Bisedë me ambasadorin Helmut Hoffman

Puna si gazetare më ka bërë që të vizitoj jo pak rezidenca ambasadash, por tek ajo gjermane nuk kisha qenë kurrë. Isha e përgatitur në njëfarë forme që atje të gjeja një ambient disi luksoz; mobilje dhe orendi të shtrenjta. Fundja bëhet fjalë për ambasadën e shtetit më të shëndetshëm ekonomikisht në Europë. Por sapo futesh në ambasadë, gjithë parashikimi të rrëzohet para syve. Në rezidencën gjermane nuk ka asgjë luksoze. Ambienti është ndoshta nga më minimalistët që kam ndeshur ndonjëherë. Madje edhe pema e Vitit të Ri është bio dhe e zbukuruar fare thjesht. Një “zhgënjim” që ndoshta duhet të na bëjë të nxjerrim ca mësime.

Por të kthehemi tek biseda me ambasadorin, zotin Helmut Hoffman.

Mira Kazhani: Përshëndetje Ambasador Hoffman. Ju falenderoj për mikpritjen në rezidencën tuaj. Dhe pyetja e parë që do t’ju drejtoj lidhet sigurisht me Shqipërinë. Ju keni rreth 1 vit e gjysmë në vendin tonë. Kohë e mjaftueshmë për të njohur vendin. A e keni kuptuar Shqipërinë, shqiptarët?

Helmut Hoffman: ثshtë një kënaqësi e veçantë të bëjmë këtë intervistë së bashku. Lidhur me mbresat e mia përsa i përket Shqipërisë, ato kanë të bëjnë me imazhin e Shqiërisë në botë dhe në Europë. Nuk është një sekret që Shqipëria ka një imazh disi problematik. Unë në fakt me të gjithë gjermanët që vijnë dhe e vizitojnë vendin tuaj herë pas here, Shqipërinë, zhvilloj biseda. Shpesh i pyes ata se çfarë mendojnë për Shqipërinë, dhe ajo çka vë re dhe çka më vjen si përgjigje, janë disa stereotipe negative. Këto stereotipe kanë të bëjnë më së shumti me të kaluarën e Shqipërisë, me sistemin e Enver Hoxhës, diktaturën, me varfërinë që ka trashëguar vendi apo edhe me përvojat negative që kanë ardhur nga bandat shqiptare jashtë kufijve të Shqipërisë, por kjo është njëra anë dhe më lejoni të them anën tjetër, që sikurse ka qenë përvoja ime dhe e bashkëshortes time, por edhe përshtypja e gjermavëve që kanë ardhur këtu kohët e fundit, dëshmon befasi: Jemi vërtet të befasuar me ndryshimet pozitive të Shqipërisë. Kjo befasi pozitive vjen pikësëpari nga bukuritë natyrore të vendit, dhe ajo çka është tepër e rëndësishme janë njerëzit këtu. Ata janë shumë miqësorë e të dashur sidomos përkundrejt gjermanëve. Mund të them që ne ndjehemi mjaft mirë këtu në Shqipëri.



Mira Kazhani: Kjo është dukshme në fakt. Pak më parë, ju më treguat që edhe festat, Krishtlindjet dhe Vitin e ri do t’i kaloni në Tiranë. M’u duk pak edhe e çuditshme, sepse zakonisht ambasadorët largohen në shtëpi për festa. Kaq mirë është këtu?

Helmut Hoffman: Kjo në fakt ka të bëjë me disa arsye. Dua të them se në shtëpinë tonë tradicionalisht jemi mësuar t’i kalojmë Krishtlindjet së bashku. Dhe fëmijët e mi janë ndjerë shumë mirë kur kanë ardhur këtu. Ata kanë qenë edhe dy herë të tjera në Tiranë dhe u ka pëlqyer vërtet. Le të themi se edhe ata, janë befasuar mjaft pozitivisht nga Shqipëria.



Mira Kazhani: Një fjalë që e kuptova, edhe pse në gjermanisht, ishte epiteti “problematike”. Ne jemi të tillë edhe me raste festash. E keni vënë re z.ambasador, se veç festave fetare dhe ato si të fundvitit, politikanët në Shqipëri janë në sherr mes tyre. Ju ka bërë përshtypje pse zihen kaq shumë, edhe kur vjen fjala tek historia?

