bledikorcari
Anëtar i Nderuar
KRONOLOGJIA HISTORIKE E SHQIPERISE
KOHERAT E LASHTA-ILIRET
Paraardhësit e Shqiptarëve të sotshëm janë Ilirët. Ata banonin në një territor të madh, në fillim të Paleolitit të Mesëm (100.000-40.000 Para Krishtit (PK), kufiri verior i të cilëve shtrihej deri në degët e Danubit (Sava dhe Drava), ndërsa në jug ata jetonin në pjesën më të madhe të Epirit parahistorik deri në limanin e Ambrocias (Prevezë). Kufijtë e tyre natyralë lindorë shtriheshin midis lumenjve Morava dhe Vardar, ndërsa në perëndim lageshin nga brigjet e detit Adriatik dhe Jon. Disa fise ilire si Mesapsa and Japygs ishin vendosur në Italinë jugore (Kalabri). Por gjurmët e para të qytetërimit do të gjënden gjatë viteve 6.000-2.000 B.C. Gërmimet arkeologjike në Butrint tregojnë se grupi i pare, i cili la gjurmët e tij në vend ishte fisi “Kaon”, mijëvjeçari i parë P.K. Në këtë periudhë Butrinti ishte një qendër e fortifikuar e Ilirëve Kaon .
ME POSHTE PO JAPIM NJE KRONOLOGJI TE TE DHENAVE HISTORIKE:
P.K .. 5.000 Pellazgët migrojnë në Ballkan, fillimi i Epokës së Bronxit.
P.K. 1.000 Ilirët vijnë nga Europa Qëndrore për t’u vendosur në Ballkanin Perendimor.
P.K. 7/8th Grekët nga Korfuzi dhe Korinthi, kolonializojnë bregdetin shqiptar. Krijohet Epidamnos (në vitin 627 P.K. si koloni greke, Dyrrachion i njohur si Durrësi) dhe Apollonia ( Shekulli i 5-të dhe i 3-të P.K., lulëzimi i shtetit të Ilirisë).
P.K. 435 Lind një konflikt midis shteteve qytet të pavarura të Epidamnos dhe Korfuzit.
P.K.C. 250 Një shtet nën kontrollin e mbretit Agron kontrollon brigjet perendimore të territorit të Ballkanit nga lumi Kerka në Slloveni deri në Shqipërinë e ditëve të sotshme. P.K..229-168 Pushtimi romak i bregdetit të ilirëve. Mbretëria Ilire reduktohet në një rrip të ngushtë midis Dubrovnikut dhe Lezhës( Lisus). Në këtë kohë u ndërtua “Rruga Egnatia” nga Dyrrachion (Durrës) në Konstandinopojë
P.K.167 Roma del fitimtare kundër mbretit Genthius dhe e vendos mbretërinë e tij Ilire nën sundimin Roman.
A.D.2nd C. Ilirët filluan të njihen me emrin e ri Arbër.
P.K.160-927 Fiset sllave pushtojnë rajonet malore të Shqipërisë.
P.K. 395 Arberia bëhet pjesë e Perandorisë Bizantine.
P.K.5th C. Pushtimi nga Gotët, Averët dhe Keltët perendimorë e lindorë. Ata plaçkitën provincat e Ballkanit, qëndruan për një kohë të shkurtër dhe pastaj lëvizën. Hunët pushtojnë Kosovën.
P.K.529-640 Pushtimi i fiseve sllave nga Europa Qëndrore duke i dhënë fund autoritetit bizantin. Popullsia ilire tërhiqet në qytetet bregdetare dhe në malet e pjesës së brendshme të Shqipërisë veriore.
851 Pushtimi i zonës nga Bullgarët, të cilët qëndruan deri në vitin 1010
1054 Përçarje në kishë – Ndarja në kisha Ortodokse dhe Romane. Përçarja ndikon ndaj Kristianizmit Shqiptar.
1081 Normanët hyjnë në Shqipëri nga Italia dhe udhëheqin deri në shekullin 1100.
1096 Ushtritë e kryqëzatës së parë marshojnë përmes territorit shqiptar .
1190 Shpallja e shtetit feudal të Arbërisë (Principata e Arbërit 1190-1216) në veri të Shqipërisë, me Krujën si kryeqytet.
1272 Karlos I, Mbreti i Napolit, hyn në Shqipëri nga Italia veriore, formon mbretërinë e Arbërisë dhe vetëshpallet Mbret i Shqipërisë. Ndërsa pjesa e brendshme e Shqipërisë sundohet nga princa bizantinë dhe serbë deri më 1356. Përhapet feja Katolike Romane.
