3 revolucionarët që i dhanë formë shekullit të 20
Nga paqësorët tek të dhunshmit, shekulli i kaluar i dha botës një mori mendimtarësh dhe udhëheqësish revolucionarë që ndryshuan rrjedhën e historisë. Këta janë tre revolucionarët më domethënës të shekullit të 20:
VLADIMIR LENIN (Rusi, 1917)
Luftoi kundër regjimit carist dhe ndarjes së shoqërinë në klasa.
I zemëruar nga ekzekutimi i vëllait të tij nga regjimi sundues, Lenini u bë marksist që në rini. Në vitin 1903, ai formoi Bolshevikët, fraksioni kryesor i marksistëve rusë dhe paraardhëse e Partisë Komuniste. Në vitin 1917, Lenini, së bashku me mendimtarë të tjerë radikalë, duke përfshirë Leon Trockin, udhëhoqën bolshevikët në Revolucionin e dhunshëm të Tetorit, duke i dhënë fund Perandorisë ruse dhe krijimit të shtetit sovjetik që u të bë një superfuqi globale. Ai ka vepruar si kreu i parë i këtij regjimi deri në vdekjen e tij në vitin 1924.
Trashëgimia: Pikëpamjet e Leninit me ato të Karl Marksit krijuan marksizëm-leninizmin, bazën e komunizmit gjatë shekullit të 20-të.
Fakt kryesor: Trupi i balsamosur i Leninit ka qenë në shfaqje publike në Moskë.
NELSON MANDELA (Afrikë e Jugut, 1948-94)
Luftoi kundër politikës racore segregacioniste të aparteidit
Mandela luftoi kundër sundimit shtypës segregacionist të pakicës së bardhë në pushtet me dy protesta paqësore dhe rezistencë të armatosur. Ai u burgos për 27 vite, por vazhdoi të bëjë fushatë për një dhënies fund të ndarjeve raciale në Afrikën e Jugut.
Trashëgimia: Pas lirimit të tij në vitin 1990, Mandela punoi për të zhdukur aparteidin. Në vitin 1994 ai u zgjodh presidenti i parë me ngjyrë i vendit. Sot njihet si mishërim i faljes.
Fakt kryesor: Para kapjes së tij, Mandela fitoi reputacion si “Mjeshtër i maskimit”.
MAO CE DUNI (Kinë, 1949)
Luftoi kundër: Kuomintangut nacionalist të Chiang Kai-shek
Një tjetër revolucionar marksist, Mao ishte anëtar themelues i Partisë Komuniste Kineze. Në vitin 1949, forcat e tij mundën Kuomintangun e Chiang Kai-shek në një luftë civile të përgjakshme, dhe Mao mori kontrollin e vendit, si Kryetar i Republikës Popullore të Kinës.
Trashëgimia: Edhe pse Mao është kredituar me modernizimin e Kinës, reformat sociale, ekonomike dhe bujqësore të tij si dhe Revolucioni Kulturor shkaktuan miliona vdekje për shkak të urisë dhe dhunës, duke e bërë atë një nga diktatorët më vdekjeprurëse në histori.
Fakt kryesor: Në vitin 1964, citate të Maos (të njohura nga perëndimi si Libri i vogël i kuq) janë publikuar, dhe anëtarë të partisë e morën atë. Më shumë se 1 miliardë kopje u shtypën vetëm në Kinë. /Tirana Observer/
Nga paqësorët tek të dhunshmit, shekulli i kaluar i dha botës një mori mendimtarësh dhe udhëheqësish revolucionarë që ndryshuan rrjedhën e historisë. Këta janë tre revolucionarët më domethënës të shekullit të 20:
VLADIMIR LENIN (Rusi, 1917)
Luftoi kundër regjimit carist dhe ndarjes së shoqërinë në klasa.
I zemëruar nga ekzekutimi i vëllait të tij nga regjimi sundues, Lenini u bë marksist që në rini. Në vitin 1903, ai formoi Bolshevikët, fraksioni kryesor i marksistëve rusë dhe paraardhëse e Partisë Komuniste. Në vitin 1917, Lenini, së bashku me mendimtarë të tjerë radikalë, duke përfshirë Leon Trockin, udhëhoqën bolshevikët në Revolucionin e dhunshëm të Tetorit, duke i dhënë fund Perandorisë ruse dhe krijimit të shtetit sovjetik që u të bë një superfuqi globale. Ai ka vepruar si kreu i parë i këtij regjimi deri në vdekjen e tij në vitin 1924.
Trashëgimia: Pikëpamjet e Leninit me ato të Karl Marksit krijuan marksizëm-leninizmin, bazën e komunizmit gjatë shekullit të 20-të.
Fakt kryesor: Trupi i balsamosur i Leninit ka qenë në shfaqje publike në Moskë.
NELSON MANDELA (Afrikë e Jugut, 1948-94)
Luftoi kundër politikës racore segregacioniste të aparteidit
Mandela luftoi kundër sundimit shtypës segregacionist të pakicës së bardhë në pushtet me dy protesta paqësore dhe rezistencë të armatosur. Ai u burgos për 27 vite, por vazhdoi të bëjë fushatë për një dhënies fund të ndarjeve raciale në Afrikën e Jugut.
Trashëgimia: Pas lirimit të tij në vitin 1990, Mandela punoi për të zhdukur aparteidin. Në vitin 1994 ai u zgjodh presidenti i parë me ngjyrë i vendit. Sot njihet si mishërim i faljes.
Fakt kryesor: Para kapjes së tij, Mandela fitoi reputacion si “Mjeshtër i maskimit”.
MAO CE DUNI (Kinë, 1949)
Luftoi kundër: Kuomintangut nacionalist të Chiang Kai-shek
Një tjetër revolucionar marksist, Mao ishte anëtar themelues i Partisë Komuniste Kineze. Në vitin 1949, forcat e tij mundën Kuomintangun e Chiang Kai-shek në një luftë civile të përgjakshme, dhe Mao mori kontrollin e vendit, si Kryetar i Republikës Popullore të Kinës.
Trashëgimia: Edhe pse Mao është kredituar me modernizimin e Kinës, reformat sociale, ekonomike dhe bujqësore të tij si dhe Revolucioni Kulturor shkaktuan miliona vdekje për shkak të urisë dhe dhunës, duke e bërë atë një nga diktatorët më vdekjeprurëse në histori.
Fakt kryesor: Në vitin 1964, citate të Maos (të njohura nga perëndimi si Libri i vogël i kuq) janë publikuar, dhe anëtarë të partisë e morën atë. Më shumë se 1 miliardë kopje u shtypën vetëm në Kinë. /Tirana Observer/