Helmut Hoffman: Po, është diçka që e kam vënë re edhe unë. Në fakt është diçka për të ardhur keq sepse është e rëndësishme që një popull të ketë një kujtesë të përbashkët qoftë kjo për ngjarje negative apo pozitive të së shkuarës, sepse është një pjesë mjaft e rëndësishme e identitetit të këtij populli. Megjithëse këtu më duhet të shtoj se, le të themi, këto mospërputhje me kujtesën e popullit shqiptar i referohen më së shumti periudhës së viteve ’30, pra regjimit të mbretit Zog dhe Luftës së Dytë Botërore. Sa i përket periudhës para, nuk ka qëndrime kontradiktore dhe shqiptarët kanë gjetur edhe një konsensus të përbashkët.



cover hofmanMira Kazhani: Para pak javësh festuam 70 vjetorin e اlirimit ku sigurisht nuk munguan debatet si mes politikanëve, edhe historianëve. Ju keni një formim prej historiani, a keni një qasje tuajën për luftën nacionalçlirimtare të partizanëve?

Helmut Hoffman: Fillimisht dua të theksoj se unë kam një interes të madh për nje tematikë të tillë, sepse kam një formim timin universitar si historian por edhe si gjerman, sepse siç dihet i gjithë populli gjerman ka një ndjeshmëri të veçantë është tërësisht i vetëdijshëm me problematikën që fshihet në këtë periudhë të Luftës së Dytë Botërore. Unë nuk mund të pretendoj që jam marrë në mënyrë intensive me historinë e Shqipërisë. Do kisha dashur ta bëja këtë, por koha më mungon. Gjithsesi periudha e luftrave botërore është një periudhë mjaft e diskutueshme. Ka kujtime të ndryshme lidhur me Luftën e Dytë Botërore, me periudhën e çlirimit dhe më pas me kalimin në sistemin e diktaturës. Si e shoh unë këtë çështje? Mendoj që është një tragjedi e madhe e popullit shqiptar, që megjithëse u arrit çlirimi nga pushtuesit nazifashistë, pas kësaj u kalua në një regjim të egër që përçmoi njeriun. ثshtë e qartë që edhe atëherë kjo ishte një tematike e komplikuar, se kush e kishte idenë se ç’do të thoshte terror në stalinizëm, mund edhe të parafytyronte se çfarë do të thoshte një diktaturë socialiste. Por nga ana tjetër është plotësisht e qartë gjithashtu, që shqiptarët hyn në aleancën kundër pushtuesve asokohe dhe se ndoshta nuk do të kish qenë aq e lehtë të imagjinoje se ç’do të vinte më pas; e nga ana tjetër, unë kuptoj edhe zhvillimet e mëpasme të cilat erdhën pas çlirimit dhe që ishin të përafërta me një luftë civile. Sigurisht pasojat e komunizmit ishin mjaft tragjike. Nëse mund ta them në mënyrë të përmbledhur, mund të konkludoj që shqiptarët vërtet u angazhuan dhe luftuan në mënyrë të përbashkët pikërisht pushtuesin e asaj kohe, por të gjithë ata që kjo luftë u kushtoi jetën, nuk e kishin menduar dhe aspiruar sistemin që erdhi më pas.



Mira Kazhani: Më bëri përshtypje zoti ambassador, që ju përmendët tezën e luftës civile. Nuk e di nëse mes rreshtash ju po thoni që jeni dakord me tezën e historianit Fisher? Ju e dini, ka patur një debat të fortë mes tij dhe historianit shqiptar Paskal Milo për këtë çështje.

Helmut Hoffman: Unë i njoh të dy zotërinjtë që ju përmendët. Janë dy historianë të nderuar dhe në fakt nuk dëshiroj të përzihem në një debat të tillë, sepse ndoshta kjo i kalon kompetencat e mia. Por mendoj që është një fakt, që ka pasur gjatë luftës edhe elementë të luftës civile. Ka patur forca brenda përbrenda vendit të cilët kanë luftuar më së shumti kundër njëri-tjetrit sesa kundër pushtuesit vetë. Ky nuk është vetëm një fenomen shqiptar. Pothuajse diçka e ngjashme ka ndodhur edhe në Jugosllavinë e kohës që formacione të ndryshme brenda përbrenda vendit kanë luftuar kundër njëri-tjetrit. Por që në retrospektivë, duhet thënë që të gjitha këto formacione kanë qenë të bashkuara në qëllimin e tyre final, në luftën për largimin e pushtuesit nga vendi; dhe e kam të vështirë të besoj që dikush tjetër ka aspiruar tjetër gjë përveçse një vend të lirë dhe në paqe.
Mira Kazhani: Si ambasador, diplomat por edhe si historian, a e ndani ju figurën e Enver Hoxhës në dy pjesë. Më vete si komandant i LANا dhe si diktator?

