Bilderberg
Anëtar i ri
Permes nje forumi greko-serbofil
I nisur nga debatet e fundit tek Peshku pa Uje mbi rolin e disa studiuesve shqiptare ne ceshtje shqiptare, bera nje kerkim te shpejte ne nje forum greko-serbofil, te quajtur Illyria (Balkans) Forum, ne te cilin gjen tema te tilla si “ Kastriotet rrjedhin nga guvernatori serb i Janines, Branilo, i cili u vra ne 1368….” Kjo sa per te dhene pak idene e rrethines se forumit, ne te cilen shprehimisht thuhet qe “propaganda anti-helene” nuk tolerohet dhe se qellimi fundor eshte iluminimi i ballkanit (quajtur “Haimos”, shqiptuar Hemos) dhe i ballkanasve (ose “hemianeve”). Strukur midis dy temave per Gjergj Kastriotin jo shqiptar te shfaqet nje tjeter teme, me kopertinen e nje libri te edituar nga Stefanie Schwander Sievers dhe Bernd J. Fisher, me titull “Identitete shqiptare – Mit dhe histori”. Titulli i temes eshte “Pirro Misha dhe Fatos Lubonja”. Ne kete liber Misha ka shkruar kapitullin “Invention of Nationalism: Myth and Amnesia” (Shpikja e nacionalizmit: Miti dhe Harresa), i cili kur e lexova me thene te drejten nuk me la pershtypje negative. (Duhet te theksoj per hir te se vertetes, se interpretimet e adminit ne çdo rast ishin te pare me syze me ngjyrat e oreksit te tij, dhe se nga njeanshmeria tejet e theksuar, ky burim nuk ia vlen ta marresh ne konsiderate si te tille. Vlera e vetme qendron ne ate qe aty trajtoheshin studiuesit tane, ne qasjen “shqiptaret pohojne me gojen e tyre”). Ndersa Lubonja ka shkruar “Between the Glory of a Virtual World & the Misery of a Real World” (Midis lavdise se nje bote virtuale dhe mizerjes se nje bote te vertete).
Nuk po jap asnje mendim timin per sa me poshte; ky eshte thjesht informacion plotesues per debatet si dhe per pyetjet e shumta mbi shembuj konkrete te prurjeve te studiuesve qe u diskutuan aty.
Administratori i Forumit deklaron me germa te theksuara se:
Akademiket shqiptare Fato Lubonja dhe Pirro Misha shkaterrojne mitet shqiptare mbi Skenderbeun dhe origjinen ilire.
Konsesusi midis akademikeve serbe dhe brezit te ri te akademikeve shqiptare eshte se historia e Shqiperise siç njihet gjeresisht sot eshte nje produkt i mitit dhe fantazise te krijuar nga Rilindja dhe me tej te shtremberuar nga Enver Hoxha per tia pershtatur enderrave te Shqiperise se Madhe. Shpresojme qe shqiptaret do shohin se kritikat qe akademiket e medhenj serbe bejne ndaj kultures shqiptare jane te njejta dhe identike me kritikat qe bejne studiuesit me te medhenj shqiptare bashkekohore.
Lubonja dhe Misha referohen dhe citimet dokumentohen me lidhje vizuale te faqeve te librit nga eshte marre citimi.
Lubonja:
- Nacionalizmi shqiptar nuk lindi ne parim si nje deshire e domosdoshme per çlirim nga Turqia, siç ndodhi me nacionalizmin grek dhe serb.
- Midis miteve kryesore jane ata qe mburrin lashtesine e popullit shqiptar dhe gjuhen shqipe si nje nga me te vjetrat.
Misha:
- Skenderbeu u be hero kombetar, megjithese aksionet e tij kurre nuk perfshine te gjithe shqiptaret; as Kosova, as pjesa me e madhe e Jugut nuk qene perfshire. Nje perpjekje qe ai beri ne 1455 te merrte Beratin ne fakt deshtoi.
