Tuana
Nada é por acaso!
Duke qene komshia me e afert qe Toka ka ne hapesire, si edhe duke qene qe eshte bota e vetme jashte Tokes ne te cilen njeriu ka mundur te veje kembet, Hena eshte padyshim nje vend qe do te eksplorohet edhe me tej nga njerezit.
Kerkimet qe mund te behen ne Hene, si edhe nga Hena do te jene jashtezakonisht te vlefshme per shkencen.
Por heret e vetme qe njerezit e kane vizituar Henen kane qene ne ndalesa te shkurtra ne siperfqen e saj, ndalesa qe kane zgjatur vetem 2-3 dite perpara nisjes serish per ne Toke.
Ne fakt, ekspozimi me i gjate njerezor ne ambjentin e Henes nuk eshte studiuar asnjehere ne thellesi, dhe ka shume mundesi qe nder rreziqeve te tjera te njohura te jeteses dhe punes ne hapesire, vete Hena te jete toksike per njerezit.
Nje ekip nderkombetar kerkuesish eshte munduar te studioje rreziqet qe mund te shkaktohen shendetit njerezor nga Hena.
Ne nje studim me titullin "Toksiciteti i pluhurit Henor", rreziqet e shendetit nga pluhuri i Henes, qe i kapen astronautet e Apollo-s brenda dhe jashte kostumeve te tyre, jane hetuar ne detaje (ose ne menyren me te sakte te mundshme ne pamundesi per te qene ne Hene per te mbledhur mostra.).
Me kerkimet e tyre shkencetaret analizuan disa prej semundjeve te mundshme qe mund te vinin nga pluhuri Henor.
Deri tani rrezku me i demshem i pluhurit Henor do te vinte nga thithja me frymemarrje i thermijave. Edhe nese eksploratoret e Henes do te kishin te veshura kostume mbrojtese, pluhuri mundet me lehtesi qe te futej ne zonat ku punojne apo ku jetojne, ashtu si zbuluan shume shpejt astronautet e Apollo-s.
Kur futet ne mushkeri, pluhuri mund te shkaktoje shume probleme me shendetin, si per shembull mund te nderyjen e sistemin e frymemarrjes dhe sistemin kardiovaskuar. Thermiat e pluhurit Henor jane te vogla mjaftuesdhem qe te hyjne thelle ne mushkeri dhe mund te behen edhe me te rrezikshme nga ekspozimi tek protonet dhe rrezet UV.
Gjithashtu kerkimi thote se nje ambjent mikrogravitacional eshte i dobishem vetem per te lehtesuar transportimin e thermijave te pluhurit neper mushkeri.
Sipas kerkimeve te bera rezulton qe edhe thermijat e tokes ne Hene, te cilat nuk i jane nenshtruar proceseve te gerryerjes ashtu si Toka, dhe me perberjen e tyre rrezikojne qe ne kontaktin e pare te shkaktojne rrezik per irritim te lekures.
Ajo qe i kane kushtuar me shume rendesi ekipi i kerkimit eshte demtimi gerryes i shtresave te jashtme te lekures sidomos ne zonat si; gishta, gju, berryla, etj.
Eshte e kote te thuhet qe nese thermiat mund te kene efekte demtuese dhe gerryese ne lekuren e njerezve, eshte nje rrezik i tille edhe per syte. Nese pluhuri henor hyn ne sy; rreziku eshte i njejte me lekuren, gerryerje ne sy.
Eshte e veshtire te behen teste pa patur pluhur te vertete henor. Mostrat e sjella nga misionet Apollo nuk jane mbajtur ne nje ambjent te ngjashem me ate te Henes, dhe kjo mund te mos shfaqe vetite e pluhurit qe ndodhet ne Hene.
