Titulli: Droga dhe llojet e saj
[h=1]Njohuri mbi llojet e drogave dhe trajtimi i perdoruesit[/h] H Y R J E
Klasifikimi i drogave
1. STIMULANTET
2. NARKOTIKëT
3. HALUCINOGJENET E PSIKODELIKET
4. DEPRESANTET
5.
TëRHEQJA NGA DROGA
6. SI TEI TRAJTONI PERDORUESIT
7. TERHEQJA AFATGJATE NGA DROGA
8. ALKOLIZMI
9. DISKUTIME
Hapi i parë për të kuptuar përdoruesit e drogës duhet të jetë njohja e drogës me të cilën abuzohet. Nuk mund të prisni që ta trajtoni problemin e abuzimit me drogën në mënyrë efektive nëse nuk keni vetë njohuri për atë drogë. Ne duhet të dallojmë pamjen, të dimë efektet dhe karakteristikat e drogave më të përdorura.
KLASIFIKIMI I DROGAVE
Drogat klasifikohen nga efekti që kanë në trupin e njeriut. Këtu do të diskutojmë katër lloje drogash:
Stimuluese
Narkotike
Haluçinogjene E Psikodelike
Depresante
I. STIMULANTET
Stimulantët janë një grup drogash që kanë si efekt nxitjen e sistemit nervor. Stimulantët më të zakontë kanë kafeinë dhe nikotinë, të cilat shumë nga ne i përdorim përditë.
- Amfetaminat janë ndër drogat stimuluese më të njohura dhe me të cilat abuzohet më tepër. Ato të mbajnë zgjuar, rrisin vigjilencën dhe aftësinë e trupit për të kryer veprime fizike. Mjekët i përdorin ato tek pacientë të cilët janë mbipeshë.
i. Emri popullor - BAM
ii. Përshkrimi
(1)Tableta
(2)Kapsula
(3)Në forma dhe ngjyra të ndryshme
iii. Merret nga
(1)Goja
(2)Injektohet në venat e gjakut
(3)Duke e thithur
iv. Simptomat
(1)Tepër aktiv
(2)Agresivitet
(3)E folur e shpejtë
(4)Bebe të zmadhuara të syve
(5)Djersitje
(6)Erë e keqe trupi dhe frymë me erë të keqe
- Metamfetamina është gjashtë deri në nëntë herë më e fortë se amfetamina normale, por efektet e"met-it" janë më të forta se amfetamina normale.
i. Emri popullor
(1)Furia
(2)Shkrirësi
ii. Përshkrimi
(1)Lëng pa ngjyrë
(2)Pluhur i bardhë në formë kristalesh
(3)Tableta
(4)Kapsula
iii.Simptomat
(1)Debatues
(2)Tejet i konfuzuar
(3)Shpërthime irritimi dhe dhune
(4)Bebe syri të zmadhuara
(5)Sy të ndjeshëm ndaj dritës
(6)Shenja agesh
- Kokaina: Shumë ligje e klasifikojnë kokainën si narkotik, ndonëse Kokaina përgatitet nga gjethet e palmës së kokosit, që rritet në pjesën më të madhe të Amerikës së Jugut.
Dikur kokaina përdorej gjerësisht si anestetik lokal, por tanimë është kufizuar për shkak të drogave më të reja dhe më pak të rrezikshme. Kokaina është një drogë që krijon varësi të lartë.
i. Emri popullor
(1)Koka
(2)Sheqer i bardhë
(3)Kristalinë
ii. Përshkrimi
(1)e bardhë
(2)pluhur kristalinë
iii. Metoda e përdorur
(1)me thithje
(2)injektim
(3)në formë duhani
iv. Simptomat
(1)plagë të pambyllura tek flegrat e hundës
(2)Thithje e vazhdueshme e hundës
(3)Bebe syri të zmadhuara
(4)Sy të përlotur
(5)Përzierje dhe të vjella
(6)Shenja agesh
2. NARKOTIKET
Me narkotikë zakonisht i referohemi opiumit dhe drogave të prodhuara nga opiumi, si heroina, kodeina dhe morfina. Këto droga distilohen nga lëngu i boçeve të lulëkuqeve dhe përpunohen duke u bërë disa nga drogat më të përdorura në botë.