Nje klik me tej te shpie ne aradhe te gjata ctimesh. Ja ç’thuhet:
Fatos Lubonja, disident i famshem shqiptar:
“ Se pari, ne nuk kemi nje “une” te forte historik. Ne patem 5 shekuj nen turqit, dhe ne ate kohe ne patem nje identitet turk, jo shqiptar, perjashto gjuhen. Ne nuk patem nje histori te vertete si shqiptare gjate atyre 5 shekujve. Historia jone qe e lidhur me perandorine turke. Kjo eshte nje nga arsyet, mund te them, qe nacionalizmi yne nisi shume vone...Shqiptaret mund te mbronin vetem shtepite e tyre, familjen, fisin e vet, dhe ata nuk donin t’ia dinin per te tjeret.”
Dr. Kaplan Resuli, disident dhe historian i famshem shqiptar:
Pyetje: Fakti qe toponimet ne shqipri jane pothuaj krejtesisht sllave eshte i pamohueshem. Kujt i detyrohet kjo?
Dr. Kaplan Resuli:
Ne territorin e Shqiperise se sotme… ne fillim u ngulen sllavet. Ne 548 A.D., ata u futen gjithashtu ne Durres. Shqiptaret vijne nepermjet Transilvanise (Rumani) dhe Bullgarise shume me vone, ne shekujt IX-X. … Une zbulaova jo vetem qe shqiptaret nuk jane autoktone, por dhe qe ata nuk jane te lidhur ne asnje menyre me pellazget ose iliret.
Motivi fillestar qe me inspiroi te kundershtoj pseudoshkencen shqiptare rreth origjines se tyre ilire ishte .. dashuria per te verteten… por po aq i rendesishem ishte fakti se, duke pare qe shqiptaret mekohen me shovinizem dhe racizem, apo qe inkurajohen te luftojne kunder fqinjeve te tyre, po shpresoja qe nqse u shpjegohet e verteta… ata do pushojne urrejtjen pa baze kundrejt fqinjeve…. Me pas [aprovimit nga akademiku Vincent Golleti, shkrutimi im] vijoi miratimi i studiuesit shqiptar Dr. Adrian Qosi, i cili ne mes te Tiranes kundershtoi hapur hipotezen e origjines ilire te shqiptareve. Me mua rane dakord, permes medias se shtypur disa studiues te tjere me te rinj, nga te cilet une do te permendja veçanerisht Fatos Lubonjen, Prof. Ardian Vehbiun dhe te tjere.
Une mund te them se sot duket nje grup i ri i studiuesve shqiptare te cilet nuk bien dakord me mitet e rreme dhe me kurajo pranojne te verteten shkencore. Sepse me besoni, nuk eshte e lehte fare, sepse nacionalistet skajore shqiptare, shovinistet dhe racistet e udhehqur nga Ismail Kadare, nepermjet menyrave me te renda te djallezise e shikanerise perpiqen te na mbyllin gojen me çdo çmim.
Serbet, kroatet hapen shkollat e para ne Shqiperi.
Teksti me i vjeter ne gjuhen shqipe eshte formula e pagezimit, perkthyer nga latinishtja ne 8-11-1462 prej serbit Pavle Angjeliçi, te cilin shqiptaret e kane shqiptarizuar si Pal Engjelli. Libri i pare shqip eshte Meshari i shkruar ne 1555, nga kroati Ivan Buzuk dhe i botuar ne Mal te Zi. Kuptohet, ata e shqiptarizuan ate ne Gjon Buzuku. Sa per dijeni, teksti i pare shkollor ne shqip, pas shpalljes se pavaresisse, eshte nje veper e sllaveve dhe vlleheve. Dositej Obradoviç eshte i pari ne histori qe hapi nje shkolle shqipe, ndersa ishte pikerisht Serbia shteti i pare qe njohu Shqiperine e pavarur.
Maqedonasit zhvillojne kulturen ne Shqiperi:
Maqedonasit kane nje ndihmese domethenese ne zhvillimin e kultures shqiptare. Psh, nje nga botuesit me te vjeter ne Shqiperi eshte maqedonasi Petar Budi (1566-1622) qe botoi tre libra ne shqip, dhe gjithashtu nje maqedonas eshte edhe Jovan Kukuzel, te cilin shqiptaret e metojne te tyrin dhe e kane shqiptarizuar emrin e tij si Jan Kukuzeli, megjitheqe eshte e njhur qe ai lindi ne Drach, shekulli XI, ku as sot nuk ka asnje shqiptar. ….
