Violetta
>> KS- AL. etnike <<
Kush zotëron internetin?
Shiko fotografinë 1792016
Realiteti është se interneti është një gjë e brishtë. Hapësirat të hapura, të çmendura, të çuditshme, ku njerëzit shkëmbejnë tregime dhe sekrete, krijojnë projekte të artit dixhital , shkruajnë lirshëm dhe me zemërim me njerëzit që janë larg shtatë zona kohore – këto hapësira janë të rralla. Njerëzit i ndërtojnë dhe i mbështesin ato dhe tani njerëzit po përpiqen t’i kufizojnë ato, shkruan “Medium”.
Sepse ne jetojmë dhe marrim frymë në internet, qeshim dhe qajmë, lidhemi me njerëz që kanë ndryshuar jetën në internet, vendosëm të mbledhim disa perspektiva në këtë moment në kohë. Pse ka rëndësi, se si kemi ardhur këtu dhe çfarë mund të mbajë e ardhmja? Janë disa nga pyetjet më inteligjente që mund të na ndihmojë të kuptojmë luftën dhe lirinë.
Në vitin 1989, Tim Berners-Lee shpiku World Wide Web. Tani, ai e mbron atë. “Dua një internet ku përdoruesit vendosin se çfarë ka sukses në internet dhe ku ISP-të fokusohen në sigurimin e lidhje të internetit më të mirë”, thekson Berners-Lee. Përmbajtja dhe lidhja janë dy tregje të dallueshme dhe ato duhet të mbeten të ndara. Konflikti i tyre rrezikon të bllokojë inovacionin, shprehjen e lirë dhe llojin e krijimtarisë që mund të lulëzojë vetëm në internet. “Ajo që po ndodh tani nuk është vetëm për neutralitetin e rrjetit, por në lidhje me themelet e demokracisë sonë”, argumenton Lawrence Lessig .
Gjurmimi i historisë së konceptit nga origjina e tij, Lessing e sheh rikthimin e rregullave të epokës së Obamës si një simptomë e një çështjeje më të madhe – një demokraci që nuk i shërben popullit të saj. Përmes analizave statistikore dhe përpunimit të gjuhës natyrale, shkencëtari i të dhënave Jeff Kao, tregon se miliona komente pro-shfuqizuese të paraqitura në Komisionin Federal të Komunikimeve ishin të falsifikuara. Komentet publike, sipas analizës së Kao, kanë mbështetjen dërrmuese të rregullave ekzistuese. Raporti vë në pikëpyetje legjitimitetin e procesit të Komisionit për të rikthyer rregulloret.
Duke mbledhur së bashku historinë e ligjeve të “transportit të përbashkët” – ato që qeverisin çdo gjë nga transporti tek linjat telefonike – Tyler Elliot Bettilyon, një shkencëtar, kontekstualizon luftën e sotme për një internet të lirë dhe të hapur. Psikologia sociale, Erika Price, vë në theks idenë se internetit që ne kemi dashur është me të vërtetë si “i lirë dhe i hapur” siç do të donim të mendonim. “Aktiviteti i internetit tashmë është thellësisht i centralizuar”, shkruan Erika.
Pse interneti duhet të jetë një dobi publike? Ekonomistët debatojnë ekzistencën e argumentit “konkurrenca do të ul çmimet”, kundër rregullit të internetit ku e bënë një rast bindës se ai është ashtu si uji, energjia dhe higjiena, që duhet të jetë një e drejtë themelore. “Kjo në mënyrë dramatike rritë cilësinë tona në jetë, më e mira dhe më e vërteta është kur ne të gjithë kemi qasje të lirë dhe të barabartë në të”, argumentojnë ata. /Tele/
Shiko fotografinë 1792016
Realiteti është se interneti është një gjë e brishtë. Hapësirat të hapura, të çmendura, të çuditshme, ku njerëzit shkëmbejnë tregime dhe sekrete, krijojnë projekte të artit dixhital , shkruajnë lirshëm dhe me zemërim me njerëzit që janë larg shtatë zona kohore – këto hapësira janë të rralla. Njerëzit i ndërtojnë dhe i mbështesin ato dhe tani njerëzit po përpiqen t’i kufizojnë ato, shkruan “Medium”.
Sepse ne jetojmë dhe marrim frymë në internet, qeshim dhe qajmë, lidhemi me njerëz që kanë ndryshuar jetën në internet, vendosëm të mbledhim disa perspektiva në këtë moment në kohë. Pse ka rëndësi, se si kemi ardhur këtu dhe çfarë mund të mbajë e ardhmja? Janë disa nga pyetjet më inteligjente që mund të na ndihmojë të kuptojmë luftën dhe lirinë.
Në vitin 1989, Tim Berners-Lee shpiku World Wide Web. Tani, ai e mbron atë. “Dua një internet ku përdoruesit vendosin se çfarë ka sukses në internet dhe ku ISP-të fokusohen në sigurimin e lidhje të internetit më të mirë”, thekson Berners-Lee. Përmbajtja dhe lidhja janë dy tregje të dallueshme dhe ato duhet të mbeten të ndara. Konflikti i tyre rrezikon të bllokojë inovacionin, shprehjen e lirë dhe llojin e krijimtarisë që mund të lulëzojë vetëm në internet. “Ajo që po ndodh tani nuk është vetëm për neutralitetin e rrjetit, por në lidhje me themelet e demokracisë sonë”, argumenton Lawrence Lessig .
Gjurmimi i historisë së konceptit nga origjina e tij, Lessing e sheh rikthimin e rregullave të epokës së Obamës si një simptomë e një çështjeje më të madhe – një demokraci që nuk i shërben popullit të saj. Përmes analizave statistikore dhe përpunimit të gjuhës natyrale, shkencëtari i të dhënave Jeff Kao, tregon se miliona komente pro-shfuqizuese të paraqitura në Komisionin Federal të Komunikimeve ishin të falsifikuara. Komentet publike, sipas analizës së Kao, kanë mbështetjen dërrmuese të rregullave ekzistuese. Raporti vë në pikëpyetje legjitimitetin e procesit të Komisionit për të rikthyer rregulloret.
Duke mbledhur së bashku historinë e ligjeve të “transportit të përbashkët” – ato që qeverisin çdo gjë nga transporti tek linjat telefonike – Tyler Elliot Bettilyon, një shkencëtar, kontekstualizon luftën e sotme për një internet të lirë dhe të hapur. Psikologia sociale, Erika Price, vë në theks idenë se internetit që ne kemi dashur është me të vërtetë si “i lirë dhe i hapur” siç do të donim të mendonim. “Aktiviteti i internetit tashmë është thellësisht i centralizuar”, shkruan Erika.
Pse interneti duhet të jetë një dobi publike? Ekonomistët debatojnë ekzistencën e argumentit “konkurrenca do të ul çmimet”, kundër rregullit të internetit ku e bënë një rast bindës se ai është ashtu si uji, energjia dhe higjiena, që duhet të jetë një e drejtë themelore. “Kjo në mënyrë dramatike rritë cilësinë tona në jetë, më e mira dhe më e vërteta është kur ne të gjithë kemi qasje të lirë dhe të barabartë në të”, argumentojnë ata. /Tele/
