C'eshte Europa?

Nga vjen emri Europe.
Europa eshte nje nga te dashurat e Zeusit dhe nena e femijeve te tij Minos, Radamantis dhe Sarpedon. Zeusi e harriti duke u kthyer ne dem mbi te cilin ajo hipi per te kaluar detin dhe te harrinin ne Krete. Zeusi i beri te dhurata : nje qen, nje burre bronzi qe te kudjesej dhe nje shtize qe gjihmone qellonte ne shenje.Gjithashtu u be grua e Asterionit mbretit te Kretes.

Dmth Evropa jone plake sipas legjendes se emrit te saj do jete e dashura qe do pjelli bastarde.

Bastardet e Evropes:

1-konflikti France -Spanje:kane ekzistuar qe ne shekulline XVIII dhe kane qene konflikte dinastike qe ju kane shkaktuar deme te medha financiare te dy paleve

2- Konflikti Angli - Spanje : Ne 1713 mbasi doli fitore nga Lufta e Trashegimise Spanjolle , Anglia siguroi te drejten per te pasur nen fuqi Mesdheun nepermjet kontrollit te Gjibraltarit dhe Menorkes ( i pari akoma dhe sot nuk i eshe kthyer Spanjes) gjoja per te garantuar ekuilibrin nderkombetar..

3- Konflikti Suedi- Rusi Konflikte qe kane filluar qe ne kohen e Gustavo Adolfos dhe qe nuk munden te zgjidhen as ne kohen e Karlos se XII dhe Gustavit III

4- KOnflikti Danimarke - Suedi. Ne 1709 Danimarka ben nje marveshje me kundershtaret e Suedise duke firmosur nje traktat ne Kopenhagen me Rusine ku e lejon Rusine te pushtoje Eskanien (pushtimi i saj ishte nje nga qellimet kryesore te politikes se jashtme daneze) por trupat u munden ne Helsinborg(shkurt 1710) dhe Gadebusk (dhjetor 1712) perpara superioritetit suedez.

5- KOnflikti Poloni - Rusi . Ne shekullin e XVIII POlonia ishte nje shtet shume i dobe dhe kjo jua dhe krah Rusise dhe me pak Suedise qe te benin nje harte te re ku Polonia nuk ekzistonte me.Por per nje "fat " historik qe Rusia dhe Suedia nuk rane dakort per zonat shteti ekziston edhe sot .

6-Konflikti Portugali- Spanje. Ne shekullin e XVIII Portugalia firmos nje traktat me Angline (Traktati i Meuthenit) ne te cilin bejne nje bllok kunder Spanjes dhe gajate luftes se Sapnjes Portugalia ka qene aleate e Anglise.

7-Konflikti Itali-Angli, Austri. Ne shekullin e XVIII me dekadencen turke filluan interesat per kontrollin e Mesdheut qe çuan ne konfliktin e Italise me Angline dhe Austrine.



Nga deklarata e Schuman ne traktatin e CECA

--------------------------------------------------------------------------------

Ne shtator 1920 Aristid Briand, kryeminister francez, propozon perpara Shoqtes se Kombeve nje projekt te ndertimit europian.
Lufta e dyte boteroore e shtoi me shume bindjen ne domosdoshmerine e nje ndertimi te thelle europian dhe per kete Jean Monnet, kryeminister francez ne mergim me 5 gusht 1943 propozon nje projekt per nje bashkim europian me qellim qe te mbarohej lufta dhe te arrihej paqja.
Kjo ide vazhdohet me tej me nje fjalim te Churchill, ne 1946 ku flet per „rindertimin e familjes europiane“, ne menyre ae te krijohej nje kunderpushtet ndaj amerikaneve.
Ne qershot 1947 shihet qarte brenda parlamentit francez dhe atij anglez krijimi i lobeve pro ndertimit te unonit europian.
Me 1948, krijohet krijohet levizja europiane e unifikimit te asociacioneve pro ndertimit europian.
Me 9 maj 1950 vjen deklarata Schuman e hartuar nga Schuman dhe Monet e cila do te sjelle si rezultat mbledhjen e Frances, Gjermanise, Hollandes, Italise, Luxembourg dhe Belgjikes rreth ketij plani.

Me 20 qershor 1950 ky traktak vihet nen drejtimin e Monet.

Projekti CECA, Traktati i Parisit 1951.

