Didi
C'est la vie.
Nje tablete e gjendur ne nje tunel nen tempullin kryesor te qytetit te lashte Maja El Perْ-Waka’ ne Guatemalen veriore ka treguar sekrete ne lidhje me ate te ciles arkeologet i referohen si 'periudha e erret' ne historine e Majave.
Hieroglifet e ngaterruara dhe te veshtira per tu deshifruar jane ende ne proces deshifrimmi ga arkeologet, por deri tani eshte kuptuar qe tregojne historine e dhunshme te nje 'mbretereshe gjarper' gjashte shekullore.
Tableta daton ne vitin 564, je kohe kur dy dinasti mbreterore po luftonin per fuqine, gje qe ka ndodhur qindra vjet perpara renies se civilizimit Maja, gje qe ende mbetet nje prej mistereve me te medha te arkeologjise.
Tabletat e gurit te gjdhendura nga Majat e lashte kane qene thelbesore per te na ndihmuar te kuptojme dhe te zbulojme civilizimin e tyre, dhe jane zbuluar shume prej tyre neper rrenojat Maja.
"Sundimtaret e medhenj kishin kenaqesi te pershkruanin fatkeqesite si nje prelud per suksesin," - tha drejtuesi i kerkimeve David reidel, PhD, nje profesor ne antropologji ne Arte dhe Shkence ne Universitetin e Uashingtonit, St. Luis.
"Ketu mbreteresha Gjarper, Ikoom, mbizoteroi ne fund."
Tableta e gurte i ka qendruar e ekspozuar elementeve per qindra vite - perpara se te varrosej si nje sakrifice ne nje funeral per nje mbretereshe tjeter.
Epigrafi Stanley Gunter, i cili deshifroi tekstin, beson se tableta fillimisht i dedikohej Mbretit Wa’oom Uch’ab Tzi’kin.
Informacioni ne tekst mundeson nje kapitull te ri ne historine e mbreterise se lashte te Waka dhe marredheniet politike qe kishte me mbreterite me te fuqishme ne periudhen Klasike te botes Maja.
Nerkohe qe mbreteresha Ikoom ishte nje paraardhese e nje prej mbretereshave me te medha te civilizimit Klasik Maja, mbretereshe qe sundoi ne El Perْ-Waka’ per me shume se 20 vjet, se vashku me bashkeshortin e saj, mbretin K’inich Bahlam II.
Ajo ishte qeverisesja ushtarake e mbreterise Wak per familjen e saj, shtepia imperiale e Mbretit Gjarper, dhe ajo mbante titullin "Kaloomte", te perkthyer si "Liftetar Suprem", dhe kishte me shume autoritet se sa bashkeshorti i saj, mbreti.
Rreth vitit 700, Stela 44 u soll ne tempulli kryesor te qytetit me urdherin e Mbretit K’inich Bahlam II per tu varrosur si nje sakrifice, me shume mudesi si pjese e ritualeve te funeralit per gruan e tij, mbretereshen Kaloomte’ K’abel.
Megjithate tableta eshte ende ne studim nga arkeologet dhe ato shpresojne te mund te zbulojne ende me shume ne lidhje me kete ceshtje.
Burimi: infoalbania