I pamohueshem eshte fakti qe gjithnje ne balle te tgjithe proceseve te tyre pozitive, shqiptaret kane patur jo-shqiptare.
Fatos Lubonja:
Jo shume kohe me pare, per shembull, une shkrova mbi mitet dhe permenda Skenderbeun dhe betejen e kosoves. Tregova se si shqiptaret kane harruar qe Skenderbeu ishte sllav. Une u sulmova nga Ismail Kadare, i zemeruar se si une mund te thosha qe Skenderbeu ishte sllav dhe qe historia dhe kultura e shqiptareve eshte ne nivelin e serbeve.
Keshtu e ka kultura jone, qe eshte mitomaniake, nacional-komuniste, romantike, e vete-lavdishme. Nuk mund te thuash nje gje objektive pa t’u nxehur njerezit. Shqiptaret jane nje popull qe vazhdojne te enderrojne ende. Keshtu jane ata ne bisedat e tyre, ne letersine e tyre... Ne driten e Hoxhes dhe skemave piramidale, shqiptaret jane popull qe ende enderrojne. Keshtu jane ata.
Kaplan Resuli:
Le te permendim gjithashtu… Gjergj Kastriot Skenderbeun, me prejardhje te pamohueshme sllave, Naim Frasherin (nje vllah, poet kombetar i Shqiperise), ose Fan Noli (nje grek, emri i vertete i te cilit eshte Theofanus Mavromatis), Petar Bogdan, nje serb, ose Ismail Qemali, nje turk qe shpalli pavaresine ne 1912.
Ardian Vehbiu, historian i famshem shqiptar: (citimin e Vehbiut po e le ne anglisht, pasi eshte nje shpjegim teknik, pas te cilit jepet mendimi vetjak i tij qe prejardhja ilire nuk e meriton tere ate interes qe ka ngjallur, qe shqiptaret e sotem nuk kane asnje trashegimi kulturore nga iliret, dhe qe nje nje fare menyre, iliret (si dhe shoket e tyre me te pafat, pellazget) jane nje krijim i paster i romanticizmit shqiptar.
There is an Illyrian myth, with which Albanian culture has been flirting for at least 150 years, and as a myth it can't be questioned (for it has all the answers). There is also a very tentative Illyrian science, based mainly on archaeology, and on some data transmitted by Ancient Greek and Latin Historians.
These inscriptions, being totally alien to Albanian, show that the Illyrian question is extremely complicated, and that it isn't likely to be resolved, unless fundamental epigraphic discoveries are made.
The great Illyrologist Hans Krahe himself was no supporter of the Illyrian theory about the origin of Albanians. In his late years he came to understand that most of his paleolinguistic theories were generally wrong. Krahe started by finding Illyrian traces everywhere in Europe, but then it was made clear that all he had found were Indo-European traces -- and nobody had any doubt that Indo-European tribes had been in Europe for a long many years.
Onomastics is of no great help in settling linguistic and ethnogenetic issues. Let's have a look at some important place names in Albanian territories, like Dajti, Shkodra, Durresi, Vlora, Burreli, Drini, Shkumbini, Tirana, etc. Are they Albanian? We can't say that, for there are no Albanian words that would explain them (as we explain, for example, Kruja with "krue" - fountain).
This might well be true, but seems pathetic in front of the fact that we can't explain through Albanian words the place names we currently use, let alone the Illyrian ones. So what?
Let's move up in time, and reach the Middle Ages. In the Middle Ages the Albanians were somewhere there, though their first mention is in the 11th century (or 12th, I'm not sure). Where were they living? Where are the places they have named after their common words (technically called appellatives)? The south is full -- literally full -- of Slavic place names, especially the areas of Vlora, Tepelena, Skrapar, Mallakaster, Gramsh, Cermenike, Moker, Korce, Erseke.
My personal opinion is that the issue of Albanians descending or not from Illyrians doesn't deserve the interest it has traditionally aroused. There is absolutely NO Illyrian cultural legacy among Albanians today. In a certain sense, Illyrians (with their less fortunate fellows, the Pelasgians) are a pure creation of Albanian romanticism.