CECA do te thote Komuniteti Europian i Qymurit dhe Hekurit.
Ky traktat hyn ne fuqi ne 1952 dhe parashikohet qe te zgjase per rreth 50 vjet dhe fryma ne te cilin ndertohet ky traktat eshte ai i krijimit te nje dinamike komunitare dhe krijimin e komunitetit te shkembimit reciprok. Linjat kryesore te CECA ishin, qarkullimi i lire i produkteve ekonomike, lirine e shperndarjes se prodhimit dhe hyrjen e lire ne vendet e prodhimit. Supresioni i pengasave, shkembim ekonomik konkurence te lire, ulje taksas, dhe TVSH.
Mbikeqyrje te tregut dhe konkurences, suguria, pjesemarja dhe mbeshtetja per modernizimin e qymurit dhe hekurit, duke pasur si qellim zhvillimin ekonomik dhe punesimin.


- Institucionet supra-nacionale

- Autoriteti i Larte, organi ekzekutif kontrolli politik i se ciles i eshte besuar nje asambleje te perbere nga 9 personalitete te pavaruar nga shtetet pjesemarres.

Artikulli 56 i traktatit parashikon que Autoriteti i Larte mund te marre masat e duhura per te bere balle transormimeve ekonomike dhe sociale.
Artikulli 12 dhe 9 i ( Traktatit te Brukselit me 8 nentor 1965) parashikon fusionin e autoritetit te larte me komisionin europian.

- Keshilli i Ministrave, ka fuqine vendimmarrese, ka nje pushtet te madh.

- Gjykata, eshte e perbere prej 9 anetaresh te gjithe gjygjetare, controllon aktet europiane, eshte nje organ gjygjesor administratif per te rregulluar problemmet e brendeshme te Unionit Europiane.
Traktati i CECA, eshte nje traktat i cili ishte bazuar vetem per nje numer te caktuar pjesemaresish, dhe prej nga institucionet qe ishin krijuar.

Dy Traktatet e Romes, (25 mars 1957, dhe 17 prill 1957)

Lind Traktatit CEE
Lind Traktati CEEA, Euratomi.

Mbas traktatit te 1952 vihhet ne dukje deshira e disa vende te hyne ne kete traktat.
Atehere Spaak, nje nga krijusit e Unionit ngarkohet me detyren e realizimit te nje raporti te cilin ai e paraqit ne Venecia ne 1956 e cila sjell diskutime dhe debati per zgjerimin e Komunitetit Europian Ekonomik (CEE) ne Paris dhe Bruskel.


1- Traktati i CEE,

Ky eshte me i njohuri nder Traktatet, me nje objekti afat mesem per tregun e perbashket. Ambicia e ketij traktati ndodhet e nenshkruar ne nenin numer 2 ne te cilin thuhet se komuniteti ka per mision, nepermjet hapjen e nje tregu te perbashket dhe nje afrim progresif i politikave ekonomike te shteteve anetare dhe nje zhvillim harmonik te autoriteteve ekonomike ne gjithe bashkesine, si nje shprehje te vazhdueshme te ekuilibrit, nje stabilitet te thelleuar, nje rritje progresive e nivelit te jeteses dhe kohesionin e politikave sociale.

Principet e medha
-Qarkullimi i lire i mallrave
Nje gjestion i perbashket i buqesise.
Zhdukja e barrierave te shkembimit.
Qarkullim i lire i punetoreve.
Qarkullim i lire i sherbimeve komunitareve.
Qarkullim te lire te kapitalit nen nje harmonizim te ligjeve te fiskalitetit.

- Traktati CEEA/EURATOM.

Ky traktat ka si qellim xhestionin e perbashket te energjise berthamore civile dhe per te zgjidhur veshtiresite qe kishin te benin me suvranitetin e shteteve.
Missioni i ketij traktati ishte formimi dhe rritja e shpejte e uniteteve berthamore civile te kerkimit shkencor, (venia e perbashket e masave te sigurise berthamore, flotorja e detyrimeve dhe normave te sigurise per popullsine, dhenia e fondeve per te vene ne vend instalimin me interes civil, dhe furnizimi i gjithe popullesise me energji te prodhuar nga industria berthamore.

- Akti Uniik
Akt i firmosur me 17/07/1986 dhe hyn ne fuqi vetem me 1 korrik 1987. Ky akt kishte si qellim ti adoptohej kushteve te reja te CEE me zgjerimin e saj me anetaret e rinj dhe synon se dyti te bejen daljen e CEE nga kriza qe fillon ne vitin 1984 me krijimin e keshillit europian ne Fonainebleau qe krijon nje komitet ad hoc, dhe qe vazhdon ne 1985 me konferencen interkontinentale.
Qellimi i Aktit Unik eshte te beje tregun e brendesh te komunitetit ne nje hapesire pa kufi shteteror ne te cilin te krijohej plotesisht qarkulllimi i lire i mallrave dhe personave sherbimeve de kapitaleve te sigurohej sipas dispozitave te ketij trakteti te ri i cili ka kete synim :

Nje reforme e perhapjes se kapitaleve komunitare, transferte e kapitalit national drejt CEE.
Nje reforme mbi kuoten e votes, reforma qe lidhen me procedurat e bashkpunimit midis parlamenteve.
Dhenien e nje kopetence pushtetit ekzekutif, dhe zhvillimin e kopetencave, ne kerkim shkencor, zhvillimin ekonomik, sigurine, monedhen e ardheshme te perbashket, kohesion ekonomik dhe socail, politiken e mjedisit dhe se fundi coperimin me jashte.



Kompleksi Bashkimi Evropian

Një ndër objektivat parësore është kontribuimi drejt bashkimit të Evropës. اfarë nënkupton kjo? Në radhë të parë kjo do të thotë i përkrahim përpjekjet për bashkimin e tërë kontinentit evropian. Situatën e krijuar pas ndryshimeve epokale të vitit 1989, e shohim si rast historik. Kjo do të thotë se qëllimi është realizimi i një Evrope evropiane, d.m.th. i një Evrope që e ruan dhe e zhvillon identitetin e saj evropian. Ky identitet shprehet në larminë kulturore, por edhe në kulturën evropiane, pjesë të pandashme të së cilës janë demokracia dhe të drejtat e njeriut, si vlera qendrore evropiane.

Kompleksi tematik për Bashkimin Evropian trajton institucionet, të cilat i kanë vënë vetes detyrën e "realizimit të një bashkimi gjithnjë e më të ngushtë të popujve të Evropës". Para së gjithash do të trajtohen këto pika:

Si u zhvilla Bashkimi Evropian (BE)?

Si funksionon ai? Cilët faktorë ndikojnë në zhvillmin e tij?

Si duket organizimi institucional i tij? Kush vendos në BE?

Cilat janë sfidat aktuale, para të cilave ndodhet BE-ja? Cilat janë zhvillimet aktuale në bisedimet rreth zgjerimit të BE-së?



Sfondin e këtyre materialeve të zgjeruara online mbi BE-në e përbën fakti se njohuritë mbi BE-në kanë ngecur shumë prapa rëndësisë dhe domethënies së tyre praktike për pothuajse të gjitha fushat e jetës në kontinentin e Evropës. Vetëm një kuptim i mirëfilltë i këtij organizimi të komplikuar lejon formimin e një mendimi të bazuar, jasht paragjykimeve dhe legjendave.

Meqenëse Bashkimi Evropian ka një faqe cilsore dhe të zgjeruar interneti,kemi hequr dorë në këtë kompleks tematik nga përpilimi i një "linkliste" të veçantë për BE-në. Preferime për faqe të caktuara të internetit mbi temën mund të gjeni. Faqja zyrtare e BE-së ka këtë URL: Europa - The European Union On-Line





Parlamentin Evropian (PE), pjesë nga Website-t , dhe Komisionin Evropian, nga libraria audiovizuale .

Adresa e internetit e PE: http://www.europarl.eu.int/home/default_en.htm

Adresa e internetit e Komisionit Evropian: European Commission

"Audiovisual Library": EUROPA - Audiovisual Service - Audiovisual Portal
-----------------------------------------------------------------------

Thenie per Evropen.

Të kundërtat konvergojnë, dhe nisur nga të kundërtat formohet thurja më e bukur ; dhe të gjitha gjërat mbërrijnë nga grindja.
HERAKLITI, v. 500 p.e.s

Anglezi është armik i Francezit vetëm sepse ai është francez, Bretoni e urren Skocezin thjesht sepse ai është skocez ; Gjermani është me thikë në fyt me Francezin, Spanjolli me të dy. O perversitet njerëzish, larmia sipërfaqësore e emrave të vendeve të tyre mjafton ajo e vetme për t’i përçarë ato ! Përse nuk pajtohen ato më mirë mbi të gjitha vlerat që ato ndajnë së bashku ?
ERASME, 1515.

Eshtë e nevojshme që Princat e një pakti të përbashkët t’i barazojnë monedhat, për që çdokush të mundet për të kontraktuar ngado pa humbje.
EMERIC CRUCE, 1623.

Qëllimi im suprem është për tu lajmëruar Krishtin të gjithë popujve në emër të atdheut tonë europian ; dhe ja përse ne duhet së pari të bashkohemi ndërmjet nesh. Sepse ne Europianët e tjerë, ne duhet të jemi të konsideruar si udhëtarë të mbarkuar në të njëjtën anije.
AMOS COMENIUS, 1645.

Nëse do të dija diçka që të më qe e dobishme për mua dhe e dëmshme për familjen time, do ta flakja tej nga mendja ime. Nëse do të dija diçka që do të ishte e dobishme për familjen time dhe e dëmshme për atdheun tim, unë do të kërkoja ta harroja. Nëse do të dija diçka të dobishme për atdheun tim dhe e dëmshme për Europën dhe llojin njerëzor, do ta shikoja atë si një krim.
MONTESQUIEU, 1720-1755.