Helmut Hoffman: ثshtë disi e vështirë t’i ndash këto dy dimensione të të njëjtës figurë. Njerëzit që jetojnë këtu dhe që kanë jetuar nën regjimin e Enver Hoxhës, sigurisht që kanë më të gjallë në kujtesë përvojën e tyre me diktaturën e egër që u është dashur të përjetojnë në kohën e Hoxhës. Meritat e tij në Luftën e Dytë Botërore më duken jo plotësisht të qarta. Sigurisht ai ka patur funksionin e tij si komandant i forcave Nacional اlirimtare, por gjithsesi unë nuk arrij të kuptoj njerëzit që dalin me fotografitë e Enver Hoxhës, nostalgjikë për figurën e tij.



Mira Kazhani: Mirë njerëzit, po politikanët që dalin me shallin e kuq i kuptoni?

Helmut Hoffman: (Qesh) Në fakt unë nuk e njoh plotësisht konotacionin që ka shalli i kuq në kontekstin historik të Shqipërisë. Po të më pyesnit mua, unë do ju thoja se shalli i kuq është simbol i të majtëve në Gjermani. Dhe në këtë kontekst unë nuk do të kisha problem në qoftë se njerëzit do të mbanin një shall të kuq. Por nuk di të të them sesa problematik do të ishte një gjë e tillë këtu, nëse e mbajnë përfaqësues politikë shallin.



Mira Kazhani: Shalli i kuq simbolizon një rit të diktaturës. Shalli i kuq dhe grushti janë shenjë nostalgjie për periudhën komuniste, sepse atëherë ndodhte kështu…

Helmut Hoffman: Sigurisht që kjo është një temë e madhe dhe e thellë; është një temë që herë pas here diskutohet edhe në opinionin publik tek ne. Kjo duke parë raportin që mbajti dhe kahun që marrin të majtët lidhur me katastrofën që solli terrori stalinist në Gjermani. Por unë nuk do të shkoja gjer aty që të kontaminoja me një konotacion negativ ngjyrën e kuqe.



Mira Kazhani: Në Shqipëri ka edhe një trend për ta krahasuar Enver Hoxhën me Hitlerin. Ju gjeni ngjashmëri?

Helmut Hoffman: ثshtë e vështirë që të bësh krahasime të tilla historike. Secili ka patur mënyrën e tij të të jetuarit të pushtetit, por besoj që në një pikë janë të përbashkët. Të dy janë figura historike të cilat me një mungesë totale të konsideratës për njeriun dhe për vlerat e dinjitetin e tij, madje duke e përçmuar njeriun, janë përpjekur në mënyrë radikale të realizojnë synimet e tyre për pushtet.



Mira Kazhani: A dyshoni edhe ju siç bën një pjesë, se hapja e bunkerit nga qeveria e majtë ishte shprehje e nostalgjisë për diktaturën? Besoj i keni ndjekur debatet.

Helmut Hoffman: Në fakt ky është një debat e diskutim, të cilin unë nuk e kuptoj absolutisht. Unë vetë kam qenë gjatë ceremonisë së hapjes së Bunk’artit dhe më është dukur mbresëlënese që njerëzve u tregohet kjo pjesë e historisë. Për më tepër edhe fjala e kryeministrit i cili e bëri tërësisht në formë të lirë; ai e la dorëshkrimin e tij mënjanë dhe foli pa letër përpara. M’u duk një fjalë e shkëlqyer. Unë kam ndjesinë që ata që bëjnë debat, e kanë përmbysur sensin dhe qëllimin e këtij aktiviteti. ثshtë krejtësisht e qartë që edhe zoti Rama e tha në fjalën e tij, se ne duhet të përballemi në mënyrë kritike me të shkuarën tonë. Për këtë arsye është duke u hapur ajo strukturë, për t’u treguar njerëzve se çfarë ka ndodhur. Këtij qëllimi i shërben edhe ekspozita me foto e mjete që në mënyrë eksplicite tregon sesi regjimi i shkuar e ka trajtuar njeriun. Dhe më lejoni të them diçka që e kam përshtypjen time: Shpeshherë njerëzit nuk dëgjojnë se çfarë thotë tjetri, flasin në mënyrë tangente, kësisoj edhe keqkuptojnë njëri-tjetrin. Aq sa disa herë, kjo më bën të besoj se disa njerëz në parim janë të prirur të dëgjojnë të kundërtën e asaj çka dëgjojnë. Madje në trajtimin e kësaj teme, unë kam mendimin që disa po përpiqen edhe në mënyrë të qëllimtë për të krijuar një lloj loje konfuzioni.