I nisur nga debatet e fundit tek Peshku pa Uje mbi rolin e disa studiuesve shqiptare ne ceshtje shqiptare, bera nje kerkim te shpejte ne nje forum greko-serbofil, te quajtur Illyria (Balkans) Forum, ne te cilin gjen tema te tilla si “ Kastriotet rrjedhin nga guvernatori serb i Janines, Branilo, i cili u vra ne 1368….” Kjo sa per te dhene pak idene e rrethines se forumit, ne te cilen shprehimisht thuhet qe “propaganda anti-helene” nuk tolerohet dhe se qellimi fundor eshte iluminimi i ballkanit (quajtur “Haimos”, shqiptuar Hemos) dhe i ballkanasve (ose “hemianeve”). Strukur midis dy temave per Gjergj Kastriotin jo shqiptar te shfaqet nje tjeter teme, me kopertinen e nje libri te edituar nga Stefanie Schwander Sievers dhe Bernd J. Fisher, me titull “Identitete shqiptare – Mit dhe histori”. Titulli i temes eshte “Pirro Misha dhe Fatos Lubonja”. Ne kete liber Misha ka shkruar kapitullin “Invention of Nationalism: Myth and Amnesia” (Shpikja e nacionalizmit: Miti dhe Harresa), i cili kur e lexova me thene te drejten nuk me la pershtypje negative. (Duhet te theksoj per hir te se vertetes, se interpretimet e adminit ne çdo rast ishin te pare me syze me ngjyrat e oreksit te tij, dhe se nga njeanshmeria tejet e theksuar, ky burim nuk ia vlen ta marresh ne konsiderate si te tille. Vlera e vetme qendron ne ate qe aty trajtoheshin studiuesit tane, ne qasjen “shqiptaret pohojne me gojen e tyre”). Ndersa Lubonja ka shkruar “Between the Glory of a Virtual World & the Misery of a Real World” (Midis lavdise se nje bote virtuale dhe mizerjes se nje bote te vertete).
Nuk po jap asnje mendim timin per sa me poshte; ky eshte thjesht informacion plotesues per debatet si dhe per pyetjet e shumta mbi shembuj konkrete te prurjeve te studiuesve qe u diskutuan aty.
Administratori i Forumit deklaron me germa te theksuara se:
Akademiket shqiptare Fato Lubonja dhe Pirro Misha shkaterrojne mitet shqiptare mbi Skenderbeun dhe origjinen ilire.
Konsesusi midis akademikeve serbe dhe brezit te ri te akademikeve shqiptare eshte se historia e Shqiperise siç njihet gjeresisht sot eshte nje produkt i mitit dhe fantazise te krijuar nga Rilindja dhe me tej te shtremberuar nga Enver Hoxha per tia pershtatur enderrave te Shqiperise se Madhe. Shpresojme qe shqiptaret do shohin se kritikat qe akademiket e medhenj serbe bejne ndaj kultures shqiptare jane te njejta dhe identike me kritikat qe bejne studiuesit me te medhenj shqiptare bashkekohore.
Lubonja dhe Misha referohen dhe citimet dokumentohen me lidhje vizuale te faqeve te librit nga eshte marre citimi.
Lubonja:
- Nacionalizmi shqiptar nuk lindi ne parim si nje deshire e domosdoshme per çlirim nga Turqia, siç ndodhi me nacionalizmin grek dhe serb.
- Midis miteve kryesore jane ata qe mburrin lashtesine e popullit shqiptar dhe gjuhen shqipe si nje nga me te vjetrat.
Misha:
- Skenderbeu u be hero kombetar, megjithese aksionet e tij kurre nuk perfshine te gjithe shqiptaret; as Kosova, as pjesa me e madhe e Jugut nuk qene perfshire. Nje perpjekje qe ai beri ne 1455 te merrte Beratin ne fakt deshtoi.
