Robert Burns
Robert Burns (Alloway, 25 janar 1759 – Dumfries, 21 luglio 1796
Ai u lind në ALLOWAY, Ayrshire, Skoci, në një familje fshatare, me i madhi në moshë i shtatë fëmijëve. Megjithë vështirësitë ekonomike ati i gjeti me një mësues, sipas të cilit njeriu i ri "ishte duke bërë përparim të shpejtë në lexim edhe në qoftë se ajo ishte vetëm tolerueshme në shkrim." Bërns u bë pesëmbëdhjetë vjet punëtor kryesor në fermë, deri në pikën që kërkojnë për të shkruar u bë për të një prizë dhe një ikje nga "rrethanat e tij" në këtë moshë shkroi poemën e tij të parë, Nell im i pashëm, i cili tashmë është treguar në këto Ajetet e para të sens të madh të ritmit në shkrimin e poetit.
Pas vdekjes së babait të tij, Robert ishte me i interesuar në poezinë sesa për të udhëhequr fermë me Gilbert vëllai i tij. Duke pasur disa probleme për shkak të fëmijës së paligjshëm kishte me Jean Armour (e cila do të bëhej gruaja e tij), poeti u përgatitur të largohej në Indokinë. Ndersa në prill të vitit 1786 per te mos qen nje nga emigrantet e shumte te amerikes , publikoi permbledhjen e tij të parë me poezi, Poems - Kryesisht në dialektin skocez Kilmarnock (Edition), një përmbledhje e poezive me teme satirike dhe i dashur. Poezi ishin mjaft të suksesshme në rajonin e saj, dhe i dha atij vëmendjen e parisë disa të pasur të zonës, duke përfshirë Dunlop pasur Mis, asgjë më pak se një pasardhës i William Wallace, duke siguruar se suksesi i tij në letrat e poetit ishte në gjendje që të mbetet në Skoci.
Fama e tij u rrit me shpejtësi menjëherë pas botimit të parë të veprës së tij për gazetën Magazine Edinburg kushtuar një artikull, dhe miqtë e tij e këshilluan atë për të shkuar në kryeqytet për të promovuar veprat e tij. Pra, ajo ishte se në 1787 poeti vizitoi Edinburg për herë të parë me qëllim të përgatitjes së një botim të ri nga poezitë e tij. Në kryeqytet, erdhi në kontakt me njerëz të ditur të kohës, duke përfshirë Henry Mackenzie, i cili përkufizuar atë si punëtor ferme qiell mësonte (fermer udhëzuar nga qielli) dhe pesëmbëdhjetë vjeçar Walter Scott, i cili ishte i admiruar nga sjellja e tij dhe karakterin e tij. Megjithatë, fama e fituar nën elitës nuk ishte një zgjidhje për vështirësitë ekonomike (sidomos tani që ai kishte martuar Jean), kështu që poeti filloi për të praktikuar si një tagrambledhës, por vazhdoi të shkruajë poezi dhe këngë tradicionale ( në të gjitha kompozime mbajë rreth 600).
Përveç veprave, figura e poetit ishte viktima, dhe ende është, paragjykimet dhe gjykimet negative themeluar, sipas shumë dijetarëve të këtij shekulli, vetëm në thashetheme. Prodhimi në vitin 2001 e Canongate Burns ka përhapën polemika në një energjik mes dy rrymave: Canongate në fakt ofron disa poezi të panjohur deri tani dhe tani atribuohet Burns, megjithatë, kontestohet nga studiues të ndryshëm. Të gjitha që mbetet është që të presë për fund eventual të këtij fjalim i ashpër për të shpresojë për një punë serioze të analizës mbi kompozime pretenduara të reja, duke përfshirë edhe nëse ata janë të ndryshme se disa kanë një ngjashmëri të fortë me atë që ne e kemi njohur si punën e Bard të Skocisë. Përveç kësaj, në botën akademike është gjithashtu duke u zhvilluar për të promovuar një Burns nxehta diskutim në rangun e poetit të madh. Burns siguri ndikuar nga veprat e tij dhe të gjuhës së tij poetike artistëve vitale dhe të pasionuar të mëdha të tilla si Hugh MacDiarmid, Ralph Waldo Emerson, William Butler Yeats, Seamus Heaney. Përveç kësaj, 800 dhe 900 Këngët e kompozuara nga Burns dhuruar edhe në koleksionet e James Johnson dhe George Thomson kishte një përhapje të madhe në Shtetet e Bashkuara, por që kontributi i poetit ka qenë kryesisht anonim, askush nuk e dinte se ajo ishte pothuajse të gjitha rezultat i përbërjes aftësi të Robert Bërns.
