Kryeministri Edi Rama ka firmosur bashkë me Presidentin e Francës, Emmanuel Macron, Kancelaren gjermane, Angela Merkel dhe 20 liderë të tjerë të botës apelin për një marrëveshje postpandemi. Në Traktatin e firmosur nga 23 liderëve botërore thuhet se askush nuk fiton dot i vetëm luftën kundër virusit nëse nuk luftojmë të bashkuar.
“Pandemia COVID-19 është sprova më e fortë me të cilën bashkësia ndërkombëtare është ndeshur që prej viteve ‘40. Në atë kohë, fill pas rrënimit nga dy luftërat botërore, udhëheqësit politikë u mblodhën për të ndërtuar një sistem shumëpalësh. Objektivat ishin të qarta – të bashkonin vendet, të fashitnin tundimet për izolim e nacionalizëm dhe t’u përgjigjeshin atyre sfidave që mund të përballoheshin vetëm përmes frymës së solidaritetit e bashkëpunimit, që ishin paqja, mirëqenia, shëndeti dhe siguria”, thuhet në këtë letër.
Sot, vijon letra, “ushqejmë të njëjtën shpresë, që, ndërkohë që luftojmë së bashku për ta kaluar pandeminë, të ndërtojmë një arkitekturë më të fortë shëndetësore ndërkombëtare, që do të mbrojë brezat e ardhshëm”. “Pandemi të reja do të vijnë e urgjenca të tjera të mëdha shëndetësore do të shfaqen, por asnjë qeveri apo agjenci shumëpalëshe nuk do të mund t’i përballojë e vetme këto kërcënime. Çështja nuk është a do të ndodhë, por kur. Të gjithë bashkë duhet të jemi më të përgatitur për të parashikuar, parandaluar, zbuluar, vlerësuar e për të reaguar efektivisht ndaj pandemive në mënyrë tejet të bashkërenduar”, vijon letra.
“Për ta arritur këtë, ne besojmë se vendet duhet të punojnë së bashku, për të shkuar drejt një pakti të ri ndërkombëtar për gatishmërinë dhe reagimin ndaj pandemive”, thuhet në letër.
Në Traktat, Rama, Macron dhe Merkel dhe 20 liderë të tjerë të botës theksojnë se “Pandemia e COVID-19-ës ka qenë një kujtesë tronditëse dhe e dhimbshme se asnjë nuk është i sigurt, nëse nuk janë të gjithë. Për rrjedhojë, ne jemi të angazhuar të sigurojmë qasje universale e të barabartë ndaj vaksinave, barnave e mjeteve diagnostikuese të sigurta, efikase e me kosto të përballueshme për këtë pandemi e të tjerat në të ardhmen. Imunizimi është një e mirë publike globale dhe ne duhet të jemi të aftë të zhvillojmë, të prodhojmë e shpërndajmë vaksina sa më shpejt të jetë e mundur”.
Më poshtë traktati i plotë:
Pandemia COVID-19 na tregoi pse duhet të veprojmë të bashkuar për një arkitekturë shëndetësore ndërkombëtare më të forte
Pandemia COVID-19 është sprova më e forte me të cilën bashkësia ndërkombëtare është ndeshur që prej viteve ‘40. Asokohe, fill pas rrënimit të dy luftërave botërore, udhëheqësit politikë u mblodhën bashkë për ndërtuar një sistem shumëpalësh. Objektivat qenë të qarta – të bashkonin vendet, të fashitnin tundimet për izolim e nacionalizëm dhe t’u përgjigjeshin atyre sfidave që mund të përballoheshin vetëm përmes frymës së solidaritetit e bashkëpunimit, e që ishin paqja, mirëqenia, shëndeti dhe siguria.
Sot, ushqejmë të njëjtën shpresë, që, ndërkohë që luftojmë së bashku për ta kaluar pandeminë, të ndërtojmë një arkitekturë më të fortë shëndetësore ndërkombëtare, që do të mbrojë brezat që vijnë. Pandemi të reja do të vijnë e urgjenca të tjera të mëdha shëndetësore do të shfaqen, por asnjë qeveri apo agjenci shumëpalëshe nuk do të mund t’i përballojë e vetme këto kërcënime. Çështja nuk është a do të ndodhë, por kur. Të gjithë bashkë duhet të jemi më të përgatitur për të parashikuar, parandaluar, zbuluar, vlerësuar e për të reaguar efektivisht ndaj pandemive në mënyrë tejet të bashkërenduar.