1344 Shqipëria bëhet pjesë e Mbretërisë së Serbisë, nën udhëheqjen e Stefan Dushanit së bashku me Maqedoninë, Thesalinë dhe Epirin. Pas vdekjes së tij, Shqipëria bie në duart e prijsave vendas dhe Kalorësi Balsha krijoi një principatë në veri me Shkodrën si kryeqytetin e saj duke shmangur serbët dhe bullgarët. Principata të tjera feudale u krijuan në territoret shqiptare; Topiasit, me Durrësin kryeqytet, Muzakajt, me Beratin si kryeqytet, Zenebishtët me Gjirokastrën si kryeqytet, dioqeza e Shpatajve me Artën si kryeqytet.
1352 Fillon pushtimi Osman i Europës. PUSHTIMI OSMAN DHE LUFTA SHQIPTARO- OSMANE
1431 Turqit pushtojnë Janinën; marrin nën kontroll një pjesë të madhe të Shqipërisë.
1433 Kryengritja kundër Turqve përgjatë territorit nga veriu në jug, nën udhëheqjen e Arianit Shpatës.
1442 28 Nëntor, Gjergj Kastriot Skënderbeu jep dorëheqjen nga ushtria Turke, hyn në Krujë me 300 shqiptarë, shpall pavarësinë e principatës së Kastriotit dhe ngre flamurin e kuq të familjes së tij, me shqiponjën e zezë në qendër, duke u bërë kështu flamturi kombëtar i Shqipërisë.
1444 Mars, Lidhja e Lezhës. Fisnikëria feudale shqiptare bashkohet dhe ngrihet kundër turqve nën udhëheqjen e Gjergj Skënderbeut.
1450 Skënderbeu përfundon një traktat paqeje me Venedikun për të patur dorë të lirë në luftën e tij kundër turqve.
1450 Sulltan Murati i Turqisë rrethon Krujën për pesë muaj, por mundet nga Skënderbeu i ndihmuar nga Alfonso I i Napolit.
1455 Skënderbeu sulmon turqit në Berat por humbet 6.000 burra.
1457 Turqit sulmojnë Skënderbeun me një ushtri prej 60.000 ushtarësh, pushtojnë pjesën më të madhe të ultësirave shqiptare dhe sulmojnë fortesën e tij të Krujës, por Skënderbeu i detyron osmanët që të tërhiqen.
1463 Lufta e madhe midis Turqve dhe Venecianëve.
1466 Sulltan Muammed II pushton Shqipërinë, por dështon në pushtimin e Krujës.
1468 17 Janar, Skënderbeu sëmuret me ethe dhe vdes në Lezhë.
1478 Fortesa e Skënderbeut në Krujë bie në duart e turqve. Beteja më kritike në historinë e Shqipërisë. Muhamed II merr Krujën, ndërsa Shkodra reziston..
1479 25 Janar, arrihet paqe me pjesën tjetër të Shqipërisë. Venecianët dorëzojnë Shkodrën dhe shqiptarët vendosen përgjatë vijës bregdetare, por mbajnë Ulqinin, Tivarin dhe Durrësin.
1501 Perandoria Osmane pushton të gjithë Shqipërinë, me Durrësin si qyteti i fundit që merret nga Venecianët dhe Shqipëria mbetet nën kontrollin Osman deri më 1912.
1555 Gjon Buzuku boton librin e parë në gjuhën shqipe, Mesharin.
1571 Turqit marrin Ulqinin nga Venecianët. Shekulli XV-XVI. Me mijëra Shqiptarë janë të detyruar të emigrojnë për shkak të urisë dhe shtypjes, kryesisht në Italinë jugore. Shekulli XVI Kisha ortodokse është dominuese në jug, Kisha Katolike Romane në veri.
1614 Sulejman Pasha Bargjini, ndërton një xhami, një banjë publike dhe një furrë në Tiranë.
1635 Frang Bardhi boton fjalorin e parë Latino-Shqiptar dhe Andre Bogdani shkruan gramatikën e parë Latino-Shqiptare.
1670 Mehmet Bushati, pasha i Shkodrës, grumbullon prijësat e tij veriorë për të mundur turqit. Djali i tij Mahmut mund tre ushtri turke, por nipi i tij mundet në Shqipërinë jugore.
Shekulli XVI Në fund të shekullit të XIII dy fisnikë shqiptarë, Ali Pash Bushatlliu dhe Ali Pash Tepelena patën sukses në krijimin e Pashallëqeve të pavarura. Ata u përqëndruan përkatësisht në Shkodër në veri dhe Janinë (tashmë në Greqi) në jug.