Vitet e tij të fundit ishin të përkushtuar për përbërjen e veprave të mëdha të tilla si dashuria ime është si skoceze një e kuqe, e kuqe rose i madh apo i Tam o' Shanter.'. Puna e vështirë ndërmarrë gjatë adoleshencës rënduar efektet e një sëmundje të zemrës që çoi në vdekjen e tij në moshën 37 vjeç, pas një ditë në të cilën gruaja e tij lindi djalin e tij të fundit, Maxwell.
Mbi 10.000 njerëz morën pjesë në varrimin e tij. Kjo, megjithatë, ishte e parëndësishme në krahasim me popullaritetin që autori ka arritur në Skoci. Ai është "skocez Bard", i cili mbahet mend nga të gjithë kombit çdo vit në përvjetorin e lindjes së tij, me gosti famshme Burns, Burns "gosti", gjatë së cilës kohë, luan këngë dhe fjalime të kujtojnë njeriun që ndihmoi vënë me shkrim identitetin e një kombi.
Dashuria
Si trendafil cel dashuria
Ne mes te kopshtit tim
Dhe si nje kenge bukuria
S’me ndahet ne udhetim
Kjo bukuri mbi gjitha mbetet
Asgje mbi dhe s’e tund
Me mua ecen gjersa detet
Te thahen gjer ne fund
Nuk thahen detet zemra ime
Graniti nuk firon
Nuk ndalet rera ne udhetime
Se rera vec vrapon…
Mbec me shendet per ty ngre gotten
Mos u merzit o shpirt!
Sikur te bredh me kembe boten
Te gjej, por vetem prit
#################################
Tek une, i dashur, mund te vish...
-Oborri naten pa njeri
Vec muzg e s'ka gje fare
E dashur, valle a mund te vij
Nga muri ne dritare?
-Vertet, te falemnderit, shpirt
E shoh, s'e ke me hile
Por afer meje mund te vish
Permes Gjendjes Civile!...
######################################
Male me shkrepa
O male me shkrepa, ku rete dremitin,
Ku valet e lumit mes endrrash me ndritin,
Kur shkurta ne shkurret nga skaji ne skaj
I merr t’i mekoje perdite zogjte e saj
Ju dua me shume, gungace me mjeker,
Me shume se brigjet e detit te gjelber,
Ju dua se thelle, ku rrjedh nje burim,
Jeton nje sorkadhe qe ngroh shpirtin tim!
Hyjneshe ajo s’eshte dhe s’ka ar e prike,
Por s’ka me te mire, ta themi pa frike!
Qe diten e pare me dogji me sy
E dogja dhe une, u ndezem te dy
Dhe para dy syve, dy faqeve prush
Nuk mund te qendroje padjegur askush!
Sikur te kish pasur dhe pak mend me shume
Betohem se globin e linte pa gjume!
Elmazet dhe perlat s’i dua, s’i mbaj
Kur kam ngrohtesine e syve te saj
Permes perqafimesh ne shkrijme te gjalle
Gjemon dashuria mes gjakut te vale
######################################
Puthja
Gjurme e njohjes se sivjetshme
Dhe premtim me fshehtesi,-
Puthja – lulebore e hershme,
Bore e bardhe e pasterti;
Nje lekundje: desha, s’deshe!
Miqesi e njome e re
Prej pellumbi, pellumbeshe,
Gazi i pare e plot hare;
Mall i ndarjes se trishtuar
Dhe dyshimi: “po me pas”?
S’e gjej fjalen e bekuar
Qe mendimin larg ta ngas!
###############################
Lumturia ime
Ju dua , te vegjel dhe ju te medhenj!
Sikur te me derdhen te ligjte perrenj,
U thyej dhe qafen , i coj mu ne djall
Me goten perpara, me kengen me mall!
Shpesh vuaj dhe dhembet kercas domosdo,
Po jeta eshte lufte dhe une jam hero;
Ndaj jam i shkujdesur, pa pare ne xhep,
As mbreti te drejtat s’m’i merr e s’m’i jep
Me shtyp zgjedhe e skamjes nga viti ne vit,
Por mbremjes me miqte une vitin e ndrit;
Kur mbrrijme qellimin dhe gazi na djeg,
Perse t’i kujtojme ca ferra ne shteg?
C’te merrem me fatin, me kalin germuq?
Pa hiqmu nga syte, i poshtri thuthuq!
Kur brenga dhe gazi trokasin ne xham,
U them: “Mire se vini, nje sofer e kam”!
