Nje nga konceptet me te rendesishme ne mikroekonomi eshte KOSTO-OPORTUNITETI, qe e thene ne fjale te varfera, do te thote zgjedhja e nje te mire X ne vend te nje tjetre Y.
Tani doja te dija nga ju, perse shume te rinj preferojne te mos blejne libra qe te zhvillojne intelektin por preferojne te rrine kafeneve, te hane fara luledielli, apo te blejne dicka tjeter?
Ti mund te kesh folur
"IN VULGUS", por ky shembulli qe ke dhen ti ska te bej fare me financen dhe nuk e shpjegon aspak realisht cfare esht kosto-oportuniteti. Mendova se ktu trajtohej tema nga nje pik pamje financiare, dhe dhash nje pergjigje te tille. Mesa shof un ky eshte nenforumi i finances, dhe sinqerisht e them, nuk mendoj se financjeret e vrasin shume nese te rinjte blejn duhan apo arme (nese nuk i blejn ne shuma te medha, kuptohet!). Pastaj, "nese tema nuk flet per vlefshmerine e kostos oportune" ateher si mund ta shpjegoj "cfare eshte kosto oportune"?
Perkufizimin e ksaj praktike e di un, por gjithsesi flm per freskimin. Me duket se ti e ke kuptuar te gjithe kte ne nje dimensione tjeter, "ndryshe" te themi. Cdo kush NUK mund te perdor matjen sipas kosto-oportunitetit te mundesive te ndryshme qe i paraqiten, e te thuash te kunderten do te thot te bazohesh ne themele qe nuk jan aspak te tilla. Po ta shpjegoj pak se ku e kam llafin. Meqe ti po e analizon fenomenin ne nje dimension social, po ta shtjelloj nga kjo ane.
Nje llogaritje e tille i referohet raportit mundesi-arritje, ose me pak fjale,
"in vulgus" pra, mundesis per te marre maksimumin nga zgjidhja e nje alternative midis te tjerave te mundeshme qe mund te plotesojn te njejten "deshire" dhe te ket te njejten kosto (kafeneja dhe teatri nuk jan te krahasueshme sepse kan kosto te ndryshme! Po ashtu dhe alternativat e tjera qe jan dhen me siper!). Gjithsesi kjo nuk shpjegon cfare realisht ndodh.
1. Preferencat e qenieve njerezore nuk mund te vihen ne krahasim, per faktin e thjesht sepse kta te fundit nuk kan nje ide fikse te cfare realisht kerkojn. Kto deshira ndryshojn ne kohe ne mnyre te pa perkufizueshme per analizen.
2. Njohuria e alternativave te ndryshme eshte e limituar dhe dallimi i pasojave qe mund te vijn nga njera apo tjetra eshte e pasakte, kjo fale asimetrive informative. Nga ana tjeter, kostoja qe duhet te ndermeret, qofte kjo dhe vec psikologjike apo sociale, eshte teper e larte dhe kalon vleren e kostos ne situata normale per te patur mallin qe eshte objekt analize. Kjo ndodh dhe fal sjelljeve skorrekte qe gjenden ne treg gjithandej, e jo vec aty. Shkurt, ne nje dimension ekonomik vlen alternativa e pare me shum, e kunderta ndodh ne nje dimesion social.
Tani per te kuptuar me mire dhe ata qe nuk marrin shum vesh nga kto lloj sgjedhjesh po bej nje shembull. Si mund te mati nje konsumator i thjesht qe ska nocione ekonomie apo finance kosto-oportunitetit midis dy produkteve sic mund te jen dixan dhe dash dhe qe kushtojn gati njesoj? Dy produkte qe kan te njejtin funksion dhe i perkasin te njejtes familie, krahasimi esht me i lehte ne kte raste, prandaj sgjidhja duhet te jet me e thjesht. A mundet te behet ky krahasim?
Sigurisht qe mundet!!
Konsumatoreja e thjeshte, e zen se eshte ajo gjyshja e publicitetit te Ace-s, se ajo ka eksperience nga kto pune, mund ti krahasoj kto dy produkte. Si mundet? Ateher, marim nje mbules, marim nje pal gersher dhe e ndajm mbulesen ne dysh, marim nje vazo me salce dhe hedhim te njejten sasi salce ne te dyja copat e mbuleses te prer ne gjyse, marim dy lavatrice dhe fusim ne secilen pjeset e mbuleses te bera pise me salce, i ngarkojm lavatricet me te njejten sasi hilaci dhe programojm te njejten temperature, presim sa te mbaroj larja dhe krahasojm produktet se kush eshte lare me mire, ne kte mnyre kemi vleresuar dhe matur kosto-oportunitetin e zgjedhjes midis dy produkteve, yeah!!!! Me ne fund!! Sa nga ju e konsumatoret e thjesht e kan ber kte??
hh: