Lauri
Anunnak
Ngjarja e mijëvjeçarit, përqafimi i munguar
Papa Françesku dhe Patriarku Kiril u takuan sot në Kubë në takimin e parë mes një pape dhe Patriarkut të Moskës
Asgjë nuk zgjat përgjithmonë, as armiqësia. Më shumë se një mijë vjetët e rivalitetit mes Kishës Katolike dhe asaj Ortodokse përfunduan sot me takimin në Havanë mes liderit katolik dhe Patriarkut të kishës ruse, më e madhja dhe më me ndikim mes ortodoksëve. Kështu që cilësimi si “historik” i këtij takimi është më se i justifikuar. Në aeroportin e Havanës dy udhëtarët, dy pelegrinët e Perëndisë u përshëndetën: Françesku dhe Kiril, Papa i Romës dhe Patriarku i Moskës. Një takim që vonoi 1000 vjet, që prej 1054-ës, kur dy kishat u urryen dhe derdhën gjak të pafajshëm në emër të Zotit, të të njëjtit Zot.
Që atëherë, dy mushkëritë e krishtera të Evropës (Lindjes dhe Perëndimit) rrahin të ndara, por me disa përpjekje afrimi. Gjon Pali VI u përqafua për herë të parë me Patriarkun Athinagora më 5 janar, 1964 në Jerusalem. Gjon Pali II dhe Benedikti XVI, u përqafuan me Bartolomeun, Patriarkun e Konstandinopojës, Roma e dytë. Por kurrë një Papë nuk kishte arritur të përshëndetej me Patriarkun e Moskës,(Roma e tretë) dhe liderin e 150 milionë ortodoksëve.
I sapo zgjedhur Papë, kur Françesku doli në ballkonin e sheshit Shën Pjetër më 13 mars 2013, ai u prezantua thjesht si “peshkopi i Romës”. Patriarku Bartolome e vlerësoi gjestin e Papës që linte të kuptonte për një kishë që është bashkim i dioqezave autonome, jo të centralizuara në Romë. Prandaj ai shkoi në Vatikan, kur Françesku mori detyrën. Kjo ishte hera e parë në histori që Patriarku i Konstandinopojës ishte i pranishëm në këtë ngjarje. Ishte një veprim simbolik që nuk kaloi pa u vënë re në Moskë.
Kiril, dishepulli i Nikodemit, tani Patriarku i Moskës dhe i gjithë Rusisë në fund mund të realizojë ëndrrën e “mjeshtrit të tij shpirtëror”. Me një Kishës Ortodokse Ruse të përtërirë, ai mundi të thyejë izolimin tradicional dhe të hidhet sërish drejt “pushtimit” shpirtëror të botës. Pa frikë nga konkurrenca katolike, ai i shtrëngon dorën Papës së Romës. Françesku ndërkohë, mishërohet gjithnjë e më shumë si lideri i madh global i një katolicizmi që nuk imponohet me forcë dhe me pushtet, por me joshje, mëshirë dhe përulësi. “Do të vij ku të duash, kur të duash dhe si të duash ti”, i tha ai Patriarkut rus. Dhe atë që tha e përmbushi.
Papa Françesku e përshkroi si një “dhuratë nga Zoti” takimin e djeshëm. Ai mbërriti në aeroportin e Havanës në orën 14:15 sipas orës lokale (20:15 në Tiranë) dhe më pas u takua me Patriarkun Kiril, për rreth dy orë në një takimi me dyer të mbyllura. Takimi mes tyre u përmbyll me nënshkrimin e një deklarate të përbashkët, një prej temave kyç të së cilës është persekutimi ndaj të cilit i janë nënshtruara të krishterët në Lindjen e Mesme dhe rajone të tjera. Françesku dhe Kiril biseduan gjithashtu për paqen, ekologjinë dhe luftën kundër varfërisë ashtu si dhe për marrëdhënien mes dy Kishave.
Po çfarë ndodhi në 1054?