- Morfina është një drogë narkotike që përdoret në mënyrë të ligjshme për çlirimin nga dhimbjet. Gjatë shumë luftërave, morfina i është dhënë ushtarëve të plagosur. Ajo sintetizohet nga opiumi i papërpunuar.
i. Emri popullor
(1)Morf
(2)"M"
ii. Përshkrimi
(1)lëng pa ngjyrë
(2)pluhur i bardhë
(3)Tableta
(4)Kapsula
b. Heroina: Heroina u prodhua në Angli në vitin 1874, si një modifikim kimik i morfinës. Ajo shitet në paketa e mbështjellë me letër alumini ose në formë kapsulash. Mund të jetë në formën e kubave të vegjël, të quajtur"gurë" në ngjyrë të kuqe apo vjollcë.
i. Emri popullor
(1)Kali
(2)Fshikullima
(3)H
(4)Tulla
(5)Shllak
(6)Majmuni
ii. Përshkrimi
(1)Pluhur i bardhë
(2)pluhur i kaftë
iii. Metodat e përdorimit
(1)Injektohet
(2)Thithet
(3)Pihet si cigare (e përzier me kokainë)
iv. Simptomat
(1)Shenja agesh
(2)e folur e ngadaltë por e qartë
(3)Bebe syri të ngushtuara
(4) Ujë të përlotur
(5)Ulje e lehtë e kokës poshtë e lartë
c. Kodeina: Rrjedh nga opiumi. Përdoret në mjekësi për të shëruar kollën.
i. Nuk ka emër popullor
ii. Përshkrimi
(1)Lëng pa ngjyrë
(2)Pluhur i bardhë
(3)Tableta
(4)Kapsula
(5)Lëng shurupi
iii. Metodat e përdorimit
(1)nga goja
(2)ndonjëherë me shiringë
iv. Simptomat
(1)Bebe syri të ngushtuara
(2)Marramendje
(3)Ujë të përlotur
(4)E folur e ngadaltë por e qartë
(5)Rrjedhje hundësh
v. Narkotikë të tjerë sintetikë:
(1)Demorali
(2)Perkodan
(3)Dilutantët
3.HALUCINOGJENET E PSIKODELIKET
Halucinogjenët janë droga që prodhojnë iluzione të shumta ose haluçinacione të rënda tek përdoruesi duke shkaktuar ndryshime kimike në tru të cilat nga përdoruesit quhen"udhëtime". Kjo përvojë mund të jetë ekzaltuese ose e tmerrshme. Përdoruesi thotë se dëgjon"ngjyrat" dhe"sheh" tingujt. Përdoruesi e ka të vështirë të dallojë mes faktit dhe fantazisë.
a. LSD (Acid Lisergjik Dietilamid /
Lysergic Acid Diethylamide) Haluçinogjeni me të cilin abuzohet më shumë është LSD ose LSD-25. Ai shkakton ndyshime të humorit dhe sjelljes dhe mund të shkaktojë keqfunksionim të sistemit qëndror nervor. Mund të mos krijojë varësi fizike por mund të zhvillohet varësi e ulët mendore.
i. Emri popullor
(1)Acid
(2)LSD
ii. Përshkrimi
(1)Lëng pa ngjyrë
(2)Tableta
(3)Kapsula
iii. Metodat e përdorimit
(1)Nga goja
(2)Mund të injektohet
iv. Simptomat
(1)Haluçinacione të rënda
(2)Bebe syri të zmadhuara
(3)Rrahje të shpejta të zemrës
(4)Marrje mendsh
(5)Të vjella
(6)اorientim
(7)Ndoshta agresivitet
b. PCP (Fenciklidina /
Phencyclidine) është bërë tejet popullore mes përdoruesve të zakonshëm të drogës. eshtë një anestetik i fuqishëm për kafshët që përdoret për qëllime veterinare. Por është edhe ndër drogat më të rrezikshme të përdorura për shkak të efekteve të paparashikueshme që ka tek përdoruesi.