Nje klik me tej te shpie ne aradhe te gjata ctimesh. Ja ç’thuhet:
Fatos Lubonja, disident i famshem shqiptar:
“ Se pari, ne nuk kemi nje “une” te forte historik. Ne patem 5 shekuj nen turqit, dhe ne ate kohe ne patem nje identitet turk, jo shqiptar, perjashto gjuhen. Ne nuk patem nje histori te vertete si shqiptare gjate atyre 5 shekujve. Historia jone qe e lidhur me perandorine turke. Kjo eshte nje nga arsyet, mund te them, qe nacionalizmi yne nisi shume vone...Shqiptaret mund te mbronin vetem shtepite e tyre, familjen, fisin e vet, dhe ata nuk donin t’ia dinin per te tjeret.”
Dr. Kaplan Resuli, disident dhe historian i famshem shqiptar:
Pyetje: Fakti qe toponimet ne shqipri jane pothuaj krejtesisht sllave eshte i pamohueshem. Kujt i detyrohet kjo?
Dr. Kaplan Resuli:
Ne territorin e Shqiperise se sotme… ne fillim u ngulen sllavet. Ne 548 A.D., ata u futen gjithashtu ne Durres. Shqiptaret vijne nepermjet Transilvanise (Rumani) dhe Bullgarise shume me vone, ne shekujt IX-X. … Une zbulaova jo vetem qe shqiptaret nuk jane autoktone, por dhe qe ata nuk jane te lidhur ne asnje menyre me pellazget ose iliret.
Motivi fillestar qe me inspiroi te kundershtoj pseudoshkencen shqiptare rreth origjines se tyre ilire ishte .. dashuria per te verteten… por po aq i rendesishem ishte fakti se, duke pare qe shqiptaret mekohen me shovinizem dhe racizem, apo qe inkurajohen te luftojne kunder fqinjeve te tyre, po shpresoja qe nqse u shpjegohet e verteta… ata do pushojne urrejtjen pa baze kundrejt fqinjeve…. Me pas [aprovimit nga akademiku Vincent Golleti, shkrutimi im] vijoi miratimi i studiuesit shqiptar Dr. Adrian Qosi, i cili ne mes te Tiranes kundershtoi hapur hipotezen e origjines ilire te shqiptareve. Me mua rane dakord, permes medias se shtypur disa studiues te tjere me te rinj, nga te cilet une do te permendja veçanerisht Fatos Lubonjen, Prof. Ardian Vehbiun dhe te tjere.
Une mund te them se sot duket nje grup i ri i studiuesve shqiptare te cilet nuk bien dakord me mitet e rreme dhe me kurajo pranojne te verteten shkencore. Sepse me besoni, nuk eshte e lehte fare, sepse nacionalistet skajore shqiptare, shovinistet dhe racistet e udhehqur nga Ismail Kadare, nepermjet menyrave me te renda te djallezise e shikanerise perpiqen te na mbyllin gojen me çdo çmim.
Serbet, kroatet hapen shkollat e para ne Shqiperi.
Teksti me i vjeter ne gjuhen shqipe eshte formula e pagezimit, perkthyer nga latinishtja ne 8-11-1462 prej serbit Pavle Angjeliçi, te cilin shqiptaret e kane shqiptarizuar si Pal Engjelli. Libri i pare shqip eshte Meshari i shkruar ne 1555, nga kroati Ivan Buzuk dhe i botuar ne Mal te Zi. Kuptohet, ata e shqiptarizuan ate ne Gjon Buzuku. Sa per dijeni, teksti i pare shkollor ne shqip, pas shpalljes se pavaresisse, eshte nje veper e sllaveve dhe vlleheve. Dositej Obradoviç eshte i pari ne histori qe hapi nje shkolle shqipe, ndersa ishte pikerisht Serbia shteti i pare qe njohu Shqiperine e pavarur.
Maqedonasit zhvillojne kulturen ne Shqiperi:
Maqedonasit kane nje ndihmese domethenese ne zhvillimin e kultures shqiptare. Psh, nje nga botuesit me te vjeter ne Shqiperi eshte maqedonasi Petar Budi (1566-1622) qe botoi tre libra ne shqip, dhe gjithashtu nje maqedonas eshte edhe Jovan Kukuzel, te cilin shqiptaret e metojne te tyrin dhe e kane shqiptarizuar emrin e tij si Jan Kukuzeli, megjitheqe eshte e njhur qe ai lindi ne Drach, shekulli XI, ku as sot nuk ka asnje shqiptar. ….