Abati i Saint-Pierre, që më dallon mjaft për të më nderuar me korespondencën e tij, më ka dërguar një vepër të bukur mbi mënyrën për të rivendosur paqen në Europë. Dhe mjaft e praktikueshme ; për ta zbatuar duhet veçse pëlqimi i Europës dhe disa vogëlsira të tilla.
FREDERIC II, Letër ndaj Voltaire.1736.

Më pëlqen gjendja ime prej të huaji ngado. Duke ju adhuruar juve, por pronarë gjetkë, Francez në Austri, Austriak në Francë, që të dy në Rusi. Ky është mjeti për t’ia arritur kudo.
CHARLES-JOSEPH, PRINCE de LIGNE, Letër ndaj markezit de Coigny, 1787.

Cilido që dëshiron të shkruajë historinë e ndonjërit prej shteteve të mëdhenj të Europës gjatë dy shekujve të fundit është i detyruar për të shkruar historinë e mbarë Europës.
WILLIAM ROBERTSON, 1769.

Do të vijë koha ku Europa nuk do të jetë tjetër veçse një familje e madhe, atëherë do të zbatohet pakti i federimit të llojit njerëzor.
MIRABEAU, 1790.

Dy Perandori do të ndajnë ndërmjet tyre […] të gjitha avantazhet e qytetërimit, fuqisë, gjenisë, letërsisë, arteve, armëve dhe industrisë : Rusia nga krahu i Lindjes, dhe Amerika, e kthyer e lirë në ditët tona, nga krahu i Perëndimit, dhe ne të tjerët, popuj të bërthamës, ne do të jemi tepër të degraduar, tepër të poshtëruar, për të ditur ndryshe sesa nga një traditë e turbullt dhe idiote atë çka ne kemi qenë.
MELCHIOR GRIMM, Letër ndaj Catherine të Rusisë, 1790.

I vetmi dallim që ekziston ndërmjet të egërve amerikanë dhe atyre të Europës, është që të parët kanë ngrënë tashmë më shumë sesa një hordhi armike, ndërsa të tjerët dinë të përfitojnë më mirë nga armiqtë e tyre ; ato i përdorin këta armiq për të shtuar numrin e të nënshtruarve të tyre, dmth të instrumentave që ato i paracaktojnë për pushtime më të gjëra.
EMMANUEL KANT, Projekt paqeje universale, 1795.

Edhe nëse do të mund të imagjinonim, në një shtet të stërmadh federativ të tillë siç vetëm Europa do të mund ta formonte një, një autoritet aq të madh për tu imponuar interesave vetjake vendimet dhe ligjet e tij, paqja e përjetshme nuk do të mbretëronte megjithatë midis popujve.
FRIEDRICH VON GENTZ, Mbi paqen e përjetshme, 1800.

Europa është vendi i lirisë, dmth i formimit, nëpërmjet rivalitetit të shteteve, të forcave të veçanta dhe të ndryshme njëra nga tjetra. Kjo larmi është kthyer, përgjatë shekujsh, karakteri dallues i formimit të Europës.
FRIEDRICH VON SCHLEGEL, Mësime mbi historinë moderne, 1810

Larmia, kjo është organizim ; uniformiteti, ky është mekanizëm. Larmia, kjo është jeta ; uniformiteti, kjo është vdekja.
BENJAMIN CONSTANT, Mbi frymën e pushtimit dhe të uzurpimit në raportet e tyre me qytetërimin europian, 1814

Nuk mendoj që pas rënies dhe zhdukjes së sistemit tim, të ketë në Europë ekuilibër tjetër më të madh të mundshëm sesa bashkimi dhe konfederimi i popujve të mëdhenj. Sovrani i parë që, në mesin e së parës grindje të madhe, do të përqafojë me përkushtim kauzën e popujve, do të gjendet në krye të tërë Europës, dhe do të mundet për të tentuar gjithçka që ai do të dojë.
NAPOLEON i I-re, cituar nga Las Cases, 1823.

Napoleoni i Madh bashkoi gjysmën e Europës nën perandorinë e tij dhe nëpërmjet peshës së shembullit të tij ushtron mbi gjysmën tjetër ndikimin më të lumtur. Falë gjenisë së tij, mbarë Europa do të formojë së shpejti një familje të madhe, të bashkuar nga e njëjta fe, i njëjti Kod ligjesh dhe masash të njëjta.
PIERRE SIMON DE LAPLACE, Ekspozimi i sistemit të botës, 1813