i.Emri popullor
(1)Pluhur engjëjsh
(2) Grëmi vrasës
(3)Bukuroshja
(4)Varka e lumturisë
(5)Bastuni i Shermanit
(6)Lakuriqësia
ii. Përshkrimi
(1)pluhur i bardhë kristalor
(2)lëng
iii. Metodat e përdorimit
(1)në formë cigareje e vendoset tek marijuana ose tek duhani
iv. Simptomat
(1) Haluçinacione
(2)E folur e përçartë
(3)Të vjella
(4)Këmbë dhe duar të ftohta
(5)Perceptim i vështirë i kohës dhe distancës
(6)Impulse të dhunshme
(7)Dëshirë për të hequr rrobat
(8)Ndjesi të tepruara
(9)Ideime të çartura
c. Marijuana është droga me të cilën abuzohet më rëndom. Përbërësi aktiv tek marijuana njihet si THC. Në krahasim me drogat e tjera është relativisht e lirë.
i. Emri popullor
(1)Bardhak
(2)Drizë
(3)Bar
(4)Bisht cigare
(5)Grëm
ii. Përshkrimi
gjethe të kafta apo jeshile
iii. Metodat e përdorimit
(1)cigare
(2)përtypet ndonjëherë e përzier me erëza
(3)në formë çaji
iv. Simptomat
(1)Bebe syri të zmadhuara
(2)erë e fortë myku
(3)neps
d. Hashashi përgatitet nga rrëshira që gjendet mbi lulet e bimës së marijuanës. Hashashi është një drogë shumë herë më e forte se marijuana thjesht për faktin se përmbajtja e THC-së është më e përqendruar.
i. Emri popullor
(1)Hashash
(2)Vaj Hashashi
ii. Metodat e përdorimit
(1)cigare
(2)me injektim
iii. Përshkrimi
Substancë e ngjashme me kekun
iv. Simptomat
(1)Erë e fortë myku
(2)Bebe syri të zmadhuara
(3)Sy të përflakur
(4)Haluçinacione të lehta
(5)Neps për ushqim
4. DEPRESANTET
Depresantët janë tejet të vlefshëm për profesionin e mjekut dhe psikiatrit. Këto droga ndikojnë tek sistemi qendror nervor duke ngadalësuar aktivitetin e tij.
a. Barbituratet - klasifikohen në katër kategori të ndryshme në varësi të shpejtësisë me të cilën aktivizohen dhe kohëzgjatjes së veprimit. Për shembull, ato me veprim të gjatë fillojnë të veprojnë brenda 30-60 minutash dhe zgjasin deri në 8 orë. Ndonëse mund të krijosh varësi ndaj tyre nëse merren me doza normale, përsëri përdorimi mund të vazhdohet pa vështirësi për vite të tëra.
i.Emri popullor
(1)Barb
(2)Këmbanat e syleshit
(3)Rrokapjekthi
(4)Xhaketat e verdha
(5)Zemrat vjollcë
ii.Përshkrimi
(1)Kapsula
(2)Tableta
(3)forma dhe ngjyra të ndryshme
(4)të gjelbërta brenda
iii.Metodat e përdorimit
(1)Nga goja
(2)me injektim
iv.Simptomat
(1)Bebe syri të ngushtuara
(2)e folur e ngatërruar
(3)habi
(4)mungesë koordinimi
(5)pamje e dehur
(6)mungesë e erës së alkoolit
(7)اorientim
TOLERANCA
Të gjitha drogat kanë një cilësi të përbashkët, që do të thotë ato e bëjnë individin të zhvillojë tolerancë ndaj drogës, Prandaj, individi duhet ta rrisë dozën për të përftuar të njëjtin efekt. Ai/Ajo me ngadalë bëhet i/e varur si fizikisht ashtu edhe mendërisht. Toleranca është diçka që një abuzues nuk e humbet kurrë, pavarësisht nëse abuzon me droga të ligjshme apo të paligjshme.