Megjithese, shkencetaret jane ende duke studiuar ne thellesi demet shendetesore qe mund te vijne nga Hena per njerezit, ata mendojne qe vetem studimet e kryera ne Hene do te mbushnin boshlleqet mbi njohurine ne lidhje me toksicitetin e pluhurit henor./info.al/
Kerkimet qe mund te behen ne Hene, si edhe nga Hena do te jene jashtezakonisht te vlefshme per shkencen.
Por heret e vetme qe njerezit e kane vizituar Henen kane qene ne ndalesa te shkurtra ne siperfqen e saj, ndalesa qe kane zgjatur vetem 2-3 dite perpara nisjes serish per ne Toke.
Ne fakt, ekspozimi me i gjate njerezor ne ambjentin e Henes nuk eshte studiuar asnjehere ne thellesi, dhe ka shume mundesi qe nder rreziqeve te tjera te njohura te jeteses dhe punes ne hapesire, vete Hena te jete toksike per njerezit.
Nje ekip nderkombetar kerkuesish eshte munduar te studioje rreziqet qe mund te shkaktohen shendetit njerezor nga Hena.
Ne nje studim me titullin "Toksiciteti i pluhurit Henor", rreziqet e shendetit nga pluhuri i Henes, qe i kapen astronautet e Apollo-s brenda dhe jashte kostumeve te tyre, jane hetuar ne detaje (ose ne menyren me te sakte te mundshme ne pamundesi per te qene ne Hene per te mbledhur mostra.).
Me kerkimet e tyre shkencetaret analizuan disa prej semundjeve te mundshme qe mund te vinin nga pluhuri Henor.
Deri tani rrezku me i demshem i pluhurit Henor do te vinte nga thithja me frymemarrje i thermijave. Edhe nese eksploratoret e Henes do te kishin te veshura kostume mbrojtese, pluhuri mundet me lehtesi qe te futej ne zonat ku punojne apo ku jetojne, ashtu si zbuluan shume shpejt astronautet e Apollo-s.
Kur futet ne mushkeri, pluhuri mund te shkaktoje shume probleme me shendetin, si per shembull mund te nderyjen e sistemin e frymemarrjes dhe sistemin kardiovaskuar. Thermiat e pluhurit Henor jane te vogla mjaftuesdhem qe te hyjne thelle ne mushkeri dhe mund te behen edhe me te rrezikshme nga ekspozimi tek protonet dhe rrezet UV.
Gjithashtu kerkimi thote se nje ambjent mikrogravitacional eshte i dobishem vetem per te lehtesuar transportimin e thermijave te pluhurit neper mushkeri.
Sipas kerkimeve te bera rezulton qe edhe thermijat e tokes ne Hene, te cilat nuk i jane nenshtruar proceseve te gerryerjes ashtu si Toka, dhe me perberjen e tyre rrezikojne qe ne kontaktin e pare te shkaktojne rrezik per irritim te lekures.
Ajo qe i kane kushtuar me shume rendesi ekipi i kerkimit eshte demtimi gerryes i shtresave te jashtme te lekures sidomos ne zonat si; gishta, gju, berryla, etj.
Eshte e kote te thuhet qe nese thermiat mund te kene efekte demtuese dhe gerryese ne lekuren e njerezve, eshte nje rrezik i tille edhe per syte. Nese pluhuri henor hyn ne sy; rreziku eshte i njejte me lekuren, gerryerje ne sy.
Eshte e veshtire te behen teste pa patur pluhur te vertete henor. Mostrat e sjella nga misionet Apollo nuk jane mbajtur ne nje ambjent te ngjashem me ate te Henes, dhe kjo mund te mos shfaqe vetite e pluhurit qe ndodhet ne Hene.
Megjithese, shkencetaret jane ende duke studiuar ne thellesi demet shendetesore qe mund te vijne nga Hena per njerezit, ata mendojne qe vetem studimet e kryera ne Hene do te mbushnin boshlleqet mbi njohurine ne lidhje me toksicitetin e pluhurit henor./info.al/