1831 Rënia e pashallëqeve shqiptare shënoi fillimin e një periudhe të re, e cila në historinë e popullit shqiptar njihet si “Rezistenca Kombëtare Shqiptare”
KOHERAT E LASHTA-ILIRET
Paraardhësit e Shqiptarëve të sotshëm janë Ilirët. Ata banonin në një territor të madh, në fillim të Paleolitit të Mesëm (100.000-40.000 Para Krishtit (PK), kufiri verior i të cilëve shtrihej deri në degët e Danubit (Sava dhe Drava), ndërsa në jug ata jetonin në pjesën më të madhe të Epirit parahistorik deri në limanin e Ambrocias (Prevezë). Kufijtë e tyre natyralë lindorë shtriheshin midis lumenjve Morava dhe Vardar, ndërsa në perëndim lageshin nga brigjet e detit Adriatik dhe Jon. Disa fise ilire si Mesapsa and Japygs ishin vendosur në Italinë jugore (Kalabri). Por gjurmët e para të qytetërimit do të gjënden gjatë viteve 6.000-2.000 B.C. Gërmimet arkeologjike në Butrint tregojnë se grupi i pare, i cili la gjurmët e tij në vend ishte fisi “Kaon”, mijëvjeçari i parë P.K. Në këtë periudhë Butrinti ishte një qendër e fortifikuar e Ilirëve Kaon .
ME POSHTE PO JAPIM NJE KRONOLOGJI TE TE DHENAVE HISTORIKE:
P.K .. 5.000 Pellazgët migrojnë në Ballkan, fillimi i Epokës së Bronxit.
P.K. 1.000 Ilirët vijnë nga Europa Qëndrore për t’u vendosur në Ballkanin Perendimor.
P.K. 7/8th Grekët nga Korfuzi dhe Korinthi, kolonializojnë bregdetin shqiptar. Krijohet Epidamnos (në vitin 627 P.K. si koloni greke, Dyrrachion i njohur si Durrësi) dhe Apollonia ( Shekulli i 5-të dhe i 3-të P.K., lulëzimi i shtetit të Ilirisë).
P.K. 435 Lind një konflikt midis shteteve qytet të pavarura të Epidamnos dhe Korfuzit.
P.K.C. 250 Një shtet nën kontrollin e mbretit Agron kontrollon brigjet perendimore të territorit të Ballkanit nga lumi Kerka në Slloveni deri në Shqipërinë e ditëve të sotshme. P.K..229-168 Pushtimi romak i bregdetit të ilirëve. Mbretëria Ilire reduktohet në një rrip të ngushtë midis Dubrovnikut dhe Lezhës( Lisus). Në këtë kohë u ndërtua “Rruga Egnatia” nga Dyrrachion (Durrës) në Konstandinopojë
P.K.167 Roma del fitimtare kundër mbretit Genthius dhe e vendos mbretërinë e tij Ilire nën sundimin Roman.
A.D.2nd C. Ilirët filluan të njihen me emrin e ri Arbër.
P.K.160-927 Fiset sllave pushtojnë rajonet malore të Shqipërisë.
P.K. 395 Arberia bëhet pjesë e Perandorisë Bizantine.
P.K.5th C. Pushtimi nga Gotët, Averët dhe Keltët perendimorë e lindorë. Ata plaçkitën provincat e Ballkanit, qëndruan për një kohë të shkurtër dhe pastaj lëvizën. Hunët pushtojnë Kosovën.
P.K.529-640 Pushtimi i fiseve sllave nga Europa Qëndrore duke i dhënë fund autoritetit bizantin. Popullsia ilire tërhiqet në qytetet bregdetare dhe në malet e pjesës së brendshme të Shqipërisë veriore.
851 Pushtimi i zonës nga Bullgarët, të cilët qëndruan deri në vitin 1010
1054 Përçarje në kishë – Ndarja në kisha Ortodokse dhe Romane. Përçarja ndikon ndaj Kristianizmit Shqiptar.
1081 Normanët hyjnë në Shqipëri nga Italia dhe udhëheqin deri në shekullin 1100.
1096 Ushtritë e kryqëzatës së parë marshojnë përmes territorit shqiptar .
1190 Shpallja e shtetit feudal të Arbërisë (Principata e Arbërit 1190-1216) në veri të Shqipërisë, me Krujën si kryeqytet.
1272 Karlos I, Mbreti i Napolit, hyn në Shqipëri nga Italia veriore, formon mbretërinë e Arbërisë dhe vetëshpallet Mbret i Shqipërisë. Ndërsa pjesa e brendshme e Shqipërisë sundohet nga princa bizantinë dhe serbë deri më 1356. Përhapet feja Katolike Romane.