Mira Kazhani: Këta njerëzit që thoni ju, që nuk dëgjojnë, të paktën në rastin konkret janë zëra që vijnë nga opozita. Me ata e kishit kur folët më lart?

Helmut Hoffman: Në fakt e kanë thënë përsona të ndryshëm, sigurisht një pjesë e mirë vijnë nga opozita. Dhe unë e kam thënë gjithnjë hapur se të bësh opozitën, nuk duhet të shndërrosh menjëherë në skandal gjithçka që bën pala tjetër. Mendoj që është një çështje thelbësore e nivelit kombëtar, sepse ka të bëjë me gjetjen e identitetit të popullit shqiptar, që të gjendet mënyra e raportimit të shqiptarëve me periudhën e Luftës së Dytë Botërore dhe me periudhën e diktaturës së Enver Hoxhës. Sigurisht që të debatosh rreth kësaj çështjeje, është plotësisht normale dhe mjaft e rëndësishme, por kjo nuk do të thotë që gjërat të përmbysen.



Mira Kazhani: Ka një realitet që është i pamohueshëm, zoti ambasador. Në Shqipëri opozita jeton për t’i parë të keqen mazhorancës dhe as kjo e fundit nuk mbetet pas; edhe pse në pushtet, jeton që të ironizojë çdo akt të opozitës. Psh një foto e shumëkomentuar e kryeministrit që mbante një papagall që ironizonte opozitën. Sa normale është që dy partitë kryesore të merren kaq shumë me njëra-tjetrën dhe të mos merren me nevojat e popullit, të atyre që i kanë votuar në fund të fundit?

Helmut Hoffman: Kjo është një temë që edhe shumë ndërkombëtarë të tjerë të pranishëm në Shqipëri e kanë trajtuar me nota kritike, pikërisht faktin që mes opozitës dhe mazhorancës ekziston një polarizim mjaft i fortë. Kjo ka të bëjë me faktin e stadit të kulturës politike, e zhvillimit politik. ثshtë sigurisht një proçes që ka nevojë për kohën e vet, dhe këtu duhet të kontribuojnë të gjithë aktorët duke ndërmarrë rolet e tyre dhe duke treguar edhe mirëkuptim në ndarjen e këtyre roleve. Por sinqerisht na habit të gjithëve fakti sesi debatohet në publik. Gjuha verbale e zgjedhur është vërtetë e fortë dhe e ngarkuar . Psh, këto ditë kemi patur rastin e një atentati të ndërmarrë ndaj një gazetar, atentat i cili për fat të mirë dështoi. Cfarë ndodhi? Menjëherë ditën tjetër shikojmë në gazeta sesi përfaqësues të opozitës pa dashur të përmend emra, deklaronin se pas këtij atentati qëndronte figura e kryeministrit Edi Rama. Sa nder u bën kjo përfaqësuesve të opozitës, që janë gjithashtu figura prominente të këtij krahu politik që të dalin me deklarata të tilla?! Të hedhësh dyshime të tilla në publik, tek ne në Gjermani do të kish qenë e pamendueshme që të bësh një gjë të tillë. Sa për foton e zotit Rama me papagallin, sigurisht që ka shkallët e veta të pranueshmërisë një lloj publikimi i tillë. Mua personalisht më duket një foto e bërë me humor. اka nuk do mund ta thoja në lidhje me fotomontazhin e realizuar në një rast tjetër, midis Ramës dhe Hitlerit. Këtë të fundit mua më mungojnë fjalët për ta komentuar.



Mira Kazhani: Po opozitari që akuzoi kryeministrin Rama për atentatin ndaj gazetarit nuk është një deputet i thjeshtë, ai është lideri historik i PD, Sali Berisha. Ju po thoni që zoti Berisha nuk është serioz në deklaratat e tij?