Për shkak të përdorimit të vazhdueshëm të drogës, personit që ka krijuar varësi i ikën oreksi dhe mund të vuajë nga hidratimi dhe kequshqyerja përveç simptomave të tjera.
5.
TERHEQJA NGA DROGA
Narkomanët mund të sjellin problem menaxhimi në institucione. Ata duhet të monitorohen nga afër dhe duhen referuar tek specialisti i duhur nëse ndonjë banor shfaq simptoma tërheqjeje.
Simptomat e zakonshme të tërheqjes nga droga janë si më poshtë:
a.Simptoma të moderuara të tërheqjes
i.Pa rehati
ii.Bebe syri të zmadhuara
iii.Pagjumësi
iv.Vështirësi në frymëmarrje
v.Temperaturës, etj.
b.Simptoma të rënda të tërheqjes
i.Spazma
ii.Rebelim dhe zhurma të larta
iii.Vetgjymtim
iv.Diarre
v.Të vjella, etj.
vi.Sjellje agresive
vii.اrregullim i temperatures
Pasi kalon periudha e dhimbjes së tërheqjes, zakonisht narkomanët kalojnë në fazën e rutinës dhe kanë një sjellje të nënshtruar, por vazhdojnë të jenë të interesuar për të marrë drogë kontrabandë në një mënyrë apo tjetër.
6. SI TI TRAJTONI NARKOMANET
Punonjësit e burgjeve duhet të jenë gjithmonë tepër vigjilentë gjatë trajtimit fillestar të këtyre narkomanëve. Shumicën e rasteve, gjatë trajtimit narkomani u thotë punonjësve llojin e drogës që përdor më shumë. Përndryshe, polici duhet ta pyesë banorin nëse ka varësi ndaj ndonjë droge.
Punonjësi i burgjeve duhet të bëjë gjithmonë kujdes ndaj këtyre instrumenteve:
i. Gjilpërave hipodermike, pompë hidraulike, shiringave e një banori do ti duheshin mjete të tilla për të injektuar drogën.
ii. Gypth për thithje nga hunda - ose një lugë e vjetër ku mund të vendosen narkotikët.
iii. Turniket e banori mund të ketë rrip pantallonash, apo një lidhëse këpucësh apo çorape najloni në xhepa që përdoren për të ndaluar qarkullimin e gjakut.
iv. Paketime bosh- banori mund të jetë duke ruajtur qeskat plastike apo ato të prodhuara nga lesh xhami të cilat zakonisht përdoren si kontenierë për drogën.
Gjithashtu kërkoni për shenja të përdorimit të shiringave, të çara të vogla që gjenden në krahë dhe këmbë, shihni nëse duart janë të ënjtura, apo ka plagë të hapura në lëkurë, çngjyrosje të lëkurës. Këto simptoma tregojnë përpjekjet e tyre për t'u injektuar. Shumë nga banorët e rinj do t'i mbulojnë këto shenja dhe prerje duke veshur bluza me mëngë të gjata apo duke përdorur fasho apo garza. Në rastin e pirësve të rregullt të marijuanës, një tregues i kësaj mund të jenë shenjat e djegies tek majat e gishtërinjve.
Në 24 deri 30 orët e para të burgimit, policët duhet t'i kushtojnë vëmendje të veçantë shenjave të tërheqjes nga droga që mund të shfaqin narkomanët. Nëse punonjësit dyshon se një banor po fillon të hyjë në fazën e tërheqjes, ai duhet të ndjekë menjëherë procedurat e përcaktuara nga institucioni i tij për të marrë ndihmën e nevojshme mjekësore për banorin.
Punonjësi i burgjeve që mbikëqyr banorin mund të mbajë përgjegjësi nëse për shkak të neglizhencës banori pëson gjë gjatë procesit të tërheqjes.
Policët nuk duhet të marrin kurrë vendime mjekësore apo të shpërfillin një banor duke menduar"Hë se narkoman është".
