijes së vërtetë të atyre që marrin titujt e lartë.
Faktori i dytë ka të bëjë me rrjetet sociale dhe hapësirën e krijuar aty për të shprehur mendimet tona. Ne shpesh bëjmë përdorim të paragjykuar nga informacioni që marrim nga të tjerët, pa u marrë vesh vetë për çështjet që diskutojmë.
Faktori i tretë përfshin njerëzit e "njëmendtë" që ndiejnë përgjegjësi për të adresuar çështjet që kanë dije për to. Kjo kategori ka detyrimin të flasë dhe të ndërtojë debatin për temat që kanë për t'u shprehur.
Heshtja e intelektualëve të aftë dhe pushtimi i hapësirave publike dhe mediatike nga njerëzit pa njohuri, profanët sentimentalë dhe nostalgjikët jugosllavë, është vetëvrasje shoqërore. Ne duhet të flasim dhe të diskutojmë. Por këtë duhet ta bëjmë me argumente, pa paragjykime dhe duke bërë krahasime të arsyeshme. Debatimi sjell ndërlikime, por vetëm nëpërmjet tij mund të shkojmë përpara dhe të përmirësojmë situatën në shoqërinë tonë.
Për të folur për identitetin kombëtar, është e rëndësishme të kuptojmë se çfarë është kombi dhe çfarë përfaqëson ai. Nocioni i identitetit kombëtar është i ndërlikuar dhe relativ. Nuk ka një definicion të përgjithshëm dhe të pranuar për të. Prejardhja, gjuha, religjioni dhe kultura janë faktorë që janë përdorur për të definuar kombësinë, por asnjëri prej tyre nuk mund të jetë absolut në këtë aspekt.
Për shembull, në Kosovë jetojnë shqiptarë, serbë, boshnjakë dhe shumë komunitete të tjera. Shqiptarët e Kosovës mund të kenë gjuhën shqipe, historinë dhe kulturën e tyre, por për shumëkënd prej tyre, identifikimi me Kosovën është subjektiv dhe varion në varësi të një sërë faktorësh të ndryshëm.
Është e rëndësishme të përcaktojmë se identiteti kombëtar varet nga ndjenja e vetes si pjesë e një kombi dhe nga vullneti politik për të projektuar kombin në të ardhmen. Nëse ne ndiejmë veten si pjesë e kombit kosovar dhe jemi të vendosur të kultivojmë dhe të forcojmë identitetin tonë kombëtar, atëherë ky identitet do të ketë vlerë dhe do të përfaqësojë forcën tonë si komb.
Identiteti kombëtar nuk është statik, por një proces që evoluon me kohën. Kombet e formuara mbi bazën e territorit dhe jo etnisë kanë bërë që pjesë të caktuara të kombeve të mbeten jashtë trungut kombëtar. Kjo është realiteti në shumë vende të botës, ku ka komunitete etnike të ndryshme që jetojnë brenda kufijve të shteteve të tjera.
Për të projektuar dhe ruajtur identitetin kombëtar të Kosovës, është e rëndësishme që ne të ndjehemi si pjesë e një kombi të pavarur dhe të vazhdojmë të punojmë për forcimin e vetes si komb. Një ndjenjë e fortë e identifikimit me Kosovën dhe vullneti politik për të promovuar aspiratat kombëtare janë thelbësore për të ndërtuar një identitet kombëtar të qëndrueshëm dhe të fuqishëm.
Në shumë vende të tjera në botë, shembujt e komuniteteve të ndara nga trungu kombëtar janë të shumtë. Abkhazët dhe Osetianët në Gjeorgji, Armenët në Azerbejxhan, Çeçenët në Rusi, Sikhët në Indi, Tamilët në Sri Lanka, Kuebekasit në Kanada, Katalanasit dhe Baskët në Spanjë janë vetëm disa prej tyre. Ky fenomen tregon se formimi shtetëror nuk është gjithmonë i përputhshëm me identitetin etnik dhe kombëtar.
Ndërkohë që disa shtete janë në përgjithësi të ndërtuara mbi bazën e një etnie të vetme, është e rëndësishme të mbajmë parasysh që shumë shtete janë multietnike dhe multikulturore. Kjo kërkon vlerësimin dhe respektimin e identiteteve të ndryshme kombëtare dhe kulturore që jetojnë në to. Një dialog i hapur dhe i ndërgjegjshëm ndërmjet komuniteteve është thelbësor për të arritur harmoninë dhe bashkëpunimin.
Në Europë, shembulli i Islandës si një shtet monoetnik dhe në Afrikë, shtetet si Svasilendi, Botsvana, Lesoto dhe Somalia, tregojnë se ka edhe raste të rralla të shteteve monoetnike. Megjithatë, në një botë ku diversiteti është një realitet i patjetërsueshëm, pranimi dhe përkrahja e identiteteve të ndryshme kombëtare dhe kulturore janë thelbësore për të ndërtuar shoqëri të qëndrueshme dhe të harmonizuara.
Në fund, është e rëndësishme të kuptojmë se identiteti kombëtar është një çështje komplekse dhe subjektive. Për të arritur një konsensus dhe harmoni të brendshme në shoqëri, ne duhet të vlerësojmë dhe respektojmë ndjenjat dhe identitetin e të gjithë komuniteteve që jetojnë në Kosovë. Duke iu përkushtuar dialogut të hapur dhe të ndërgjegjshëm, mund të shkrihemi së bashku nën një identitet kombëtar të përbashkët, duke kultivuar vlerat e tolerancës, respektit dhe bashkëpunimit.