I pamohueshem eshte fakti qe gjithnje ne balle te tgjithe proceseve te tyre pozitive, shqiptaret kane patur jo-shqiptare.
Fatos Lubonja:
Jo shume kohe me pare, per shembull, une shkrova mbi mitet dhe permenda Skenderbeun dhe betejen e kosoves. Tregova se si shqiptaret kane harruar qe Skenderbeu ishte sllav. Une u sulmova nga Ismail Kadare, i zemeruar se si une mund te thosha qe Skenderbeu ishte sllav dhe qe historia dhe kultura e shqiptareve eshte ne nivelin e serbeve.
Keshtu e ka kultura jone, qe eshte mitomaniake, nacional-komuniste, romantike, e vete-lavdishme. Nuk mund te thuash nje gje objektive pa t’u nxehur njerezit. Shqiptaret jane nje popull qe vazhdojne te enderrojne ende. Keshtu jane ata ne bisedat e tyre, ne letersine e tyre... Ne driten e Hoxhes dhe skemave piramidale, shqiptaret jane popull qe ende enderrojne. Keshtu jane ata.
Kaplan Resuli:
Le te permendim gjithashtu… Gjergj Kastriot Skenderbeun, me prejardhje te pamohueshme sllave, Naim Frasherin (nje vllah, poet kombetar i Shqiperise), ose Fan Noli (nje grek, emri i vertete i te cilit eshte Theofanus Mavromatis), Petar Bogdan, nje serb, ose Ismail Qemali, nje turk qe shpalli pavaresine ne 1912.
Ardian Vehbiu, historian i famshem shqiptar: (citimin e Vehbiut po e le ne anglisht, pasi eshte nje shpjegim teknik, pas te cilit jepet mendimi vetjak i tij qe prejardhja ilire nuk e meriton tere ate interes qe ka ngjallur, qe shqiptaret e sotem nuk kane asnje trashegimi kulturore nga iliret, dhe qe nje nje fare menyre, iliret (si dhe shoket e tyre me te pafat, pellazget) jane nje krijim i paster i romanticizmit shqiptar.
There is an Illyrian myth, with which Albanian culture has been flirting for at least 150 years, and as a myth it can't be questioned (for it has all the answers). There is also a very tentative Illyrian science, based mainly on archaeology, and on some data transmitted by Ancient Greek and Latin Historians.
These inscriptions, being totally alien to Albanian, show that the Illyrian question is extremely complicated, and that it isn't likely to be resolved, unless fundamental epigraphic discoveries are made.
The great Illyrologist Hans Krahe himself was no supporter of the Illyrian theory about the origin of Albanians. In his late years he came to understand that most of his paleolinguistic theories were generally wrong. Krahe started by finding Illyrian traces everywhere in Europe, but then it was made clear that all he had found were Indo-European traces -- and nobody had any doubt that Indo-European tribes had been in Europe for a long many years.
Onomastics is of no great help in settling linguistic and ethnogenetic issues. Let's have a look at some important place names in Albanian territories, like Dajti, Shkodra, Durresi, Vlora, Burreli, Drini, Shkumbini, Tirana, etc. Are they Albanian? We can't say that, for there are no Albanian words that would explain them (as we explain, for example, Kruja with "krue" - fountain).
This might well be true, but seems pathetic in front of the fact that we can't explain through Albanian words the place names we currently use, let alone the Illyrian ones. So what?
Let's move up in time, and reach the Middle Ages. In the Middle Ages the Albanians were somewhere there, though their first mention is in the 11th century (or 12th, I'm not sure). Where were they living? Where are the places they have named after their common words (technically called appellatives)? The south is full -- literally full -- of Slavic place names, especially the areas of Vlora, Tepelena, Skrapar, Mallakaster, Gramsh, Cermenike, Moker, Korce, Erseke.
My personal opinion is that the issue of Albanians descending or not from Illyrians doesn't deserve the interest it has traditionally aroused. There is absolutely NO Illyrian cultural legacy among Albanians today. In a certain sense, Illyrians (with their less fortunate fellows, the Pelasgians) are a pure creation of Albanian romanticism.