Helmut Hoffman: Ky është një rast që mund ta gjykojnë vetë shqiptarët. Unë nuk dua të ndalem në emra dhe s’dua të përmend emra. Por di të them që dyshime të tilla në publik nuk janë të udhës që të bëhen.



Mira Kazhani: اfarë ndodh nëse flitet me këtë gjuhë në Gjermani?

Helmut Hoffman: Jo. Të them të drejtën një stil i tillë gjuhe verbale, i debatit publik tek ne është e pamendueshme të paktën jo në formën e këtyre fajësimeve kaq masive sikurse ndodh në Shqipëri. Sigurisht që unë kam një lloj tolerance lidhur me këtë, sepse ora në Shqipëri rreh disi ndryshe nga ajo në vendin tim në Gjermani.



Mira Kazhani: Për fatin tonë të keq nuk rreh ajo orë, dhe duket të jetë e largët, por shpresa vdes e fundit. Por do thoja që e paimagjinueshme ambasador duket që zonja Merkel të ketë kohë e të dalë, e të bëjë humor me papagaj?!

Helmut Hoffman: Këtu kemi të bëjmë me një moment ku varet në shijen e gjithsecilit për ta vlerësuar, nëse është diçka me humor apo pa humor. Por përgjithësisht, dhe këtu nuk i referohem vetëm opozitës, në Shqipëri ka një kufi i cili herë pas here kalohet. Mendoj që kjo fotoja me papagallin nuk futet ndër ato që e kalojnë kufirin.




Mira Kazhani: Zoti ambassador, në 24 vjet pluralizëm është diskutuar gjithmonë hapja e dosjeve. Diskutimi është rikthyer sërish. Unë e di qëndrimin tuaj. Ju e keni shprehur qartë se jeni për hapjen e tyre. Por vërtet besoni se këtë rradhë do hapen ato dosje?

Helmut Hoffman: Kjo është një çështje disi e vështirë për mua dhe aq më e vështirë dhënia e një përgjigjeje. Si diplomatë në vendin tuaj, ne kemi njohuri të kufizuara. Unë di të them që lidhur me këtë temë ka patur diskutime të shumta në këto vite 24 vitet e fundit; disa inisiativa kanë dështuar. Kjo ndodh sepse nga të gjitha partitë politike, ushtrohet presion dhe haset rezistencë lidhur me këtë. Me gjasë, sepse secila prej partive politike ka diçka që nuk ka interes të hapen. Në Gjermani kemi një shprehje: “Kufomë në bodrum”, dhe ka nga ata që kanë kufomat e tyre në bodrum dhe duan t’i mbajnë aty. Por si gjermanë, për fat të keq ne si popull kemi një përvojë negative me historinë e këtyre viteve që kanë të bëjnë më periudhën ’33- ’45 që lidhen me nazizmin dhe më tej, ’45-’90 që ka të bëjë me historinë e ish Gjermanisë lindore. Unë e kam thënë në mënyrë të vazhdueshme shpeshherë në public, që është diçka pozitive fakti që gjermanët janë marrë në mënyrë intensive me këto dy periudha të rëndësishme të historisë së tyre dhe vazhdojnë ta bëjnë atë ende; por kjo nuk më jep mua të drejtën të vij e t’ju them bëni këtë apo bëni atë. Por mund të them që ky është një proçes produktiv. Ka diçka që më ka rënë në sy dhe më shqetëson në të gjithë sfondin e këtij debati; që këtu merret mjaft në konsideratë perspektiva, vështrimi i autorëve të atëhershëm. Thuhet që shumë prej tyre, ish sigurimsat po themi, jetojnë ende dhe kjo mund të çojë në hakmarrje të mundshme ndaj tyre. Por harrohet që tanimë jetojnë edhe shumë prej viktimave të këtyre autorëve, të ish sigurimsave. Të cilët mund t’i shikojnë autorët e krimeve në rrugë dhe duhet ende të vuajnë. Perspektiva e viktimës mua më duket me një rol qëndror në këtë kontekst. Kjo do duhet të shërbejë si një pikë referimi.