1344 Shqipëria bëhet pjesë e Mbretërisë së Serbisë, nën udhëheqjen e Stefan Dushanit së bashku me Maqedoninë, Thesalinë dhe Epirin. Pas vdekjes së tij, Shqipëria bie në duart e prijsave vendas dhe Kalorësi Balsha krijoi një principatë në veri me Shkodrën si kryeqytetin e saj duke shmangur serbët dhe bullgarët. Principata të tjera feudale u krijuan në territoret shqiptare; Topiasit, me Durrësin kryeqytet, Muzakajt, me Beratin si kryeqytet, Zenebishtët me Gjirokastrën si kryeqytet, dioqeza e Shpatajve me Artën si kryeqytet.
1352 Fillon pushtimi Osman i Europës. PUSHTIMI OSMAN DHE LUFTA SHQIPTARO- OSMANE
1431 Turqit pushtojnë Janinën; marrin nën kontroll një pjesë të madhe të Shqipërisë.
1433 Kryengritja kundër Turqve përgjatë territorit nga veriu në jug, nën udhëheqjen e Arianit Shpatës.
1442 28 Nëntor, Gjergj Kastriot Skënderbeu jep dorëheqjen nga ushtria Turke, hyn në Krujë me 300 shqiptarë, shpall pavarësinë e principatës së Kastriotit dhe ngre flamurin e kuq të familjes së tij, me shqiponjën e zezë në qendër, duke u bërë kështu flamturi kombëtar i Shqipërisë.
1444 Mars, Lidhja e Lezhës. Fisnikëria feudale shqiptare bashkohet dhe ngrihet kundër turqve nën udhëheqjen e Gjergj Skënderbeut.
1450 Skënderbeu përfundon një traktat paqeje me Venedikun për të patur dorë të lirë në luftën e tij kundër turqve.
1450 Sulltan Murati i Turqisë rrethon Krujën për pesë muaj, por mundet nga Skënderbeu i ndihmuar nga Alfonso I i Napolit.
1455 Skënderbeu sulmon turqit në Berat por humbet 6.000 burra.
1457 Turqit sulmojnë Skënderbeun me një ushtri prej 60.000 ushtarësh, pushtojnë pjesën më të madhe të ultësirave shqiptare dhe sulmojnë fortesën e tij të Krujës, por Skënderbeu i detyron osmanët që të tërhiqen.
1463 Lufta e madhe midis Turqve dhe Venecianëve.
1466 Sulltan Muammed II pushton Shqipërinë, por dështon në pushtimin e Krujës.
1468 17 Janar, Skënderbeu sëmuret me ethe dhe vdes në Lezhë.
1478 Fortesa e Skënderbeut në Krujë bie në duart e turqve. Beteja më kritike në historinë e Shqipërisë. Muhamed II merr Krujën, ndërsa Shkodra reziston..
1479 25 Janar, arrihet paqe me pjesën tjetër të Shqipërisë. Venecianët dorëzojnë Shkodrën dhe shqiptarët vendosen përgjatë vijës bregdetare, por mbajnë Ulqinin, Tivarin dhe Durrësin.
1501 Perandoria Osmane pushton të gjithë Shqipërinë, me Durrësin si qyteti i fundit që merret nga Venecianët dhe Shqipëria mbetet nën kontrollin Osman deri më 1912.
1555 Gjon Buzuku boton librin e parë në gjuhën shqipe, Mesharin.
1571 Turqit marrin Ulqinin nga Venecianët. Shekulli XV-XVI. Me mijëra Shqiptarë janë të detyruar të emigrojnë për shkak të urisë dhe shtypjes, kryesisht në Italinë jugore. Shekulli XVI Kisha ortodokse është dominuese në jug, Kisha Katolike Romane në veri.
1614 Sulejman Pasha Bargjini, ndërton një xhami, një banjë publike dhe një furrë në Tiranë.
1635 Frang Bardhi boton fjalorin e parë Latino-Shqiptar dhe Andre Bogdani shkruan gramatikën e parë Latino-Shqiptare.
1670 Mehmet Bushati, pasha i Shkodrës, grumbullon prijësat e tij veriorë për të mundur turqit. Djali i tij Mahmut mund tre ushtri turke, por nipi i tij mundet në Shqipërinë jugore.
Shekulli XVI Në fund të shekullit të XIII dy fisnikë shqiptarë, Ali Pash Bushatlliu dhe Ali Pash Tepelena patën sukses në krijimin e Pashallëqeve të pavarura. Ata u përqëndruan përkatësisht në Shkodër në veri dhe Janinë (tashmë në Greqi) në jug.
1831 Rënia e pashallëqeve shqiptare shënoi fillimin e një periudhe të re, e cila në historinë e popullit shqiptar njihet si “Rezistenca Kombëtare Shqiptare”