Data është simbolike. ثshtë pika finale e një ndarjeje që kishte filluar prej shekujsh. Në 1054 Papa i Romës dhe Patriarku i Konstandinopojës anatemuan njeri-tjetrin dhe kështu filloi ajo që njihet si Skizma e Madhe e Kristianizmit që mbijeton ende. Por kishat e krishtera të Lindjes dhe Perëndimit ishin ndarë prej shekujsh. Sidomos kulturalisht.
Në Perëndim flitej latinisht ndërkohë që në Lindje bizantine, mbizotëronte kultura helenistike greke. Megjithatë konflikti shkonte përtej gjuhësisë dhe kulturës. Përballja përveç diferencave rituale është bazuar në çështje teologjike apo doktrinore si koncepti i purgatorit dhe e ashtuquajtura “trinitet”. Ndërsa në Perëndim besohet dhe lutet për Shpirtin e Shenjtë, që sipas rrymave më të përhapura teologjike në Kishën Perëndimore “vjen nga Ati dhe Biri”, ortodoksët luten në figurën e Birit. Por çështja kryesore është se kush urdhëron në kishë.
Roli i Papës kuptohet si figurë me autoritet maksimal. Ndërsa Kisha Ortodokse, është e ndarë në patriarkanat mes të cilat ka barazi. Megjithata Patriarka e Kostandinopojës, që aktualisht e mban Bartolomeu, konsiderohet “e para mes të barabartëve”.
Bartomoleu ka disa kompetenca, por nuk ka juridiksion mbi të gjithë Kishën Ortodokse. Përveç kësaj, Patriarkana e tij me bazë në Stamboll dhe me rreth 10,000 besnikë, nuk ka peshën e Moskës, që me Kirilin në krye i shton rreth 120 nga 200 milionë besimtarëve ortodoksë. Ndërkohë besimtarët katolikë bëhen së bashku 1.2 miliardë.
Uniteti i kristianizmit nuk do të ndodhë brenda natës, por takimi duket si një përpjekje për të nisur një proces që do të kërkojë lëshime nga të dy palët.
/DITA
Papa Françesku dhe Patriarku Kiril u takuan sot në Kubë në takimin e parë mes një pape dhe Patriarkut të Moskës
Asgjë nuk zgjat përgjithmonë, as armiqësia. Më shumë se një mijë vjetët e rivalitetit mes Kishës Katolike dhe asaj Ortodokse përfunduan sot me takimin në Havanë mes liderit katolik dhe Patriarkut të kishës ruse, më e madhja dhe më me ndikim mes ortodoksëve. Kështu që cilësimi si “historik” i këtij takimi është më se i justifikuar. Në aeroportin e Havanës dy udhëtarët, dy pelegrinët e Perëndisë u përshëndetën: Françesku dhe Kiril, Papa i Romës dhe Patriarku i Moskës. Një takim që vonoi 1000 vjet, që prej 1054-ës, kur dy kishat u urryen dhe derdhën gjak të pafajshëm në emër të Zotit, të të njëjtit Zot.
Që atëherë, dy mushkëritë e krishtera të Evropës (Lindjes dhe Perëndimit) rrahin të ndara, por me disa përpjekje afrimi. Gjon Pali VI u përqafua për herë të parë me Patriarkun Athinagora më 5 janar, 1964 në Jerusalem. Gjon Pali II dhe Benedikti XVI, u përqafuan me Bartolomeun, Patriarkun e Konstandinopojës, Roma e dytë. Por kurrë një Papë nuk kishte arritur të përshëndetej me Patriarkun e Moskës,(Roma e tretë) dhe liderin e 150 milionë ortodoksëve.
I sapo zgjedhur Papë, kur Françesku doli në ballkonin e sheshit Shën Pjetër më 13 mars 2013, ai u prezantua thjesht si “peshkopi i Romës”. Patriarku Bartolome e vlerësoi gjestin e Papës që linte të kuptonte për një kishë që është bashkim i dioqezave autonome, jo të centralizuara në Romë. Prandaj ai shkoi në Vatikan, kur Françesku mori detyrën. Kjo ishte hera e parë në histori që Patriarku i Konstandinopojës ishte i pranishëm në këtë ngjarje. Ishte një veprim simbolik që nuk kaloi pa u vënë re në Moskë.