Mira Kazhani: Zoti ambassador, edhe këto 23 vite kanë shkaktuar viktima dhe jo pak. Në Shqipëri ka shumë dosje ku drejtësia nuk e ka dhënë verdiktin e saj dhe në rastin kur e ka dhënë, është shoqëruar me dritëhije. Mund të përmend 21 Janarin, e pafund raste e dosje të paballafaquara me drejtësinë. A mendoni që politika jonë do të mund të krijojë kushtet e favorshme për një drejtësi të drejtë? Shqiptarët presin përgjigje për krimet dhe korrupsionin e këtyre viteve demokraci gjithashtu, që nga 21 janari e deri tek dosjet e Tropojës së viteve ’90.

Helmut Hoffman: Unë shpresoj shumë që të vendoset kjo drejtësi e munguar. Dhe që nga ana tjetër edhe vetë sistemi i drejtësisë të fillojë e të zbatojë kompetencat e veta, në mënyrë që të prevalojë e drejta. Por sigurisht edhe Shqipëria nuk është vetëm në këtë kontekst, në atë të përpunimit të së shkuarës së vet, edhe gjermanët nuk janë vetëm. Para pak kohësh, ishte Brazili ai që filloi të merrej me trajtimin e së shkuarës së vet, atë të viteve ’60. Këtë e ka bërë Afrika e Jugut me sistemin e Aparteidit, apo Kili me regjimin e Pinoçetit. Sigurisht që ka fakte të cilat janë të vështira që të pranohen në mënyrë tërësore nga i gjithë opinioni publik. Por nevojitet një proçes për këtë punë.



Mira Kazhani: Ka një pritshmëri shumë të madhe ndaj zotit Rama, sidomos për të vënë drejtësi dhe ripërtëritjen ekonomike të vendit. Por meqë po flasim për drejtësinë dhe zotin Rama, ka një opinion të ndarë. Disa mendojnë që ai po përpiqet të bëjë shtet, edhe duke burgosur ata që nuk paguajnë energjinë elektrike, por nga ana tjetër ata peshkanqenët e mëdhenj, ata që kanë vrarë e korruptuar në këtë vend, janë të lirë e të paprekshëm.

Hoffman: Në përgjithësi më duhet të them që qeveria aktuale ka ndërmarrë një sërë inisiativash të cilat në këndvështrimin tim janë tejet positive, dhe këtu nuk e kam fjalën vetëm për inisiativën që përmendët ju në lidhje me masat ndëshkimore për ata që nuk paguajnë dritat dhe ujin. Mendoj që ishte koha e duhur në të cilën shteti duhet të thoshte fjalën e tij, që qytetarët që nuk e kanë paguar këtë detyrim duhet ta bënin sepse ne fund të fundit, një mungesë e tillë çon në destabilitetin e sistemit. Sigurisht që kjo vlen edhe për sektorë të tjerë. Lazarati p.sh shikohej si një zonë “e shenjtë” që askush nuk mund të hynte aty. Ishte i tillë kur unë erdha fillimisht në Shqipëri. Tani nuk është më. Kjo ishte një situatë plotësisht e papranueshme dhe mendoj që inisiativa e marrë nga qeveria është për t’u përshëndetur. Kur erdha këtu, mësova që krahas universiteteve shtetërore ishin hapur për 3 milion banorë edhe 40 apo 50 të tjerë privatë. Menduam që kjo ishte një ide vërtet e çmendur. اdokush që ka sadopak idenë e zhvillimit të arsimit, arrin ta imagjinojë që kjo nuk mund të përfundojë mirë si histori. Dhe së fundmi janë për t’u vlerësuar disa përpjekje për reformimin e sistemit të drejtësisë. Prej secilit këtu, dëgjoj të thuhet se në sistemin e drejtësisë ka një korrupsion vërtet të madh. E dëgjojmë këtë ta thotë presidenti, ministri i Drejtësisë apo përfaqësues të lartë të shtetit shqiptar. Di që qeveria është duke u përpjekur; por sigurisht për të gjitha ato që shpreha më lart, vlen të thuhet shprehja amerikane “The jury is still out”. Për të gjitha këto duhet të presim, sepse ne nuk mund të themi me siguri që lufta ndaj korrupsionit është duke u bërë në nivel konferencash dhe takimesh, apo është duke u bërë realisht.