Diskutim të këndshëm
Pa ndalur këtu unë besoj se vetëbesimi ynë i tepërt për "gjithëdijen" tonë ka tre faktorë themelorë. Faktori i parë është sistemi arsimor i korruptuar që ne kemi. Në këtë sistem, diplomimi është shpesh kompensim për mungesën e dijes së vërtetë të atyre që marrin titujt e lartë.
Faktori i dytë ka të bëjë me rrjetet sociale dhe hapësirën e krijuar aty për të shprehur mendimet tona. Ne shpesh bëjmë përdorim të paragjykuar nga informacioni që marrim nga të tjerët, pa u marrë vesh vetë për çështjet që diskutojmë.
Faktori i tretë përfshin njerëzit e "njëmendtë" që ndiejnë përgjegjësi për të adresuar çështjet që kanë dije për to. Kjo kategori ka detyrimin të flasë dhe të ndërtojë debatin për temat që kanë për t'u shprehur.
Heshtja e intelektualëve të aftë dhe pushtimi i hapësirave publike dhe mediatike nga njerëzit pa njohuri, profanët sentimentalë dhe nostalgjikët jugosllavë, është vetëvrasje shoqërore. Ne duhet të flasim dhe të diskutojmë. Por këtë duhet ta bëjmë me argumente, pa paragjykime dhe duke bërë krahasime të arsyeshme. Debatimi sjell ndërlikime, por vetëm nëpërmjet tij mund të shkojmë përpara dhe të përmirësojmë situatën në shoqërinë tonë.
Për të folur për identitetin kombëtar, është e rëndësishme të kuptojmë se çfarë është kombi dhe çfarë përfaqëson ai. Nocioni i identitetit kombëtar është i ndërlikuar dhe relativ. Nuk ka një definicion të përgjithshëm dhe të pranuar për të. Prejardhja, gjuha, religjioni dhe kultura janë faktorë që janë përdorur për të definuar kombësinë, por asnjëri prej tyre nuk mund të jetë absolut në këtë aspekt.
Për shembull, në Kosovë jetojnë shqiptarë, serbë, boshnjakë dhe shumë komunitete të tjera. Shqiptarët e Kosovës mund të kenë gjuhën shqipe, historinë dhe kulturën e tyre, por për shumëkënd prej tyre, identifikimi me Kosovën është subjektiv dhe varion në varësi të një sërë faktorësh të ndryshëm.
Është e rëndësishme të përcaktojmë se identiteti kombëtar varet nga ndjenja e vetes si pjesë e një kombi dhe nga vullneti politik për të projektuar kombin në të ardhmen. Nëse ne ndiejmë veten si pjesë e kombit kosovar dhe jemi të vendosur të kultivojmë dhe të forcojmë identitetin tonë kombëtar, atëherë ky identitet do të ketë vlerë dhe do të përfaqësojë forcën tonë si komb.
Identiteti kombëtar nuk është statik, por një proces që evoluon me kohën. Kombet e formuara mbi bazën e territorit dhe jo etnisë kanë bërë që pjesë të caktuara të kombeve të mbeten jashtë trungut kombëtar. Kjo është realiteti në shumë vende të botës, ku ka komunitete etnike të ndryshme që jetojnë brenda kufijve të shteteve të tjera.
Për të projektuar dhe ruajtur identitetin kombëtar të Kosovës, është e rëndësishme që ne të ndjehemi si pjesë e një kombi të pavarur dhe të vazhdojmë të punojmë për forcimin e vetes si komb. Një ndjenjë e fortë e identifikimit me Kosovën dhe vullneti politik për të promovuar aspiratat kombëtare janë thelbësore për të ndërtuar një identitet kombëtar të qëndrueshëm dhe të fuqishëm.
Në shumë vende të tjera në botë, shembujt e komuniteteve të ndara nga trungu kombëtar janë të shumtë. Abkhazët dhe Osetianët në Gjeorgji, Armenët në Azerbejxhan, Çeçenët në Rusi, Sikhët në Indi, Tamilët në Sri Lanka, Kuebekasit në Kanada, Katalanasit dhe Baskët në Spanjë janë vetëm disa prej tyre. Ky fenomen tregon se formimi shtetëror nuk është gjithmonë i përputhshëm me identitetin etnik dhe kombëtar.
Ndërkohë që disa shtete janë në përgjithësi të ndërtuara mbi bazën e një etnie të vetme, është e rëndësishme të mbajmë parasysh që shumë shtete janë multietnike dhe multikulturore. Kjo kërkon vlerësimin dhe respektimin e identiteteve të ndryshme kombëtare dhe kulturore që jetojnë në to. Një dialog i hapur dhe i ndërgjegjshëm ndërmjet komuniteteve është thelbësor për të arritur harmoninë dhe bashkëpunimin.
Në Europë, shembulli i Islandës si një shtet monoetnik dhe në Afrikë, shtetet si Svasilendi, Botsvana, Lesoto dhe Somalia, tregojnë se ka edhe raste të rralla të shteteve monoetnike. Megjithatë, në një botë ku diversiteti është një realitet i patjetërsueshëm, pranimi dhe përkrahja e identiteteve të ndryshme kombëtare dhe kulturore janë thelbësore për të ndërtuar shoqëri të qëndrueshme dhe të harmonizuara.
Në fund, është e rëndësishme të kuptojmë se identiteti kombëtar është një çështje komplekse dhe subjektive. Për të arritur një konsensus dhe harmoni të brendshme në shoqëri, ne duhet të vlerësojmë dhe respektojmë ndjenjat dhe identitetin e të gjithë komuniteteve që jetojnë në Kosovë. Duke iu përkushtuar dialogut të hapur dhe të ndërgjegjshëm, mund të shkrihemi së bashku nën një identitet kombëtar të përbashkët, duke kultivuar vlerat e tolerancës, respektit dhe bashkëpunimit.
Diskutim të këndshëm