Kiril, dishepulli i Nikodemit, tani Patriarku i Moskës dhe i gjithë Rusisë në fund mund të realizojë ëndrrën e “mjeshtrit të tij shpirtëror”. Me një Kishës Ortodokse Ruse të përtërirë, ai mundi të thyejë izolimin tradicional dhe të hidhet sërish drejt “pushtimit” shpirtëror të botës. Pa frikë nga konkurrenca katolike, ai i shtrëngon dorën Papës së Romës. Françesku ndërkohë, mishërohet gjithnjë e më shumë si lideri i madh global i një katolicizmi që nuk imponohet me forcë dhe me pushtet, por me joshje, mëshirë dhe përulësi. “Do të vij ku të duash, kur të duash dhe si të duash ti”, i tha ai Patriarkut rus. Dhe atë që tha e përmbushi.
Papa Françesku e përshkroi si një “dhuratë nga Zoti” takimin e djeshëm. Ai mbërriti në aeroportin e Havanës në orën 14:15 sipas orës lokale (20:15 në Tiranë) dhe më pas u takua me Patriarkun Kiril, për rreth dy orë në një takimi me dyer të mbyllura. Takimi mes tyre u përmbyll me nënshkrimin e një deklarate të përbashkët, një prej temave kyç të së cilës është persekutimi ndaj të cilit i janë nënshtruara të krishterët në Lindjen e Mesme dhe rajone të tjera. Françesku dhe Kiril biseduan gjithashtu për paqen, ekologjinë dhe luftën kundër varfërisë ashtu si dhe për marrëdhënien mes dy Kishave.
Po çfarë ndodhi në 1054?
Data është simbolike. ثshtë pika finale e një ndarjeje që kishte filluar prej shekujsh. Në 1054 Papa i Romës dhe Patriarku i Konstandinopojës anatemuan njeri-tjetrin dhe kështu filloi ajo që njihet si Skizma e Madhe e Kristianizmit që mbijeton ende. Por kishat e krishtera të Lindjes dhe Perëndimit ishin ndarë prej shekujsh. Sidomos kulturalisht.
Në Perëndim flitej latinisht ndërkohë që në Lindje bizantine, mbizotëronte kultura helenistike greke. Megjithatë konflikti shkonte përtej gjuhësisë dhe kulturës. Përballja përveç diferencave rituale është bazuar në çështje teologjike apo doktrinore si koncepti i purgatorit dhe e ashtuquajtura “trinitet”. Ndërsa në Perëndim besohet dhe lutet për Shpirtin e Shenjtë, që sipas rrymave më të përhapura teologjike në Kishën Perëndimore “vjen nga Ati dhe Biri”, ortodoksët luten në figurën e Birit. Por çështja kryesore është se kush urdhëron në kishë.
Roli i Papës kuptohet si figurë me autoritet maksimal. Ndërsa Kisha Ortodokse, është e ndarë në patriarkanat mes të cilat ka barazi. Megjithata Patriarka e Kostandinopojës, që aktualisht e mban Bartolomeu, konsiderohet “e para mes të barabartëve”.
Bartomoleu ka disa kompetenca, por nuk ka juridiksion mbi të gjithë Kishën Ortodokse. Përveç kësaj, Patriarkana e tij me bazë në Stamboll dhe me rreth 10,000 besnikë, nuk ka peshën e Moskës, që me Kirilin në krye i shton rreth 120 nga 200 milionë besimtarëve ortodoksë. Ndërkohë besimtarët katolikë bëhen së bashku 1.2 miliardë.
Uniteti i kristianizmit nuk do të ndodhë brenda natës, por takimi duket si një përpjekje për të nisur një proces që do të kërkojë lëshime nga të dy palët.
/DITA