7. TëRHEQJA AFATGJATE NGA DROGA
Tërheqja afatgjatë nga droga zakonisht e arrin kulimin e vet 3-6 muaj pas ndërprerjes së përdorimit të drogës, por mund të zgjasë edhe deri në 5 vjet apo më shumë.
a. اrregullime në të menduar - Vështirësi për të menduar qartë është e zakontë gjatë tërheqjes afatgjate nga droga. Truri preket negativisht nga përdorimi i drogës.
b. اrregullime të kujtesës - Nëse një banor që abuzon me substancat nuk vjen në disa nga seancat e këshillimit dhe harron takime të tjera, ai ose ajo mund të ketë problem me kujtesën si pasojë e përdorimit të drogës. Personeli duhet të jetë vigjilent ndaj këtyre banorëve të cilët zemërohen/bien në depresion pasi nuk mund të shfaqin aftësitë e tyre akademike pasi i kanë mësuar ato truri i tyre mpihet.
c. اrregullime emotive Luhatjet e humorit dhe reagimi i ekzagjeruar ndaj situatave duhet ta sinjalizojë personelin e burgut se ndoshta një nga banorët e burgut po shfaq simptomat e tërheqjes afatgjatë nga droga. Edhe pasi të ketë kaluar një periudhe e gjatë kohe që nga përdorimi i fundit i drogës, banori mund ta ketë të vështirë të reagojë si duhet ndaj situatave; shpërthimi i zemëratës ndaj vogëlsirave dhe mosreagimi apo shastisja e plotë mund të jenë disa nga efektet e tjera.
8. ALKOLIZMI
Alkoolizmi i njohur edhe si"varësia ndaj alkoolit, është një sëmundje që ka këto katër simptoma:
- Dëshira: nevojë e fortë apo shtysë për të pirë.
- Humbja e kontrollit: Paaftësi për të kufizuar të pirën në çfarëdo lloj rasti.
- Varësi fizike: Simptomat e tërheqjes, si marrje mendsh, djersitje, dridhje, dhe ankth ndodhin pasi përdorimi i alkoolit ndërpritet pas një periudhe pirjeje në sasi të mëdha.
- Toleranca: Nevoja për të pirë sasi më të mëdha alkooli për"të ardhur në qejf.
Njerëz të cilët nuk janë alkoolistë ndonjëherë nuk e kuptojnë përse një alkoolist nuk mund"të përdorë pak vullnet për të ndaluar të pirën. Megjithatë, alkooli s'ka të bëjë shumë me vullnetin. Alkoolistët janë të mbërthyer nga "dëshira" e fortë apo nevoja e pakontrolluar për alkool që mbizotëron ndaj aftësisë së tyre për të mos pirë. Kjo nevojë mund të jetë aq e fortë sa edhe nevoja për t'u ushqyer apo për të pirë ujë.
Ndonëse disa njerëz janë të aftë të rikuperohen nga alkoolizmi pa ndihmë, shumica e alkoolistëve kanë nevojë për ndihmë. Me trajtim dhe mbështetje shumë individë janë të aftë t'i japin fund pijes dhe të rindërtojnë jetën e tyre.
Shumë pyesin veten se përse disa individë mund ta përdorin alkoolin pa problema por të tjerët jo. Një arsye e rëndësishme lidhet me gjenetikën. Shkencëtarët kanë zbuluar se nëse një nga anëtarët e familjes është alkoolist, atëherë ka më shumë gjasa që nëse zgjedh të pish, edhe ti të bëhesh i alkoolizuar. Megjithatë gjenet nuk janë e vetmja arsye. Në fakt tani shkencëtarët besojnë se disa faktorë që gjenden në mjedisin ku jeton personi ndikon tek zhvillimi i kësaj sëmundjeje tek një person me rrezik gjenetik ndaj alkoolizimit. Rreziku gjenetik ndaj zhvillimit të alkoolizmit mund të rritet në varësi të mjedisit ku jeton personi, përfshirë këtu edhe vendin e mënyrën se si jeton; familja, miqtë dhe kultura; trysnia shoqërore e madje edhe sa lehtë mund ta gjejë alkoolin
DPBSH