Mira Kazhani: Më lejoni t’ju rrëfej ambasador Hoffman, që në redaksinë e gazetës Dita, vijnë shumë emaile dhe komente. Të krijohet përshtypja, të paktën nga ata që shkruanë në adresë të uebsajtit tonë, se shqiptarët presin arrestime të mëdha, ish pushtetarë dhe pushtetarë që janë përfolur për afera të rënda…

Helmut Hoffman: ثshtë e saktë ajo që thoni ju. Unë shpresoj që lufta kundër korrupsionit të mos zhvillohet vetëm në nivel konferencash të dy hoteleve të mëdha këtu në Tiranë, por t’u jepet fund të gjithë atyre praktikave korruptive që përmenda më lart dhe që përmenden në mënyrë të vazhdueshme në opinionin publik. Edhe ato të realizuara nga politikanë të lartë, më së fundi të marrin dënimin përkatës. Lexoj çdo ditë rreth veprave të tilla penale, por është e saktë ajo që thoni, se pak lexohet rreth ndëshkimit të zyrtarëve të nivelit të lartë.



Mira Kazhani: Kemi nga ana tjetër, tashmë prej muajsh bojkotin e opozitës. Marr me mend që këshilla juaj do jetë që ata ta bëjnë debatin në parlament, por gjithsesi po ju pyes se ç’mendoni për këtë bojkot. Sa i arsyeshëm është vazhdimi i tij?

Helmut Hoffman: Unë sigurisht që do t’u këshilloja në fakt të dyja palëve që të mund të afroheshin dhe të shkonin më më shumë në drejtim të njëra-tjetrës. Kështu nga njëra anë do t’i thoja qeverisë, e cila ka një shumica të rehatshme në parlament, që të mund të bëhej më zemërgjerë kundrejt opozitës parlamentare. Mund të them që qeveria në muajt e fundit e ka dëshmuar me disa lëvizje të vetat, siç ishte ngritja e komisioneve për hetime etj. ثshtë papranueshme që deputetë të ndryshëm të sulmohen në ambientet e Kuvendit. Madje unë në bisedat e mia me kryeministrin, shpesh, duke diskutuar rreth kësaj teme, kam bërë të qartë që ekziston mundësia e hapjes së proçeseve gjyqësore me motive të tilla. Nga ana tjetër, vendi i debatit politik është parlamenti. Duhet të jetë pikërisht parlamenti që të dy kahet politikë të takohen. Më duket plotësisht në rregull edhe apeli tjetër për demonstrata. Unë personalisht bëj pjesë në një brez që në fund të viteve ’70 është organizuar shumë në forma të ngjashme demonstratash. Por ajo që do doja të thoja, është se duhet bërë shumë kujdes me gjuhën e përdorur gjatë këtyrë demonstrative, pasi shpeshherë ajo më tingëllon disi ekstreme. Sigurisht që qeveria duhet kritikuar; edhe mund të sulmohet verbalisht lidhur me aksione të ndërmarra prej saj, por duhet të bëjmë dallimin mjaft mirë lidhur me gjuhën e përzgjedhur që ajo të mos përfundojë në dhunë.



Mira Kazhani: Ju më treguat që do t’i kalonit Krishtlindjet dhe Vitin e Ri në Tiranë. Veç kësaj, më rrëfyet edhe një sekret para se të nisnim intervistën; se jeni rrugës duke u bërë gjysh. I lumtur?

Helmut Hoffman: ثshtë vërtet një ndjesi mjaft e bukur. Unë edhe bashkëshortja ime jemi shumë të lumtur që vajza jonë pas vitit të parë të martesës po pret një fëmijë. Ka edhe një dimension dyzues, pasi mendon… uau, po bëhem gjysh; por gjithsesi ajo që mbizotëron është lumturia. Por flokët e bardhë i kam tanimë për të përligjur figurën e gjyshit.



Mira Kazhani: Urime dhe faleminderit për intervistën, edhe pse përmes një gjuhë diplomatike m’u dukët i sinqertë zoti ambasador. Gëzuar festat!

Helmut Hoffman: Faleminderit shumë!
Dita


To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.
 

Konkursi Letërsisë

  • 1-Kur flet shpirti.

    Votat: 6 27.3%
  • 2-Buzëqeshje Maskuar.

    Votat: 12 54.5%
  • 3-Jam femër.

    Votat: 2 9.1%
  • 4-Je ti Nënë.

    Votat: 1 4.5%
  • 5-Ne duart e kohes.

    Votat: 1 4.5%
Back
Top