Për ta arritur këtë, ne besojmë se vendet duhet të punojnë së bashku, për të shkuar drejt një pakti të ri ndërkombëtar për gatishmërinë dhe reagimin ndaj pandemive.
Përtëritja e një angazhimi të tillë të përbashkët do të shënonte një hap themelor në rritjen e gatishmërisë kundrejt pandemive në nivelet më të larta politike. Ai do të mbështetet në kushtetutën e Organizatës Botërore të Shëndetësisë e do të përfshijë organizata të tjera të rëndësishme që janë kyçe për këtë angazhim, duke iu përmbajtur parimit të shëndetit për të gjithë. Instrumentet ekzistuese globale të shëndetësisë, veçanërisht, Rregulloret Ndërkombëtare të Shëndetit, do të ishin baza e këtij traktati, që do të garantonte themele të forta e të sprovuara mbi të cilat mund të zhvillohemi e të përmirësohemi.
Objektivi kryesor i traktatit në fjalë do të jetë krijimi i një qasjeje mbarëqeveritare e mbarëshoqërore, që forcon kapacitetet e qëndresën kombëtare, rajonale e globale ndaj pandemive të ardhshme. Që kjo të arrihet, duhet një rritje e konsiderueshme e bashkëpunimit ndërkombëtar për t’u përmirësuar, për shembull, në raport me sistemet e paralajmërimit, shkëmbimin e të dhënave, kërkimin shkencor, prodhimin dhe shpërndarjen në shkallë lokale, rajonale e globale të mjeteve në funksion të trajtimit mjekësor e shëndetit publik, si vaksinat, barnat, pajisjet diagnostikuese e të mbrojtjes personale.
Po kështu, për ta bërë këtë do të duhej të pranohej qasja “Një shëndetësi”, që ndërthur shëndetin e njerëzve, kafshëve dhe planetit tonë. Ky traktat duhet të na çojë drejt një përgjegjshmërie të ndërsjellë e bashkëpërgjegjësie, transparence e bashkëpunimi më të madh në kuadrin e sistemit ndërkombëtar e me rregullat dhe normat e tij.
Pandemia e COVID-19-ës ka qenë një kujtesë tronditëse dhe e dhimbshme se asnjë nuk është i sigurt, nëse nuk janë të gjithë. Për rrjedhojë, ne jemi të angazhuar të sigurojmë qasje universale e të barabartë ndaj vaksinave, barnave e mjeteve diagnostikuese të sigurta, efikase e me kosto të përballueshme për këtë pandemi e të tjerat në të ardhmen. Imunizimi është një e mirë publike globale dhe ne duhet të jemi të aftë të zhvillojmë, të prodhojmë e shpërndajmë vaksina sa më shpejt të jetë e mundur.
Për ta arritur këtë, do të punojmë me krerët e shteteve e qeverive në mbarë globin dhe me të gjithë aktorët, përfshi shoqërinë civile dhe sektorin privat. Ne kemi bindjen se është përgjegjësia jonë, si drejtues të kombeve e institucioneve ndërkombëtare, të sigurohemi që bota të nxjerrë mësime nga pandemia COVID-19.
Në një kohë kur COVID-19-a ka përfituar nga dobësitë e ndasitë tona, ne duhet ta shfrytëzojmë këtë mundësi për t’u mbledhur si një bashkësi globale në një bashkëpunim paqësor që shkon përtej kësaj krize. Ngritja e kapaciteteve dhe sistemeve tona për ta bërë këtë do të dojë kohë e angazhim të qëndrueshëm politik, financiar e shoqëror për shumë vite. Solidariteti ynë për të garantuar një botë më të mirëpërgatitur do të jetë trashëgimia që do të mbrojë fëmijët tanë dhe fëmijët e fëmijëve tanë dhe që do të ulë ndikimin e pandemive të ardhshme mbi ekonomitë e shoqëritë tona.
Gatishmëria për të reaguar ndaj pandemive kërkon udhëheqje globale, në mënyrë që të kemi një sistem shëndetësor të përshtatshëm për këtë mijëvjeçar. Që këtë angazhim ta bëjmë realitet, duhet të udhëhiqemi nga solidariteti, ndershmëria, transparenca, gjithëpërfshirja dhe barazia.
/ATSH
